12 Ağustos 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
Bir mektuba cevap Aldığım şu mektup öz türkçeye kar- $ı halkta doğan ilgiyi (alâkayı) gös - termesi dolayısiyle dikkate değer diye dercediyorum. Bunu yazan, isminden de anlaşıldığı gibi, bir ermeni yurtta- Şıdır, Soruyor: Muhterem (Vâ Nâ) Haber gazetesinin ve bu meyanda yazılarınızın daimi okuyucusuyum. Sorulan her suale cevap verenler « den olduğunuzu çok iyi bildiğimden, her an için fikrimi O kurcalayan bir meseleyi zatınıza o sormayı muvafık Çocuk muayene evi Esirgeme kurumu tarafından Divanyolunda açılıyor Esirgeme Kurumu şehir- buldum. Şöyle ki “Belediye, uray ol.| de iyi bir çocuk kreşi bulunmadı- duğuna göre “belediye reisi,, niçin u- ğını gözönüne alarak çok yerinde Taybay, yahut belediye meclisi uray kurulu olmuyor da şarbay veya şarku. rule oluyor, bir kelimenin kökü olur, Belediyenin kökü, uray m? Şar mı? Lütfen bu noktayı izah eder misiniz? V.S. Hacenliyan Cevabı şu olmak lâzimgelir; Eskiden "Emanet, ve “belediye, diye iki kelime vardı. Ptansızcada da “Pröfecture,, ve Municipalit&,, tabir- leri mevcuttur. Zannedersem türkçe- deki “şarbaylık,, ve “uray,, kelimele - rinden herbiri de bunlara karşılık o - larak canlandırılıyor. Fakat hangisinin hangisine alt ol - duğunu henüz kesin (kat'i) olarak bil. miyoruz. Çünkü, epeyce şekil almakla beraber, yeni kelimelerin resmi daire- lere dokunan kısmı bugünden yüzde Yüz olarak belli değildir. Daha doğru- Su: (Meselâ) dahiliye vekâletine ga - zeteler (İçbakanlığı) diyor. Fakat res mi kâğıtlarda hâlâ eski ad yazılmak- tadır. Kurultaydan — çevrilen kanun meselesi de hatırlardadır. Pek yakında, devletle doğrudan doğruya yahut — dolayısiyle ilgili öz türkçe sözlerin elbet listesi çıkacak; © zaman, “Urbay,, ile Şarhaylık,, ta- birlerinin arasındaki fark resmen an- laşılacaktır. Ayni zamanda, bütün yeni sözlerin birer “eshabı mucibesi,, de neşrolun - malıdır. Ru da T. D. A K. nun ödevi: düre (vazifesidir). uülgi Bütün bu yapılan U işler içinde en “evindiricilerden biri, uyan ilgi (alâ. ka)dır ki, Ermeni yurttaş Hacenliyan' m Mektubu bunun bir belgesidir. (va-N0) Fakat, oynanan değil yaşanan * bir facia | Aktörler az daha elbisesiz kalıyordu Şehremininde Safa tiyatrosuna. da bir dıram oynanırken bahçe- nin etrafındaki tahtaperdenin &a- Pısı birdenbire kırılmış, içeriye Kumkapılı Kirkor girerek sandal- yaları toplamağa başladığı gibi bir halıyı da omuzlıyarak dışatr- Ya gölürmeğe savaşmıştır. Kirker, *line geçirdiği Jön Prömiyeye sit #mokin takımı ile konfiğin elbise- lerini de alınca mesele çatallaş- mış, işe zabıta müdahale etmiş- tir, Kirkor, tiyatro sahibinin ken- disine olan sandalya kirası bor- Sunu vermediği için bunları topla. Yıp götürmek istediğini söylemiş- tir. Elbiseler geri verilmiş, bu sn. retle oyuna devam edilmiştir. Kir. kor hakkında zorla hakkımı ai- mak istediği için tahkikata baştan- Muştır, 5 vaz ÖP inn Emeği “ Top oynarken ayağı kırıldı Topkapıda Beyazıt ağa mahal- lesinde bakkal Şevki sokağında 5 Bumaralı evde oturan Behiyenin Socuğu dokaz yaşında Adil, Top- İdman kulübünde top oynar- arkadaşlarından Vecihinin varduğu sekme Adilin ayağma Tttgelmiş, ayağı kırılmıştır. Ço - - Cerrahpaşa hastanesine kal» bir kazar vermiş ve derhal tatbi - katma da geçmiştir. Bu karar mu- cibince Divanyolunda Çocuk Esir- geme Kurumunun işleteceği bir kreş açılacaktır. Kreş Divanyolunda eski med - rese civarında belediyeye ait bir binada kurulacak, elli yataklı ola- caktır. Kreşin kurulması için Ço- cuk Esirgeme Kurumu İdare He- yetinden üç kişilik bir heyet seçil- miştir, Heyet, kreşin idaresine ait programı çizmiştir. Levazımın sa- tm alınması biter bitmez kreş açı- lacaktır. Bu kreşte aynı zamanda ker gün doktorlar bulunarak muaye - ne yapacaklar .ve lüzum gördük » lerini yatıracaklardır. Haftanın muayyen günlerinde kreşte ve i « cap ederse şehrin başak münasip yerlerinde ve müsait salonlarında annelere konferanslar verilecek - tir, z —— 0 — Radyonun Gümrük resmi Hükümetimizin radyolardan alınan gümrük resmini ehemimi - yetli şekilde indirmek hususunda yaptığı incelemeler sona ermiştir. Bu hususta Kamutay açılır açıl - maz bir kanun teklif edileceği an- laşılmaktadır. Diğer taraftan öğrendiğimize göre hükümet radyo montaj sa - nayiinin memlekette (yerleşmesi ve ileride bunun büsbütün yerli radyolar yapılmasına doğru bir yol olmasını temin için memleket- te yapılamıyan radyo parçalarınm gümrük resmini azaltmayı daha faydalı görmektedir. Memleketimiz en az radyo olan memleketlerden birini teşkil et - mektedir. Bu sebeple propaganda bilgi, kültür bakımından balk ü- zerinde yapılacak tesirlerde rad- yodan hakkiyle istifade edileme- mektedir. Radyo Şirketinden (aldığımız malümata göre Türkiyede takri - ben 3000 i kaçak — yani Radyo Şirketine senelik abone parası vremiyen — olmak üzere 8000 radyo makinesi vardır. Bir radyo kasunu olmadığından Radyo Sos- yetesi makine sahiplerinden abo- ne parası istiyememektedir. HABER — Akşaı Postası Hükümet eline geçince Lüks eşya olmaktan çıkacak Mükâleme ücretleri ve depozito yrıyarıya inecek Istanbul Telefon Şirketinin genel durumu (umumi vaziyeti) mda incelemeler yapan Ba - yındırlık Bakanlığı (Nafıa Vekâ- leti) heyeti bu incelemelerinde bir çok dikkate değer noktâlar mey - dana çıkarmıştır. Bunun netice » sinde İstanbul telefon ücretleri» nin bugün inanılmıyacak derece - de pahalı olduğu da anlaşılmıştır. İstanbul telefonunun devlet e - line geçmesinden sonra İstanbul halkını çok sevindirecek bir pro * je hazırlamaktadır. Bugün dünyanm her yerinde en tabii ve en süratli bir konuşma va- sıtası olan telefonun İstanbulda bir lüks olmaktan kurtulması ve herkesin istifade edeceği bir şek» le konulması projenin başlıca a - nasalını (esasmı) teşkil etmekte- dir, Şimdi İstanbulda telefon ala - cak bir abone 550 mükâlemenin bedeli olarak 75 lira ve tesisat masrafı olarak da 25 lirayı ver - mek mecburiyetinde kalmakta - dır. Mükâleme ücretlerinin yük - sekliği de telefonu tam bir Hüks haline sokmektadır. Yapılan tet - kikler telefon mükâleme ücretle- rinin yarıya indirilmesi imkânı bulunduğunu gösterdiğinden bu şekilde depozito olarak verilen para da yarıya inebilecektir, 9 Eylül panayırı Vapurlarda ucuz seferler başladı Başbakan General İsmet İnönü bu aym 22 sinde İzmirde, bu yıl tam manasiyle arsıulusal mahiyet almış olan İzmir panayırını, aça - caktır. Bu münasebetle başbaka - nımızın bir söylev vermesi ve İz - mirde ekonomsal (iktısadi) ince- lemeler (tetkikler) yapması muh- temeldir. Arsruluşal İzmir panayırnmn şehrimizdeki ajanma dün gelen malümata göre panayırda ancak on boş paviyon kalmıştır. Bu pa - viyonların bu bir hafta içinde dol- ması muhakkak görülmektedir. Devlet Denizyolları İdaresi perşembe gününden itibaren İz - Limanın yeni | | idare şekli Direktörlük ekonomi bakanlığına bağlanacak İstanbul liman idaresine veri - lecek kat'i durum Ekonomi Ba - kanı Celâl Bayarın şehrimize dön- mesinden sorma tekarrür edecek - tir. Anlaşıldığına göre Liman Ge- nel Direktörlüğü şimdi bağlı bu » lunduğu Finans Bakanlığından (Maliye Vekâletimden) ayrılarak Ekonomi Bakanlığma (İktısat Vekâletine) bağlanacaktır. Esasen İstanbul limanmm in * kişafı projesi bu sebeple Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılmıştır. Yeni rıhtımlar da Ekonomi Ba - kanlığı tarafmdn yapılacaktır. Diğer yandan İstanbul limanı - nın yeni şeklinde, liman hizmet- lerine karşılık almacak parann milkdarında tenzilât yapmak ve ücret tarifelerini uygun bir şekil- de düzenlemek için tetkikat ya - pan Bakanlık Tarifeler Danışma- nı (müşaviri) M. Röyter ve Tari- feler şubesinden Sıtkı tetkiklerini bitirmişlerdir. Şimdi şehrimizde bu tetkiklerinde aldıkları notları toplamaktadırlar. Bunlar bir ra - por halinde bakanlığa verecek : lerdir... , — — : Amerika elçisi Amerika Elçisi yaz dolayısiyle hükümetinden izin almış ve dün otomobille Avrupaya gitmiştir. —o— a Dün iki yangın başlangıcı oldu Eminönünde Kürkçüler soka - ğında Hacı Recebin tuttuğu ha - nım altındaki Bekirin kunduracı dükkânmdan yangın çıkmış, it - faiye tarafımdan sirayetine mey - dan verilmeden söndürülmüştür. Bundan başka Galatada Ha san Fehminin 36 numaralı muhal- lebici dükkânından elektrik telle- rinin kontak yapmasından da bir yangın çıkmış, çabuk söndürül - müştür, , N RR RL mir panayırı için tenzilâti: tarife tatbik etmekte olduğu cihetle seb- rimizden gidecek eşyanın taşın « masma başlanmıştır. Devlet De - miryolları idaresi de bütün hatla- rmda pazartesi günü İzmir pana- yırına gidecek eşyalar için tenzi- lâtlr tarife tatbikine başlıyacak - tır. Bu eşyalar için Ulusal Eko - | nomi Cemiyeitnin tasdiki lâzım - gelmektedir. ŞEHRİN DERDLERİ Geceleyin Istanbul sokakları Taksimde K. O. imzasiyle aldığımız mektupda şöy- le deniliyor: Şöyle hiç gece saat birden sonra bir gezintiden, ya- hut işinizden ayakla evinize döndünüz mü? Döndünüzse bu saatten sonra İstanbul sokaklarını be tesadüf edilen fena manzaraları çok iyi hatırlar - sınız, Çöpler kokmuş bir halde yerlere aydınlatan elektrik lâmbalarının çoğu başında sürü ile kediler ve köpekler çöpleri eşeliyorlar. Kısacası, dayanılamıyacak derecede ralar. masınlar. dağılmış, yolları sönmüş, adım berbat manza « Esasen saat beşte sabah oluyor. Acaba elektrik lâm. balarının 12 den sonra daha beş saat yanmasına imkân yok mu? İstanbul gibi sokaklarının berbatlığı ile meş- hur bir yerde hiç olmazsa yollar aydınlık olmalıdır ki gelip gidenler çukurlara, kışın çamurlara yuvarlan Sonra İstanbulda köpekler fevkaldde çoğalmışlar - dır. Allah göstermesin bunların arasında çıkacak bir kuduz, büyük tehlikeler doğurabilir. Böyle hâdiselere meydan verilmeden şimdiden çaresine bakılmalıdır.,, — 80 lik ihtiyar, 71 yaşındaki sevgili» ... ze . sini öldürdü! Fransada garip bir hâdise olduğunu, Fransız gazeteleri yazıyorlar. Hâdi - senin “kahraman:!,, Gille adir müte- kait'bir İstasyon şefidir. Tam seksen yaşımda olan bu adam (kendisinden dokuz yaş küçük, yani 71 yaşında o - lan hizmetçisine âşıkmış! Kadmca - ızın peşini bırakmaz; aşkına muka - bele etmesi için yalvarıp dururmuş. İhtiyar hizmetçi; nihayet tahammülü kalmayımca, bu vaziyeti eski demir - yolu memurunun çocuklarıma anlat - mış, onlar da babalarına bu hareke - Pax doğru olmadığını söylemişler - ir. İhtiyar Buna kızmış ve eski bir kr - lıçla sevgilisini vurup öldürmüştür. > Bir statistik İngilterede yapılan bir statistiğe gö re bütün dünyada 209,120,000 Müslü- man, 589,570400 Hiristiyan vardır. Budistlerin #ayısı 150,180,000, Çinlile- rin Konfuçyus dininde olanlar ise 350,600,000 dir. Bütün dünyada Hiris- tiyanlıktan başka dine mensup olan- larm yekünu 1,167,710,000 dır, - Trenlerde birinci mevki ” Avusturya © demiryolları idaresi, Avusturyada işliyen trenlerde birin « ci mevkli kaldırmağa karar vermiş - tir. Bu karardan, Avusturyadan ge- çen arsı ulusal trenler müstesnadır. Avusturya demiryolları idaresinin yaptığı bir sitatistiğe göre yolcular dan yüz de doksanı trenlerde üçüncü mevkile seyahat etmektedirler, Tüy -— Nobel mükâfatı Her sene verilmekte olan Nobel ede- biyat mükâfatı, Danimarka gazete - lerinin yazdıklarıma göre, bu yıl me.” hâl bir şahsiyete veriİecektir. Bü meç hâl şahsiyet Djurhuus adir ve İzlân. da civarında Farol adası ahalisin- den bir şairdir. Bu zatm bütün eser - leri,sancak 20 bin kişi tarafından ko- muşulan bu ada diliyle yazılmıştır. Ve hiçbir lisana tercüme edilmemiş - tir. Nobel mlkâfatmı alacak zatı seç - mek vazifesiyle mükellef olan İsveç akademisi bu yıl anlaşılan bir oroji « nallik göstermek istiyor. « - bir rekor çift kazanmıştır. Müslüman dininden olan bu karı koca (evleneli daha üç saat olmadan imama müracaat ede- rek ayrılmak istediklerini bildirmiş - lerdir, Ayrılışa sebep, erkeğin karısını is - tediği gibi bulmamış olmasıdır. | J - Şaşılacak bir hırsızlık Fransızca Entransijan gazetesi ya- zıyor: Romanya kralı Karol, şimdi bulun. duğu Sinanaya giderken yoluna o - tomobille devam etti ve hususi vago - nu Köstencede kaldı. ri Nöbetçilerin muhafazası altında bu lunan bu vagona geçen gece açık göz birkaç hırsız girmiş ve yalnız kıymet Ni evrak aşırmakla Okalmıyarak va - gonun mobilyesini de alrp götürmüş - lerdir. Çaldıkları eşyanm değeri 150 bin frank kadardır, Zavallı nöbetçilere ( gelince, onlar hiçbir şey görmediklerini, ufacık bir gürültü bile duymadıklarını söyle - mektedirler. Sirkecide bir | çocuk bulundu Sirkecide Şark demiryolları is- tasyonuna iki aylık bir kız çocuğu bırakılmıştır. Çocuk, düşkünler e- vine gönderilmiştir. »,
