26 Eylül 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

İlYalnız deniz kuv- vetleri kâfi değil Bu kuvvetleri kullanmasını da | bilm elidir spanya hükümeti bu Işi başa- | rabilmiş olsaydı, Ispanya bugün bu hale gelmezdi Deniz kıyısı olan ber memleket yahri kuvvete muhtaçtır. Eğer bu mem- Pketin hem tabii kaynakları, hem ça- kekan bir halkı mevcutsa zaten deniz İcaretini © inkişaf ettirmiş demektir. Habif kaynaklara malik olup da halkı feri ise, er geç genişlemek ihtiyacında Yulunan başka bir milletin müdabalesile| pe bu kaynakları kendi hesabma inki- af ettirmeğe kalkışmasile karşılaşır. Ticaret mülk demektir ve bu “kap Eaç,. günlerinde mal sahibi olabilmek çin o mar müdafaa mecburiyeti vardır, Bir deniz hududu, çık duran bir kaprdır. Beynelmilel nlaşmazlıklar ve kıskançlıklar ortalığı yle karma iarışık bir rale koymuştur $i, ancak güçlü kuvvetli olanlar ken- istilâ için dalma #ifilerini emniyette sayabilirler Gerçi de-| iz kuvveti ve büyük bir donanma an | ak zengin milletlerin dayanabileceği Miyük masrafları icap ettirir. Küçük ewiletler bunu başaramazlarsa da, selâ- 3et ve emniyet için ne yapılsa azdır. Deniz bitmez tükenmez bir zenginlik aynağı olduğu gibi tehlikeye açık du- ân bir yoldur da. Bu yolu muhafaza İdemiyen deniz kıyısı memleketler hiç W üphe-“yok ki: korku ve telâş içinde ya- arlar; Deniz ticaretlerini inkişaf etti- &mezler. En küçük karışıklıklar kar- İssnda muhfemel bir deniz taarruzuna i Sarşı hemen hazırlıklara girişirler ve bu İM azırlıklar memleketin bütçesinde ağır Wir yük teşkil eder. Gerçi sahil istihkâmları, uzun men- Mi sahil topları 02 çok emniyetli ted- W irler ise de mütaarrız donanmayı mem- Jisketin kıyısına kadar sokmak çok teh- €keli bir oyundur, hele topraklara ih- 8ç hareketi yapmağa muvaffak olur nu denize dökmek işi de öyle kolay N olay başarilr soydan değildir. İÜ Denizden gelecek her hangi bir te Truzu daha yarı yolda iken karşılamak tudretinde olan memleketdir ki hiç kor Ktusuz yaşıyabitir. Çünkü, bu kudreti i iesaba katmaksızın akibeti meçhul bir MW ergüzeşte atılacak devletler yok dene Mek kadar azdır. Küçük milletlerin donanması dalma Miherakla tetkik edilmesi lâzım olan bir #nevzudur. Çünkü, bu donanmanın ne #ibi hizmetleri yapmak ve hangi vazi» | eleri başarmak gayesile yaratılması 18- rn geldiği uzun uzadıya düşünülecek Mir keyfiyettir. Don a İle nasıl bir siyasa ifsde niştir? Küçük milletler malik oldi Banmalarla birinci # bir de il igiliz manevraları: Biri nci Tilshead tank vetina karşı muvaffakiyetli mücadeleye girişebileceği hayalini aklma bile getir- memlidir. Böyle milletlerin yapabile - cekleri en iyi hareket kesesihe göre in- şa ettirdiği donanmanın bütün müdafaa kıymetini kullanabilmektir. Demek ki küçük milletler donanmalarını yaratır- ken ilkönce toprağı müdafaa endişesini göz önünde tutacak ve gemilerini ona Röre inşa ettirecek; deniz talim ve ter- biyesini böyle bir programla düzenliye- cek, efrat böyle yetiştirilecek ve deniz manevraları daha ziyade bu gaye göz de tutularak yapılacaktır, Deniz kıyısı olan bir memleket için “deniz kuvvetleri masraflı bir silâhtır.,, sözü hiç ağıza alınmamalıdır. e Madem ki deniz kıyısındadır. Bu silâhı katiyen ihmal etmemeğe mecburdur. Gerçi deniz kıyısı olan her memleke- | tin az çok bir donanması vardır. Fakat, Üni ihtiyaç anmda bu donanma acaba üstü-) ne düşecek vazifeyi başarabilecek mi, | yoksa sadece bir süs halinde mi kala- cak?, İspanya ihtilâlini ve bu ibtlâlde İs- ponya donanmasına düşen vazifeyi göz önüne getirelim, Bu ihtüiide İspanyol hükümetine terettüp eden ilk - we en bariz. vazife deniz aşırı olan düşmana, yani Fasteki orduya karsı donanmayı kullanmaktı. Bu orduda İspanya cumhuriyetinin en muktedir ve en iyi teçhiz edilmiş kıta- ları vardı. Bu İıtalarm OoOboğazdan beri yana geçirildiği takdirde hükümetin ba» k bir gaile açılacağında vu, Böyle bir vaziyet kar- Ja bahriye erkânı harbiyesinin do- hemen harekete getirerek şi- a sahillerini abloka etmesi lâ- e bir harekete her nedense İspanyol ve yerli 40000 kişilik bir kuvvete kuraanda ediyordu Ordunun daha başlangıçta kat'i bir inin düşmanı idi. Di ğer “daraftansa ufaktefek istimala donanma hükümete sadıktı. Bu deniz kuvveti bahriye nazırile erkânı harbi- Wında bulunuyordu. E- surette kullanılsaydı büsbütün başka bir! mabiyet alırdı. Demek ki donanmanın yalnız mevcudiyeti kâfi değildir; bu- yni zamanda müesisr bir silâh o- ak kullanmasını bilmek de şarttır. İspanyol ihtilâ Kol senekk o manevralarını bitirmiştir. Yukarii fotoğraf, manevraların son gününde. Salisbury owasında alınmıştır. Ispanya harbine Iştirak eden Gazeteci kı Sunday Chronicle gazetesinin kadın. muhabiri Alyne Alluvard İspanyada altı hafta muharebsden sonra (geçen giin Lon: a dönmlüştür. Bu güzel muhabir saçlarını erkek biçiminde £ kestirerek ba: larına pantalon geçirmiş ve İspan yol milis kuvvetlerine yazılmıştı. erle İİ astlere yürüyen mu k ettiği gil Majorca adasına viddeğ olan muvaffa| z istilâ hareketinde de bulunmuş- Ci harpte gördüğü faclaları ge zetesinde yazmaktadır. İsviçre Harpten korkduğu için Daimi bir ordu vucude getiriyor Avrupada kararsızlık ve harp teb- likeleri İsviçreyi 650 senelik bir milis müdafaa sisteminden sonra meslek- ten bir ordu yaratmak mecburiyetin- de birakmaktadır. İsviçre erkânıharbiyesi hudutların daimi muhafazası için kura usuliyle mecburi ve mesleki askerlik projeler hazırlamıştır. Bu meslek ordusu milis) kuvvetlerine yardımcı olacaktır. İsviçre hariciye nazırı Giuseppe Motta geçenlerde Almanyanın İsviç - reyi istilâ etmesi ihtimalelrinden kork tuğunu söylemiştir. Fransanm Magi- not istihkâmlarmı yarıp geçemiyecek olan bir Alman ordusunun İsviçre yo- lu üzerinden Fransaya yetişmeye uğ- raşması ihtimalleri pek kuvvetlenmiş- tir, Bu hariciye nazırı ecnebi devletler- le bunların erkiniharbiyelerine: “İs- viçre konfederasyonu topraklarını çiğ nemeye kalkışacak herhangi bir te- şebbüs ordumuzun kat'i mukavemeti- le karşılaşacaktır, haberini gönder miştir. İsviçre erkAnıharbiyesi orduyu teş-) kilâtlandırmak ve küvvetleştirmek İçin 18 aylık mecburi askerliği ihdas) Memleket mektupları: Inbisar idaresi Ege mıntakasında iki Tütün ıslah istasyonu Vücuda getiriyor. Bunlardan biri Akhisarda öteki Gâvur- köyünde olacak imi, 15 (Hususi) — İki yu önce| kabiliyeti olduğuna göre tohumları Bir w halinde buvlnan yeni Ti nunu Türk tütüneülüğü üzerin- tün K İİ! de yeni bir çığır açtı. İyi ve katıksız “nl ; “irllmesin. im.: lan bu ka- nun, tütünlerimizi bir nevi istandardi ona tâbi kılmaktadır. Bunun fay- arını tebarüz ettirmek Jâzimgelir- se en önde zürram İskonto ve ıskarta- dan kurtarılmış olmasmı göstermek kâ ; Inh lar İdaresi bu yasanm tü- tüncülüğümüz üzerinde yaratmakta olduğu müspet ve müessir neticeler- den salâhiyet alarak yeni ve hayırlı tegebbüslere girişmek üzere bulunu- yor; Feg mınfakasında bugünlerde İ- ki “Tütün ıslah istasyonu” ihdas olu- nacaktır, Bunun için çalışmakta olan İnhisarlar Tütün Fen teşkilâtı hazır- ladığı raporu alikâdar makama yol- lamıştır. Teşkilâtm başmda bulunan Ege ve Karadeniz mmtakâları tütün teknik sefi Yusuf Ziya bu mevzu Üzerinde (Haber) namma bana Şunalrı söyle- miştir: “— Son senelerde tütün mmtakala- rmda tohumlar karışmaya başladı. Bunun daha sonraları zarar tevlit ede ceğine şüphe yoktur. Her tütün hav- zaşmın kendisine has bir yetiştirme tefrik mecburiyeti pek tabiidir. Bina- enaleyh Egenin iki yerinde, Akhisar ve Gâvurköyünde iki nümune giftliği ihdasmı düşündük ve buralarda tet- kikler yaparak vaziyeti tesbit ettik, Şimdilik bu iki tütüncü memlekette yüz ellişer dekardan ibaret olmak ü- zere arazi ayırdık. Alâkadar maka- matça bu iş tasvip edildiği takdirde hemen bu fidan saçımmâda işe başlıya- cak ve isl'ı İstasyonlermı faaliyete geçireceğiz. — Bu istasyonlar nasıl idare edile- cek? — Bir inhisar eksperi, bir de ziraat fen memuru her çiftliği daimi mura- kabe altında bulunduracaktır. İş ge- nişledikçe, bu teşebbüsü memnuniyet. le karşılıyan zürram mev'ut müzahe- retine müracaat edilecektir. — Yalnız iki istasyon mu tesis ede- ceksiniz? — Bilâkis.. Her yıl muvafık gördü. ğilmüz yerelrde bunlarm adedini art- tıracağız, Bu tedbirler yeni tütün ka- nununun ihtiva ettiği zımni emirler a- rasında bulunmaktadır. Bu itibarla çalışmak, hem de zürra ile el ele vere- rek çalışmak için sühulet ve geniş bir meydan bulacağız. Bu sâyede tütün- cülüğümüz ötedenberi Avrupa ve A- merika piyasalarında muhafaza ettiği kuvvetli mevktini hiçbir rekabete ter. ketmiyecektir, H.G. Rgede tütünlerimiz disilirken KANATLARI KATLANAN TAYYARE (Paristen bildiriliyor) Paris civarmdaki Villacoublay'ın bir hangarında şimdiye kadar inşa edilmiş clan tayyarelerin en harikulâdesi (o bu- lunmaktadır. Bu tayyare Fransanm şi- ka mali atlantik havi yolunda (kullanıla. caktır. Tayyarenin tek kanadı — vardır. Fakat kanat sahası çok geniştir. Bu da büyük mahıukat ihtiyat yahut yük a- labileceğine delildir, Fakat geniş kanat #ahası tayyarenin pek hızk gidemiyece - ğini ifade eder. İşte bunun için tayyare havada iken pilot bir manivelâ ile kanatları döndüre- etemktedir, İsviçre parlâmentosu bu İş için 235.000.000 franklık tahsisa kabul etmiştir. Yapılan hazırlık plânları İsviçrenin «Ava kuv” 50 tayyareden 30C tavvareye çıkarmaktadır. Şimdi altı fırka mevcudu dokuz fır kaya çıkarılacaktır. Bilâhare silâh al İma *İmacak olan mütehassıs kıt'al. Tr bu hesaba dahil değildir. Dört tam dağ livası yaratılıcaktır, Hazırlanm olan plân üç fırkayı Fransız *“ na, ilç fırkayı Alman ; tanesini ** Se geçidini Wayue - İndermektedir. Tırkele: * kisi Memleketin içinde ihtiyatta tutu acıtır. Drkinarbiyenin :” na göre he> fırka 1000 tene makine! tüfekle teçhiz edilecektir, il i rip duna ve bilerek sahayı kısaltmakta böylece hız saatte 554 kilometreye © çıkmaktadır. İç içie girme mekanizması teleskop esa- sına göre yapılmıştır. Kanadın dış kısmı yarak iç kısımla kuyruk tarafına gir- mektedir. Tayyare sadece Pâris Nevyork arasın da kullanılmak maksadile Fransız hü - kümetince değil bir hususi o kumpanya tarafından gayet gizli olarak inşa edil- miştir, Makinenin bittiğini bilenler pek az » Bununls beraber yüzlerce sastlik uçuşlar yapmış ve tecrübe muayeneleri- ni muvaflakiyetle geçirmiştir. Bu tip makinelerie atlântik seferleri- nin gelecek sene başlaması ihtimali çek kuvvetlidir... Almanya şimali atlantik hava sefer - lerini tesis ettiğinden ve gelecek ilkba- Farda Britsnyallarla Oo Amerikalılarda bu seferlere kat'i surette başlıyacakla » rından Przngslar n biran evvsj bitmesini dört gözle beklemektedirler, kiki akşam gazetesidir. İlânla - İ rm HABER'e verenler kâr e -i derler.