5 Mayıs 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

5 Mayıs 193S CUMHURİYET Romadaki müzakereler Millet Meclisinde Hitler'le Mussolini dün Meteorolojikliraaletler için Hükumet paraya yeni 300 bin ayrıldı ilk görüşmeyi yaptılar bir esas temin edecek IBastaraft 1 inct saMfede} Fransız frangı gene düşüyor itimadt Hatayda intihab faaliyeti (Ba$ tarafı 1 tnci sahlfedey M. Hitler'le M. Mussolini arasmda bir saat süren mülâkat esnasında, Alman ve İtalyan nazırları sarayın birinci katındaki salonda görüşmekte idiler. Mülâkattan sonra, M. Hitler'le M. Mussolini otomobille saraydan aynmr.şlardır. Nazırlarla diğer ricalin bindikleri otomobiller de bunlan takib etmislerdir. Kralın muhafaza kıt'ası selâm resmini ifa etmiş ve askerî mızıka meydanda Alman ve İtalyan marşlarını çalmıştır. Alay, iki sıralı saf halinde selâm du ran kıt'aların ve bunların arkasında heyecanla Führer'i ve Duçeyi alkışhyan halkm arasından süratle geçerek Pante on'a doğru hareket etmiştir. Saat 10,30 da Panteon meydanına geldikleri zaman Düçe ile Führer belediye reisi ve diğer hükumet mümessilleri tarafından selâmlanmışlardır. Hitler, mehib mabedi haricen seyret tikten sonra içine girmiş ve Kral Ikinci Viktor Emanuel'in ve birinci Humbert'in mezarlarına Nazi renklerini taşıyan «Adolf Hitler» ibaresini havi defne dalın«ian iki büyük çelenk koydurmuştur. Hitler bundan sonra Meçhul Askerin önünde eğilmek üzere otomobiline bin miş ve alay Venedik meydanına doğru hareket etmiştir. Venedik meydanında, bir murabba teskil eden birkaç bin faşist milisi, bindikleri arabanm içinde ayakta duran Füh rer ile Mussolini'yi, hançerlerini havaya kaldırarak ve «Anoi» diye bağırarak selâmlamışlardır. Hitler'le Mussolini arkalarında italyan ve Alman nazırları olduğu halde ağır ağır abidenin merdivenlerini çıkmağa başlamışlardır. Führer ile Duçe'nin arkalarında, ellerinde defne dalından büyük bir çelenk bulunan ve Hitler üniformasını taşıyan dört eski Alman muharibi gitmekte idi. Çelenkteki gamalı haçlı kırmızı kordelada şu ibare yazılı idi: «Führer'den Meçhul İtalyan Aske rine» Eski muharibler çelenği Meçhul Askerin mezarı önüne bırakmışlar ve Hitler çelenğinin yerine konmasına bizzat yardım etmiştir. Hitler'le Duçe bir müddet sükut ettikten sonra faşist ihtilâlinde ölenlerin mezarmı ziyaret etmek üzere faşist partisinin merkezi olan Liktör sarayına git mişlerdir. Düçe ile Führer, arkalarından gelen Nazır Starace, von Ribbentrop, Ciano, Göbbels, Himmler, Alfieri ve Buffarini ile birlikte Liktör sarayına girmişlerdir. Mussolini ile Hitler mezarhğa yalnız olarak girmişler ve Führer buraya bir çelenk koydurmuştur. Bu merasimden sonra Starace, Hitlere Milâddan 4 asır evveline aid bir Apulia testisi vermiştir. Testinin üzerine gamalı haçlı bir ceket giymis. olan bir delikanlı resmi hahkkedilmişti. Hitler bu hediyeden dolayı pek memnun olmuştur. Düçe ile Hitler maiyetlerile birlikte halkın alkışlan arasında Liktör sarayından ayrılmışlardır. burada Romada İtalyan milletinden gördüğüm umumî muhabbeti izah ediyor. Filhakika hakkımdaki kabul samimî bir dostluğun zâhirî ifadesinin çok üstünde dir. Bu isbat eder ki, milletlerimiz birbirine ayni hissiyat mefhumu ve ayni gaye ile baglı bulunuyorlar. Majestenize ve İtalyan milletine karşı derin dostluk ve samimî bağlıhk besliyen milletime burada tercüman olabildiğimden dolayı kendimi bahtiyar addederim. Majesteniz yeni İtalya ile yeni Almanyayı birbirine bağlıyan »;kı rabıtalardan behsetti. Bu memlekette bana gösterilen tasvir edilmez kabul, faşist îtalyanm, Almanyanın kendisine samimî ve sarsılmaz bir dost olduğuna kani bulunduğunu isbat eder. Bu karşılıklı dostluk, yalnız iki milletin emniyeti için değil, umumî sulhun de bir garantisidir.» Ankara 4 Büyük Millet Meclisi bugün Refet Canıtezin başkanlığında toplanarak devlet meteoroloji işleri umum müdürlüğü hizmetlerinde kullanılmak üzere satın almacak telsiz muhabere ve dinleme alât ve cihazları için 300 bin liralık taahhüde girişilmesi hakkındaki kanun lâyihasile Sıhhat ve Içtimaî Muavenet Vekâleti teşkilât ve memurin kanununa ek kanun lâyihasınm ikinci müzakerelerini yapmış ve kabul etmiştir. Gene bugünkü toplantıda Kemaliye ve Tercan kazalarının Erzincan vilâyetine ve Ağm nahiyesinin de Elâziğ vilâyetinin Keban kazasına bağlanmaları hakkındaki kanunun da birinci müzakeresi yapıl mıstır. Büyük Millet Meclisi cuma günü toplanacaktır. (a.a.) Fransa kabinesinin [Bajfora/ı 1 inci sahitecLe\ salimiz Fransa için zül addedilecek Paris 4 (Hususî) Kabine evvelce kararlaştmlmış olmadığı halde bu sabah toplanmış ve bir buçuk saat kadar miizakerelerde bulunmuştur. Toplantıda ma lî ve iktısadî meselelerle millî müdsfaa ihtiyaclar için yakında akdedilecek istikraz işinin görüşüldüğü haber alınmıştır. Nazırlar meclisinde, M. Daladye ile Maliye Nazırı M. Marşando, Vaşing tondaki Fransız sefiri M. Sen Kanten ile Hazine Nazırı M. Morgentav arasmda üç taraflı itilâfm bir zeylnamesini viicude getirmek maksadile yapılmakta o'.an müzakereler hakkmda arkadaşlanna malumat vermişlerdir. Müzakerenin ehemmiyeti Balkan Birliğine doğru yol alınırken [Basmakaleden devamı Başvekilin nutku Paris 4 (Hususî) Başvekil M. Daladye bu akşam saat 20 de, radyo vasıtasile Fransız milletine hitaben aşağıdaki nutku irad etmiştir: « Uç haftadanberi iktidar mevki inde bulunan hükumet baglıca iki mühim zorluk karşısında bulunuyordu. Herşeyden evvel içtimai sullıu, Fraıı sızlar arasındaki sulhu tesis etmek lâzım geliyordu. Patronlarla işçilerin gösterdiği mütekabil hüsnüniyet sayesinde dahilde sulhu temine muvaffak olduk. Bugün grevler bitmiş, her tarafta çalışmalara başlanmıştır. Karşılaştığımız ikinci zorluk haricî mahiyeti haiz bulunuyordu. Birleşecek yerde, Avrupa hergün biraz evvel fazla si lâhlanmak suretile iki kısma ayrılmıştı. Her nevi tehlikelere karşı koyoıak hu>u sundaki azminizden kuvvet alarak arkadaşım M. Bone ile Londraya giderek Fransanın îngiltere ile dürüst teşriki me saisini ku\'vetleştirdik. Londradan dönünce, iktısadî zorluk ların halline çalıştık. Her zaman olduğu gibi, bugün de size hakikati söyliyeceğim. Bu hakikat şudur: Millî iktısadiyatımız tehlikededir, ist'h Paris 4 (Hususî) Romadan alınan malumata göre, M. Hitler'le M. Mussolini arasında bugün yapılan ilk mülâkat çok mühim olmuştur. Esasen Romadaki müzakerelerin mühim olacağı Hitler'm kalabahk bir heyetle İtalyaya gittiğinden anlaşılmakta idi. Romadaki Alman mehafilinden veri len malumata göre, M. Hitler Roma Berlin mihverinin îngiltere ile Fransa tarafından resmen tanındığı takdirde, Aî manyanm da İngiliz îtalyan anlaşması ve Fransız İtalyan yakmlaşmasım tasvib edeceğini bildirmiştir. Roma mülâkatında müzakere edilen en mühim meseleyi, müstemlekeler meselesinin teşkil ettiği temin edilmektedir.Romadaki Alman mehafilinde, müstemleke meselesi halledildigi takdirde yeni bir dörtler paktımn akdi için ortada hiç bir engel kalmıyacağı açıkça beyan edilmektedir. Çekoslovakya meaeleai için Mussolini şahsî nüfuzunu mu kullanacak? Lond'a 4 Havas Ajansının muha biri bildiriyor: Emin bir İtalyan menbaından öğrenildiğine göre Mussolini şahsî nüfuzunu kullanarak Südet ekalliyeti meselesini Fransa ve îngilterenin arzusuna tevfikan halletmesini Hitler'den istiyecektir. İngiliz gazetelerinin nesriyatı Londra 4 Bütün gazeteler, Romanm Hitîer'e yapmış olduğu kabul merasiminin ihtişammdan bahsetmektedirler. Deyli Telgraf, bu istikbalin eski Roma imparatorluğunun debdebe ve ihti şamlannı hatırîatmakta olduğunu yaz maktadır. Bu gazete, ilâve ediyor: «Bu muazzam istikbalin çerçevesi içinde son derece mühim siyasî görüşmeler yapJacaktır. Roma Berlin mihveri her zaman olduğundan ziyade sağlamdır ve Avrupanm müstakbel uzlaşması lehinde tesirini gosterecektir.» Times gazetesi de Roma mülâkatımn İtalyan Alman tesanüdünün alelâde teyidinden pek fazla birşey olduğunu ve Kapitol'da binnetice Avrupadaki vakayiin müstak M. Hitler, bilâhare Kapitol'a giderek, bel seyri üzerinde şayanı dikkat bir tesir faşist ihtilâlinde ölenlerin mezarmı ziyaicra edeceğini yazmaktadır. ret ettikten sonra, fırka merkezini gezRoma ile Berlin arasmda Macar miştir. öğleden sonra da, saat 16 da Alpolitikan man devlet reisi şerefine büyük bir geçid Budapeşte 4 Havas Ajansı muharesmi tertib edilmiştir. biri bildiriyor: M. Hitler'in kolunda faşist milis teş Roma ile Berlin arasmda daima bir kilâtı onbaşısı şeridini gören halk, Alman devlet reisini büyük tezahüratla alkışla muvazene siyaseti takib etmeğe gayret mıştır. etmiş olan Macar hükumeti Anşlus'tan Führer, resmi geçidden sonra, Roma beri Almanyaya meyletmişse de şimdı da Alman kolonisini kabul etmiş ve gece yeniden italyaya dönmüştür. Siyasî mahbüyük merasimle Romadan ayrılarak Na filler, İtalya hükumetinin İngilizîtalyan ve Fransız italyan itilâfları nericesinde poli'ye hareket etmigtir. Tuna havzasmda yakında yeniden mü Kralın nutku him bir rol oynıyabilecegini ümid etmekRoma 4 Kral bu akşam Hitler şe tedir. Cünkü îtalyanm vasatî Avrupada refıne Kırınal sarayında parlak bir ziya tekrar faaliyete başlaması Macaristana fet vermiş ve ziyafette Mussolini ile italmenfaatler temin edeceğini tahmin eyleyan ricali ve Alman Nazırları refikalarile mektedirler. İtalyan nüfuzunun tekrar birlikte hazır bulunmuşlardır. Kral şu teessüs etmesi Macaristanın dahilî siyasenutku söylemiştir : tinde de akısler bırakacaktır. « Size candan hoşgeldiniz demek Mutedil, muhafazakâr, katolik ve li bizler için büyük bir sevincdir. Çünkü, İberal m&hfiller Nazi propagandasını entalya sizın şahsınızda büyük dost milletin dişe ile takib etmekte ve bu propagan . ?efini, Almanyaya büyüklüğünü yeniden daya sed çekilmesini temenni eylemektetemın eden Führeri selâmlamaktadır. dirler. Yeni İtalya ile yeni Almanya arasında îyi haber alan mahfillerde zannedil ideal ve iş sahalarındaki müşabehet pek diğine güre hükumet bu propagandaya çoktur. Ve bunun icindir ki iki memleketin karşı şiddetli tedbirler alacak ve îtalyan dostluğu daha ziyade kuvvetlenmiş ve sağ nüfuzu mvtedil elemanların mukavemelilamlaşmıştır. Alman hükumeti bizim hü ni artıracaktır. kumetimizin itimada müstenid bir teşriki Hitler Napoli'ye hareket etti mesai ile tahakkuk ettirmeğe çalıştığı Avrupa sulh sıyasetinde, bu dostluk, bugün Roma 4 (Hususî) Kral ve İmpaolduğu gibi ileride de faydalı bir unsur rator Viktor Emanuel, bu akşam Kırinal sarayında M. Hitler şerefine bir ziolacaktır.» yafet verırmhr. İtalva Basveküi M. MusHitler'in mukabelesi solini'nin de hazır bulunduğu ziyafetten Hitle» şu sözlerle mukabele etmiştir : «Fevkalâde samimî sözlerinizden sonra, Führer, hususî trenle Napoli'ye dolayı derin sükranımı kabul etmenizi ri hareket etmi^tir. ca evlerim. Maiestenizin dostane sözleri Veliahd Prens Umberto, Alman devseyahatimin esnasında bütün İtalyada ve let reisini Napoli'de karşılıyacakür. neticeler büyüktür. Politikada dünya plânına nakledilmiş bir birlikle büyük bir kuvvet manzumesi arzedecek olan Balkan Antantı devletleri mümasil olan istihsallerinde ve bu istihsallerin ihracında da pekâlâ müşterek bir plân kurabilirler ve yürütebilirler. Kendi aralanndaki ekonomik münasebetlere gelince bu zamanla gümrük duvarlarım ortadan kaldırmağı bile istihdaf eden canîı bir tetkik ve tatbik mevzuu teşkil etmelidir. Yerleşmiş an'anelere ve milletlerarasının müesses kaidelerine göre iş kolay olmasa bile imkânsız değildir. Bilâkis Balkanlılar onda derece derece muvaffak olarak dünyamn gözü önüne yeni bir bedia daha koymuş olurlar. Kültürel sahada Matbuat konferansınm tasavvurlarından da ileri giden hamleleri derpiş etmek lâzımdır. Müttefik memleketler üniversitelerinin hoca ve talebe münasebetlerini çok sıkı olarak tesis etmek bu yolda hatıra gelen esaslı tedbirlerdendir. Her yıl mütekabilen en aşağı 2030 talebe her memleketten diğerinin üniversitesinde tahsile almmalıdır. Avrupaya nisbetle biz yeni memleketleriz. Bir Balkanlı talebe Istanbuîda, Atinada, Belgradda ve Bükreşte, Pariste ve Berlinde olduğundan daha iyi yetişebilir. Güzel san'atlarm her sahasında mütekabilen mebzul bir kaynaşmanın faydaları üzerinde ısrara yer bile yoktur. Tiyatro, musiki, resim Balkanlı memleketler arasında mütemadi bir gidiş geliş halini almalıdır. Ve gidiş gelişten bahsederken en yakın bir zamanda müttefik memleketler arasmda pasaport usulünün ilgasım niçin derpiş etmemeli? Ayni zamanda mücrimleri iade için akdolunacak dört başı mamur sıkı muahedeler böyle bir tedbirin selâmetini ve antant memleketleri polislerinin çalışma müşareketini temin etmiş olur. Hulâsa Balkan Antantını daha feyizIi bir birliğe doğru götürmek lâzım ve iyi ise ki bizce çok lâzım ve çok iyidir her sahada milletlerimizin münasebetlerini mümkün olduğu kadar fazla sıklaştırmalı ve sıkılaştırmalıyız. bir derecede bulunmaktadır, devlet bütçesinde açık vardır, kredimiz tehlikfdedir. Hükumetin mes'ul şefi sıfatle bu vahim vaziyetin devamma müsaade ede mezdim. Bu sebeble umumun selânıeti için icab eden bütün tedbirleri alrnağa karar verdik. Ancak, bu işte muvaffak olabilmek için memleketin itimadına hiıab ediyorum. Herşeyden evvel, frank için yeni bir esas tesbit etmek lâzım geliyor. Yen! esas, frankı, senelerdenberi maruz kaldığı hücumlardan koruyacaktır. Memlekete karşı vazifemi ifa iç'n frankı yeniden stabılize etmeğe karar verdim. Bu hususta evvelce üç taraflı bir anlaşma ımzaladığımız İngiliz ve Amerikan hükumetlerile mutabık kalmış bu'u nuyoruz. Dürüst teşriki mesailennden dolayı bu iki devlete alenen teşekkür beyan etmeği vazife bilirim. Bu kıymetli tesrıkı mesai sayesinde, yeni para esasını, frankı her türlü tehiikelerden koruyacak bir «ekılde tesbit ettik. Bu kararımız üç tarafl; anlaşma ahkâmına uygundur. Yann sa bahtan itibaren tatbik edilecek olan yeni kıymet, frankı müdafaa edecektir. kayıd ve rey vermek hususunda tazyika maruz kalanların değil, alelıtlak bu iş lerden evvel de bir tazyika maruz kalanIarın şikâyeti nazarı itibara alınarak te şebbüste bulunduğunu bildirdı. Bu beyanat dün genel sekreter M. Anker tarafından yapılan beyanatın ter * sine olarak komisyonun her ne suretle olursa olsun seçimin serbest surette yapılmasına mani olabilecek hareketlere müdahaleye mütemayil olduğunu göstermiş* tir. M. Lagrange nafiz azadandır. Kayıd başladı Antakya 4 Seçim Komisyonu îs n kenderun şehrile Iskenderuna bağlı Is * kenderun ve Arsur nahiyelerinde kayıd muamelesine ve Kırıkhan şehrile Kırıkhari ve Beylan ve Aktepe ve Orhaniye nahi^ yelerinde 4/5 te başlanacağını resmen bildirmiştir. Antakya kazasında başlami tarihi henüz tesbit edilmemiştir. Günde her tarafta 200 300 kişinîri kaydma çalışılacaktır. Bürolar saat 8 dea 18 e kadar açık bulunacaktır. Fakat büronun reisi mesaiyi saat 19 a kadar devam ettirmeğe salâhiyettar olacaktır. Küçük İtilâfm toplantısı Kırşehir zelzelesinin fen[Bastarafı 1 inci sahifede] nî noktadan tahlili Misafirler, askerî merasimden sonra, otomobillerle Palas oteline gitmişlerdır. Yollarda toplanan halk mîsafirleri alkışlamıştır. M. Krofta ile M. Stoyadinoviç saat 10,30 da Kral sarayma giderek, defteri mahsusu imzalamışlar, saat 11 de de Başvekil Patrik Miron'u ziyaret etmiş lerdir. Küçük Antant daimî konseyi ilk top îantısını öğleden evvel, ikinci celsesini de saat 15 te akdetmiştir. Uçüncü celse yann sabah, dördüncü celse de öğleden sonra yapılacaktır. Dördüncü celseden sonra, gazeteciler kabul edilecek ve resmi bir tebliğ neşredilecektir. Kral Karol, müzakereleri yakından takib etmek üzere Bükreşten Sinaya'ya hareket etmiştir. Fransanın Bükreş sefiri de Londrada İngiliz ve Fransız nazırları arasmda cereyan eden müzakereler hakkında Küçük Antant mümessillerine izahat vermek üzere Sınayaya gıtmiştir. Komisyon, kayıd muamelesinin tesriî için her köy ahalisine, mümkün olduğu kadar toplu bir şekilde muhtarlannm idaFrankı bu suretle koruduktan sonra. resinde müracaati tavsiye etmektedir. millet millî müdafaa istikrazına daha koAntakyada bir hâdise laylıkla iştirak edebilecektir. Millî mü Antakya 2 Dün akşamüzeri mın dafaa istikrazı, bütün Fransızlar için bir him bir vak'a daha olmuş ve Halk Par^ vatanperverlik reyi teşkil edecektir. tisinin hususî memurlarından Yusuf, ma« Tatbik edeceğimiz yeni iktısadî tedbirler, vergileri artırmıyacaktır. Bilâkis m»m halle arasmda ayagmdan kurşunla vmj leketin her tarafında faaliyete geç"cek rulmuştur. Türk heyeti bu sabah komisyon tara*1 yeni tersaneler ve fabrikalar sahasında milletin önüne yeni iş sahaları açılacak fmdan dinlenirken bu vak'ayı da kaydetmiştir. Komisyon, Türk heyetine şi«j hr. Milleti uçurumun kenarında bırak kâyetleri dokümante ederek mahkemeya: maktansa, bütün Fransızların cesaretine müracaat etmesini söylemiştir. hitab etmeği tercih ettik. Fazla sözün sıKomisyon genel sekreteri M. Anker'i •, rası değildir. ziyaret ettim. Çok nazik bir şekilde k a « | Bütün Fransızlar çalışma ve nizam i bul etti. Komisyonun bu vak'alar karçw çerisinde birleşmek zamanının geldigini sındaki fikri ve hattı hareketi hakkınd<|] anlamalıdırlar.» ajansımı tenvire yanyacak malumat temekliğim üzerine komisyonun seçimiıi selâmetini temin için intihab nizamname* j si dairesinde vazifesini tamamen ve büyülj ] hüsnü niyetle görmeğe çalıştığmı ve ni[Baştaraft 1 inci sohi/«del zamnamenin doğrudan doğruya şumulün* eh çok tesir yaptığı mıntaka, Çiçekdağı giremiyen hal ve vaziyetlerde ise dosta« cenubunda Koşker Akpınar hattma ya ne bir şekilde mahallî makamatın naza^ kın, şimali şarkiden şimali garbiye ırza rı dikkatini çekmekten geri durmıyaca« nan ve büyük mihveri 30, küçük mihveri ğını söyledi. 16 kilometre tahmin edilen kat'ı nakısa Dünkü vak'alar doğrudan doğruyi yakm şekilde bir sahadır. Bu sahanın komisyon nizamnamesinin üçüncü madmerkezi, Akpınar köyünün p«k yakmın desinde musarrah salâhiyetleri içine gir * dadır. Tezelzül merkezinin sathı arzdan memektedir. Filhakika bu madde yalnı* 1 9 2 0 kilometre derinliğinde olduğunu kendini kaydettirmek ve rey vermek hak* tahmin ediyoruz. larından mahrum edilenlerin müracaatin! derpiş etmekte, fakat meşru propagandi hakkından mahrum edilmek hususunu derpiş evlememektedir. YUNUS NADt Elektrik Şirketile tekrar müzakerelere başlanıyor [Bajfara/ı 1 inci sahijede] Elektrik şirketinde çalışan ecnebi müdürlerin vazifelerine nihayet verildiği malumdur. Bunların yerlerine henüz kimse tayin edilmemiştir. Bu memuriyetlere yenilerinin tayini için Ankaradaki müzakerelerin sonuna intizar edilmesi muhte meldir. Sirketin sarfiyat ve varidat işini kontrol etmek üzere Nafıa Vekâleti tarafmdan gönderilen sermüfettiş Şefiğin başkanlığındaki heyet sirketin sarfiyatmı uzunuzadıya incelemektedir. Varidat kısmının tetkikine geçilmemiştir. Bu tetkikat neticesinde sirketin hakikî sarfiyatı tesbit edileceği gibi tahsilâtın da şirketle mev cud mukavele ve şartlara uygun olup olmadığı ve halktan fazla para tahsil edilip edilmediği de anlasılacaktır. Türk gazetecileri Atatürkün evinde IBaştarafı 1 inci sahıfedei Selânik belediye reisi, yakında refakatinde bir heyet olduğu halde Ankaraya gidecek ve evin anahtarını Atatürke takdim edecektir. Gazeteciler yarın (bugün) şehri gezecekler ve cuma günü de Belgrada müteveccihan Selânikten ayrılacaklardır. Şevrole fabrikasında bir grev Bay City (Mişigan) 4 Şevrole fabrikalannda bin kadar işçi arkadaş larından üç kişinin işten çıkarılması üzerine grev ilân ederek fabrikayı işgal etmiftir. Zelzelenin sebebi hakkmda, şimdilik söyliyebileceğimiz şey şudur: Çiçekdağlan kütlesinde, yandan taz yik neticesi olarak, pektonik mahiyette bir tagayyür husule gelmiştir. En şiddetli zelzeleler onbir derece itibar edilir. Kırşehir zelzelesinin onuncu dereceye dahil olduğunu söylemek, sarsmtının şiddeti hakkında umumî bir fikir verebilir. Zelzelenin merkez mmtakasındaki eşyaya verdiği tadil miktarını 800 900 miliMacaristanKüçük İtilâf devletleri Belgrad 4 Vreme gazetesi, Buda metre arasında tahmin ediyoruz. peştedeki hususî muhabirine Macar H ı Zelzele mıntakasında bulunan köyler, riciye Nazırı dö Kanya tarafından yapıl tamamile harab olmuşlardır. Bazı yerlermış olan beyanatı neşretmektedir. Dö de, uzunluğu 20 kilometreye yaklaşan Kanya, bilhassa Avusturya ile Al hendekler açılmış ve bunlarda müvazî bir manyanın birleşmesinin evvelden tah takım çatlaklar husule gelmiştir. Ekseri min edilebilir bir keyfiyet olduğu yerlerde, suların çekilmiş ve bazı noktanu söylemiştir. Bu birleşme, ciddî larda, azalmış veya kesilmiş olduğunu Macar mehafilinde birguna endişe tevlicl gördük. Zelzele, Allaha şükür müetmemiştir. Zira Macaristan, Almanya said bir havada ve gündüzün vukua gelile samimî dostluk münasebetleri idame miştir. Bu esnada, köylülerin mühim bir etmektedir. Macaristan, Almanyaya çok kısmı, evlerinden dışarıda bulunuyorlareski zamanlardanberi çok kuvvetli dost dı. Yoksa, ayni sarsıntı, geceyarısı vuluk bağlarile merbuttur. Bu dostluk hiç kua gelseydi, bu saha dahilinde, 20 binbir zaman tekzibe uğramamıştır. Maca den fazla insan telef olabilirdi. ristanın Küçük Itilâfla teşriki mesaisinc^cn Elimizde, bu havalinin iyi jeolojik habahseden nazır şöyle demiştir: « Bız, bızim tarafımızdan hava" ritaları bulunmadığmdan dolayı, hâdisemuhitin ıslahı için çok büyük bir hüsnü lerin izahı hususunda bir hayli güçlük niyet mevcud olduğunu ispat ettik. TCÎS çektiğimizi itiraf ederim. Biliyorsunuz ki, süfle görüyoruz ki bu vadideki gÖrüşme memleketimiz, Portekizden başlıyarak ler bati bir surette ilerlemektedir. Bu da Akdeniz havalisinden geçen ve Asya içebizim kabahatimiz değildir. Biz, Macar rilerine dogru uzıyan zelzele kemeri üzeekalliyetlerine yapılacak muamele mese rinde bulunduğundan bu hâdise, bizim Iesinde ısrar etmeğe mecburuz. Bu da icin, beklenmedik bir hâdise sayılamazdı. anlaşılır birşeydir, zira meseleınn haüe Nitekim, bundan 102 sene evvel, Keskin dilmesine imkân mutasavver değildir. havalisinde ayni şiddette bir zelzele kayMacaristanın Yugoslavya Üe tesrıki dedümişti. mesaisi imkânlanndan bahseden nazır, Fikrimce, gerek bu mıntakanın şimaMacar milletinin Yugoslav milleti hak linde, gerek memleketimizin diğer herkında kuvvetli sempati hisleri beslemekte hangi bir noktasında büyük mikyasta yeolduğunu söylemiştir. Diğer tareftan ni insaat yapılırken, geniş bir zelzele mmYugoslavya Başvekili M. Stoyadino takasmın üzerinde bulunduğumuz hesaviç'in pek anlayışlı ve kavrayıslı siyr.seti ba katılarak ona göre icab eden tedbirler iki memleket arasındaki havanın salâh alınmahdır.» bulmasına yardım etmiştir.» Istanbul Rasadhanesi, Kemal ErkmeM. dö Kanya sözlerini şöyle bitirmiştir: nin zelzele mmtakasındaki fennî tetkikle« Şuna kaniim ki Macar ekalhyetleri meselesi için bir hal sureti bulundugu rinin neticesini tesbit eden bir broşür hatakdirde Macaristanla Yugoskvya aıa zırlamaktadır. Broşürde zelzelenin men sında hakikî bir dostluk teessüs edece'c şe' ve sebebleri etrafında, mühim izahat bulunacaktır. tir.» (a.a.) Musademeler mi oldu? Londra 4 (Hususî) Royter ajan» sının Suriye muhabirine göre, bugün Is « kenderunda Türklerle Arablar arasmda yeniden musademeler olmuş ve 5 kişi yaralanmıştır. Muhabire göre, Hatay meselesinde Milletler Cemiyetinin Türkiye Iehine verdıği kararlardan muğber olan Arablar nümayiş yaparak sokaklara dokülmüş* ler, bu yüzden çarpısmalar olmuştur. Parti meclis grupunda IBaştarafı 1 inci sahifedel Munzam pakta dair izahat Başvekil Celâl Bayar, Atinada imza* lanan munzam muahedenamenin bu devrede, Kamutaya sunulacağmı ve piT. timizin tamamen tasvibine mazhar olacağmdan da şüphesi olmadığmı ilâve et * mistir. Başvekilin bu beyanatı Partide hara t retli ve sürekli alkışlarla karşılanmıştır. Bunu müteakıb Başvekil, 9 mayısta Dr. Arasla birlikte Belgradda bulunmaK üzere önümüzdeki cuma günü Ankaradan hareket ederek, Yugoslavya Başvekilinin, iyi hatıratı hepimizin gönüllerinde mahfuz bulunan, ziyaretlerini iade etmek ve şimal Balkan müttefikimiz olan necib Yugoslav milletine Türk milletinin selâm ve muhabbetlerini götürmek ile mes'ud oIacağını ve diğer Balkan müttefikimiz Romanyaya karşı bu bahtiyarlık yaşatan vazifeyi sonbaharda yapacaklarını söy lemiştir. Başvekilin bu sözlerini alkışlar takib etmiştir. ttalyanın Montrö mukavelename sine iltihakı Başvekil bundan sonra sözü günün diğer hâdiselerine nakledcrek, îtalyanm Boğazlar mukavelesine iltihakmın Türk italyan münasebetlerinin yeni bir tezahürü manası üzerinde bilharsa tevakkuf et miştir. Grup azası bu haber üzerindekî memnuniyetlerini de alkışla göstermişlerdir. (a.a.)