28 Eylül 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

A Liberallik de devletçilikten istifade ediyor! u, bir paradoks o (lügaz), yani, U cuz mal Seddiçini aşmış!,, derler... havsalaya sığmayacak bir “gari- Pek doğrudur... Makineyle istih- be söz, gibi gelir. Fakat, hakikat bu- dur: Şövinizm (yani milliyetçiliğin hod bin hızbı) kömünizmi takliden, kendi iktisadi prensiplerini tatbik maksadile, devletçiliği nasıl âlet &ttiyse, bu sefer de, liberalizm ayni tedbire başvurmuş- türi O dâ, beynelmilel paranın İstiktarı için, devletçiliğin plânlı usullerine mü- racaat ediyor. Gerçekten de, ticaretin serbestliğini temin gayesile büyük devletler arasında alınan $on mali tedbirler, “Jiberalliğin devletleşmesi,, ve “hürriyetin plânlaş- ması, disiplinleşmesi,, değil de nedir? DD” düne kadar, cihan mübareze meydanında iki pehlivan vardı! Komünizm ve faşizm... Fakat, bir sürp- tiz halinde evvelki gün yeni bir başpeh TT evet, öldü, köhnedi ve ihtiyar Loyd Corc'u ile birlikte tereddi yahut irti- dad etti sanılan liberalizm; devletçili- sal ve nakliyat asrında, bir memleket, Kurunuvustada olduğu gibi, sınırlarına gekilip ebediyyen yaşayamaz! Bahusus, harici âlemde, harpten evvel olduğu şe- kilde geniş bir mübadele faaliyeti tees- süs ettikten sonra... Yurdumuzun iktisadi istiklâlini koru mak hususundaki göyemiz & mukaddes olmakla beraber, ucuz mal ve onun mü- messilleri binlerce yıl ecnebilere kapalı kalmış mukaddes Tibet şehirlerine bile nüfuz etmişlerdir; bunu da unutmıya» lum ve ibret alelrm! Yapacağımız şey: Kapalı gümrükle- rin sun'i yardımı o olmadan da mahalli istihsalimizi © yaşayabilecek hale sok- maktır, Bunun için, (o bahusus bu son zamandaki siyasi otoritemizden istifade ederek milli kudretlerimizle ecnebi ser- mayenin — menafiimize uygun şekilde — telif ve imtizacı fırsatını aramalı, bulunca da kaşırmamalıyız. HABER — AKşâm posfağr petrol araştırıyor (Baş larafı 1 incide) yol açtı. Bu petrol kurdunun seyahat- lerile petrollarımız arasında müna- sebetler araniyor ve gösteriliyor. Her işi kendi başarması bilen hü- kümetimiz üç yıl var ki yurdun muh- telif mintakalarında petrol araştır. maları yapıyor. Teessüsündenberi bir sene bile geçmiyen maden tetkik ve arama enstitüsünün kuruluşundan sonra bü arama işine daha fazla hız verilmiş bulunmaktadır. Memleketimizde petrol arama faa liyeti bilhassa altı noktada temerküz etmiş bulunmaktadır. Bunlar Mürefte Toros, Gaziantep elvarında Kayakent, Mardin taraflarında Basburun ve Gercüş mıntakalarında yaplan araş” tırmalardır. Mürefte civarında petrol tezahüra-| tı bir hayli eskice olmasına ve burada bazı tecrübeler yapılmas:na rağmen maden tetkik ve arama enstitüsünün ciddi tetkik ve araştırmaları 1935 de yani geçen sene olmuştur, Mayısta oldukça inkişaf etmiş ve altı ay yaz da Hasköy civarında dört kuyu açıl mıştır. Bu senenin 24 nisanında tek- rar işe başlanmış ve 82- 81 metrelerde Tabii afetlere karşı 28 EYLÜL — 1936 Doğu umu değil mi iti yerde trik usullerile strüktürün en uygun Çöp dökü lece sahalarinın bulunması daha muva- yerler tesbit tik görülmüştür. edilmelidir Gaziantep civarında Kayakent de arazi istikşafı yapılıp arama hafriya- tı yapmağa değer petrol tesbi edilmiştir. Bizde Sinop civarında husust eller tarafından yapılan araştırma vardır ki burada daha müsait neticeler alın- dığı söylenmekte ve bilinmektedir. Vakıa mütehassıslar burada petrol olamayacağını kati olarak söylemekte iseler de ortada bir de belirip duran hakikat vardır. Riketin bu kısımla alâ kadar olduğu da bazı vaziyetlerden istidlâl olunmaktadır. İelde birde, gazetelerimizde gi milze çarpar: Pilân semtin çöpleri şuraya di Tüyor. Bu o civar halkının #hha düşünmemek, o civar halkının hay na kastetmek demektir. Filân semtin çöpleri, filân w halkının yegdne banyo yapahile yer olan Marmara sahillerine dü! mektedir. Bu doğru mudur? Bu ve bunun gibi daha birçok şe lerde çıkan şikâyetlere bir başka sal de bu yanımız olacaktır. Hakikaten | belediyenin | şehir, topladığı pisliklerin şuraya bur. dökülmüş ve yığılmış bulunması ) cihetten kötüdür. Belediyemizin | şeyden önce her semtte in « yerleri inceden ine tetkik ederek tesbit etmelidir. Bu, hirde yapılacak kanalizasyon kağ tezahüratı Mahsullerin sigortası Iktisat Vekâleti teşebbüslere girişti İktisat Vekâleti, ziral sigortalar tesisi hakkında tetkikatta bulunmak- ğin gençlik guddelerini kendine may - munca aşılamış olarak meydana atılı- yor! Bu meydan okuyan erkişi, diğer iki rakibini ne derece yıldırırsa ( yeridir. Çünkü o, evvelâ, en miiterakki kapita- Jist memleketlerin sanayi © erbabından İşli ve işsiz amelesine kadar en kuvvetli sınıflarına, Ozümrelerine (dayanıyor: “Size çalışma, kazanmâ çarelerini bah- şedeceğim! Malmızla, canınızla, dünya- nın ne tarafında isterseniz, hârpten ev- velki gibi, yaşamak, iş görmek imkânla- rın: bulabileceksiniz!,, diyor. Bu, pek cazip bir umdedir. Hele ha- yata tatbik edildiği gün, ileri memleket- lerin iktisadiyatında, geniş (omübadele usullerile hudutsuz inkişaflar olacaktır. Bu hareket, faşizm yahut kömünizmin #aflarma cezbedilen ve bunlardan birine ergeç iltihak: zaruridir sanılan Fransiz, İngiliz, Amerikan müstahsil kütlelerini müstakil bir cephe halinde birleştiriyor. Bu sebeple: Son iktisadi hareketin si- yasi veçhesi de pek miihimdir! biraz petrola tesadüf edilmiş daha sonra 129,9 metrede 51,000 metre mi- kâhma kadar hava gazı tazyıkına te-! Sadüf olunmuştur. Şimdi devam etmekte olan Mürefte sondajlarmın gösterdiği tezahürat. tan daha derine inildikçe iktısadi pet- Yol bulmak ümitleri doğmaktadır. Bu- nun için o mintakada daha fazla ça- İrşma cesareti bulunmaktadır. Mardin taraflarında evvelce başla- nan sondaj 1000 metreye kadar İlerle- tilmiştir. Öğrendiğimize göre Gürcüş ve Basbirin de yapılan sondajlar müs-| bet neticeyi vermiştir. Fakat görülen lüzum üzerine şimdilik buradaki fa- aliyet durdurulmuşurt. Adana mıntakasında Toros etekle- rinde de müsait bir strüktürün mey- cudiyeti tesbit edilmişir. Yalnız bura- da Dir Söndaj masrafına girişilmeden evvel fennin en son terakki eseri olan ve (Geophysigue) denilen elek- KUÇUK HABERLER içeride: * Devlet Demiryolları idaresi, Toros «ka. presina gösterilen fazla rağbeti nazarı dik. kate alarak bu seferleri haftada üçten döş, D evletçilik usullerinden istifade &- den Hiberallık, kapalı rejimlerin en büyük rakibi o olacaktır. O, evvelâ faşizmin en yaman düşmanı olacak, şa- yet emeilerinde muvaf'ak olurşa, Sov- yetleri de dahili (o istihalelerde ve yeni mümaşatlarda bulunmağa sevkedecek - tir, Bize gelince, biz, esasen demokratız. Plânlı bir hürriyete, © serbest serbest ticarete, serbest serbest © seyahate ve hususile buhranm tamamile geçmesine ve yepyeni beynelmilel bir hayatın inki- ş8f etmesine prensip noktasından niçin muhalif olalım?... Elverir ki, bu hareket, milli iktisadiyatımızı * bozmasın; bizi Osmanlı devleti zamanındaki gibi bir yarı sömürge haline sokmasın... Bereket versin: Devletimiz. Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı saltanatı değil! Hüseyin Faruk TANUR Fransadaki tren kazasında Ölenler 14, yaralılar 80 kişiyi buldu ana karşı, iktisadi ve mali hudut- ları kapak yahut kontrollü mem leketlerin vaziyeti ne olacak? Bunlar, iki kısımdır: Biri, Almanya Togiliz kralının içtiği tadır, Şiddetli yağmurlar, dolu, su baskı rı ve diğer tabii hâdiseler dolayısiyle zarar gören çiftçinin, zararını azalt- mak maksadiyle Zirast Bankası tera- fından sigorta kumpanyaları ile gö- rüşmeler yapılacaktır. Maamafih bu Sigorta işinin Ziraat veya İş banka- larından biri tarafından idare edilme. si de muhtemeldi. Hazırlanacak talimatnameye göre, mahsullerin sigortası tarladan toplan- madan evvel yapılacaktır, Sigorta üc reti de her mntakanın tabif rekolfe. den aşağı mahsul alan bir milstahsil zararını sigorta kumpanyasımdan ala- bilecektir. Bu sena garp mmntakasmdaki tütün mahsulleri bu esas üzerine sigortalan- dırılmıştır. kahvenin telvesi saklanıyormuş Morning Post gazetesi İstanbulda halk arasında kralla görüşmüş üç in- sandan bahsederek bunlardan birinin Sultanahmet camiinde bir “Hoca, diğer ikisinin de 150) numaralı taksi şoförile, çarşıda bir kahveci olduğu- . topladıklam muzahrafı Mecidiyeköyünün hemen burnu dibi de bulunan Ermeni mezarlığının « kasına doşaltmıya başlamışlardır. | yüzedn Mecidiyeköylüler hakiki | endişe içindedirler; yeni yeni, şe? bir sayfiyesi haline yelmiye başlıyı bu civarda oturanlar kara büluti Aalinde çoğalan sineklerden pencen lerini açımaz olmuşlardır. Düne kadar burası, kısmen şeh Belediye, dediğimiz gibi çöp dök lecek yerleri tesbit etmelidir. Bu, b tün şikâyetlerin önünü alacak ve h kikaten de fayda bir çalışmanın d İurduğu karar olacaktır. Halkım Dostt Üsküdar Yangınında Dün gece üç evle bir kahve dükkânı yandı z Dün gece Üsküdarda üç evle bi kahve ve bir bakkal dükkânı yanmış tır. Yangın saat ikide Valideintik ma hallesinde Bağlarbaşı cadedsinde va Fransada Lourdes - Avignon arasın- da işliyen 148 numarak omnibüsle çarpıştığını — telgraf haberi olarak yazmıştık. Son gelen Fransız ga- zeteleri kaza hakkında tafsilât vermek» tedirler. 24 eylül perşembe günü Lor- des'den saat 13,45 de kalkan 148 numa- ralı ekspresin, birkaç dakika sonra, kalk tığı mevkiden iki kilometre (o uzakta, Dis - Du - Mange geçidinde, makinede çıkan bir arıza yüzünden sürati saatte 5 kilometreye düşmüştü. o Arkadan da saat 13,36 da gene Lurdes'den (o kalkan! 3990 numaralı omnibüs (gelmekteydi. Saatte 60 kilometrelik bir sürati (oolan omnibüsün lokomotifi, ekspresin arka Tamıştır, vagonlarile çarpışmış ve hepsini parça- Kazada ilk imdada yetişenler omni- büs makinistleri olmuştur, Ölü miktarı on altı, yaralı miktarı otuzdur. Kaza hakkında izahat veren omnibüs teknisyenleri çarpışmanm o gayrikabil bir ictinap bir vaziyette © olduğundan bahsetmektedirler, Kazadan mes'ul zd- dedilenler hakkında ( thakikat henüz başladığı cihetle (o hâdiseye dair esaslı malâmat almak mümkün olamamıştır. gibi, iptidai madde menbalarından mah rum olanlar ki, şayet liberal tarzdaki mübadeleye girişirlerse, eş şeraite malik olmadıklarından, değiş (dokuşta zarar göreceklerdir. Diğeri, garp (kapitalist diyarları derecesinde iktisaden yüksel- memiş olanlardır ki, kapılarını açtıkları takdirde yabancı ticaret eşyası seline maruz kalırlar; çelimsiz ve körpe milli Sanayileri yıkılır ve paraları dışarı ka- çar. Şonuncuların arasında biz de varız! İktisaden garplıların seviyesine yüksel- meden, maalesef onlarla serbest ittisal peyda edemiyeceğiz! Fakat, (omedeni- yetin inkişafı, ilelebet bu kapalı göm rüklerle devam edemiyeceğini de bilmi- yor değiliz. İçinde bulunduğumuz sis- tem, bizce, (geçicidir ve Türkiyenin ekonomi ve finans bakımından tam ma nasile gürbüzleşeceği güne kadar devam edecektir. Bizim gibi siyasette mühim bir mem- leketin graplılar grupuna iktisaden de Daimi okuyucularımıza Gazetemizin evvelce, daimi ku. ponlarını toplamış ve bu kuponları çak bu şeraitle icabet eder! nuniyetle eder... Çünkü medeniyeti, fa- şizm ve komünizm kavgası (arasında ezilip mahvolur görmektense, elbette, milletlerin biribirini ezmemesi esasına dayanan bir serbest mübadeleye girişme , demokrasinin bütün hürriyet nimet eri içinde fertlerimizi vasatmağı tercih ederiz) idarehanemizden kartla değiştirmiş olanlara gazetemizin birer abonesi gönderilecektir. Bu okuyucularımızm kartlarile birlilete adreslerini İdarehanemize bildirmelerini tica ederiz. aylık ekspresin bir! de çıkarmağa karar vermiştir , * Almanyada ameliyat olan Zirant vekili Muhlte nekahet devresini geçirmek Üzere İs, vigreyo gitmiştir. On beş güne kadar me, leketimize dönmesi muhtemeldir. * Dün Londradan şehrimize iki Hint tay. yaresi gelmiştir. Buğün Hindirtana bereket Gdeceklerdir. * Şehrimizdeki Bulgar talebeleri dövia me selesi yüzünden şimdiye kadar paraca arkmtı gekmakteydiler. Bulgar mim bankası Hurun önüne geçmek için © hariçteki © talebelere döviz müsaadesi vermeği kararlaştırmıştır. * Dün, Denizlide açılmış olan ehli hayvan #ergizinde 8900'dan fazla hayvan vardır. Bun. lardan 250 tanesi Denizli aygır deposu mah. sulâtındandır. * Bu sne ÜniverMteye yeniden almacak deçentler için şimdiye kadar 15 kişi müraca, At etmiştir. Kayıt müddeti 29 teşrinievvelde| hitam bulmaktadır. * Alti aydır mühabene İuzsu gören elli gencin mezuniyet imtihanları yarm Posta ve Telgraf taşmüdürlülünde yapilacaktır. * Şehrimizde bulunan Kültür bakanı Saf. fet Arikan, din Heybelladaya giderek bir ge sisli yapmıştır. Vekil bugün Ankaraya dö. necektir. * Çekaslovakyanm Ankarı — elçisi Korel Halla din şetrimize geliniş ve doğruca Ar. karaya gitmiştir. # Kadıköy halkevi güzel annatlar kolu ta. rafmdan ön gün devam etmek üzere talebe. i,Jere mahsus bir heykel sergisi açmıştır. Dışarda: ——memimmmemlz * Önümüzdeki ayın dokuzunda İsviçrede | Peymelmilel yatakiı vagon kongresi toplansa. caktır. Kongrede Toros ekspresinin Bağdad kadar gitmeni de görüşülecektir. * Romanya milli köylü partisinin ittfakin kabul ottiği bir karar suretinde, 'Titülesko. nun kahineden çıkarılması ve müfrit sağ ce. nah cereyanlarına müsamaha © gösterilmesi #lületle protesto edilmektedir. * alya ile Yugoslavya arasmda iki mem. teketin tcari münaseebtterini arttırmak ga. yesile bir anlaşma imzalanmıştır. # Fransasm Mowkovu, Berr, Koma ve Bo. *noa Ayres eiçilikderi nramnda (O tebeddülât yapılmıştır. l Efgan harbiye nazırı kal Salihin evinden başlamıştır. Alev leri gören bekçiler hemen Üsküda itfaiyesine haber vermişlerdir, İtfaly yangın yerine yetişmişsede rüzgâ fâzla estiğinden yangını söndürme kolay olmamış, evin altındak' bakka dükkânı ile yanındaki Azminin kah vesi ve Üstündeki iki evi tamame: yanmıştır. Yangına Kadıköy itfaiyes de çağırılmış, iki grupun çalışmas sayesinde yangm diğer tahta evler sirayet etmden sönedürülmüştür. Bal kal Salih Bursada olduğundan evli dükkânm sigortalı olup olmadığı öğ renilememiştir. Yangınm neden çıktı ğı araştırılmaktadır. nu yazmaktadır, Çarş'daki kahveci, fincanın dibinde- ki telveyi hâlâ saklamakta imiş! Dört otomobil kazası oldu Dün dört otomobil kazası olmuştur. 1 — Fındıklıda Mezarlık yokuşun-! da 5 numaralı evde oturan Halit Sa- pazarı caddesinde yolun karşı tara- fıma geçerken 1108 numaralı otomobil sarpmış, yere düşen Halit muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. Şoför kaç- »wş, yaralı Beyoğlu hastanesine kal- dırtimıştır, 2 — Şoför Alinin idaresindeki 2143 numaralı otomobil köprü Üzerinde ih- tiyat zabit mektebi talebesinden Mus- tafaya çarparak yaralamış, yaralı Gülhane hastanesine kaldırılmıştır. 3 — Kasımpaşand Hacı Hüsrev ma- hallesinde oturan seyyar satıcı Şevki Kalyoncu Kulluğundan geçerken 1480 numaralı otomobilin altında kalarak sağ ayağından yaralanmıştır. 3 — Kasımpaşada Hacı Hüsrev ma- sında Agoba köprü üzerinde 4978 nu- maralı ötomobil çarpmış, ağır surette yaralanan çoçuk Gülhane ri kaldırılmıştır an Yunan filosu manevrada Kral Averoftan harekâtı takip ediyor Atinar, 22 — Manevralara çikmi olan Yunan donanması yarın Volester Portoraftiye gidecektir. Kral ve Beş vekil burada amiral gemisi olan Ave rofa binerek Saronikos körfezinde va pılacak büyük manevralarda hazır bu lunacaklardır, Mancvralardan sonrs Falerde toplanacak olan bütün donan. ma cüzütamları kral tarafından teftiş edilecektir, Moskovada Moskova: 28 (A.A) — Müdafaa ko- miseri Mareşal Voroşilof Afgan harbiye bakanı Mahmud Hân şerefine bir ziya- fet vermiş ve bu ziyalette hükümet aza- sından bir çokları ile Sovyetler | birliği mwareşalleri, Afgan elçiliği ve müdafaa hariciye, bakanlıkları erkânı hazir bu- İknmuştur. Sovyet posta komiseri azteditdi Moskova 27 (A.A.) — Sovyetler bir- liği merkezi icra komitesi bürosu pos- ta, telgraf ve telefon komiseri Pikofu azlederek yerine Dahiliye ker-'seri Yagodayı ve Dahiliye komiserliği:a de İvanoviçi tayin etmiştir.