28 Eylül 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

istifade B u, bir paradoks — (lügaz), yani, havsalaya sığmayacak bir “gari- be söz,, gibi gelir. Fakat, hakikat bu- dür: Şoövinizm (yani milliyetçiliğin hod bin hızbı) komünizmi takliden, kendi — iktisadi prensiplerini tatbik maksadile, | devletçiliği nasıl âlet ettiyse, bu sefer — de, liberalizm ayni tedbire başvurmuş- tur: O da, beynelmilel paranın istikrarı için, devletçiliğin plânlr usüllerine mü- racaat ediyor. Gerçekten de, ticaretin serbestliğini temin gayesile büyük devletler arasında alınan son mali tedbirler, “İiberalliğin devletleşmesi,, ve “hürriyetin — plânlaş- — Ması, disiplinleşmesi,, değil de nedir? Daha düne kadar, cihan mübareze : meydanında iki pehlivan vardı: Komünizm ve faşizm... Fakat, bir sürp- — riz halinde evvelki gün yeni bir başpeh — İivan ortaya çıkmıştır! — Liberalizm!... evet, öldü, köhnedi ve ihtiyar Loyd Corc'ü ile birlikte tereddi — yahut irti- dad etti sanılan liberalizm; devletçili- — ğin gençlik guddelerini kendine may - — Münca aşılamış olarak meydana atılı- yor! * Bu meydan okuyan erkişi, diğer iki — rakibini ne derece yıldırırsa — yeridir, — Çünkü o, evvelâ, en müterakki kapita- list memleketlerin sanayi — erbabından — işli ve işsiz amelesine kadar en kuvvetli w -sınıflarına, — zümrelerine dayanıyor: — “Size çalışma, kazanma çarelerini bah- — şedeceğim! Malmızla, canmızla, dünya-| nın ne tarafında İsterseniz, harpten ev- | velki gibi, yaşamak, iş görmek imkânla- rını bulabileceksiniz!,, diyor. — Bu, pek cazip bir umdedir. Hele ha- ',w yata tatbik edildiği gün, ileri memleket- “derin iktisadiyatında, geniş — mübadele — usüllerile hudutsuz inkişaflar olacaktır. Bu hareket, faşizm yahut komünizmin "p-”_ *ıâ'â'hât:iâa cezbedilen ve bunlardan birine 4: j 'ğrgcç iltihakı zaruridir sanılan Fransız, — İngiliz, Amerikan müstahsil kütlelerini yt AĞ eee r n a — Liberallik de devlet çilten ediyor! u cuz mal Seddiçini aşmış!,, derler... Pek doğrudur... Makineyle istih- sal ve nakliyat asrında, bir memleket, Kurunuvustada olduğu gibi, sınırlarına çekilip ebediyyen yaşayamaz! Bahusus, harici âlemde, harpten evvel olduğu şe- kilde geniş bir mübadele faaliyeti tees- süs ettikten sonra... Yurdumuzun iktisadi istiklâlini koru- mak hususundaki gayemiz — mukaddes olmakla beraber, ucuz mal ve onun mü- messilleri binlerce yıl ecnebilere kapalı kalmış mukaddes Tibet şehirlerine bile nüfuz etmişlerdir; bunu da unutmıya- lım ve ibret alalım! Yapacağımız şey: Kapalr gümrükle- rin sun'i yardımı. — olmadan da mahalli istihsalimizi — yaşayabilecek hale sok- maktır. Bunun için, — bahusus bu son zamandaki siyasi otoritemizden istifade ederek milli kudretlerimizle ecnebi ser- mayenin — menafiimize uygun şekilde — telif ve imtizacı fırsatını aramalı, bulunca da kaçırmamalıyız. D evletçilik usullerinden istifade e- den liberallık, kapalı rejimlerin en büyük rakibi — olacaktır. O, evvelâ faşizmin en yaman düşmanı olacak, şa- yet emellerinde muvaffak olurgı, Sov- yetleri de dahili — istihalelerde ve yeni mümaşatlarda bulunmağa sevkedecek - tk. Bize gelince, biz, esasen demokratız. Plânlkı bir. hürriyete, — serbest serbest ticarete, serbest serbest — seyahate ve hususile buhranın tamamile geçmesine ve yepyeni beynelmilel bir hayatın inki- şaf etmesine prensip noktasından niçin muhalif olalım?... Elverir ki, bu hareket, millt iktisadiyatımızı * bozmasın; bizi Osmanlı devleti zamanındaki gibi bir yarı sömürge haline sokmasın... Bereket versin: Devletimiz, Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı saltanatı değil! Hüseyin Faruk TANUR 4 müstakil bir cephe halinde birleştiriyor. O Bu sebeple: Son iktisadi hareketin si- — yasi veçhesi de pek mühimdir! una karşı, iktisadi ve mali hudut- B larr kapalı yahut kontrollü mem — leketlerin vaziyeti ne olacak? — Bunlar, iki kısımdır: Biri, Almanya B gibi, iptidat madde menbalarından mah —İ rum olanlar ki, şayet liberal tarzdaki — mübadeleye girişirlerse, eş şeraite malik — olmadıklarından, değiş — dokuşta zarar — göreceklerdir. Diğeri, garp — kapitalist O diyarları dereçesinde iktisaden yüksel- — memiş olanlardır ki, kapılarını açtıkları — takdirde yabancı ticaret eşyası seline — gmaruz kalırlar; çelimsiz ve körpe milli — ganayileri yıkılır ve paraları dışarı ka- Ç * İçar. — Sonuncuların arasında biz de varız! - İktisaden garplıların seviyesine yüksel- — meden, maalesef onlarla serbest ittisal — peyda edemiyeceğiz! Fakat, — medeni- — yetin inkişafı, ilelebet bu kapalı güm- — rüklerle devam edemiyeceğini de bilmi- — yor değiliz. İçinde bulunduğumuz sis- tem, bizce, — geçicidir ve Türkiyenin — ekonomi ve finans bakımından tam ma — nasile gürbüzleşeceği güne kadar devam edecektir. Bizim gibi siyasette mühim bir mem- — leketin graplılar grupuna iktisaden de| k 'a'ıîştirıki İngiliz ve Fransız zümresinin — menfaatlerinden olduğu için, biran ev- — wel hem de dört nala — sanayileşmemiz — hususunda,zaten bu uğurda cansiparane İren kazasında “nan sondaj 1020 metreye kadar ilerle- HABUOR — Akşâm posfası Hü kümet altı yerde — petrol araştırıyor (Baş larafı 1 incide) yol açtı. Bu petrol kurdunun seyahat- lerile petrollarımız arasında müna- sebetler aranıyor ve gösteriliyor. Her işi kendi başarmasını bilen hü- kümetimiz üç yıl var ki yurdun muh- telif mıntakalarında petrol araştır- maları yapıyor. Teessüsündenberi bir sene bile geçmiyen maden tetkik ve arama enstitüsünün kuruluşundan sonra bu arama işine daha fazla hız verilmiş bulunmaktadır. Memleketimizde petrol arama faa: liyeti bilhassa altı noktada temerküz etmiş bulunmaktadır. Bunlar Mürefte Toros, Gaziantep civarında Kayakent, Mardin taraflarında Basburun ve Gercüş mıntakalarında yap'lan araş- tırmalardır. Mürefte civarında petrol tezahüra- tı biz hayli eskice olmasına ve burada bazı tecrübeler yapılmasına rağmen maden tetkik ve arama enstitüsünün ciddi tetkik ve araştırmaları 1935 de yani geçen sene olmuştur. Mayısta oldukça inkişaf etmiş ve altı ay yaz, da Hasköy civarında dört kuyu açıl- mıştir. Bu senenin 24 nisanında tek- rar işe başlanmış ve 82- 84 metrelerde biraz petrola tesadüf edilmiş, daha sonra 129,9 metrede 51,000 metre mi- kâbına kadar hava gazı tazyıkımma te- sadüf olunmuştur. Şimdi devam etmekte olan Mürefte sondajlarının gösterdiği tezahürat- tan daha derine inildikçe iktısadi pet- rol bulmak ümitleri doğmaktadır. Bu- nun için o mıntakada daha fazla ça- lışma cesareti bulunmaktadır. Mardin taraflarında evvelce başla- tilmiştir. Öğrendiğimize göre Gürcüş ve Basbirin de yapılan sondajlar müs- bet neticeyi vermiştir. Fakat görülen lüzum üzerine şimdilik buradaki fa- aliyet durdurulmuşurt. Adana mıntakasında Toros etekle- rinde de müsait bir strüktürün mev- cudiyeti tesbit edilmişir. Yalnız bura- Üa bir söndaj masrafına girişilmeden evvel fennin en son terakki eseri olan ve (Geophysigue) denilen elek- Fransadaki Ölenler 14, yaralılar 30 kişiyi buldu Fransada Lourdes - Avignon arasın- da işliyen 148 numaralı — ekspresin bir omnibüsle çarpıştığını — telgraf haberi olarak yazmıştık. Son gelen Fransız ga- zeteleri kaza hakkında tafsilât vermek- tedirler. 24 eylül perşembe günü Lor- des'den saat 13,45 de kalkan 148 numa- ralı ekspresin, birkaç dakika sonra, kalk tığı mevkiden iki kilometre — uzakta, Dis - Du - Mange geçidinde, makinede çıkan bir arıza yüzünden sürati saatte 5 kilometreye düşmüştü. — Arkadan da saat 13,36 da gene Lurdes'den — kalkan 3990 numaralı omnibüs gelmekteydî.' Saatte 60 kilometrelik bir sürati — olan omnibüsün lokomotifi, ekspresin arka lamıştır. vagonlarile çarpışmış ve hepsini parça- Kazada ilk imdada yetişenler omni- büs makinistleri olmuştur. Ölü miktarı| on altı, yaralı miktarı otuzdur. Kaza hakkında izahat veren omnibüs teknisyenleri çarpışmanın — gayrikabil bir ictinap bir vaziyette — olduğundan| bahsetmektedirler. Kazadan mes'ul ad- dedilenler hakkında — thakikat henüz başladığı cihetle — hâdiseye dair esaslı malâmat almak mümkün olamamıştır. — gayretler gösteren milli ekonomimize — hayırbah yardımlarda bulunmalıdırlar. — Fransa, İngiltere ve Amerikanın müşte — rek tebliğlerindeki davete, Türkiye an- O çak bu şeraitle icabet eder! Ve mem- — püniyetle eder... Çünkü medeniyeti, fa- — gizm ve komünizm kavğası — arasında — ezilip mahvolur görmektense, elbette, — milletlerin biribirini ezmemesi esasına - dayanan bir serbest mübadeleye girişme ğ demokrasinin bütün hürriyet nimet er! içinde fertlerimizi vasatmağı tercil Şi İ # KUÇUK HABERLER İiçeride : * Devlet Demiryolları idaresi, Torosa eks. presine gösterilen fazla rafbeti nazarı dik. kate alarak bu seferleri haftada Üçten dör. de çıkarmağa karar vermiştir , * Almanyada ameliyat olan Ziraat vekili Muhlis nekahet devresini geçirmek üzere İs. viçreye gitmiştir. On beş güne kadar mem. leketimize dönmesi miühtemeldir. * Dün Londradan şehrimize iki Hint tay. yaresi gelmiştir. Bugün Hindistana hareket edeceklerdir. * Şehnrimizdeki Bulgar talebeleri döviz me selesi yüzünden şimdiye kadar paraca sıkıntı çekmekteydiler. Bulgar milli bankası bunun önüne geçmek için hariçteki — talebelere döviz müsaadesi vermeği kararlaştırmıştır. * Dün, Denizlide açılmış olan ehli hayvan Bergisinde 800 'den fazla hayvan vardır. Bun. lardan 250 tanesi Denizli aygır deposu mah. sulâtındandır. * Bu sene Üniversiteye yeniden almacak döçentler için şimdiye kadar 15 kişi müraca. at etmiştir. Kayıt müddeti 29 teşrinievvelde hitam bulmaktadır. * Altr aydır muhabere kursu gören elli gencin mezuniyet imtihanları yarın Posta ve Telgraf başmüdürlülünde yapılacaktır. * Şehrimizde bulunan Kültür bakanı Saf. fet Arıkan, dün Heybeliadaya giderek bir ge zinti yapmıştır. Vekil bugün Ankaraya dö, necektir. * Çekoslovakyanım Ankara — elçisi Korel Halla dlüin şehrimize gelmiş ve doğruca An. karaya gitmiştir. * Kadıköy halkevi güzel sanatlar kolu ta. rafından on gün devam etmek Üzere talebe, lere mahsus bir heykel sergisi açmıştır. Dısşarda: Daimi okuyucularımıza Gazetemizin evvelce, daimi ku- ponlarını toplamış ve bu kuponları idarehanemizden kartla değiştirmiş olanlara gazetemizin birer — aylık abonesi gönderilecektir. Bu okuyucularımızın - kartlarile birlikte adreslerini idarehanemize bildirmelerini rica ederiz. | kadar gitmesi de görüşülecektir. kabul ettiği bir karar suretinde, Titülesko. * Önümüzdeki aym dokuzunda İsviçrede beynelmilel yataklı vagon köngresi toplana. caktır. Kongrede Toros ekspresinin Bağdada * Romanya milli köylü partisinin ittifakla nuün kabineden çıkarılması ve müfrit sağ ce. hnah cereyanlarına müsamaha — gösterilmesi Şiddetle protesto edilmektedir. * İtalya ile Yugoslavya arasında iİki mem. leketin ticari münaseebtlerini arttırmak ga. yesile bir anlaşma imzalanmıştır. * Fransşanım Moskova, Barn, Roma ve Bo. enos Ayres elçilikleri arasında — tebeddülât | tafaya çarparak yaralamış, yaralı Efgan harbiye nazırı sahalarının bqlunmasr fık görülmüştür. arazi istikşafı yapılıp arama hafriya- ti yapmağa değer petrol tezahüratı tesbi edilmiştir, Bizde Sinop civarında hususi eller tarafından yapılan araştırma vardır ki burada daha müsait neticeler alım- dığı söylenmekte ve bilinmektedir. Vakıa mütehassıslar burada petrol olamayacağını kati olarak söylemekte iseler de ortada bir de belirip duran hakikat vardır. Riketin bu kısımla alâ kadar olduğu da bazı vaziyetlerden istidlâl olunmaktadır. Tabif afetlere karşı Mahsullerin sigortası Iktisat Vekâleti teşebbüslere girişti İktisat Vekâleti, zirat sigortalar tesisi hakkında tetkikatta bulunmak- tadır. Şiddetli yağmurlar, dolu, su baskı nı ve diğer tabif hâdiseler dolayısiyle zarar gören çiftcinin, zararını azalt- mak maksadiyle Ziraat Bankası tara- fından sigorta kumpanyaları ile gö- rüşmeler yapılacaktır. Maamafih bu sigorta işinin Ziraat veya İş banka- larından biri tarafından idare edilme- si de muhtemeldi. Hazırlanacak talimatnameye göre, mahsullerin sigortası tarladan toplan- madan evvel yapılacaktır, Sigorta ic-| reti de her mmtakanın tabil rekolte- den aşağı mahsul alan bir müstahsil zararını sigorta kumpanyasından ala- bilecektir. Bu sene garp mintakasındali tütün mahsulleri bu esas üzerine sigortalan- dırılmıştır. Ingiliz kralının içtiği kahvenin telvesi saklanıyormuş Morning Post gazetesi İstanbulda halk arasında kralla görüşmüş üç in- sandan bahsederek bunlardan birinin Sultanahmet camiinde bir “Huca,,, diğer ikisinin de 150) numaralı taksi şoförile, çarşıda bir kahveci olduğu- nu yazmaktadır. Çarş'daki kahveci, fincanın dibinde- ki telveyi hâlâ saklamakta imiş! Dört otomobil kazası oldu Dün dört otomobil kazası olmuştur. li — Fındıklıda Mezarlık yokuşun- da 5 numaralı evde oturan Halit Sa- lıpazarı caddesinde yolun karşı tara- fına geçerken 1108 numaralı otomobil! çarpmış, yere düşen Halit muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. Şoför kaç- mış, yaralı Beyoğlu hastanesine kal- dırtlmıştır. 2 — Şoför Alinin idaresindeki 2143 numaralı otomobil köprü üzerinde ih- tiyat zabit mektebi talebesinden Mus- Gülhane hastanesine kaldırılmıştır. 3 — Kasımpaşaad Hacı Hüsrev ma- hallesinde oturan seyyar satıcı Şevki Kalyoncu Kulluğundan geçerken 1360 numaralı otomobilin altında kalarak sağ ayağından yaralanmıştır. -3 — Kasımpaşada Hacı Hüsrev ma- şında Âgoba köprü üzerinde 4976 nu: maralı otomobil çarpmış, ağır surette yaralanan çoçuk Gülhane hastanesine kaldırılmıştır. Moskovada Moskova: 28 (A.A,) — Müdafaa ko- miseri Mareşal Voroşilof Afgan harbiye bakanr Mahmud Hân şerefine bir ziya- fet vermiş ve bu ziyafette hükümet aza- sından bir çokları ile Sovyetler — birliği mareşalleri, Afgan elçiliği ve müdafaa hariciye, bakanlıkları erkânı hazır bu- trik usullerile strüktürün en uygun daha muva- Gaziantep civarında Kayakent de 28 EYLÜL — 1936 — ———m—M—:—— Doğru mı değil mi Çöp dökülece yerler tesbit edilmelidir İkide birde, gazetelerimizde gi müze çarpar: Filân semtin çöpleri şuraya dü lüyor, Bu o civar halkının sıhha düşünmemek, © civar halkının hay na kastetmek demektir. Filân semtin çöpleri, filân & halkının yegâne banyo yapabilec yer olan Marmara sahillerine döl mekledir. Bu doğru mudur? Bu ve bunun gibi daha birçok şe lerde çıkan şikâyetlere bir başka | sal de bu yazımız olacaktır, Hakikaten — belediyenin şehiri topladığı pisliklerin Şşuraya burr dökülmüş ve yığılmış bulunması | cihetten kötüdür. Belediyemizin | şeyden önce her semite çöplerin | külebileceği yerleri inceden inöe tetkik ederek tesbit etmelidir. Bu, | hirde yapılacak kanalizasyon — Rai mühim bir iştir. Belediyenin t başlıyam ç kamyonları, son günlerde Şisli ve 1 valisinden, topladıkları muzahrafı Mecidiyeköyünün hemen burnu dibi de bulunan Ermeni Mezarlığının ( kasına boşaltmıya başlamışlardır. | yüzedn Mecidiyeköylüler hakiki | endişe içindedirler; yeni yeni, şehr bir sayfiyesi haline gelmiye başlıyı bu civarda oturanlar kara büulutl halinde çoğalan sineklerden penceri lerini açamaz olmuşlardır. Düne kadar burası, kismen şeh harici sayılırdı. Fakat bugün., Belediye, dediğimiz gibi çöp dök lecek yerleri tesbit etmelidir. Bu, bi tün şikâyetlerin önünü alacak ve hı kikaten de faydalı bir çalışmanın dı ğurduğu karar olacaktır. Halkın Dostu Üsküdar Yangınında Dün gece üç evle bir kahve dükkânı yandı Dün gece Üsküdarda üç evle bi kahve ve bir bakkal dükkânı yanmış tır. Yangın saat ikide Valideiatik ms hallesinde Bağlarbaşı cadedsinde va kal Salihin evinden başlamıştır. Alev leri gören bekçiler hemen Üskiüda itfaiyesine haber vermişlerdir, İtfaiy yangın yerine yetişmişse de rüzgâ fâzla estiğinden yangını söndürme kolay olmamış, evin altındaki bakka dükkânı ile yanındaki Azminin kah vesi ve üstündeki iki evi tamame yanmıştır. Yangına Kadıköy itfaiyes de çağırılmış, iki grupun çalışmas sayesinde yangın diğer tahta evler sirayet etmden sönedürülmüştür. Bal kal Salih Bursada olduğundan evl dükkânm sigortalı olup olmadığı öğ renilememiştir. Yangının neden çıktı ği araştırılmaktadır. Yunan filosu manevrada Kral Averoftan harekâtı takip ediyor Atinar, 22 — Manevralara çıkmı olan Yunan donanması yarın Volester Portoraftiye gidecektir. Kral ve Baş vekil burada amiral gemisi olan Ave rofa binerek Saronikos körfezinde va prlacak büyük manevralarda hazır bi lunataklardır. Manevralardan sonri Falerde toplanacak olan bütün donan ma cüzütamları kral tarafından tefti; edilecektir. _w_ Sovyet posta komiseri azteditdi Moskova 27 (A.A.) — Sovyetler bir: liği merkezi icra komitesi bürosu pos: ta, telgraf ve telefon komiseri rikofu azlederek yerine Dahiliye kor-!seri Yagodayı ve Dahiliye komiserliğ l.<a de yapılmıştır. K lunmuştur. İvanoviçi tayin etmiştir.