15 Ocak 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
- cccajjocCÇCCccncıcııı ——— M .ı(. inkilâbımız Bir Sovyet musikt şinası fikrini söylüyor Moskava, 14:(A.A,) — Tas a- jansr bildiriyor: Sovyet kompozitörlerinden İp- politof « İvanof, !“Sovyet san'atı,, mecmuasında Türk musiki inkı - lâbına dair neşrettiği bir makale - de diyor ki: *“Türkiyede musiki inkılabı ha- reketi, muhakkak sürette, fenni, müesses otorinin, bir üniversite- nin, bir tiyatronun, bir konserva- tuvarın tesisi, lâtin alfabesinin kabülü ve saire gibi yeni hayat in- kılâblarımın neticesi olarak yeni Türk kültürünün tekâmülünü gös- termektedir. Musiki sahasında » ki an'anelerin ulusal bir vasıf ola- rak halk kütlelerinin zihinlerinde kuvvetlice yer almış bulunmala - rına ve ulustan zorlukla koparı - lJabilmelerine rağmen hayat bu sa- hada da, yürünmeğe ve yeni me - totla yeni teknik malümat elde et - meğe sevketmekedir. Alakadarlar Türkiyede musiki sahasında gayet kıymetli vesikalar toplamışlar ve onları tesbit etmiş- lerdir. Fakat'bir Avrupalı, —bu müusikinin iptidaf çalmışlarından büyük bir zevk almaz. Bunlar yon tulmamış elmaslardır. & 'Türk musikisinin terakki ede- bilmesi için ona musikinin modern tekniğinde en iyi ifadesin bulan uluslar arası bir dil lâzımdır ve bu muüsiki mücevberlerini- bu teknik vasıtasiyle sanatkârane bir-su - rette işlemek icabetmektedir. Türk musikisi'için yeni devir böyle baş- lamılrdrr. Bu ıebobdm dolayı, Türk mu- siki sangikârlarının, hu yola gi- rerken, enevvel, (konservatuvar * larda ve müsiki mekteblerinde bu halk şarkılarını tetkik etmeleri ve bu şarkıların melodi ve ahenk hu- susiyetlerini keşfetmeğe çalışma - ları çok lüzumlu bir iştir. Türk sanatkârlarının bilhassa bu halk ıa.rkılarmdıkı ulusal hususiyetle - rini,sezmeleri ve kültürleri ilerde bulunan uluslar- arasında-yer ala- bilmek için bunları muhafaza et - meleri lâzımdır. - w Sanatta böyle bir yürüyüş u - lusal musikinin kendine has va - sıflatsnı kaybethrmeden yeni e serler vücuda getirmek için zen - gin bir melodi mevzuları ve ma - kamları malzemesi verir ve Türk musikisinin bütün uluslar tarafın - dan anlaşılmasmı mümkün kıla - rak Türk halk musikisinin ne ka - dar yüksek sanatkârane krymet - leri haiz bulunduğunu bütün dün - yaya gösterir.,, Sabrinin katli davası Muğla, 14 (A.A.) — Ağırceza mahkemesi iki gündeneri Köyce - ğiz C.H.F. mutemedi Sabrinin katline aid davayı görmekle meş - gul olmuştur. İki taraf müdafaa vekilleri bu- gün son müdafaalımı yapmışlar- dır. Muhakeme müdafaaların tet - kiki için aym yirmi birine bıra - kılmıştır. Suçlunun - vekilleri araımdn ' Bay Mahmud Esad, - diğer taraf vekilleri arasında da Bay İnce Re- fik bulunuyordu. — Bütün Muğla vilâyetinde bü - yük bir alâka ile takib olunan bu muhakeme görülürken mahkeme salonunda ve civarında zabıta ter- tibat almış olduğundan halk mah- kemeyi sükünetle takib edebilmişs Malkarada donanlar var Çangrıda mektepler tatil edildi Tekirdağ, 14 (A.A.) — Mal- kara köylerinde soğuktan iki kişi donmuştur. Tekirdağ içinde 1200 bayan fırkaya yazılmıştır. Çankırı, 14 (A.A.) — Soğuk- lar şiddetini muhafaza ettiğinden mektebler tatil edilmiştir. Çaylar, içilecek sular tamamen donmuş tur, İnebolu, 14 (A.A.) — Sön ya- ğan kardan kapanan ve bir hafta- dır nakliyat yapılmıyan İnebolu - Kastamonu yolu açılmış, nakliyat başlamıştır. Kastamonu, 14 (A.A.) — Ha- valar açılarak karlar erimeğe baş- lamıştır. Kardan kapanan İnebo- lu ve Ankara yolları otomobil gi- dib gelmesine elverişli bir hale gelmiştir. Ankara, 14 (A.A.) — Ziraat Vekâleti meteoloji enstitüsünden alman malümata göre, son 24 sa- at içinde bütün yurdun suhuneti 2 ilâ 6 derece etrafında yüksel - miştir. En büyük suhunetler si - fırın altında olmak üzere Karsta 26, Erzurumda 16, Kastamonu ve Çorumda 10 ve Ankıı'ıda beş de- recedır. e “Orta Anadoluda gündüz suhu- netleri Kastamonu ve Çorum çev- releri katılmadığı halde tamamen sıfırın üstünde 2 ile dokuz derece arasındadır. En yüksek suhunet Rizede 17 derecedir. Trakya ve Ege alanlariyle Orta Anadolunun Afyon ve İsparta çevreleri ve Ak- deniz kıyılarında Antalya çevre - si yağışlı eçmiştir. En çok yağış Antalyada 77, Muğlada 25, Soma- da 22, diğer yerlerde 1 ilâ 5 mili- metre arasında ölçülmüştür. Amasya, 14 (A.A.) — Soğuk- ların arttığından ilk mektebler dört gün müddetle tatil edilmiş - tir. Elli santim yüksekliğe yak - laşan kar kent ile köyler arasın - daki yolculuğu zorlaştırmıştır. sıfırın üstünde Adana, Dörtyol ve Anadoluda soğuklar fazla! 10 milyon Ingiliz lira sına mal olan boru İraktaki petrol deniz kıyılarına bağlıyor kuyularını ak- Londra, 14 (A.LA.) — . İrak Kralr, bugün Kerkükte, Ceziretül- arab petrol kuyularını Akdenize bağlıyacak olan boruları açacak - tır. Bu boruları, Fransız, İngiliz, Amerika ve Holanda sermayeleri- ni bir araya getiren “İrak petrol - ları uluslar — arası kumpanyası,, yaptırmıştır. Borunun uzunluğu, 1,200 mil- Roma, Uluslar kuru- munu çağırıyor Cenevre, 14 (A.A.) — Bazı mehafile göre, İtalya uluslar der- neği konseyini, önümüzdeki top * lantrlarından birini Romada yap- | mağa davet edecektir. Evvelce bazı toplantılarını, Paris, Madrid, Löndra, Brüksel ve Romada yapmış olan konsey, 1930 dan beri devamlı surette Ce- nevrede toplanmaktadır. İtalyanın daveti henüz reşmi mahiyette değildir. ) _—_o_. Türk Dit Cemiyetinin bir tebliği Ankara, 14 (A.A.) — Dil tet" kik cemiyeti umumi kâtipliğin - den: : Son günlerde “Türkçe sözlük,, ve “Söz klavuzluğu,, gibi türlü ad- lar altında çıkarılan kitabların ve gazetelerde basılan sözlüklerin Türk dili tetkik cemiyeti ile bir i- lişiği yoktur. Cemiyetin çıkardığı “Tarama dergisi,, bundan —önce de bildirildiği gibi, kararlaşmış karşılrkları değil, türlü kaynaklar” dan derlenmiş karşılıkları topla - mıştır. Bu karşılıkların — süzülüb kararlaştırılması için çalışılmak - tadır. - Bu çalışmanım verimleri vakti gelince ortaya konulmağa başlanacaktır. Ondan önce, orta - dir, 10.000.000 İngiliz lirasıma ya- pılmıştır. Kerkükten Haditaya ka- dar olandan iki misli uzundur.. Hadita'dan Filistine, Hayfaya, doğru bir kol ayrılmakta, şimal kolu Lübnan kıyılarına, Trablusa gitmektedir. Uzatılan boru her sene 3 mil - yon ton petrol akttacaktır. Ker* kük petrol sahası, — dünyanın en zengin petrol sahalarından biri sa- yılmaktadır. İran-İrak ihtilâfı /— Cenevre, 14 (A.A.) — Uluslar arası derneği koönseyi bugün bil - hassa hudud tahdidi hakkındaki İran - İrak ihtilâfr ile meşğul ola: cak ve son bir kaç hafta zarfında az çok şiddeti artan Arnavutluk - taki Yunan azalıkları Meselerini tetkik edecektir. Tahran, 14 (A.A.) — Başba - kan Furugi Han İran - İrak ihtilâ- fi hakkında Mecliste yapılan bir istizaha cevab vererek demiştir ki: “Uluslar derneğine daima mü * said ve Cenevre kurumunun ada- | let ruhuna ve kendi isteklerinin haklı bulunduğuna güveni olan İ: ran, tahkikatın kendisi tarafından | tazyik harekâtında bulunulmadı - ğını isbat edeceğine - intizar et - mektedir.,, Furugi Han ihtilâfin bir tarin - | çesini yaparak bunun İran ile Os” manlı İmparatorluğu arasında hu- dudu tesbit eden 1913 protokolu - na aid bulunduğunu ve fakat bu protokolun muteber olmadığını ve çünkü kanuni bir surette tasdik edilmediği gibi Türkiye tarafın * dan da iptal edilmiş olduğunu bi dirmiştir. ya konan karşılıklar, yazanların kendi düşünüşünden başka birşey sayılmamalıdır. KURUN — Bugünkü başmakale Ce lâl Nuri Gün tarafından yazılmıştır. Gün yazısında Fransız inkılâbı ile Türk inkılâbını mukayese ediyor ve bunlardan hangisinin daha yüksek ol- duğunu araştlırıyor. Ve iki inkılâp a - rasında esas faskın birinde çok kan dükülmesi, ölüründe kan dökülme- mesi olduğunu söylüyor, Ve neticede Fransavan çok Jaha müşkül bir vazi- vette olan Türkiyenin bu inkılâbi dı- ha iyi başardığını söyledikten sonra yazıyı şöyle bitiriyor: “89 un tarihi okunacak olursa o iş « lerin insanlar değil, canavarlar tara- fından yapıldığı sanılır. Bu ihtilâlci- lere hiç saygım yoktur. Türk inkılâbının gelecekte tarihini okuyacaklar bu işlerin âdeta melek- ler tarafından yapıldığını, feylezof- lar tarafından başarıldığını sanacak- Tar.,, CÜMHURİYET — Yunus Nadi bu- ' $ gün yazdığı yazıya “Hiç özen verme - Sabah gazeteleri ne diyorlar? “Fransız inklâbı mı, Türk inkilâbı mı üstün?,, diğimiz bir iş: Sinema,, başlığını koy- muğ ve bizde sinemanın maclesef hiç tekâmül etmediğini ve hükümetin bu işe ehemmiyet vermediğini söylüyor. Yalnız filmleri sansür etmek ve ağır vergiler almakla bu işin başarılamı- yacağını ilâve ederek. az vakitte dün- yanın en ileri sinemacılığından biri haline gelen Rus sinemacılığını misal olarak gösteriyor. Ve bizim de ayni yolu tutmamız İlüzumunu tekrarlı- yor. MİLLİYET — Ahmet Şükrü — Es- mer bugünkü yazısını İngilizlerin Hin distana vermek üzere düşündükleri Kanunu Esasi projesine hasretmiştir. Bunun esas maddelerinden bahsettik- ten sonra İngilizlerin Hintlileri daha | uzun- müddet ellerinde oynatacakla- rını söylüyor. Ve 360 milyonluk bu kitlenin istiklâlini almak için daha pek çok çnlışmaları lâzım geldiğini ilâve ediyor. ZAMAN—Zamüan im:alı yazı 'bugün * | bebini de bir çok fırkaların birbırle - / Tile çarpışmasında ve kuouetın dağıl- Fransa ile İtalyanın Habeşistan üze- rinde anlaştıklarını anlattıktan son - ra bir rivayete nazaran İtalyanların Habeşistandan sonra Arnavutluğu da İşgal etmek niyetinde olduğunu, fa- kat bu takdirde Yugoslavların da der hal Arnavutluğa gireceklerini ilâve ediyor. Ve bu gibi sulha mugayir ha- reketleri şiddetle tenkit ediyor. AKŞAM — Üç mldız imzalı yazı bu yılın savaş mı, barış mı olacağını tahlil ediyor. Dünyadaki bütün mil - letlerin vaziyetini gözden geçirdikten sonra yeni yılın bir savaş yılından zi- yade savaşa ortak arama, yani — ilti- faklar yılı olacağı neticesini çıkarı- yor. : SON POSTA — İki yıldız imzalı yazı dost komşumuüz Yunanistanın bir türlü dahili karışıklıklardan kur- tulamadığını söylüyor. Ve bunun se - Guzel bır resım Sergisi Bugün Güzel Sanatlaf Akademisinde açıldı Bugün saat on dörtte Güzel San atlar akademisinde, Sovyet reşim s01” g'si açılacaktır Burada güösterilecek eserler arasil! * da, son on beş sene içinde yapılarak bir çokları Moskova ve Leningraddâ Teşrinievvel ihtilglinin on beşinci yıl dönümü münasebetiyle açılmış olan — sergilerde göşterilmiş -olanlar vardır: Teknik kabiliyeti, eserlernin doğrü - luğu ve hakikaten uygunluğu ile Sov- yet Rusyada büyük bir şöhreti olan Brodskinin tabloları, serginin — gözt çarpan — eserleri arasındadır. Büyük sanat kabiliyeti yüzünden — ressam - Brodskiye geçenlerde Lenin nişani verilmiştir. Ondan sonra eski Savyet resim neslinin mümessilleri olan Pattov * Vodkin ile Kuprnin eserleri gelir. 4 Patrc. * Vödkin, sergiye eserle- rinin en güzel üç tablosu ile iştirak — etmektedir. Bunlardan (sabah) isim- li olan dekoratif bir üslubda ve oroji" nâl araştırmaları gösterir. | Kuprinin eserleri, Sovyet hayatı- — nı hakikt bir şekilde gösterir. Fabri: kalar, manervalar ve üzerinde bir — dirijayl uçan Kremlin gibi.. Restam Ş, — Gerassimovun (Ar- — kanjel limanı), (Akşam) isimli tab- — loları ile kendi resmi vardır, | Sergide, Soavyet ihtilalinden sonra resim yapmağa başlamış sanatkrla- rın da eserleri vardır. Bunlar arasın- — da an ön sırada Deyneka gelir. Dey- nekanın esefleri yalnız Sovyet Rusya” da değil, yabancı meıı'ndı.uerd. de meşhurdur.. : Ressam Rajski ile Bogorodılıiı g Sövyet — şahsiyetlerinin vesimlerini yapmışlar ve bunları teşhir etmekte- — dirler. Bogorodskinin Sovyet bahri- — yelilerin gösteren beş tablosu göze Reısam Samokhvalor dı. Sov"'* şahsiyetlerinin resimleri ile gençlir — ve kolkoz hayatına aid tablolarla ser- — giye iştirak etmi_şti:-. / Heykeltraşlardan Bayan Muki- ın esarleri-iytdir Ve Venedik sergi- sinde büyük bir muvaffakiyet kazan- mıştır. Sergide Çaykov, Baysn Sarah Le- bedeva, Efimy gibi heykeltraşların — eserlerıle ressam Sarianın tabloları da 4 vardır. #ÇİZ GŞ L Wi p a a ——— Küreğe mahküm olan * iki kardeş Viyana, 13 (A.A.) — Harb di- vanı, Nazi Rudolf Ottu hıyınetl vatâniye cürmiyle müebbed hide- matı şakkaya ve kardeşi — Valter | Ottu da on sene hidematı şakkayâ mahküm etmiştir. Her ikisi de 25/7/934 ihtilâlinde Reisicümhu ru tevkif etmeğe teşebbüs etmiş lerdir. ; ——— Rezaletin safhaları (Baş tarafı 1 incide) isminde bir sarrafı yeniden ııraınlılc ! emrini almıştır. Bu adam evvelce yaptığı bir çoli yolsuz hareketlerinden dolayı Paris * ten kovulmuş, fakat bilâhare gene Staviskinin nüfuziyle her nasılsa izit — alıb tekrar Parise kabul edilmişti. Diğer taraftan bir maliye heyei de Staviskinin defterlerini tetkik €t miş ve bir blânço hazırlamıştır. blânçoya nazaran Staviski 1928 sen” sinden 1933 senesine kadar 259. 000 frak kazanmıştır. Bu paranm 56 milyonu Orlean e€f niyet sandığından, 161 milyonu 'BE ( yon emniyet sandığından — ve 33 milr yonu da diğer işlerden kazanılmıştlf' ğ Diğer taraftan bu müddet zarfıf!” da 218 milyon frank masraf yaım“ff A | tır, 41 milyonu da sırf şahsi ve bir # masında buluyor. | kım meçhül işlerde küllanılmıştır.
