29 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

29 Mayıs 15II CUMHURÎYET Pasit korunma Millî Şef Mecliste Mister Ruzvelt'in nutku , irlesik Amerıka Cumhnr Reisi i Mister Kuzvelt dun Amerıka sıyasetı namına musbet bır adım savılacak bır nutuk daha eoyledı ve avdınlatılması beklenen çok muhını nokUlan bihakkın avdınlattı Bn nqk1aların en muhımmı Amerikan yardımınm jolda bir arızaja uğramadan, daha acıkcası denızın dıbını boj lamadan Ingıltereye varmasıdır Çunk Amenkanm Inglttereve yardna içın gpnderecegı sılah ve muhimmat Ingilızlcnn elhıe teshm edılmedıkçe bn yardtmdan istrfadeye ımkân kalmaz, belld, heba olup gıder Bu yuzden Mister Çorçil demokrasi ve hurrtyet davasma muza herete armetmis olan Amerikalılara «Siz bize silah vennız, isın gerisıni biz japar ve harbi kazamrız» demiş, daha soııra da bu sozunu izah ederek «sılâh istemektet» nıaksadının, sîlâhın Ingıltcreje j ctıstiı ılmesi olduğunu anlatmı* buna mnkabil Amerıkalılar da, Ingıltereve vereceklen silah ve cepaneji vapurlara jnklejerek ve vapurları hımaye ederek Ingıltereye yollamak meselesini dusunmeğe, bu jolda karar vermck icın hazırlanmağa baslamıslardı Fakat Amerikanın bu jolda karar veımesı Almanja tarafından nasıl karşılanacaku? Almanlar, Amerika ile de harbe girmekten sakınarak, Ingılızlere sılah ve muhimmat getıren vapurlara, ve bu vapurları himaje eden Amerikan zırhlılarına taarruz etmiyecekler Bnydı? Yoksa bunlara taarruz ederek Amenkaıun da alcjhlerınde harbe glrmesinı goze alaraklar mıjdı? Alman doaanması baskumandanı Amıral Reader bırkaç gun once bu suaUere cevab verdı ve Amerikanın bu şekılde harekettnın harb sebebı telakkı edıleceğini, yanı Alman tejyare ve tahtelbahirlerinin, Amerikan gemilerine Uarruz cdeceğini sovledi Almanja, Amerikanın himaje alt»a alnvnıs gemı kafiielerını tngthercye gandermevi harb sebebi telâkki edeceğkıe gore Amerıka ne japacaktı? Amerıka, bu tehdidden nrkerek Ingıltereje bu şekılde jardımdan vaz mı geçecektî, yokia icabında Almanja ıle harbe gırmejı goze alarak Ingiltere ve jardım ipıni teLenunul mu ettuecektı? Mister Buzvekın mıtku bn snaHere cevab vcrereğı içın ehemmijetle bekleaiyordu Ve Amerika Cumhur Reisi san nutkunda bu n»ktaya tenas ederek Almanv anm butun duııv aya tahakkum pesiııde kostuğunu sovtedikten sonra «İagıltereve g*mkruecek şevlerı ona tesbm etmek mumkundur, teshm edılmcbdır ve teslım edilecektır denııstir Bu sozlcr, Amerıka ve Ingilterede Mister Ruzvelhn Her Hıtlere yaptığı son bır ıhtar mahıjetinde telâkki edılmeLtedir Cunku. bu sSzler, Amerıkanın her nc pahasma elursa elsun. lugilfeıeve jaıdım edeccğıni ve bu jardunı IngiHereve > etjştıreceğini anlatarak Alman tehdıdınin AmenkajT jıldırmıjacağım llân ednor. Ankara 28 (a.a.) • Reisicumhar İsmet tnönü bugun öğleden sonra Büyük Millet Medisine gelerek geç vahte kadar dairelerinde meşgul olmuşlardır. Tedbir almıyanlar cezalandırılacak Vali Lutfi Kırdar, halka tavsiyelerde bulunuyor Muğlanın atlattığı felâkei Ilk ve çok şiddetli zelzeleden sonra... nne duşmuç, guzergâhındakı uç dort evı silıp süpurmu^tur Bu arada bır evde bulunan dort nufus'u bır allerun ıki çocuğunu ezerek o'.durmuş, ana ve babayı da ağır ve umıdslz surette yaralamıştır Ilk sarsıntıdan korkarak evlenn boçaîtılması, kayanın buyuk bır husnu tesadufle ıstıkametını daha az kesıf yere tevcıh etmesi, buyuk felâkctia ve nufus zayiaünm onune geçmıştlr Uğultular, sarsıntılar durmadan sabahın beşıne kadar devam etmlş, saat 11 den bese kadar 35 ten fazla birbırınden az çok farklı sarsınü hıssedılmıştır. Herkes sokaklara dokulmuş, butün halk geceyı sokaklarda meydanlarda, uvkusuz geçırmiştır Beşten sonra bır aaattan fazla fa& la veren zeız:le, sonra gene kısa fasılalarla fakat dahı hafif devam etmektedlr Halk. geceyı çadırlarda ve dıçarıda* geçlrmek Içın tertlbat abıuktadır Şehırde hafıf yaralıların adedı 20 ye kadar vukselmıştır Son dakıkada ağjr yaralılardan bırul daha olmustur Şehırde bırçok blnalar oturulamıyacak kadar hasara uğramış, on kadar çuruk ev yıkıhriiŞ, bscalar uçmuş, duvarlar çökmuştur Resmî daırelerden en muhım hasar şehrln en buyuk ve guzel bınalerından Halkevindedir Halkevı şımddık oturulamıvacak bır haldedır. Zelzele butun Muğla vilâyetınde hıssedilmıştır Henuz fazla tafsılât gelmemekle beraber, Muğlaya yakın Pisi ve Bayır kö>lerinde pek az 6ağlam ev kalmıstır Nufusça zayiat olduğuna daır bır haber gelmemıştır. Butun emareler şımdılık zelzelenm sıklet merkezinın Muğla olduğunu göstennektedır Halk yarını endışe ile beklemekle beraber, ılk muthlş sarsmtılann bu kadar az blr facia ıle atlatılmasından doiayı şukretmekte ve bırbırme kazanız geçmı* olsun demektedır. Hsdiseler/trâsındı Ben senin.... avla • avl oynayorlar. Dubeş.. Çat pat' Duba.ra.. Pat çati Şeşbes! Şeşbeş değü, seşçıhar., Hayır şeşbestı. Şeşrıhardı. Ben \alan sojlemem! Ben senin ne olduğunu bilırim. Ben dc senin ne olduğunu büınm. Namus. Sus! O lâf senm ağona yakışmaz^ Alçak! Denı! RezU! Tavladan karakola. Lord Croft "biz de M. Eden sefirin, MosHabeşistandaki 250 kova hükumetile norbin kişilik orduyu mal temaslara devam ortadan kaldırdık,, etmekte olduğunu diyor söyledi Mihver, Süveyş ve Ingiltere Sovyetler Mısırı sıkıştırırken siyasî münasebatı . . „ uaımıunui«lJimiWIIIIIII!!!llll!|lI.lffl(ll8IIIIIIIIIUimmııııııııııınm..., • ™. T Londra 28 (a a) Wavell in HabeLondra 28 (aj>) Avam Kamara şıstanın fethıni ikmal etmekten ıbaret smda, Ingilız Sovyet munasebetıne olan stratejısı daha şıinalda cereyan muteallık bır suale yalnız Eden, kat i etmekte olan hâdıselere rağmen, bugün cevab verebilmıştır. Lordlar Kamarasında Feld Mareşal Mumaüevhe, Moskovadakı İngılız seBırdwood ıle Harbıse müsteşan Croft uri Sır Crıpps >n ne zaman Stalın le tarafmdan tasvıb edılmış ^e muhık gorüşmüş olduğu ve Sovyetlenn Yakmgos^erılmıştır şarktaki nıyet ve tasavvurlan hakkın«Hınd ordusunun babası» lâkabın: da temmat alınmış veva venlmış oldutaşımakta olan Bırdwood şu beyanatta gu suretinde bır sual tevcıh edılmiştı bulunmuştur Eden, Sır Crıpps in Sovvet hukume« Hınd zabıtlerinin \e as'ıerlerlnin tıle muntazam surette temasını muhadömmvonlar ve mustemlekeler zcblt faza etmış ancak son zamanlarda Sta1 lerile askerlerının şarkı Aîrıkada gor lın le goruşmemış oidu^unu so lemışmuş oldukları muazzam ışın hakkıle tir akdir edîlrremiş olmasmdaT doîsvı Eden sualin ikincl kısmına şu suretpek nahos bır hissın tesırl al^mda bule cevab vermıştır lonuyorum « Sualin ıkınci kısmına s»lince bn Hıtleron, madunu olan Duk dAaste'a stoklarını tuketmelen ve malzemelerınl babda bır guna bejanatta bulunacak npratmalan icın Ingîlız kıtaatım müm vaziv ette değilim » kttn oldugu kadar vxmı muddet HabeRumanyada bu seneki şistanda tevkf etmeğı emr°ttıgl mumahsul fazla hakkaktır Fakat yapılan sef er büyuk: btr süratle hıtama ermhtir» Bukreş 28 (a a) Stefaui ajansınRıc at hahnde bulunan ttalvanlar ta oan rafmdan genlennde bırakılmış olan Re^mi bır teblı&de bıldırıldı*ine gore mâmlerden ve vol bozukltıklarından bu sene Rumanvada beş buçuk mılyon bahseden Birdwood sovle demısttr hektar arazi ekılmış ve bu arazıtie be? « Bu kabıl müskulatı benlm Hmdlı miıvcn koylu çalışmısUr Bu rakamlara dostlarımdan baska hıç blr kuvvet da cskiden hatta buvuk Rıunanva zamaha ivı bır şekılde jenemezdı» nında bıle tesaduf edıtaaemiştir Lord Craft İmparaborluk kıtaatının ve bılhassa Hindlüerle cenub AfrikaUİngilterede yeni gemiler ann senasında bulunmak hıısusunda yapılıyor Lord Bırdwood a ıştırak etmıştir. Londra 28 ( a a ) Daily Heraldın Bu harekatın ehemmıjetıne işaret eden Lord'Croft, şu beyanatta bulun denızcılık nıuhabınmn bıldirdıg'ue gore Ingiltere Bahrıye Nezaretlnin denız muştur « Mihverin aşikâr oJan javesi Stt inşaatj mutehassıslan bujdk miktarvç kanalını ve Mıeın sıkıştırmak v« da biner tonüatoluk kuçük şılepler inbızi Akdenızden koimaktır Bızım flk şası hakkında bır plân hazırlamaktadır ve esaslı işimiz de blze 8udan ve Stleyç yolu Ile hucum edebılecek olaD Duk d Aoste un 250 000 kışıden mürek:eb olan ordusunun teşkıl et*nekte oJduğu tehhkeden kurtulmaktı Habe ıstandakı harekatın nîui affa'<u eti heı Izmır (HUbUsı) Şehrımız Tıcaet halde Ortaşarktaki vekavi üzermde ve Sanayı Odası tarafından neşredılen feat î bır tesır ıcra edecekür» bır ıstatıstıkte 940 sonesı zarfında Iz Muğla (Hususî) Muğla, 23 24 mayıs gecesı, kuru'u^undanberı maruz kalVah ve Beledıje Reısl Lutfı Kırdar madığ^nda butun sakınlennın lttlfak etdün bır muharrinmıze şu izahatı vertlken sıddetlı ve muthlş bır zelzele ıle mlştlr sarsıldı. Bu buyuk sarsıntıyı pek ar « Hava taarruzlannda cephe gerısi zlyanla atlatması ancak Allahın lutfu nm di'iphnıni ve emnıvetını te='ul eden Muğlalılann evlerını saglam yapmak bu esaslı ve hayati mesele hakkında hususundakı tıtizlıklerı, nıhayet meşmuhtebf vasıta ve vesılelerle şenir^erl hu r kırecıle yapıian harcın zamanla tenvlr ettık Bınlerce nusha olar^k hiç bır memleketmkıle kıyas kabul etbastırdığımız «Pasıf korunma ana esas mıyecek surette sağlamlığı sayesuıde ları» adlı broşuru dagıttık Izahlarda mumkun olmustur bulunarak halkın yapmağa mecbur olBu korkunc sarsıntının tafsılâtım veduğu basıt korunma ısleruıı ar'attk rlyorum Aj'ıca bu son hafta Ankara radyosunO akşam herkes, dunyanın muhır.ı ada da pasıf korunma tedbırleri bırkaç yasî ve askerî hâdıselerınl Anadolu agundur ustu~te anlatılmaktadır Bu ıüjan^ınm 10,5 servlsınde dlnledıkten sonbarla artık herkesın kendl vazıyetıne ra yatmaya hazırlanıyor ve>a ıık uygore yapacağı çeyler malum olmustur kusunda bulunuv ordu Saat 11 s 10 daFerdî emnıyetını temın eden blıkaç laka kala şiddetli bir sarsmtı ıle şchır yer kBzmaktan ıbaret bır zahmetle cmmuthış surette sallanmağa başıadı Ne nıyetın teessus edeceglnı vatandaşlanolduğunu saşıran halk sokağa fırlaırış mız danna haürdan çıkarmamahdır Bu 12 sanlye kadar dev am eden bu mutşahsî ve hem de toplu konınmarun esahıs sarsmtı karMsında şehrın butun bisını teşkll edıyor. Buyuk şehırleıde, nalarımn yerle yeksan olduğuna hukkanlı tecrubelerle sabıt olmuşlur k metmıstı pasıf korunma İşı evvelâ halkın lşıdır Bılâkis bır muclze her şeyi ayakta Umum^et ıtıbarıle belkı kanaatlerın tamamıle tatmın etmlven slperlrrın ka tutmuş, Allah bu şehn muthış bir ıspalı, buyuk beton sığmaklar kadar tırab ve felaketten korumuştur Yalma emın olduğu aylardanberı hava taanu brr tütun çardağı yıkılmış, 6 kadar azuna maruz kalan sehırieruı zajiai mele hafıf surette yaralanmıştır Aradan bır çevrek saat kadar geçlıkrusbetlerınden anlasjlmıştır Umum menfaat namına cephe gerısı dlsıplım ten scnra sarmntı gene başlamış, kı^a bakımından vatandaşlardan ıstedlglmz fakat aynı şlddette beş on dakıkada bır ve herkesın >apabıleecğı paslf korunma devam etnuştır Hele uçuncu sarsmtı c tedbırleri ıçın çok tıtız davTanacağız. kadar şiddetli ve gurultulu obnustur kı Bır kazma ve blr kurekle kazılabıle şimdıye kadar soğukkanlıkğını muhafacek bır buçuk, ıkl raetre1^ sıperler de za eden halk metanetinı kaybetmı?, çıgaçamıyacak kadar gevşekllk gostererek Jık koparıp acı acı baçırmaya başlaumumi menfaatlen bozanları cezalan mışhr Bu ucuncu sarsıntı en metm dıracağız Pasıf korunma tedbırlerını adamlan bıîe çıleden çıkarmış bu aratamamlamamış olanlar, pasıl korunma da muthlş tarrakalar ışluimıştır Şehrın Hısartepesınden sarsmüle kanunu mucıblnce kaza ıdare hejetlerı şımallnde, vasıtaslle mahkeraelere sevkolunacak kopan 200 ton sıkletınde ve bır ev ce«alardır. Bu gıbıler hakkında, elli llra>a metmde btr kaya parçası şehrın uzekadar para cezasıle, altı aya kadar hapıs cezası verllecektır. Hem^erılerımızden fohsi ve umumî emnıyet naraına bır buçuk, ıkı metrellk basıt toprak slper hazırlamalannı isteyoruz. Bunu boyle blr zamanda kulfet addedecekierın bulunmıyacağını zannederım > Bir kadeh daha ie AUahaşkına! Içtim kardeşim! Canım cığerım. Ama hatırun kalır malum a'. Yoo! Kat'îyyen ohnaz! Sen benim sıhhatıme mi kıvacaksın' Ben hatır sajmıjan arkadaş tanımun! Arkadaşlık namus Arkadaslık namus dcmektir Ben onn senden iyi bılinm. Namudu isea ir'. Içmiyecefım ulan! Ben kimsenİB emrile hareket etmem Kendı fcafimn doğrusuna gıderim Benim için arkada? Senin gibi arkadasım yok benim! Bugun ben namus içın jasıyonım Anladm mı' Sen onun kıymetmi talmez Namussuz sensin! Ben (Çat; ÇuV. Şangır şungur). Duduk, polıs. karakol. Herroet değil doğru&u Hurmettır. Hayır! Hormet daha doğrudur. « Ijı ama AraMar Hurraet derler. Ben Arabtann ne dedığuu değil, bıtim ne dedığunıa duşununım Mıflî duygular da bunu emreder Canım bunda mılli duygunun ışı ne? Sen zaten ulusal dujgtıdan raahnını bir adansın. Ağzını topla! Benim senıule munakasa ctmekliğim bile tenezzuldur Sen cım kammda bır nokta, cahflm bınsın! Cahıl scoın gıbı olur Daha evvelki gun Iskendenuuın denız kenannda o* lup olmadığını sonnajor muydun? Gebeş! Sus mendebur herif! Gebcjş sensin ayak talunu! (Kut, pat) aman başun M (Ayıbdır yahtı!) t>eslen. Ha^sıyet divaıuna muracaat. Ne guzeldır «a hecte: (Mırıldanır) •Ylae zevreki derunum> «Kırılıp kenâra duştu. Şeyh Galibindir değil mi» Hayır, Arif Hikmet Beyindir. Zannetmem, sirin hatırmızda >ınlı? kalmış' Ben eminim Sız yanıbyorsunuz. Yok pfendim! Artık herkesın bıldiği şey şımdı. Herkes biliror ama siz bilmiyorsuntu... Yaaa! Demek sizm bildiUerinızin hılâfı hep janlıştar oj'le mı? Bu ne f«dulkık boyle. Fodulluk, cahillik, avanakhk se«de Ustelik terbiyesizlik de. Vay utanmaz herif v»y Ulan ben senin daha dun. Ikisinin kafası da ertesi gunu sanhr. Sıze bır kaç *"fg>im yukanv a nakcttığım bu çuruk munakasa usuluae her yerde bol boL harıl harıl. vızır vizır yer vermekte ıttifak ebnekteyiz. Henfin: Bea bu duayaya hep gomlek yıkatnaj a mı geldım' Dedığ; gibi siz, biz veU hasü munakaça demlcn fikır teaüsi yutiem mudaka bırbırunıre k«fw etmıje mı gelcbk bu dunvava B« kvfafce aifaBİa hiç tabU, techi>euz, alçak, juksek, fodul üian gibi lskarta •Imıvan ıkı kısinın adamakıllı bir münakaşasına şahid olmıvacak mıvız0 Vah vah vah! Ne oldu b'ze vahu? şube Dünkii ihracat Ege muıfakasiMdan yapılan ihracat ngilterede Norveç kıt'aları hazırlanıyor Londra 28 (a a ) Mes'ud bîr netice ide edılmcıve kadar harbe dev°m etmek azmı, Nonecm ınu^ell^h ku\\eterinın Ingılterede tensık \e istimalıne mütedair olan bır İngilız Norveç itiâfmria teMd edıimış %e bu itılâfname ugun Ingı'ız \e Noneç Hancıye NaEsasen Amerika CumlıUT Reisinin zırlan tarafından ımza olunmuştur Mecksmden jeni ve fevkalade salahı Münakalât Vekili Adanadan vetlcr istemesi, Amerıkada «hududsuz tavyare ile döndü icvkalâde rninî tehlik». vaziveünı ılân Ankpra 28 ( a a ) Adana • l e îskenetmesi ve Amenkavı tepeden tırnağa ladar sılahlaması da onun icabında lenın mmtaka'annda tetkîk ve teftışte harbe gırroeyi goze aldığuu apaçık jos julunmak üzere üç gun e\vel Ankaraan hareket etmiş olan Münakal&t Vetermektedır. :ılı Cevdet Kenm Incedavı bugun Bu yuzden Mister Burveltin sorieri n\vare İle şehrimize dönmu=;tür butun Amerikada ve Ingılterede bujuk Matsuoka «erefine Sovyet bır hevecanla karsılanmış ve kat'î bır sıjasetın ifadesi sayılmıstır. e''sinin zivafeti Mıhver mpVınMi ise, nırtku, kart'ijjen Tokro 28 (a a ) Sovvet buvük elbeğenmenüs ve Almanvanm dunyava ısi buaun Mpt^ııoka serefınp bır oöl" tahakkum lddıasında bulunduguna dair zıvaîetı vermı>=tır Harbive Nazın ıl» sojlenen sozlerı gulunc bularak Amerilanlar oîısı reisi de davetlı olarak bn kanın iktıiadî tahakkumunu dtnıjaya ıvafefe bnlunmu<ttnr Jarxm mahfıılejajmak için bu tavrı aldığını, yoksa rinde bildmldiftıne g&re Sovvet elçisı Almanjanın dunvaja değil. Avnışaya apon bıtaraflık paktmm îmzs^ icin dahı tahakkum pesınde olmadığını ılen ö>terd ğı muz'h*>retten dolavı Matsusuımuştur. ıkava teşekkür etmıştir Fakat bu mukabil iddıalar vaziyeti Holandada kad^Ura iş değısürecek mahıjette degtfıbr Çunkn Amenka, bugun demokrasi cepheMM mecburiveti temsıl eden Ingıltereje jardım etmek Berlın 28 (a a ) Stefani ajansınve jardunı oraja kadar ulastırmak azmındedır Amerıka, Mister RuzveHm Bır kararname İle Holandada kadmdedığı gibi, deniz hurrijetıne taraftar lar ıçın de mecburi ış mükeüefıyeti flıdır ve denızlenn tam bır hurriyet ve as edılmışür emmjet içınde jasamasını ıster DenizAmerikanın Londra elçisi lenn hıırrijeti, Almanjanuı ışine gelmeı de Amerıkaj a meydan okumak isVaşingtona gidiyor terse, Amerıka da denızlenn hurriyeiiV/ışmgton 28 faa) Am°nka Bırnı korumak için ona mukabele edecekleşık devletlerı Harıcıje Nezaretı, Lontır. dra buyük elçssı Wmant ın maJumat Mister Ruzveltin nutkundan anlaşılan \ermek uzere bır hafta tatılnıı Vaşıngbudur. tonda geçınnek ıçın Amenkaja hareÖmer Rıza DOĞRUL ket edecegııu ıfşa etmıştir. Zar oynayanlar, kavgaya başlamıslardı Du şeşti. Şeg çıhardı. Zarları hemen kaldırma diye söylenıjor muyum sana' Du şeştı. Sejırcıler de araya kaııştılar Şeş çıhardı Hep gcrduk Zayıf, uzun bovlu tıraşı uzamış orta yaşlı bır adam a>ağa ka^mıştı, bağırdı Sxze mi inansyim, gozlenrae mı 7 Kahvecı, onun yanına gıttı, kolundan tuttu Ahpab, yavaş konuş Ben, kahvemde kavga gurultu ıstemem Bu kadar kı§ı şeş çıhardı, dıyor Kazanc kaybın ortağıdır Sessız sadasız otunıp oynajacaksan otur oyna Yoksa, kapı açık Tuttugıım gıbı atanm. Zayıf, uzun boylu, tııaşı uzamış adam, dıslerını sıkmıştı dık dık baktı kapıya doğru yurudu, kaldırıma çıkınca ba^ırdı Ben sana gosteri'im Hıddetle yuruvup ?ı*tı Kahvede sesler kesılmıştı. Kız Ihsan, oyunculardan kazanana sordu Receb, herıfı temizledın galıba Ecayı, ayağıle duştu. Kahvecı vumruâunu salhvordı Sırtm kaşınıyor Fıkrı, bır şey anhjdmadı Kazanan ovuncu, kazancını kanveuye uzatmışU ICahvecı. para>ı sejırcılet arasında dağıtü Kendı hıssesım de kojnuna koy du Cebınden para çıkardı Kız Ihsar> gel al Gozua kalır hayn dokunmaz Onlar, Fıkrmm «polısten olmadığıniı anlamı^laı dı Çekınnıeğe lu/jm gormuyorlardı Zavallı adamı açıkça sovmuş<ıardı Paravi havadan kapan Kız Ihsan çenesıne surdu, pantaloaunun cebıne koydu Ha bereket.. Kahvecı, kazanan ojuncuya sordu Bunu kım tavlaa>" Kumarbaz, şıkâyetlı bır sesle Kendı sıftındı, dtdi Ben, Hafızla oynarken, o da seyredıyordu Kendı teklıf ettı Biz de okuzlerı koştuk Kır saka1!!, yırtık pardesulu kısa bovlu adam, elını uzaltı Zarlara ısınmıjalım Kahvecı duşuncehyd Ben o adamm b&kışım beğenmedım Soy kumarbaza btnzemıjor Ağzı karadır muhakkak Polıse haber verır Biz dukkânı kapayalım Polıs kelımesı, Fıkr.nın aklmı başı mır lımanı da dahıl Ege mıntakası ıskele ve lımanlanndan dış meml°ket lere 35 892 808 lıra knmetmde 188 945 374 kılo muhtelif cıns emtıa \e 103 418 baş hayvan ihrac edıldığmı yazmıştık Bu ıstatıstikten anlaşıldıgına göre n"»m lemeümıze en fazla dovız temın eoen başlıca ihracat mahsulumuz tutun 11 müvon 597,258 lıra ıle başta gelmek tedır Dığer mah«Tillenmızın ihracat nıspetlen şovleaır Zevtınvağı 5 597 708 lıra üzüm 4 928 059 lıra pamuk 3,541,934 lıra, palamut hulâ=ası 1101 933 lıra palamut 796 343 lıra, bugday 634 197 lıra halı 132 608 lua, fasulja 274 551 lıra susam 256 500 lıra, zımpara rridenı 172 489 lıra den 162 501 lıra, kendır elvafı 115 723 lıradır Devletler ıtıbanle yapılan üıracatımi7 da soyledır Italvava 8 437 010 Amer kaya seklz mılvon 365 158 Bumanvaja 3^54 093, IrgJtereye 3 888 087 Almanvava 2 mılvon 127 917 Yunanıstana 1434 585 Macarıstana 1333 531 Fransaja 1314 439 Çeko^lovakyava 504 722 Arjant ne 432 bm 870, Urugovava 289 501 Brezılvava 2S2 585 Fınlandıvava 392 707 Isveçe 401682 Isviçreve 459 639 Mısıra 193 356 VenezueUav a 188 303 lıra kıvmetmde mubtelıf cıns mahsul ıhracatı yapü Istatıstıkten anlaşüdı^ım gore vakın senelerde cenubî Amerıka meır'eketlen mah<mll»nmız «in kıvrnetOı bırer pizar haltne gelmışlerdır Yüksek Ziraat Enstitüni talebeleri Antalyada Antalva (Hususî) Ankara Yüksek Zıraat Enstıtusu mtıfett^ş mnavmi Nnn Tolon refakatmde Zn^at Enstıtusu talebelermden mureikeb 16 kı^ılık bır kafıle şehnnııze gebnış ve Böcekçılık mektebıne yerleşmı^lerdır. Tatıl zaminlarından ıstıfade ederek tetkıkat için şehrimize gelen genci°r baslannda müfetüslerı oldugu balde hemen etudlpre baslamıslardır Maarif Vekâleti geceu sene lıseierde bırıncı smıftan ıtıbaren bır klâsık şube tesısıne karar verm]^, bu şube ılk (Bafmakaledec devam) o.arak Ankara Erkek Lısesüe, Istanlıaknnmdan simdı tahdul ohınan mik bulda Galatasaray ve Vefa Lıselerınde tarda kalıp kalmıyacagınuzı bdnuyoruz. açılmıştı Vekâlet klâsiK jubenın mufMuhakkak olan cıhet, memleket muda redat programmı yenıaen tanzun ettırerek mekteblere gondermıştu. faasının ıstıjebılcceğı her fazla gayreti Bu programa gore klâsık şubeye lâbehemehal gostermek hususundakı arimŞubenın bırıncı dir: Hııkuraet bu azımde ve Meclis bu Unce dersı konacaktır r sınıfında edebıv at, tarıh, yabancı dıl kanaattedır Ve devlet maüyesi butün ıhtimalleri karsılayabilecek bır dâstiki ıımnastık ve abkerlık derslermm mufredat programı dığer lıse bırıncı sınıf yrtle teçhiz kıhmnışttr müfredat programının aynı olacaktır Mukemmel bir eser diye tavsif ethğıCoğrafva matematık tabıat bılgısı fımiz son butçcmızde gerek doğrudan zık ve kunya derslerı s j n bır programa doğruja, gcrek do'.ayısilt en zijade milgore okutulacaktır Klasık şubenın yulî mudafaaja ehemmijet verilmiş ol kan sınıflannda tedrual bırına sınıfa makla beraber memleketin umumî haja pore devam edecek ve l.seyı bu şubeUnı aiakadar eden dıger hizmetlerin hiç den bıhrenler tahsıllerıne ttygun bır bin ıhmal edılmış değıldır. 1'enı harbın •lgunluk ımtıhanına taoı tutulacaklarıçinde ve dısında olan memleketlerın dır Bununla berab=r klasık şubeye kaffesi bujuk buhraoı karşısında azçok mahsus olgunluk ım'ıhanı, hak ıtıbanle sıkiBUİı, azçok fedakârhklı, hele banla devlet olgunluk ımtih3nına müsavı onnda bıttabi çok buyuk fedakârlıklı m» lacaktır Tahsıle klâsık şubeden başlî tedbırler aimuş bulunayorlar Menle amak, talebenın ıhiıyanna bırakolmışketınnz bnvuk badırevı baska memle ır ketlere nıspetle en ehven denilecek bır cerejan içınde geçiriyor Bir tasım malî Konyada çekirdek kahve kaynaklanonzuı gclıri azalnıış, masrafyok, mahlutu bol bol larımızsa bilhassa millî mudafaa masraflanmız aTtmıs bulunduğu halde yeni saiılıyor! butçemızle bu sartlar allında dahı uzeKonva (Hususî muhabınmizden) rımıze juklenen icablann hakk»dan Konyada serbest kahve satışı yoktur gelebılmekte olduğumuzu gosteren Buna sebeb olarak kahve mevcudünün memleket kudreti bakikaten ferahhkla bulunmadıgı gosterıhjor Fakat çekükarsılanacak bir kejfijet teşkıl etmek mış ve mahlut kahve hemen her baktedir Vaziv etin arzettıği azamete gore kalda vardır Bımdan da anlaşılıvor ki asgarî hadlerde olmasına dıkkat edılerek Konvada çekirdek kahve mevcudu Tok millete tahınil edilen yeni vukleri ağır ctegıldır Fakat satış serbest yapılnnvor Mahlut kahve satışı adeta venı bir kagormeğe ımkân yoktuı. Bilhassa başka zanc usulü ve mevzuu olmustur memleketlerın ıhtijannda zanıret gordukleri fedakârhklata nispetle. Kalb sektesinden Yeni butrejı şerh ve izah eden MaBŞehremintode Nevbahar mahallesmye Vekıbnnz memleketımızın ıktısadî hayaüle maii vazijeti arasındaki sıkı de Medrese sokağmda 11 numarah evmunasebeti tebaruz ettirmekte bujmk ae oturan Husejın kızı 50 vaşııda Bmisabet posUrmi'tir Hukumetin azamî r.az dun sabah evmde olu olaıak buKalb sektesinden oldugu imkân hadlermden istifade ederek ikö lunmuştur anlaşılmıştır Adlıje hekımı Hıkmet sadî ve ticari havsta nnunkun olduğu Ttltner cesedın gomulmesLne ruhsat kadar fazla faalıyet vennek istedığım vermiştır Malive Vekılımizın lisamndan memnunivefle oğrenmış bohmtryoruz. | Zamaıtın ağır sartlanna rağmen but ıazlarnrla tekâmul kaydeden gene ve «•eınız muteva7in millî paramızın tayme kuvveth bir devlet oldueunu goruyor ve tı ise kuvvoth olmakta daimdir Yeni tabıî butun mılletçe bundajı sonsuz ifnbutçe ıle Cumhurivet Turki>"esinin da har duyuyoruz. ima ve hatta açık bir artışla butun ciYUNUS NADİ 1941 • 1942 bütçesi Maarif Vekâleti müf Harice bir milyon liralık muhtelif redat programlannı yeniden tanzim etti maddeler gönderildi Dun şehnmlzden 1 müvon liralık thracat yapılmıştır Bu ihracatm en mühim kısmanı Rumanyaya gonderflen 550 000 liralık pamuk ve Almanyaya ıhrac olunan 201000 liralık tütün l«al etmektedir Ayrıca Isvıçreye de külıivetli ham atyon gitmıştir Gelen malumata göre bir IngHiz vapurundan Mersıne m.ühım miktarda otamobıl lâstiğl çıkanlmıstır Aynca şehnnııze muhtelif vollardan anllin boja, kurşun kalem, kıllliretll miktarda naftalin, 1800 sandıfc çay, kireç kay majı, eczayı tıbbıve Baraks, vernik, tendırdıvod oksıd dozenk geıangtir Mersine çıkanlan 1000 çuval kahve dün sabah Havdarpaşa gumrılgüne gelmıştır. Konyada açılacak Yerli Mallar Pazan Konya Oîususl muhabirimızden) Konvada Yerll Maîlar Pazan tarafından bir şube açılmasma karar verilıniş ve bu şube içın çarşıda musaıd bir bına hazırlanmıştır Yerll Mallar Pazanruıi Konvada bır şube açmağa karar vermesı ve haarlıklara başlaması halkı mıa çok sevindirmıştir Bu memnuniyet daha ziyade Konvada avakkabı fiatlannın, avakkabı ticaretıle uğraşan ban kımseler tarafından alabüdıgine ynkseltılnuş olmasınüi onüne ge çileceglnden doğrıvor Pılhakika burada avakkabı fıatlan cıns lenndekı ve maİBemelenndekı fenalığ? biçımsızhğe rağmen Türkıjemn diğer taraflannda oldu&undan faela vükseltılmıştır Koma Vilavetı Fıat Murakabe komisyonu her halde avakkabımn «havavHn sarunye. tabinle çerçeve lenen mevadda nazaran bü kae derece ıfpha dtışta bulunmasından şimdıye kadar müspet bir alâka göstennedi Işte Konypda Yerli Mallar Pasan çubesinhî acılması bovle a^büdîHne liat vükselten esnafa karşı gene bır n»vi mıteadele oldugu için halkıımzı sevindinyor B. FELEK Haydarpaşa Kadıkoy tarifesi Devlet Demıryollan Anadoln banliyö trenierı teııfeBinın değıçtjrümesı dolayısUe Deııızyollan ıdareti de Hay aarpaşa Kadıkoy hattı tarJesıni deıştırmıştır Yenı tarıfe hazırandan itibaren tatbık olunacaktır Bu tarfeye gore Kadıkoy ve Havdarpasadan Kopruye ilk vapur 6İ0 ve Kopruden ılk vapur 655 tedır Kadıkojunden son vapur 22 30 Kopruden 015 te hareket edecektır Aynca geçen sene oldugu gîbi cumartesı gunlen saat 21 de ve pazar unlen sabah 9 da tenzılatlı tenezzuh posUları terüb olunmuştur dayı yanmif et kokusu burumeğe başladı Fıkrı bu yağa kokudan, bu bıi kokusundan, bu vanrcuş et kokusundan ogurdu Kahvecı onun sarsıldığııu hıssetmıştı. Bayım sen buraıun adamı değüsm m aşağıja, şımdı sana demlı btr çay yapayım. Fıkrı gene kırmızı kâğıdlarla suslu ocakta temız ıskemle^ e oturuyordu O artık temız ıskemleoın ne demek olduğunu bıhvordu Kah,'ecı onu «efendl adam» gorunce konuşmağa başladu Bayım, kıttnn tepsı macarlann ustünden geçınldı mı daha az sılkırorler. Elıle kahvenın penccre yakınında bır îikerolede uyukhyan bırmı gosterdı. Bu bu çayhktır Tellı kâğıdı çektı Dalgava duştu Yanındskı saioz da öyle Kahvecı ıskemlelerde uyuklıyan hepsı astar ceketlı, hepsı 'ıaşı uzamış hepsi kasketh müşterılerım bırer bırer gostenyordu Gumruk hamallıgı eder Ortalık açıldı mı o da açıhr I§ıne gıder Bu kaçakçı yardağıdır Gunduz muamelesını görur Şu ışsızdır Fakat gene ner gece beş kuruşunu bulur getırır buraya, neredendır, bu bfl'nmıyor (Arkası var) Ayasofya reKberi Muzeler umum mudtirlüğu bir Ayasofva rehberı hazırlamağa karar vermıştır Bu rehberde Avasofya ıle bunun harıcmdeki Hıpodrom hafrıvatı \e burada bulunan çımlenn mahiyet' ve Kuçukçekmecedekı hafrıyat hakkında ızahat v erilecektır. Nereve çıkıyor' Kahvecı acıjarak şuldu Bayım, yukarısı bugııne bugun Perapalastır, senin anlıyacağın. On beş kuruşa yatmak ve kahve çav ve bır kredı de bulaD lmek ıhtımab Tıkrıyı tıtrettı. Goreyım, dedı. Kahvecı, gene guldu. Bajım ufaklık bulsşu Çıkalım Kahvecı onde, Fıkn a^kada d?r merdıvenden yukan çıktıla* Kahvecı basık bır kapıyı açmıştı Kapı açılır açılmaz dıçarıya boğucu bu duman taşıvedı Burası kahvenın ustu daracık bır verdı Ve burada renklen bırbırme kanşık yırtık, sefıl esvablarma sarınmış ve kdsketlerını ıkı dızlerı arasuıa sıkıştınnış serserîler yatıyordu Fıkrı odanın ıçerısıne gırdıği zaman bır yağlı dumana buslutun boğuldu 5"akat gerüıyemedı. Oıadakılerın hepsı kaşını\ orlardı Faka* bu kaşınma ızt'rab kaşınması değıldı. (;danın ortasında altma tuğla bağl« ırruş bır çmko raangal vardı Fazla sılkınenler1 Bu taraia da cezdır Diye bağırıyorlardı Çmko mangalın yakınında olan obürune uzattı. Ve o AŞK roman na getıınııştı Hemen kaıktı para verdı, telâşla çıktı Curmumeşhud mah kemelerınde sefıl korrarbazlar arasm da şahıdhk etmek' Ona, ışını gucünu soracaklardı, belkı de «polıs» ustunu arayacaktı Cebınde «t>r'j tırıl» on liralık vardı Gunlerce ve gunlerce ış sız kaknış bır adamın cebınde bu para ne manaya yarardı Bu parayı nereden kazandın kımden aldın' dıve de «sıga» ja çekeceklerdı, tlbette Bu parayı nereden buldun' dıje sordukları zaman ne cevab v erecektı «Bev azs ka çakçısı Marıkadan boıc olarak aldım dıyemezdı Ve yeni bır korku ıçerısınde caddeden yurudu Daha tara sabah olmamıştı Her yer kapahydı. Cad* Bir UÇURUMU 56denın ustundekı koşebaşındakı hır sabahçı kahvesıne gırdı Onu goren kahvecı buyursunlar baymı' dı>e bağırdı Fıkrı bır kenara oturacaktı Kahvecı hemen bır önledı Koluna gırdı Sız oraya yakışmazsmız ba>Tm Dedı Ocağın kırmızı kâğıdlarla suslu, pınl pırıl temızleim'ş tuten semavenn yanına goturdu' Ça> mı, kahve mı bayım' Sana bır tavşan kanı vereycn Allah razı olsun Fıkrı oturduğu yerden kahvenın obuı tarsfındaküere bakıvordu. Yağdan kırden muşambalaşmış bez esvabın ıçe nsmde yuzu gozu gorüımı>en bırı ıkı de bu sar'a nobetlerı geçırıyor, kaşını Mahmud Yesari yordu Ve bır ara geıd' ıskemle üe beraber yere yıkıldı F.krı sıçramıştı Ne oldu' Kahvecı hıç aldırış etmedı Bavım toz duman karışıktır Vakt) geçınce kendılennı boyle yerden yede vururlar Aldnmavin Kapı açılmıştı Içerı bırı gırdı Sallanıyordu Doğru kahve ocağına geldi' Yer var mı' dedı Kahvecı Bıraz bulunur, Para peşın m f On beşi tosla Gelen adam kahvecıye on beg kuruş v erdı Ve ocağın ustu ıdekı dar merdıvenden yukan çıktı Fikrı hayretle bakıyordu.