29 Mayıs 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

NŞ | 4 üncü Yıl - Yeknasak Tü rkıye Türkiye en büyük kuv- wetini tâ başlangıçtanberi Mtesbit ettiği politikadan hiç W ayrılmamaktan alıyor. Bu geknasaklık Türkiye için || iftihar edilecek bir meta- || nettir, — taahhütlerine | müttefiklerine sadakattir. *ıN; merikân radyolgrının spi- kerlerinden biri Türkiye- ye biraz kızmış. Kendi- mizi müdafaaya hazırız yolun- daki sözlerimiz artık “yekna- sak,, oluyormuş. Nezaketen bu- na can sıkıcı, usandırıcı demi- yorsa da Türkiyenin merak u- yandıracak, heyecan verecek | bir tarzda hareket etmemesin- den hoşlanmadığı âsık&ı-dır Halbuki Türkiyenin Yük kuvveti bu “veknuaklı» ğında,, ; hiç — değişmemekte ve harbin başlangıcındanberi mesleğini hiç değiştir- memektedir. — Amerikan — spi- kerinin, muhayyilesi üzerine ca- zip bir tesir yapamadığımıza, kendisini meraklı ve eğlenceli sahnelerle — karşılaştıramadığı- mıza çok esef ederiz amma bu uğurda vatani menfaatlerimizi de feda edemeyiz. Türkiyenin — “yeknasak,, ol- ması demek mesleğinden inhi- taf etmemesi demektir. Türkiye neselâ Rumanya îı hareket etseydi, iptida — İngiltere ile dost iken ve İngilterenin garan- | tisini kabul etmiş bülunurken sonra Almanyanın kucağına a- tılarak üçler misakını imzalıyan Rumanyaya benzese idi Ameri- kalı gpiker daha mı memnun o- lacaktı? | Avrupada yeknasak hareket etmemiş bir çok memleketler vardır. Bir Kismi bir müddet İn-| giltere ile mihver arasında bir | rakkas gibi gidip geldiler. Niha- yet çoğu mihver tarafına geçti. Amerikalı spikerin bu hareket- leri takdir etmiş olmasına ihti- mal verilemez. O halde Türkiye- nin yeknasaklığından neden içi sıkıldığını anlamağa imkân kal- | maz. Yazan: Hüseyin Cahid YA Dediğimiz gibi, Türkiye en büyük kuvvetini tâ başlangıc-| tanberi tesbit ettiği politikadan hiç ayrilmamaktan, “alıyor. Bu | yeknasaklık Türkiye için ifti-| har edilecek bif metanettir, ta-| ahhütlerine ve müttefiklerine | sadakattir. Macera filmlerine pek meftun gibi gördüğümüz A- merikalı spikeri memnun etmek harbe giremeyiz. Zaten hiç zaman böyle bir taahhüt al- tana girmiş de değiliz. Şimdiye kadar sulhü muhafazaya mu- vaffak olmak mı bir kabahat- tir? Ortalıkta o kadar kan dö- külüyor ki dünyanın bir köşesi- ni iyi görüşlü ve ihtiyatlı bir si- İle böyle bir felâketten Masun tutabilmek — beşeriyete ifa edilmiş bir hizmettir. Keşke bütün dünya bizim gibi “yekna- sak,, olsa idi, prensiplerine, söz- lerine bizim gibi sadık olsa idi! O zaman bugünkü felâket baş- lamazdı bile. Bu kadar çabuk içi sıkıldığı anlaşılan hassas spiker acaba Amerikanın arzettiği “yekna- sak,, hğın hiç farkına varmı- fOr ve ona acımıyor mu? Çün- kü doğrusunu açıkça söylemek Hâzımgelirse, Amerikanın “yek- masak,, lığı da uzaktan herkesin içini sıkmaktadır. Harbin hemen başlangıcındanberi — Amerikan yardımından bahsediliyor. Ev- | velâ, İngiltere Amerikaya tayya | reler ismarlıyacak, — tayyareler yapılacak ve İngiltereye gele- cek; o zaman tayyare Üstünlüğü !ngııw-eye geçecek ve Alman 'a harap olacak denildi. Ameri gelecek tayyare yardımı- nin da kânunue:,îılg'e başlıyacı: ile — temin Kânunuevvel geçti, yenisi yak- | laştı. Fakat Amerikan tayyare- lerinden ancak yeni yeni bah-!| sedilmeğe başlandı. Bunların ilk defa olarak Kapuzzo kalesi ci- varında kullanıldığını geçen gün dayduk. Amerikanın yalnız tayyare yadımile kalmıyarak her türlü Malzemeyi bir sel gibi Avrupa demokrasilerine akıtacağı da Böylendi Hattâ bir kanun bile yapıldı. Vakat şimdi bunların teslimi meselesi çıktı. Yardım hâlâ gelecek! Yugoslavyaya ve !29 MA YIS 1941 ? No. 1101 îDünyanın — |beklediği nutuk Ruzvelf İngiltere- ye tam yardım vâdinde bulundu Amerik Hitlerin ga lip gelmemesi için her şeyi yapacnlz " Amerikada fevkalâde Milli tahlike hali ilân edildi Vaşington (a.a.) — Reisicüm hur Roosevelt dün aksam tari- hi nutkunu, Beyazevde, irad etmiştir. Bay Roosevelt demiş- tir ki: — Bu gece neşrettiğim bir beyannamede fevkalâde milli tehlike halini ilân ettim. Bu ise kuvvet ve kudretimizin son had dine kadar müdafaamızın ve milli otoritemizin takviyesin” icap ettirir. Vâkıa şudur ki, Avrupa har- bi nazilerin arzasu veçhile ve onların dünya hâkimiyetini el- de edebilmeleri için, bir dünya harbi şeklini almıştır. Hepimiz için pek âşikâr bir şeydir ki, şayed. Hitlerizmin — ilerlemesi şimdi kuvvetle durdurulmiya- cak olursa garp nisif küres' (Sonu sayfa 5 sütun 4 de) "e Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Amerika Cümbhurreisi Mir. Roosevelt » Bir hezimetin tarihçesi ((Dünkerk)in tahliyesi başlıyor î 29 Mayıs İngiliz ordusunun 28 mayısta başlamış olan ricat hareketi 29 mayıs günü de devam etti. İn-| gilizler, (Colme) kanalının ce-| nup kıyısını dolduran düşmanla müdafaa kuvvetleri arasında bir perde vazifesi göremez bir | sürü vesaiti nakliye terkedip çekiliyorlardı. [ Düşman da (Warhem - Wyl- veg) mihveri üzerinde yavaş | yavaş ve ihtiyatla ileri, yürüyüşlüne devam ediyordu. Alman keşif - kıt'alarının ar- kalarında topçu kuvvetleri de ilerliyordu. Görünüşe göre düş- man şiddetli bir taarruza ha-| zırlanmakta idi. (Bergues) 77 ve 105 milimetrelik obüs yağmu- ru altında eziliyordu. Ayni za- manda düşman hava kuvvetleri (Dunkerk) ile civarını, mütte - fiklerin hiçbir muhalefetine ma- Tuz kalmadan, daimi bir bom- bardıman altında bulunduru - yorlardı. İaşe meselesi çok nazik ve müşkül bir safhaya dahil olu- yordu. Bu sıralardadır ki, Ge neral (Jansen) 12 inci fırka ile muvasalat etti ve kendisine (Bray - Dunes) — mıntakasının | Mmüdafaası tevdi olundu. Tahiiye başlıyor Bu suretle bir köprübaşı te- Bis edilirken (Dunkerk) in tah- liyesi de bilfiil başlıyordu. İngi- liz fırkateyn kaptanı (Pennant) Dunkerk ve havalisi müdafii Amiral (Abrial) ı emri altına verikli. Bu İngiliz deniz subayı İngiliz kıt'alarının irkâbı işleri- | le meğgul olacaktı. Mütekabilen Fransız deniz kurmay zabitle - rinden bir heyet de nİgiltereye (Sonu sayfa 6 sütun 6 da) Hergelec CİHAN PEHL Hergeleci, Koca Yusufla Sami - Karayel'i Yunanistana mahsus harp leva- zımının bu İki memleket mah- volduktan sonra Portsaide gel- diklerine dair gazetelerde bir| telgraf vardı. Amerikan yardı- mı acaba yeknasak bir basma- kalıp söz haline girmemiş mi- dir? Hep gelecek, yapılacak, sel gibi akacak! Ne olur sel gibi akmasa da yağmur gibi yağsa, biz ona da rüzıyız! Maamafih biz Amerikalı spi- ker kadar insafsız davranmıya- cağız. Demokrat hükümet me- kanizmasının yavaş yürüdüğü- nü, efkârı umumiyeyi kazan- mak mecburiyeti bulunduğunu, muazzam miktarda harp mal- AHMEDİN USTASI — karşıya, Hergelecinin hayatı ve güreşlerini arkadaşımız M, in kaleminden yakmda okuyacaksınız. i İbrahim İVANI KARA Türkiyede ve Pariste karşı zemesi — yetiştirebilmek velâ fabrikalar kurmak icap et- | tiğini takdir ederiz. Bunun için | de susuyor dinliyoruz. Fakat bu yoldaki — mülâhazalar — başka | memleketler hakkında da mev- | cut olabilir. Türkiyenin ve A: rupanın umumi ve hususf, si; ve askeri ve iktisac bilmeden Türkiyenin sebat Metanetini yeknasak olmağa başlıyor diye muâhaze ve te: yif etmek insafsızlığın en bü- yüğüdür. Tiyatro oyn ki seyircilerin keyfini yerine gı tirmek için heyecanlı sahneler | yaratı miyor ıim lüsevin Cahid YALPIN l Milli Şefin Gezintileri Ankara, 28 (Telefonla) — Bu sabah Reisicümhurumuz İsmet İnönü beygirle Dik- men sırtlarında bir gezinti da Büyük Millet Meclisinde- ki çalışma odalarına gelerek bir müddet meşgul olmuşlar- dır. RESMİ | HARP— TEBLİĞLERİ İngiliz Resmi Tebliği Kahire, 28 (a.a.) — Hava ta- rikiyle gelen ve Alman hava kuvvetlerinin şiddeti - mütema- diyen artan bombardımannın- dan müzaheret gören yeni kıta- at ile takviye edilmiş bulunan Almanlar yeniden Hanya mın- (Sonu sayfa 5 sütun 6& da) —HARP—. VAZiYETİi Korkunç silâh — tayyare YAZAN: Emekli General Kemal Koçer Makinelitüfeği, — mükerrer ateşli topu, bombası ve tor- Pili ile tayyare, günün en deh- şetli bir silâhı olmuştur. İnsafı torbava koyan top- yekün harp, tayyaresine bu harpte birçok vazifeler verdi ve bu silâh, muvaffakiyette en büyük bir âmil oldu. Bir- kaç v zikredelim a) Çekoslo akyanın işgalin- de Prag civarına havadan kuvvetler indirildi, b) Polonya seferinde tank taarruzlarına hava kuvvetleri savleti de terafuk etmekle en büyük bir baskın tesiri yapıl-' dı. (Sonu sayfa 4 sütun 4 de) N eee İDARE YERİ Nuruosmaniye, No. 84 Tstanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul TELEFON: 20795 Her yerde 5 Kumş Dün Beş Vekâlet bütçesi kabul edildi mücadele Ticaret Vekâleti ihtikâr yılanı- nın ezilmesi için şiddetle Memlekette her edâlçceğini bildirdi nevi İaşe maddesi mebzuldür Kabul edilen büdçeler Nafia, İktisat, Münaka- lât, Ticaret ve Ziraat büdçeleridir Ankara 28 (Telefonla : Bugün saat 14 de toplanmış olan Büyük Millet Meclisi, iki celse aktederek bütçe müzake- resine devam etmiş ve saat 20 de toplantısına nihayet vermiş- tir. Meclisin bugünkü toplantısın- da Nafia, İktısad, Münakalât, Ticaret ve Ziraat Vekâletlerine ait bütçeler kabul olunmuştur. ğ Nafia bütçesi Nafia bütçesi konusulurken muhtelif hatipler söz alarak Nafia Vekâletinin —su işlerine Nafia V. Bütçesi görüşülürken müteahhitler tenkid edildi. Tren 3 sene sonra Muşa varacak. Ticaret Vekili Kdümtaz Ökmen bir tedkiki sırasında temas etmişler, fakat yalnız bü “emsislerile değü, Vekâletin ük su işlerile de uğraşmak-| ta, bilhassa suya muhtaç olan orta Anadolunun ihmal edilme- Mesini ve bu işin bir programa bağlanmasını İstemişlerdir. Feridun Fikri, şimendifer in- şaatının pek bati ilerilediğini rahman Naci, yollarımızm pek feci bir surette olduğunu söy- ledi. Abdürrahman Nacinin fi- (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) Giritte İngilizler mevzile- rini bir miktar da- ha geri aldılar Kahire, 28 (a.a.) — Resmen bildirildiğine göre Hanyada bü- yük bir azim ile çarpışmakta o- ian İngiliz kuvvetleri, yeniden daha müsait bir geri mevzie çekilmek mecburiyetinde kalmış- | lardır, 'Muharebe devam etmektedir. (Sonu sayfa 5 sütun 3 de) yi aa B GAŞ Memur kadroları hakkında bir karar Ankara, 28 - (Telefonla) —| Dahiliye Vekâleti, memur kad- rolarının tevzi ve tanziminde es- kisine nazaran şöyle bir değişik- lik yapmağa karar vermiştir: —| Eskiden kadrolar, memurla- rın şahsiyetlerine — verilmekte | idi. Bu sebepten terfi ve nakil- leri yapılan vali ve vali muavin-| leri, kaymakamlar, mektupçu- lar ve heyeti idare âzaları yeni| kadroları gelinciye veya yeni memuriyetine — kadrosu gidin - ciye kadar bir kaç ay maaşları-| ni almamakta idiler. Ayrıca bu memurlar terfi müddetlerini doldurdukları zaman işgal ettik- | leri kadronun - farkını alabil - mekte idiler. Bu mali yılda tanzim ve tevzi edilecek kadro- larda terfi ve nakilleri yapılan bu kabil memurların maaş il- mühaberlerine ilişik terfi ve na- killeri gösterir muvafakatleri de bildirilecek, gittikleri, yerde abile- müddetleri kadro fark- ve bununla bütün — memurların terfileri kı- dem - tablosuna edilecek adalet dairesinde maaşlarını beklemeden a geldiğ larını terfi gibi zaman alamıy söyledi. Kürsüye gelen Abdür- |- Varidatın tezyidi lâyihası mecliste Muhtelif vergilere, İnhisar maddelerine ve nakliyat ücretlerine zamlar yapılıyor Ankara, 28 (Telefonla) —| Masraf bütçesi bitebildiği tak- dirde varidatın arttırılması lâ- yihası yarın mecliste konuşula- caktır. Lâyiha basılarak mebus (Sonu sayfa 5 sütun 7 de) Sığınak ve siperler biran evel bitirilecek Şahsı için bunları yapmayanlar hapis ive para cezasiyle tazyik edilecekler Valinin sözleri Vali ve Belediye Reisi Doktor , ma işleri hakkında şu beyanatta Lütfi Kırdar dün kabul ettiği | bulunmuştur. : bir muharririmize Pasif Korun- | (Sonu sayfa $ sütun 5 4e) mek cana can katar diye tence- FIKRA re doluları devirirsem, Enes küpü vücudüm teneke maşraba- ya döner. Demokrasya Dödini -yağ ler geyde böyles dir. İlimde dahi: Âlim olacağım, diye (Akba) * kütüphanesini babındadır baştan sonuna kadar ezberler sem, mutlaka cahil olurum Yazan! Aka Gündüz Kaldı ki böyle ilmin bir kötülü- ğü daha vardır. Kâğıt helvası« Na benzer, kolay — hazmolunur sanırsın da mideye taş gibi otu- rür mendebur. Teknikte dahi minval üzeredir r şeyde böyledir zâhir i azottur diye bir oturuşta üç kilo etli kuru fasulya yer- sem, patlarım. dürüm işbu, İki arşın hen- Şekerde eX d a aa dar dere e Xyet var; tü Ka Geşe, bir kilo fizik okuduktan lan diye bir. öğünde iki kilb Sonra modern denizaltı şartna-| kaymaklı ekmek kadayıfı atış- Mesi yapmağa kalkarsam, dev-, tırırsam, mide fesadına uğra- Tİdaim — makinası icat ettiğini rım iddia eyliyen meshur - kaçığa| Bir aylık ramazanın orucu V“Rzerim azdır. daha çok sevap kazan, , Ve dahi siyasette iş bu mesa| mak istiyorum diye bir buçuk — *ezdedir sene oruç tutarsam iğne İpi Monarşi — zevzekliğe — başladı. H Ceğe Sam TReS? mi anarsi olur Fırma verilmiş naneli merek — V Stutlyet küvvellerin muvas