26 Eylül 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

L Yalnız deniz kuv- | vetleri kâfi değil Bu kuvvetleri kullanmasını da bilmelidir — Spanya hükümeti bu iİşi başa- rabilmiş olsaydı, Ispanya İli bugün bu hale gelmezdi | Deniz kıyısı olan her memleket bir | jahri kuvvete muhtaçtır. Eğer bu mem- | eketin hem tabit kaynakları, hem ça- | işkan bir halkı mevcutsa zaten deniz | icaretini — inkişaf ettirmiş — demektir. " " Çabif kaynaklara malik olup da halkı : çeri ise, er geç genişlemek ihtiyacında j Julunan başka bir milletin müdahalesile e bü kaynakları kendi hesabma inki- | Ff ettirmeğe kalkışmasile karşılaşır. | Tıcaret mülk demektir ve bu “kap j » günlerinde mal sahibi olabilmek | ,ın o malr müdafaa mecburiyeti vardır. İ Bir deniz hududu, istilâ için daima - Ççık duran bir kapıdır. Beynelmilel Ş Onlaşmazlıklar ve kıskançlıklar ortalığı | jiyle karma karışık bir rale koymuştur | 3, ancak güçlü kuvvetli olanlar ken- ilerini emniyette sayabilirler Gerçi de- üz kuvveti ve büyük bir donanma an ak zengin milletlerin dayanabileceği Müyük masrafları icap ettirir. Küçük | | Silletler bunu başaramazlarsa da, selâ- aet ve emniyet için ne yapılsa azdır. Deniz bitmez tükenmez bir zenginlik taynağı olduğu gibi tehlikeye açık du- * an bir yoldur da. Bu yolu muhafaza D | demiyen deniz kıyısı memleketler hiç y üphe-yok- ki:korku ve telâş içinde ya- arlar. - Deniz ticaretlerini inkişaf etti- emezler. En küçük karışıklıklar kar- ısında mühtemel bir deniz taarruzuna tarşı hemen hazırlıklara girişirler ve bu azırlıklar memleketin bütçesinde ağır ir yük teşkil eder. Gerçi sahil istihkâmları, uzun men- | lli sahil topları az çok emniyetli ted- L irler ise de mütaarrız donanmayı mem- T':ketin kıyısına kadar sokmak çok teh- | L'.'ı.kefli bir oyundur, hele topraklara ih- Yaç hareketi yapmağa muvalffak olursa Unu denize dökmek işi de öyle kolay “olay başartlır soydan değildir. ı“r Denizden gelecek her hangi bir ta- | rruzu daha yarı yolda iken karşılamak #cüdretinde olan memleketdir ki hiç kor Acusuz yaşıyabilir. Çünkü, bu kudreti | cesaba katmaksızın akibeti meçhul bir ergüzeşte atılacak devletler yok dene- C Cek kadar azdır. Ö | Küçük milletlerin donanması daima gnerakla tetkik edilmesi lâzım olan bir 1nevzudur Çünkü, bu donanmanın. ne i'îbı hizmetleri yapmak ve hangi vazi - | BK ;ı | eleri başarmak gayesile yaratılması lâ- m geldiği uzun uzadıya düşünülecek Lir keyfiyettir. Donanmanın terkibin - 9ie nasıl bir siyasa ifade edilmek isten- l niştir? Küçük miltetler malik oldukları do- SBanmalarla birinci sınıf bir deniz kuv- vetine karşı muvaffakiyetli mücadeleye girişebileceği hayalini aklına bile getir-! memlidir. Böyle milletlerin yapabile - cekleri en iyi hareket kesesihe göre in- şa ettirdiği donanmanın bütün müdafaa kıymetini kullanabilmektir. Demek ki küçük milletler donanmalarını yaratır- ken ilkönce toprağı müdafaa endişesini' göz önünde tutacak ve gemilerini ona göre inşa ettirecek; deniz talim ve ter- biyesini böyle bir programla düzenliye- cek, efrat böyle yetiştirilecek ve deniz manevraları daha ziyade bu gaye göz önünde tutularak yapılacaktır. Deniz kıyısı olan bir memleket için 'deniz küyvetleri masraflr bir silâhtır.., sözü hiç ağıza alınmamalıdır. Madem ki deniz kıyısındadır. Bu silâhı katiyen ihmal etmemeğe mecburdur. Gerçi deniz kıyısı olan her memleke- tin az çok bir donanması vardır. Fakat, ihtiyaç anında bu donanma acaba üstü- ne düşecek vazifeyi başarabilecek mi, yoksa sadece bir süs halinde mi kala- cak?. İspanya ihtilâlini ve bu ihtilâlde İs- panya donatımasına düşen vazifeyi göz önüne getirelim, Bu ihtilâlde İspanyol hükümetine terettüp eden ilk - ve en bariz. vazife deniz aşırı olan düşmana, yani Fastaki orduya karşı donanmayı kullanmaktı. Bu orduda İspanya cümhuriyetinin en muktedir ve en iyi teçhiz edilmiş krta- ları vardı. Bu kıtalarm — boğazdani beri yana geçirildiği takdirde hükümetin ba- şıma çok büyük bir gaile açılacağında hiç şüphe yoktu, Böyle bir vaziyet kar- şısında bahriye erkânı harbiyesinin do- nanmayı hemen harekete getirerek şi- malt Afrika sahillerini abloka etmesi lâ- zıimdı. Böyle bir harekete her nedense girişilmedi. İhtilâl bilfiil Fasta başladı. General Franko orada İspanyol ve yerli 40000 kişilik bir kuvvete kumanda ediyordu. Ordunun daha başlangıçta kat'i bir surette hükümete aleyhtar olduğunda hiç şüphe yoktu, Binaenaleyh Fas İs- panyol hükümetinin düşmanı idi. Di- ğer taraftansa ufaktefek istisnalarla donanma hükümete sadıktı. Bu deniz küvyeti bahriye nazırile erkânı harbhi- yesinin emri altında bulunuyordu. E- ğer müessir bir surette kullanılsaydı İspanyol ihtilâli büsbütün başka bir mahiyet alırdı. Demek ki donanmanın yalnız mevcudiyeti kâfi değildir; bu- nu ayni zamanda müesisr bir silâh o- larak kullanmasını bilmek de şarttır. ııx w_ ıgı'.hw manevraları: Birinci Tülshead tank bitirmiştir. Yukarlsi fotoğraf, manevraların son gününde Salisbury masında alınmıştır. Rolu — senelik — manevralarımı İspanya harbine iştirak eden GazeteCİ Sunday Chronicle gazetesinin kadın muhabiri Âlyne Alluvard İspanyada altı hafta muharebzden sonra — geçen gün Londraya dönmüştür. Bu güzel muhahir saçlarını erkek biçiminde — kestirerek bacaklarına pantalon geçirmiş ve İspan yol milis kuvvetlerine yazılmıştı. Milislerle birlikte asilere yürüyen mü babir birçok harplere iştirak ettiği gibi Majorca adasına yapılmış olan muvaffa kiyetsiz istilâ hareketinde de bulunmuş- tur. Şimci harpte göürdüğü faciaları ga- zetesinde yazmaktadır. İsviçre Harpten korkduğu için DBailimi bir ordu vucude getiriyor Avrupada kararsiızlık ve harp teh- likeleri İsviçreyi 650 senelik bir milis müdafaa sisteminden sonra meslek- ten bir ordu yaratmak mecburiyetin- de bırakmaktadır. İsviçre erkânıharbiyesi hudutların daimi muhafazası için kura üusuliyle mecburi ve mesleki askerlik projeler hazırlamıştır. Bu meslek ordusu milis kuvvetlerine yardımcı olacaktır. İsviçre hariciye nazırı Giuseppe Motta geçenlerde Almanyanın İsviç - reyi istilâ etmesi ihtimalelrinden koörk tuğunu söylemiştir. Fransanm Magi- not istihkâmlarmı yarıp geçemiyecek olan bir Alman ordusunun İsviçre yo- lu üzerinden Fransaya yetişmeye uğ- raşması ihtimalleri pek kuvvetlenmiş- tir. Bu hariciye nazırı ecnebi devletler- le buünların erkânıharbiyelerine: “İs- viçre konfederasyonu topraklarmı çiğ nemeye kalkışacak herhangi bir te- şebbüs ordumuzün kat'i mukavemeti- le karşılaşacaktır.,, haberini gönder- İsviçre erkânıharbiyesi orduyu tes-| kilâtlandırmak ve — kuvvetleştirmek Memleket mektunları: Biri Akhisarda İzmir, 15 (Hususi) — İki yıl önce 'nesrada teplanan koönsreyi müter- kip tütünetfifimüz iyi bir organiz çemkeri İçme almmış ol?-, Bir sole- dir meri,.-t halinde buulnan yeni Ti- tün Kanunu Türk tütüncülüğü üzerin- de yeni bir çığır açtı. İyi ve katıksız *al , Metirilmesin, âm.: Jlan bu ka- nun, tütünlerimizi bir nevi istandardi zasyona tâbi kılmaktadır, Bunun fay- dalarmı tebarüz ettirmek lâzimgelir- se en önde zürram iskonto ve ıskarta- dan kurtarılmış olmasmı göstermek kâfidir. İnhisarlar İdaresi bu yasanm tü- tüncülüğümüz üzerinde yaratmakta olduğu müspet ve müessir neticeler- den salâhiyet alarak yeni ve hayırlı teşebbüslere girişmek üzere bulunu- yor; Eeg mımnmtakasında bugünlerde i- ki “Tütün ıslah istasyonu” ihdas olu- nacaktır. Bunun için çalışmakta olan İnhisarlar Tütün Fen teşkilâtı hazır- ladığı raporu alâkâdar makama yol- lamıştır. Teşkilâtm başmda bulunan Ege ve Karadeniz mmtakaları tütün teknik şefi Yusuf Ziya bu mevzu Üüzerinde (Haber) namma bana gunalrı söyle- miştir: “— Sön senelerde tütün mmtakala- rmda tohumlar karışmaya başladı. Bunun daha sonraları zarar tevlit ede ceğine şüphe yoktur. Her tütün hav- zasının kendisine has bir yetiştirme İnhisar idaresi Ege mıntakaıhda iki Tütün ıslah istasyonu Vücuda getiriyor. Bunlardan öteki Gâvur- köyünde olacak kabiliyeti olduğuna göre tohumları tefrik mecburiyeti pek tabildir. Bina- enaleyh Egenin iki yerinde, Akhisar ve Gâvurköyünde iki nümune çiftliği ihdasmı düşündük ve buralarda tet- kikler yaparak vaziyeti tesbit ettik, Şimdilik bu iki tütüncü memlekette yüz ellişer dekardan ibaret olmak ü- zere arazi ayırdık. Alâkadar maka- matça bu iş tasvip edildiği takdirde hemen bu fidan saçımımda işe başlıya- cak ve isleh istasyonlermı faaliyete geçireceğiz. — Bu istasyonlar nasıl idare edile- cek? — Bir inhisar eksperi, bir de ziraat fen memuru her çiftliği daimi mura- kabe altında bulunduracaktır. İş ge- nişledikçe, bu teşebbüsü memnuniyet- le karşılıyan zürram mev'ut müzahe- retine müracaat edilecektir. — Yalnız iki istasyon mu tesis ede- ceksiniz? — Bilâkis.. Her yıl muvafık gördü- ğümüz yerelrde bunların adedini art- tıracağız, Bu tedbirler yeni tütün ka- nununun ihtiva ettiğfi zımni emirler a- rasında bulunmaktadır. Bü çalışmak, hem de zürra ile el ele vere- rek çalışmak için sühulet ve geniş bir meydan bulacağız. Bu sayede tütün- cülüğümüz ötedenberi Avrupa ve A- merika piyasalarında muhafaza ettiği küvvetli mevkiini hiçbir rekabete ter- ketmiyecektir. H.G. Eğgede tütünleri miz dizilirken KATLANAN KANATLARI TAYYARE (Paristen bildiriliyor) Paris civarındaki Villacoublay'ın bir hangarında şimdiye kadar inşa edilmiş clan tayyarelerin en harikulâdesi — bu- lunmaktadır. Bu tayyare Frarisanım şi- mali atlantik havi yolunda — kullanıla- caktır. Tayyarenin tek kanadı — vardır. Fakat kanat sahasır çok geniştir. Bu da büyük mahrukat ihtiyatı yahut yük a- labileceğine delildir. Fakat geniş kanat sahası tayyarenin pek hızlı gidemiyece - ğini ifade eder. İşte bunun için tayyare havada iken pilot bir manivelâ ile kanatları döndüre- — etemktedir, İsviçre parlâmentosu bu iş için 235.000.000 Ffranklık tahsisa kabul etmistir. Yapılan hazırlık plânları İsvicrenin Lava kuvi 50 tayyareden 300 lüvvareye çıkarmaktadır. Şimdi altı fırka mevcudu dokuz ftr kaya çıkarılacaktır. Bilâhare silâh al- tma simacak olan mütehassıs kıt'al. Ti bu hesaba dahil değildir. Dört tanc dağ livası yaratılacaktır. Hazırlanm a" İn: v Fall bilerek sahayı kısaltmakta böylece hız saâtte 554 kilometreye — çıkmaktadır. İç içie girme mekanizması teleskop esa- sına göre yapılmıştır. Kanadın dış kısmi kayarak iç krsrmla kuyruk tarafına gir- mektedir. Tayyare sadece Paris Nevyork arasın da kullanılmak maksadile Fransız hüi - kümetince değil bir hususi — kumpanya tarafından gayet gizli olarak inşa edil- miştir. Makinenin bittiğini bilenler pek az « - Bununla beraber yüzlerce saatlik uçuşlar yapmış ve tecrübe muayeneleri- ni müvaffakiyetle geçirmiştir. Bu tip makinelerle atlantik seferleri- nin gelecek sene başlaması ihtimali çok kuvvetlidir., Almanya şimali atlantik hava sefer « lerini tesis ettiğinden ve gelecek ilkba- Amerikalılar da bu seferlere kat'i surette başlıyacakla - rtından Frandızlar '-- barda Britanyalılarla “n biran evvel bitmesini dört gözle beklemektedirler, olan plân üç fırkayı Fransız ** * İ nâa, üç fırkayı Alman ! tanesini - Se 'ör yeçilini tayu> a öndermcktedir. Tırkala: * - » kisi memleketin içinde ih*iyatta tutu-i İacılıtır. Mrk€nlarbiyenin na göre hez fırka 1000 tane makıne. - duna ve için 18 aylık mecburt askerliği ihdas HABER Iİstanbulun en çok satılan ha- kiki akşam gazetesidir. İlânla - rint HABER'e verenler kâr e « derler, İi Ç tüfekle teçhiz edilecektir, T itibarla