28 Eylül 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

4 a Toledonun düştüğü , teeyyüt ediyor Asilerin eline düştüğü haberleri tecyyüt eden Toledonun (Arka plânda görillen yüksek bina şimdi harap olauş sarayıdır.) umumi manzarası bulunan o Alkazar Sevil, 28 — Asi kuvvetler cumartesi günü öğleden sonra Toledo kapılarına gelmişler, akşam üstü şehre (o girmeğe muvaffak olmuşlardır. Madritten gön- derilen milis kuvvetleri inhizama uğra! muşlardır. Hükümet kuvvetleri 300 ölü ve dört tane de sosyalist ve işçi fede- rasyonu azası vardır. Hükümet reisli- ğine Kompanis seçilmiştir. Ispanya için en iyi rejim kraliyetmiş binede, iç cümhuriyetç!, üç komünist| vermişler, mühim miktarda harp imalze mesi birakarak (o kaçmışlardır. Tolede i iğ şimdi tamamile asilerin elindedir. ük e Hükümetin beyannamesi | “— Komünistliğe karşı sonuna ka- Madrit 28 (A-A.) — Hükümet mese) dar mücadeleye azmettik. Yeni İspan- lekete hitaben bir beyanname neşretmiş yadan yeni bir sosyal rejim bekliyo- tir. Bu beyannamede bilhassa şöyle de-| yuz, Bu rejimden endüstri ve ziraat il Dilmektedir: j : ,,, | Jemi istifade edecektir. Rejim mesele- Hükümet, efkâr: umumiyeden hiçbir) si bizi simdilik alâkadar etmez. Bizim şey saklamak istemez. Bundan dolayı hareketimiz nasyonsi sosyalist hare- düşmanın ecnebi devletlerin kendisine| Ketlerine müşabihtir. Ve bu hareketle vermekte olduğu silâhların — ki bedeli| re karşı derin bir teveccihümüz ver. Bi topraklarımızın bir kısmın: vermek | dır. Ancak her hareketimiz İspanyol- suretile ödemek tasavvurundadır — te-| dur, hariçten getirilmiş bir meta de main etmiş olduğu, faikiyet (o sayesinde . faşizme karşı yapılan mücadelenin kal- bi mesabesinde bulunan cumhuriyet pay tahtına yaklaşmak için büyük gayret İspanya faşist partisi reisi Hodille Kralist hareketinin reisi şu beyanatta bulunmuştur: “— Bugün partimizin cephede elli Conde de ler sarfetmekte olduğunu millete bildir meği bir vazife addettik, Fayistlerin ve para ile tutulmuş askerlerin © gayz ve hiddetleri şimdi Madrit aleyhine müte- vectih bulunmaktadır. Bütün memleke- ti faşist tazyikinden kurtaracak olar muzafferiyet nefhası bugün Madritter gelmelidir. Faşist aleyhtarı olan bütün cumhuriyetçi kuvvetler bütün İspanyol ırkları Katalonyalılar basklar OGalicia, klar Valancialılar, Endülüslüler, cum- büriyet dahilinde ne kadar namuslu ve Selim aku sahibi bütün insanlar, Madrit" bin ramharibi vardır. İspanya komü- nistlerden kurtarılır kurtarılmaz bun-| lardan 25 ilâ 30 binini. ayırarak Ka- talonyanm tekrar ele geçirilmesini te- min edeceğiz, Rejim meselesine gelin. ce, İspanya için en İyi rejim kraliyet. tir. Ancak bu şimdilik ikinci derecede Kalır, Herhalde bizim istediğimiz mut lak bir kraliyet değil, fakat devletin! başıma en İlyakatli adamı getirecek o-| Jan bir kraliyettir.,, Alman prapagında nazırı in müdafaasına iştirak (etmelidirler. Düşmanın tuzağına düşmemek için her türlü ihtimalleri hesaba katmak icap &- der. Bütün müşkülâta rağmen kahraman milletimiz şimdiye kadar hainlerin yo- unu kesmiştir. Fakat gayretimizin da- ba ziyade müessir olması için muharip kuvvetleri mükemmel bir surette tanzim etmemiz, şeflere tam bir itaat (O göster- memiz ve hakiki bir harp (disiplinine tabi olmamız icap eder. ... Avile mmtakasında ilerliyen asile- Fin bir süvari alayı Lacanâdayı işgal etmiştir. Madrid - Sacamanda yolu da asiler tarafından kesilmiş ve Madride giden bir zırhlı tren zaptedilmiştir. Bilbao ve Santanderin asi tayyare- ler tarafından bombardımanı devam Göbels Komünizm aleyh- tarlığının ilerlediğini söylüyor Atina 27 — Almanyanın propagan- da nazırı Göbels Moradaki eski eser- leri, harabeleri gezdikten sonra Ati- naya dönmüştür. Nazır şerefine verilen bir ziyafette gazetecilerle görüşmüş, seyahatinden memnun olduğunu söyledikten sonra, bazı ecnebi memleketlerde bu seyaha- ti ile Balkanlardaki komünizm aleyh. tarlığını artırmak gayelerini güttüğü hakkında çıkarılan şayinaları tekzip etmiştir. İ Göbels, esasen komünizm aleyhtar- lığının otomatik bir surette ilerledi- etmektedir, Bu bombardımanlara mâ- ni olmak istiyen iki hükümet tayyare- si düşürülmüş ve Asturyadaki tayya- re meydanı da bombardıman edilerek meydandaki iki tayyare tahrip edil- Zini bildirerek seyahatinin tamamile hususi mahiyette bulunduğunu tek- rar etmiş, Yunanistanın komünizm tehlikesini bertaraf etmekle İspanya. nın feci akibetine düşmekten kurul. mietir. duğunu söylemişir. Maârit polisi, Sen Antonles hapis- ği hünesinde bulunan siyasi mevkufların i kaçırılması için kurulmuş bir komplo- R i vw. eydina çıkarmıştır. Mahpuslar, H A BE i Madrid civarında asilerin top &es- İstanbulun en çok satılan ha-: İerini işitince kaçmak üzere gardi- ? kiki akşam gazetesidir. Ilânla - yanlarla bir anlaşma yapmışlardı... | Katalonya hükümetinin yeni kabi- nesi Barselonda teşekkül etmiştir. Kal derler. MÜJDE ; : Sinema zevkinizi tamamlıyacak SAKARYA sinemasıdır Bir kaç gün kaldı. Bekleyiniz. EMAR Hk SELA | rinde, her nasılsa kaçakçılığı ve tah- $ rmr HABER'e verenler kâre - murahhasların Türkiye halkınm Suri- HABER — Akşam posfaar Iskenderun ve Antakye (Baş tarafı 1 incide) Türkiyenin Milletler cemiyetine mü- racaat edeceği iddia olunmaktadır.,, Ulusun muhim bir makelesi Ankarada çıkan “Ulus,, gazetesinin son gelen sayısında Falih Rıfkı Atay bu meseleden bahis baş makalesinde yazmaktadır: Mandater devletle Suriye murah- hasları arasındaki müzakereler, komu- şu millet kadar bizide sevindiren mesut bir neticeye varmıştır. Suriye iler Türklerle bin küsur senelik hir münasebetten bahsetmektedirler. Bu kadar uzun ve ekseriya müşterek ta- rih, iki asil ve büyük kavmi ancak sevişlirmeğe hizmet etmiştir . Sevinelmizin kaynağı yalnız ba de- ğildir: Yeni Türkiye, pek çetin bir hürriyet cihadının eseridir. Bu cihat, emperyalizm davas'na karşı, milletle- rin serbestliği ve müsaviliği prensip- lerine bağlanırak başlamıştır. Biz nasyonalizm asrında serbestliği ve müsaviliği milletler için sade bir hak olarak telâkki etmeyiz: Cihan sulhu ve saadeti için bunu tek çare olarak tanırız. Suriyelilerin hür ve müstakil olarak yeni tarihlerini inşa ettiklerini, görmek, en yakın komşu veen eski dost olan Türkiye Kemalistlerini bil- hassa bahtiyar eder. Suriyeliler şüphesiz bilirler ki Fran sa ile Türkiyenin harp sonrası müna- sebetlerinde sık sık hoşnutsuzluğa ve gerginliğe sebebiyet veren bir Sancak ve hudut meselesi vardır. 300 bine yakın Türkün tam bir vah- det ve tekâsüf içinde yaşamakta bu- lunduğu mıntakaya hususi bir idare verilmek taahhüdü, bir türlü iyi bir netice almadıktan başka, hudut öze- rikçiliği himaye eden bir politika gü- dülmüştü. Bu politikanın Pariste de tercih ve tertip edilmemiş olduğuna ve nasıl olsa merkezin kontrolünden az çok sıyrılabilen mahalli entrikalardan ile- ri geldiğine inanmaktan ve Fransa - Türkiye dostluğunun nihayet bu aker) TIKNIKları düzeliecine emniyet diüldk- teri usanmâmışızdır.. Fransa ile Suriye arasında müzake- reler başladığını duyduğumuz vakit, istifade edilecek en iyi fırsatın elde edilmiş olduğunu düşünerek ferahlık duymuştuk. Halbuki Türkiyeden ge- çerek memleketlerine dönen muhte- yem murahhaslar:n İstanbul gazetele- rine vermiş olduklari mühim beyanat herkesi oldukça derin bir hayal suku- tuna uğratmıştır. Certyanmdan asla haberdar olma- dığımız Suriye müzakereleri sırasın- da, 290 binlik bir Türk kesafetinin ta- ahhüt altında bulunan hürriyet hak- larının unutulmuş olmasmı, süratle tetâfi edilecek bir zühül eseri olarak kabul etmemek güç olur. Muhterem murahhaslarm sözleri arasındaki Türk ekalliyeti tabiri ise hiç yerinde değildir: Sancak Türklüğü, bir itilâfnamenin hudutlarını ayrıa tayin etmiş olduğu bir mıntakanın büyük ekseriyetidir. Münakaşa olunan mesele Suriye mın-| takası çinde bir ekalliyet davası de-| Zil, ayrı bir mıntakanm halk ekseri- yetine hukuk vermek davasıdır. San- caklılar da Suriyeliler gibi talilerine hakim olmalıdırlar. Böyle meseleler ilk anlarda kolay) hal olunur, Ve aralarında hiçbir menfaat tezadı olmayan, bilâkis mü- nasebetleri mütemadiyen müsbet ola- râk inkişaf edecek olan iki milletin,i boş yere sinirleri gerilmeksizin ve asa biyet, akıl sağlığına engel olmaksızın ortadan kalkar. Hürriyet bayramı yapan asil Suriye halkı hürriyet pren- siplerinin en basit ve tabii icaplarını şüphesiz reddetmek istemez. Memleketimizden geçen muhterem yeli kardeşlerine ne derin dostluk his- si ile bağlı olduklarını gördükleri ka- 28 EYLÜL — 1936 İ Fransın düşürülmesi kararından sonra (Baş tarafı i incide) Finans ve banka işlerinde mütehassıs! olan eski Fransız Başvekili © Flinden fraskm kıymetten düşürülmesi tedbiri- ni takbih etmekte ve hükümet tedbirle- rinin muvaffakiyetsizliğe mahküm ol) duğunu bildirmektedir. Fransa ticaret ve ekonomi bakanları İrankın kıymetten düşürülmesine bari- <İ ticaret münasebetlerini uydurmak i-| çin icap eden projeleri hazırlamıştır. Bul tedbirler, bilhassa gümrük tarifelerini) istihdaf etmektedir. Paranm kıymetten düşürülmesi de- layısile herhangi bir asayişsizliğe mani olmak üzere her türlü emniyet tedbiri de akamıştır. Blum kabinesinin evvelki hareketleri- ne karşı olduğu gibi bu son tedbirine de Fransız komünist partisi kısmen mü zaherete karar vermiştir. Ancak, hayat pahaldrığınm atrması takdirinde ücret- lerin bu pahalılığa göre tanzim edilme- si için bir takas sistemi ihdasını İstiye- cektir. Fransız maliye encümeni kabul etti Paris 27 (A.A.) — Mebusan meclisi Maliye komisyonu, Maliye nazırınn i- zahatını müteakip derin tetkiklerden san ra para esasının değiştirilmesi hakkın « daki kanun lâyihası maddesini 12 mu- halif ve 7 müstenkife karşı 20 röyle ka- bul etmiştir. Sosyalistler, radikal sosyalistler İebte ve sağ cenah ile merkez aleybte rey ver mişler, komünistler müstenkif kalmış- sardır. Isviçre frangı da düşürülüyor Berne 27 (A.A.) — İsviçre ajansının tebliğ ettiğine göre federal meclisi fran gın düşürülmesi hakkında Fransanın it tihaz ettiği kararı tetkik etmek © Üzere cuma ve cumartesi günleri toplantılar yapmış ve İsviçre milli bankasınm altın stoku İsviçre frangına karşı yapılacak her türlü taarruzu daha uzun Oo müddet durdurmağa kâfi bulunmakla (beraber kıymetlerini arttıracağını beyan etmiş» tir. Amerikada İrububat borsaları kapan muştır. Hiilerin temasları Berlin, 27 — Hitler (o evvelki gece iktisat nazırı oŞahtile Maliye nazım Krisigk ve hariciye nazırı (Baron von Nesrahtı yanına çağırmıştır. Bugün Al man sanayii mümessillerile bir görüşme ğı di Dört aslan lagiiterede canbazhaneden kaçtı Bir güzel günün sabahında bahçe- nizde güllerinizi düzeltirken birde başmızı çevirdiğiniz zaman karşınız- da bir aslan görseniz, ne yaparsmız? başma bu felâket gelmiştir. Bu aslan seyyar bir sirkten kaçan Aslan kafesinin bekçisi, kafesi te- mizlemekteyken, hayvanlar birden #- vışarak şehir ahalisine hiç utnmadık- rmda kslacaktır. Şehir ahalisi sokak- larda paniğe uğramış, kaçışmaya baş lamıştır. Aslanla karşılaşan Vitard ürkmüş, fakat itidalini kaybetmemiştir. Dur duğum yerde kaldım, diyor. Aslan baheçden avluy& geçti. Girer girmez, tekrar sokağa çikmasınm önüne geç mek üzere kapıyı kapadım. Ve evin dışmdan doğru yürüyerek orta kapı umumi ahval ve şeraitin İsviçre frangı- Tr Ga düşürmeyi zariiri TETA mia. hede etmiştir. Federal meclis dünyanm büyük dev- letleri ve bilhassa İngiltere, Amerika, Fransa tarafmdan paraların beynelmi- lel istikrarı için yapılan © gayretleri ve İsviçre Fransaya imtisal ederse bu gay retlerin kolaylaşmış olacağını nazarı itibara alarak İsviçre frangını düşürme- ğe karar vermiştir. İsviçre frangı dahil- de eskiden olduğu gibi kalacaktır. etrafma ve evin ön tarafındaki yola demir parmaklık- lar gerilmistir. Blı sterlin 102 frank olacak Londra 27 (A.A.) — Akşam güzete- lerinin son tabılarında para kıymetinin indirilmesi meselesinden uzun uzadıya bahsedilmektedir. Liberal Star gazetesi, üç (devletin vermiş oldukları bu kararı iktisadi kon- feransın uğramış olduğu felâketli aka- metten sonra ümit bahşedecek en iyi bir haber olarak karşılamaktadır. Sunday Times yazıyor: “M. Blum, bütçe (o müvazenesini bir kendisine bırakmış olduklar; pek nazik bir mali vaziyete tevarüs etmiştir. Şimdi yapılacak şey, İrangın altına karşı is- tklâlini muhafaza etmekte olan İngiliz dövizine nisbeten kıymetini tesbit et- mektir. Bu krymetin yüz ile yüz beş a- rasında oynaması muhtemeldir. Şu bal- de meselâ sterling 102 frank 21 olduğu Sirkin bekçilerinden biri, hayvanı tekrar kafesine götlrünceye kadar ya rım saat uğraşmıştır. Bü esnada kafe- sin etrafına silâhlarını tevcih etmiş olduğu kalde bir sürü adam bekliyor- du. “Paşa” isminde olan bu aslan tam iki saat serbest hayat yaşamıştır. Paşa, Vatard isimli lk yabancı in- sana tesadüf etmeden evvel, içerisinde dört aylık bir bebek bulunan bir el a- rabasmın üzerinden atlamış, bir bah- çede birkaç tane tavuk öldürmüştür. Sirk kafesinden kaçan diğer üç as- lan o kadar serbest kalamamışlardır. Birincisi, kafesten kaçar kaçmaz ya- kalanmıştır. İkincisi sirk midillilerin- den birini o kadar fena hırpalamıştır ki, midilliyi öldürmek mecburiyeti hâ- sıl olmuştur. Fakat aslan hemen ya- kalanmış kafese konmuştur. Üçüncü aslan, kendisini takip eden- leri geniş tarlalarda uzun bir mukave- met yarışına tutmuştur. Kabili nakil bir kafes ve meharetli manevralar karşısmda o da, sirkin civarında bir zaman İngiliz lirası 4,66 dolar olacak - tır. Halihazırda tatbik edilmekte olan fiyatlara göre bu muadelet, Üç müstah sil milleti ayni plina koyacaktır... Karar Nevyorkta iyi karşılandı Nevyork 27 (A.A.) — Fransanın frenk k:ymetini indirmek kararı, burada nik- tin bir hava yaratmıştır. e Mühim bir hububat müessesi, frank kıymetinin in- dirilmesi sayesinde iptidai maddelerin dar Sancak Türklüğünün ıztırabile gene ne kadar kardeşçe alâkadar ol duklarınıhissedecekler ve kendilerini hudultan itibaren kucaklayacak olan vatandaşlarma hudut berisindeki mü- şahedelerini nakledeceklerdir. Meselenin icaplarını gerektirdiği hendekte yakalanmıştır. Kimse İncinmemiştir. pe üzere sarih müsbet ve kati bir hal tar- SÜRAT ASRINDAKİ ZİHNİYETLER xma bağlanmasında geciki!miyeceğini! o — Çabukol ümit ederek misafirlerimizi teşyi et) o — Nereye gidiyoruz? mekteyiz.