26 Eylül 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
l HABER — Akşam postası îngılız sermayedarları T rkiyede iş görecekler (Baş tarafı 1 incide) | Söylendiğine göre, Ankarada iş gör- tmek imkânları açtıktan — sonra ecnebi sermayedarların memleketimize gelmesi -büyük bir süratle cereyan edecektir. Ri ket, diğer sermayedarların yarın An - karaya gitmek üzere olmaları dolayısile hemen tayyare ile şehrimize gelmiştir. Ağlebi ihtimal bu akşam Ankaraya gi- decektir. Diğer sermayedarların teşeb - büsleri arasında kendisinin de bazı tek- Jiflerde bulunacağı tahmin edilmekte - dir. *& & 4 j Türk — İngiliz siyasi münaşebetleri- Ü| nin inkişaf etmekte oluşu dığer sahalar | da da tesirini göstermeğe başlamış, İn- giliz sermayedarları Türkiye ile iş gör- — mek hususunda teşebbüslere girişmiş - — derdir. Dün şehrimize büyük bir İngiliz gru- punu temsilen iki sermayedar gelmiştir. Ayni zamanda İngiltere parlamentosu azası bulunan Samervil ve Veb isimli bu iki zat, kendilerile İstanbul klübünde mülâkat eden muharririmize demişler- dir ki: “ — Bükreşte beynelmilel pralâmen- tolar birliği konferansına iştirak ettik. Dolayısile murahhas heyeti azasile de tanıştık. Konferansın bitmesinden son- ra doğruca memleketinize gelmiş bulu- nüyoöruz. Son zamanlarda İngilterede Türkiye- ye karşı ehemmiyetli bir alâka uyanmış tır. Yeni aktedilen İngiliz — Türk tica- ret muahedesi iki memleket — arasında iktisadi münasebetlerin inkişafını kolay laştıracak mahiyette sayılmaktadır. Bu teşriki mesai imkânlarını mahallinde tet kik etmek Üüzere buraya geldik. Pazar günü Ankaraya gideceğiz. Fakat bura - | rine karşı hürmet w;' N | (| Milletler cemiyeti umumi heyeti D dün toplanmıştır. Bu toplantıda ctemi- | yetin ıslahı hakkındaki müzakerelerin — tehirine ve silâhsızlanma işi için bir. | komite teşkilinden vazgeçilmesine ka- | rar verildikten sonra ilk sözü İngiliz & Hariciye nazırı almıştır. Lord Eden sözlerine şöyle başla- . muştır: - “— Dünyanın şu günkü gidişi hiç de bizi jmemnun ediçi değildir. Fakat — eğer devletler, birbirlerinin hükümet — gekillerine karşı müsamahakâr dayv- - ranır ve hürmet gösterirse sulh tehli- — keye düşmekten kurtulur. Büyük Britanyaya gelince, ferdi | hürriyet ve sulh prensiplerine sadık — kalacaktır. Eğer devletler rejimleri — itibarile iki grupa ayrılmak istiyorlar ' ga İngiltere Milletler cemiyetine isti- | nat etmekte devam edecektir.,, Hitlerin ve diğer Alman ricalinin| — mütemadiyen bolşeviklik ve dolayısile — Söyyet Rusya aleyhinde bulunmaları- — nin Âyrupada doğurduğu endişeye bu — süretle tercüman olan Lord Eden bun — dan sonra Milletler cemiyeti azasının , adedini artırmak ve cemiyeti kuvvet- — Jendirmek icin hazırladığı programı |—izah etmiş, mıntakavi paktlarda mü- — him faydalar gördüğünü, Ingilterenin |O güzel siyasal münasebatın İistikra- - Diğer taraftan Sovyet Rusya milli — müdafaa komiseri mareşal Voroşilof | dün de mühim bir nutuk söylemiş, ge- — ne Nüremberg kongresindeki nutuk- — ları telmih etmiştir. Mareşal Voroşi- | Jof Moskova askeri mıntakası kuvvet- | lerinin yaptığı manevralarda söyledi- ' ii bu nutkunda ezcümle demiştir ki; — Gerek Moskovanın askeri mımn- Sovyet harbiye komiseri diyorki: Düşmanlarımız harbe hazırlanıyorlar ! İngiliz hariciye nazırı da Bolşeviklare hücum eden Almanları telmih ederek dedi k V" “Devletler, biribirlerinin hükümet şekille- tehlikeye düşmekten kurtulur .,, gösterirlerse sulh takası kuvvetleri, gerekse işçi ve köy- lü kızıl ordusu sınıf düşmanımız ta- rafından açılan silâhlı harbe ısrarla, ve bolşeviklere has enerji ile hazırlan- maktadır, Kızıl ordu yabancı toprakları feth ve milletleri esir etmek için kurulmuş olmayan yegâne ordudur. Kızıl ordu. sırf büyük proleter devletinin müda- faası için kurulmuştur. Sovyet Rusya şimdiya kadar yayan: : nefret iftiralara maruz kalmıştır. Fa-| | kat her dakika müsallâh hücumlara| * da maruz kalabiliriz. Mütemadiyen harbe hazırlanan düşmanlarımız, bar-| ( barca hareketlerinin kime karşı mü- tevececih olacağını açıkça söylemekte dirler. Kuvvetli bir Sovyet Rusya, kapita list dünyanın en büyük korkusudur. Bu sebepter dolayı daima hazır bir vaziyette bulunmalıyız. Elimizden ge- leni yaptığımızı söyleyebilmek içir daha pek çok çalışmamız lâz'mdiır. Fakat şimdiden yüksek sesle temin edebiliriz ki, düşmana karşı koymaya ve düşmanın tecavüzü halinde Sovyet devletinin bize hediye etmiş olduğı teknik vasıtalarla ona mukavemet et- meye hazırız. Şimdiki halde kızıl ordu o derecede tekâmül etmiş ve harp hazırlığı ile o kadar meşbudur ki, büyük vatan'mı- zın bütün işçilerine, büyük sosyalist eserlerini başarmaya rahat rahat de- yam edebileceklerini söyleyebiliriz, İşçilerimiz kızıl köylü ve amele or- dusunun iyi hazırlanmış ve talim gör- müş kuvvetlerinin himayesi altında bulunmaktadırlar.,, Filistinde Eskiden Osmanlı ordusunda bulun- — muş iken, Fransız jandarma kıtaatına |- ğgeçen ve müteaddit defalar çıkardığı isyanlarla idama mahküm olan Feyzi ı Kavukçu isminde bir adam şimdi de - Filistinde İngilizlere karşı hazırladığı — Arap çetelerinin başına geçmiştir. — Bu adam, İngiliz gazetesilerine verdi- - ği beyanatta, Arapların katiyen İngi- - lizlerle uzlaşmayacaklarını söylemiş- E'tir. - “Daily Sketeh,, gazetesi bu beyanat- O tan sonra verdiği malümatta şunları yazmaktadır: — 5 “Fevzi Kavukçu Arapları; İngiliz- Terle hiçbir swretle uzlaşmamağa teş- —yik ediyor ve İngilizlerle mücadele î'“' Irak ve Suriyeden talim görmüş ordusu kuruluyor bir Arap asker getirdiğini itiraf ediyor. Bu adam, böylelikle vücuda getireceği büyük Arap ordusunun İngilizlere ba- şa çıkacağını ummakta ve şunları söylemektedir: — Ben Iraktan kalkarak 800 millik çölleri bin türlü meşakkatle geçtim ve buraya İngiliz empiriyalizmine kar şı mücadele için geldim. İngilizlerle anlaşmağa katiyen muhalifim. Hak yalnız kuvvetle âalınabilir. Onları ta- leplerimizi kabul için zorlayacağız. Iİrak ve Suriyeden her gün yüzlercei Arap bu mücadele için geliyor. Elimin altında ne kadar kuvvet bu- lunduğunu söyliyemem. Yalnız bun- larda mükemmel silâh'ar hulunduğfu-! nu ve hepsinin talim görmüş asker olduğunu bildireceğim,,, dan ayrılmazdan evvel cidden bir hari- ka yaratmış olan o fevkalâde — insan Atatürkü ziyaret şerefine nail olmak is- tiyoruz. İngiliz iş adamları yeni Türkiyede ça lışmak imkânları görüyorlar. — Türkiye cumhuriyeti beynelmilel taahhütlerini tanrmakla şöhret almış, daima sözünde duran, borçlarımı ödiyen bir — devlettir. Bu itibarla İngiliz sermayedarları ser- mayelerini yatırmak hususunda Türki- yede emin ve sağlam bir saha görmek- tedirler. Türk — İngiliz iktisadt münasebetle- rinin inkişaf edebileceğine şahsan inan- mış bulunuyoruz. Ankarada Türk rica- b ile temas ederek Bazı teklifler yapaca ğız. Londradan hareket etmezden evvel Türkiye büyük elçisi Fethi — Okyar ile görüştük ve birçok — tavsiyeler aldık. Hükümet merkezinde yapacağımız te - masların neticesine göre ilerdeki teş - riki mesalmiziin şeklini tesbit edeceğiz... Ne gibi işler görecekler ? Öğrendiğimize göre İngiliz sermaye- dar grupunun yapacağı teklifler arasın da memurlar için bahçeli — küçük evler inşasına dair bir proje de mevcuttur. Bunun haricinde ve daha vasi işler üze- rinde de muhtelif projeler hazırlamış - lardır. “ Times , Muharririnin beyanatı Diğer taraftan gene dün Londra ikti sadi ve mali mahafilinin en mühim gaze telerinden “The Financial Times,, mu- harriri M. Samilovici şehrimize gelmiş- tir. İngiliz muharriri kendisile görüşen erkadaşımıza şunları söylemiştir: — Kısa bir müddet zarfında İngilte- rede her sınıf hal'e tabakasında Türki- yeye karşı şayanı dikkat bir noktail na- Şehrimize gelen mali Taymis muhaüarriri Smiloviç zar değişikliği hasıl olmuştur. Samajes te kral Edvarda karşı Türkiyede göste- rilen yüksek hüsnü kabul İngiliz efkârı umumiyesinde derin sempati uyandır- mış ve İngiliz iktisadi ve mali mahafili ni Türkiye ile iş münasebatını arttır -- mak imkânlarını daha cesaretle araştır mağa sevketmiştir. Bütün dünyada “City,, adile maruf olan Londra piyasası para ile dolup taş maktadır. Büyük germayelerin atıl kal- C:ğı bu devirde sermayedarlar Türkiye gibi emniyet verici bir memlekette iş yapmağı tercih ederler. Bilhassa mali ve iktisadi işlerle meş- gul olan gazetemiz Türkiyeyi olduğu gibi İngiliz iş adamlarına tanıtmak Üze re beni memleketinize gönderdi. Bura- da Türkiyenin iktisadi, mali ve ticari vaziyetini tetkik ederek Türk — İngi- tiz teşriki mesaisi imkânları hakkında bir makale serisi neşredip İngiliz iş a- damlarını tenvir edeceğiz., Dün akşam Ankaraya giden İngiliz gazetesi muharriri on beş gün kadar hükümet merkezimizde kalacaktır. İspanyanın Hariciye nazırı Del Va- yo İspanya dahili harbine karışma- mak için bir anlaşma yapmış olan devletlere bir nota verecektir. Bu no- ta ademi müdahale anlaşmasını imza etmiş olanlardan bazılarının anlaş- maya muhalif hareket etmelerini pro- testo mahiyetindedir, Asilere açıktan açığa yardım etmek gibi harekette bulunan milletler ol- muştur. Nota, bu meselenin bütün te- ferrüatını anlatmaktadır. İspanya dahili harbine karışma- mak hususunda anlaşma yapan dev « letler Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Rusya ve - şarta muallâk ola- rak - Portekizdir. Notayı verdikten basşka, İspanya hariciye nazırı ademi müdahale anlaş masının sadakatle tatbiki — işinin tam manasiyle kararlaştırılması için Mil- letler Cemiyeti asamblesinde de söz söyliyecektir; ki bu meseleyi İngilte- re ve Franas, diğer devletlerden hbir- çoğu sessizce geçiştirmek istiyorlar, Nazırların sözleri Cenevre, (Hususi) — İspanya hari- ciye nazırı asamblenin toplantısında demiştir ki: Çinle Japonya arasında Gerginlik azalıyor çekmiyecek Uzak şarktan dün gelen telgraflar Çin ile Japonya arasındaki vaziyetin geri çekip “çok şiddetli tedbirler,, e müracaat edeceği bile bildiriliyordu. Halbuki vaziyet sonradan değişmiş, Japonya uzlaşma siyaseti vaziyetine girmiştir, Y ni müzakereler başlıyor Sanghay 25 (A.A.) — Haber veril- diğine göre Japon sefiri Çin Hariciye Nazırile yeniden müzakerata giriş- mek üzere Tokyadan talimat almıştır. Diplmasi münasebetleri kesiimeyecek Tokyo 25 (A.A.) — Hariciye nezare- ti erkânından bir zat, Çinle Japonya arasınlaki dipleomasn münasebetleri-' nin kesilmiyeceğine dair bugün temi- nat vermiştir. Mumaileyh, demiştir ki: zakecrelerle halle çalışacağız,,. 26 EYLUL — 1936 Ispanyada harbin bitmeyişine sebe? Âsilere bol bol silâh gönderilmesidir Ispanya Hariciye Nazırı bitarflık anlaş- masına riayet edilmediğini söylüyor “— Hürriyet ve memleket davası- nın elimizden kaybolmasına taham- mül etmektense ölmeyi tercih ediyü- rüz. İspanya hükümeti halkın reyile seçilmiş ve iş başma egtirilmiş bir hü- kümettir, Hükümet halkın iradesini temsil ediyor. Asiler, bu iradeye kar- şı gelen ve ona karşı silâh kaldırmıya cür'et eden kimselerdir,,, “— Hükümet muzafefr olacağın- dan emindir. Fakat dahil? harp başla- dığı sırada bitmiş olacaktı. Bitmeme- şinin sebebi âsilere bol bol harp mal- zemesi verilmesidir, “Milletler Cemiyeti dahili bir harp koptuğu sırada meşru hükümete kar- şı kıyam edenlere hariçten yardım e- dilmemesini temin etmeli ve bu suret- le hariçten yapılan tahrikler yüzün: den memleket dahilinde sel gibi kan- lar dökülmesine mani olmalıdır.,. Faşist aleyhtarı İta'yanlar Madritt: Madrit, 26 (Hususi) Gönüllü gençlerden mürekkep bir antifasist kıt'ası Madride gelmiş ve Madrit ci- varındaki muharebelere iştirak et- miştir. Bu İtalyanlar harplerde büyük muvaffakıeyt göstermişlerdir. Japonya, sefirini geri f pek vahim bir hale geldiğini anlat-|B maktâydi. Matta Japunyasın Şermiu (F SA el y u a MA muımlitfi ( tekmilini birden gösteriyor Bugün gidilecek sinema ALKAZAR dır. Çürikü : " Mevsimin en güzel filmi olan Mohikanların SORNU Pek yakında ara Türk Sineması Yeni mevsime Haa DaşlıyOr... “.— Muallak ihtilâflı meseleleri mü- Fernand Gravey Lucien Braoux Kate De Naav Bir Mayıs Gecesi ge Buğün SARAY Sinemasında 3 büyük yıldız, büyük bir filmde Amerika ihtilâli Oynayanlar: JANS GAGNEY - LİLY DAMIİTA - RICHAR BORTEZ Amerika ihtilâli ıztırap, heyecan, ihtilâl ve isyan arasında parlayan bir aşkın teranesidir, — İrerm -reccmetli SHAUA Bugün saat 1 de matine TEPEBAŞI GARDEN'i Bu akşam : Amerikan dansörleri TRACEY veHAY numaraları Yarın saat 17 de Büyük Matine FRANSIZ Tıyatrosu saat 18 de matine 21 de suvare Revüsünün veda 26 eylül cumartesi suvare 21 de 27 Eylül pazar TAMARABE TAMAMiİLE YENi NUMARALAR Paris için hazırlanan programlardan: Fiat 75 — — 25 kuruş, localar 2 ve 3 lira e eaf e) d Ai İ aei 'ei denle müsameresi V h- Bi KA k ;J İi ı....â.'ğ&u—.w h
