6 Mayıs 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r FOTO MAGAZİN Jfll Türkiyenin aranan yegâne san'at ve salon mecmuası Moda ilâvesile müvezzilerden isteyiniz. umhuri eavı • RflOO tSTANBUL CAĞALOGLÜ S8yi! OUZU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: îstanbul. No 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyeti: 24298, İdare ve matbaa kLsmı 24299 24290 Doktor Hasan Kadri Kimyaker izzet Kemal , Hava ve Kimya h ikbal Kitabevi Guma 6 Mayıs 1938 Kitabıru her vetandaşın okuması, bilmesi ve öğrenmesi lâzımdır. 427 sahife ve 89 resimlidir. 150 kuruj. Hastalıkları, tedavis! Korunması Alman Başvekili Italyada Alman Fürerinin italyayıziya.Ji Ankara S (Başmuharririmizden telefonla) Iman devlet ve hükumet reisi Adolf Hitler, üç gündenberi îtalyada bulunuyor ve bu münasebetle İtalya tarafmdan bu ziyaretin ehemmiyetini iyice tebarüz ettirmek için aylardanberi hazırlıklan yapılan emsalsiz merasim, tezahürler ve şenhkler cereyan ediyor. Geçen yaz mayısmda İtalyan hükumet reisi M. Mussolini'nin Berlini ziyareti büyiik tertibat ve tezahüratla karşılanarak azamî hürmet ve muhabbet havası içinde geçmişti. Alman devlet ve hükumet reisi tarafmdan bu ziyaretin iadesinde M. Mussolini'nin Almanyada yapılmış olanlardan asla geri kalmıyacak ve belki ileri gidecek merasim hazırhklarına bilhassa itina ettiği son zamanlann Roma haberleri arasında tafsilâtile naklolunmakta idı. Hadısat, bu haberleri teyid etmiştir. Italyada Alman devlet ve hükumet reisinin ziyaretini çevreliyen kadro, Romanın zafer alaylannı gölgede bırakmıştır. italyan Hariciye Nazın Kont Ciano'nun iki yıl önce Berlinde Baron von Nöyrat'la kararlaştırdığı BerlinRoma mihverinin filî ve ehemmiyetli semerelerini vermiş olduktan sonra dahi olanca canlılığile ayakta durduğu ispat olunuyor. Filhakika Berlin Roma mihveri totaliter devletlerin demokrasilerdeki kararsızlıklar karşısmda vaziyete hâkim bir siyaset takib edebildıklerini filiyatile göstermiş bir siyaset oldu. Nasyonal sosyalizm Almanyası, Alman birliğine müstenid fedaklr ve azimkâr bir siyasetle Versay'ın Almaayaya yüklettiği bir sürii haksız hükümleri parça parça yıkıp attıktan sonra Avusturya ilhakını da tasavvur ve tahminin fevkinde bir kolaylıkla temine zafer buldu. Italyanm Habeşistan seferinden doğan vaziyeti, Almanyaya birçok müsaid fırsatlar ihzar etmiş olduktan sonra binnefis Alman İtalyan anlasması, bir taraftan Anşlus'un tahakkuku, diğer taraftan Habeşistan ilhakının tasdikı neticelerine götürmek suretile her iki devletin fevkalâde bir surette i«Ierine yaradı. İdeolojılerin tekabülü Avrupa sulhu îcin, hatta cihan sulhu için büyük bir tehlıke teskil etmekte ve Ispanyol dahilî harbinin hâlâ devam eden müdahaleli şeklile Çin Japon harbi dünyayı tehdid eden yeni felâketin zahirî alâmetlerini göstermekte idı. Hâdiselerin înkişaf şekıllerine göre tehlıkenin en korkunc bir safhaya giriyor göründüğü en kritik bir anda aklın ve basiretin vaziyete hâkim olmağa imkân bulduğunu memnuniyetle gördük. îtalya ile îngiltere arasmda M. Çemberlayn tarafmdan belki M. Mussolini'nin de arzularma mutabık olarak süratle ilen götürülen müzakereler müsbet olarak muvaffakiyetle neticelendikten sonra ayni anlaşmanın îtalya ile Fransa arasında da tahakkuk ettirilmesine teşebbüs olunmuştur. İngiliz İtalyan anlaşması, Fransız İtalyan anlaşmasının mukaddemesi olarak alınabilir. Prensip oîarak îngiltere ile Italyanm anlaştığı meseleler Fransa ile anlaşılacak meselelerin hemen hemen aynidir: 1 Ak ve Kızıl denizlerin emniyeti, 2 Ispandaki İtalyan asker ve silâhınm geri almması suretile İspanyayı kendi haline bırakan karışmazlık siyasetinin nihayet bir hakikat yapılması. Alman devlet ve hükumet reisi Adolf Hitler'in İtalyaya vaki ziyaretini ihata eden emsalsiz hazırhklar ve tezahürler, devletler arasındaki karşılıklı itimadsızlığın nihayet karşılıklı itimad ve emniyete müstenid bir sulh yapıcılığı devresine geçilmekte olduğunu gösteren yeni devri tetviç ediyor hissini vermektedir. îngilizİtalyan anlasması nasıl Fransız İtalyan anlaşmasını zarurî kılıyorsa, her iki anlaşmanın bütün bu devletlerce Almanya ile de yapılacak bir anlaşmalannı artık zarurî kılıyor denebilir, ve bunda mutavassıt rolünü oynamak vazifesi pek galib bir ihtimalle M. Mussolini'ye düşecek gıbi görünür. Avusturyanın haddi zatında tabiî ve hatta ergeç tahakkuku zarurî Almanyaya iltihakı meselesinin tahakkukundan sonra, karşılıklı ideoloji cephelerinin detakdirinde, bunun önüne geçilemez Dün Napolide Hitlerin önünde büyük deniz manevraları yapıldı Hükumet dün bir ingiliz lirasını 179 franktan tesbit etti Büyük Şefin tenezzühleri Cumhurreisimiz dün Orman Çiftliğini teşrif ettiler Ankara 5 Reisicumhur Atatürk bugün öğleden önce otomobille şehir içinde bir gezintiden sonra Orman çiftliğini teşrif buyurmuşlar ve öğle yemeğini orada yemişlerdir. Atatürk yemekten sonra çiftliğin muhtelif müesseselerini gezerek akşama kadar vakit geçirmiş ve geç vakit köşklerine avdet buyurmuşlardır. Fransada malî buhran Bu karar üç taraflı para anlaşmasını bozmuyor Paris 5 (Hususî) Frankm istikrar rayici 1 79 frank bir İngiliz lirası olarak tesbit edilmiştir. Saat 12,30 da matbuat mümessillerini kabul eden Maliye Nazın Marşando şu beyanatta bulunmuştur: « Zannedılen ve söylenenlerin hi lâfına olarak bugün istikrar vücude ge tirilmesine karar verilmiş değıldir. Yapılan muamelenin hedefi evvelâ filî bir istikrar temin etmektir. Üç taraflı itilâfa tamamile uygun olarak hükumetin ittihaz ettiği karar bir İngiliz lirasının mukabili 1 79 frank olarak tesbit edilen rayicin tecavüz edilmemesinin teminini istihdaf etnıektedir. Bu itibarla frank'm vaziyeti iyileşecektir. Hükumet bükülmez bir a zimle çahşacağı için frank yükselecektir. lArkası Sa. 8 sütun 3 tei Napolideki manevralara jştirak eden italyan deniz kuvvetlerinden bir kısmı Napoli limanında Napoli 5 Geceyi trende geçirmiş olan Hitler saat 10,10 da Napolide Mergellina istasyonuna gelmiştir. Nebat ve çiçeklerile mükemmel camh bir kış haline getirilen istasyon Alman ve îtal yan bayraklarile, faşist ve nazı işaretlerile süslenmişti. Fecir vakti gökü kaplıyan bulutlar dağılmış, güneşin ziyasile mavi gok misafire yapılan kabul resmi için mükemmel bir dekor teşkil etmişti. lArkast Sa. 9 sütun 1 de] Fransa maliye nazın M. Marşando Romadan ilk mektub Ekipimiz Mussolini kupasım nasıl aldı? Kahraman süvarilerimiz, çok çetin bir çekişmeden sonra, Almanları 1 puvan farkla geçerek büyük zaferi kazandılar Roma: 2 mayıs (Hususî) Size bu satırlan yarım saat evvelki büyük zaferimizin dinmek bilmiyen büyük heye canile ürpererek yazıyorum. Az evvel postaneye nefes ne f e s e yetiştirdiğim «müstacel» kayıdlı telsizimle size ve bütün memlekete müjdelemiş olduğum gibi Roma atlı mâni müsabakalarının en mühimi ve binaenaM. Mussolini muzaffer Türk süvarilerine leyh en zoru bugün mükâfatlannı veriyor Türk ekipinin parlak bir zaferile bitti. rilen ve bizzat îtalya Başvekili tarafın Mussolini kupası yarışı en güç dan düşünülmüş olan bu müsabaka Avrupada yapılan bütün atlı müsabakalamüsabakadır Galibine «Mussolini altm kupası» ve[Arkast Sa. 8 sütun 1 de] ""l"1"""" ' ıııııııııııııı ıııııııııı ııııııııııııııııııııı ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııııııııııııııııııııııımıııınıı,, Antakya feci bir su baskınına uğradı Küçük itilâf dün mesaisini bitirdi Hasaratın çok mühim Son içtimaı müteakıb neşrolunan resmî tebliğ ile üç devletin her hususta mutabık olduğu bildiriliyor olduklan ilân olundu Antakya 5 Dün gündüz ve bilhassa gece misline çok az tesadüf edilir şiddetli yağan yağmurlar burada büyük tahribat yapmış, mağazalar ve evlerin alt katları su altmda kalmıştır. Hasarat çok mühimdir. Yollardan uzun müddet gelip geçme münkatı olmuştur. Sellerin sürükIediği taslar dükkânları ve kapılannı gi rilip çıkılmıyacak yükseklikte kapamıştır. Yüzlerce ev yıkılmış ve ölenlerle yaralananların sayısı henüz tesbit edilememiş tir. (a.a.) Yunanistanda gizli komünist hareketi 74 kişi tevkif edildi mühim vesaik ele geçti Atina 5 Atina Ajansı bildiriyor: Polis Yunanistanda bir komünist hareketi meydana çıkarmıştır. Altısı kadın olmak üzere 74 kişi tevkif olunmuş ve mühim miktarda vesikalar ele geçmiştir. Mevkufların yarısı bunların içinde eski dört komünist meb'us da vardır dört buçuk seneye kadar muhtelif hapis ce zalarına çarpılmış ve diğerleri de nefyedilmiştir. Gazeleler polisin seri hareketini teba rüz ettirerek kargaşalık unsurlarmın bundan böyle memleket asayişini bozamıyacağını yazıyorlar. (a.a.) M. Stoyadinoviç ve M. Krofta «Küçük İtilâf» merasimlerinden birinden çıkıyorlar Bükreş 5 (Hususî) Küçük Antant daimî konseyi bu sabah ve öğleden sonra iki celse daha akdederek mesaisini bitirmiştir. Bu münasebetle akşam üzeri neşredilen resmî tebliğde ezcümle deniyor ki: « Küçük Antant dajmî konseyi mayısın dördünde ve beşinde toplanarak, son toplantıdanberi cereyan eden bey nelmilel hâdiseleri gözden geçirmiş ve bilhassa küçük devlet memleketlerini alâkadar eden meseleleri tetkik ve müzakere etmiştir. Konsey, bu münasebetle îtal * yan İngiliz anlaşmasını da tetkik ede » rek, anlaşmanın sulha yardım edici mahiyette olduğunu memnuniyetle müşahede ederek, Macaristanla Küçük Antant arasında anlaşma arzusu izhar edilmiş, bu suretle, görüşülen bütün meseleler hakkında üç devlet arasında tam bir ittifakı efkâr mevcud olduğu bir defa daha memnuniyetle görülmüştür. lArkası Sa. 8 sütun 5 fc] neticeleri olarak Avrupa sulhunun bir aralık pek nazik bir tehlike devresine girmiş olduğu inkâr olunamaz bir hakikattir. Çekoslovakya için Almanya tarafmdan da kabul olunan muslıhane hal şekillerini takıben Roma mülâkatmın muhteşem samimiyeti sulh lehine olarak bu korkuları büyük kısmında ortadan kaldırıyor. Tabiî ve âdıl hadlerin tecavüzü suretile ve bundan daha ziyade sulhsever yi niyetlerin daima halledebileceği ihtilâfların idamesinden çıkabilecek yeni bir harb felâketinin çok ağır mes'uliyetli bir musibet olduğu her tarafta ayni kuvvet ve ehemmiyetle takdir olunuyor demektir. Bu neticeyi bütün beşeriyetin, kalblerin en derin yerlerinden fışkıran bir ooh... nidasile ve çok inşirahh bir huzura karşılıyacağında şüphe yoktur. YUNUS NAD1 HAMİŞ: Bundan evvelki bazı makaelerimizi bir iki Alman gazetesi, bizim Almanya ile İtalyayı karşı karşıya koymak istedığimiz manasında anlıyarak guya bizim böyle yapmak için Paris, Moskova, Londra sollan veya Nevyork Yahudıleri tesiri altmda kalem yürüttüğümuzden bahsedecek kadar asabî yazılar yazmışlardır. Bu sütunlarda senelerdenberi Avusturya meselesinin en makul hal şekli, bu memleketin Almanya ile birleşmesinden ibaret olacağı suretile müdafaa edilmiş olduğunu belki nasyonal sosyalist matbuatının, o, bir iki gazetesi bümiyorlar. Buna ve Alman dostluğuna atfettiğimiz ehemmiyet, bize muarız yerli, yabancı bir takım şa hısları ve kımseleri, bizim guya Almanya lehine ve hesabına hareket etmekte olduğumuzu ima etmek cür'etlerine kadar götürmüştü. Bu efsanenin mahiyetini herkesten daha iyi olarak Almanya bilmek lâzımdır. 0nun için Almanyaya mensub bir iki gazetenin hiddet ve asabiyetle de olsa, bizi şu veya bu tesire kapılabilir farzetmeleri. acı olmaktan ziyade abes ve ayıb bir şeydir. Bız, dünyanın hâdiselerini telâkki ve tetkikte kendi vicdanının telkinatından başka tesir tammıyan bir Türk gazetecisiyiz. Uzaktan veya yakmdan sulha temas itibarile her milleti alâkadar eden hâdiselerde günün intibalarını kaydederken dostluğuna ötedenberi kıymet verdiğimiz devletlere ve ezcümle Al manya ve İtalyaya guya muhasım bir cephe almış olduğumuzu iddia etmek, tamamen yersiz bir şeydir. Vukuu değil, tasavvuru bile muhal olan gülünç bir işten dolayı iki mille tin yüksek dostluk siyasetlerine halel verecek beyhude ve manasız bir kalem münakaşasına girişmeği biz yalnız zaid değıl, hatta muzır bile savarız. Bir parça insafları varsa, o iki Alman gazetesi, vaziveti kendiliklerinden fashih ederler ve haklı olarak kendilerinden bunu bekliyeceğiz. Bu yazımız herkese kat'î ve açık cevabımızdır. ııııırıııııııııiiıııııııııııııııııı lllllllllllllllllinillllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIllllllllllllllllllllllılllllllllılılllllll Başvekilimiz bugün Ankaradan şehrimize hareket ediyor Südet Almanları için teşebbüse geçiliyor Y.N. Ankara 5 (Telefonla) Yugoslavya Başvekili M. Stoyadinoviç'in ziyaretini iade etmek üzere Belgrada gidecek Londra 5 Salâhiyettar mahfiller, olan Başvekil Celâl Bayarla Hariciye İngiliz hükumetinin M. Hitler'in davetini Vekili Tevfık Rüştü Aras ve maiyetle beklemeden Prag ile Berlin arasında bir rindeki zevat yarın akşamki trenle ha inkişaf husulünü temin için halihazırdaki reket edeceklerdir. sükunetten istifade etmenin muvafık olacağı kanaatile, Çekoslovakya hakkında Berlinde bir teşebbüs yapmağa karar verdiğini zannetmektedirler. Bu teşebbüsün yapılmasma Fransız nazırlarının Londravı ziyaretleri esnasında karar verildiği ve M. Göring'in Çek Atina 5 Gazeteler, Türk gazete devletinin mevcudiyetini muhafaza le cilerinin Selânıkte ikametlerine aıd uzun hinde yaptığı beyanatı istihdaf ettiği mauzadıya tafsılât vermekte ve bilhassa Ma iumdur. kedonya Umumî Valisi Mirimis, BelediBerlindeki ingiliz büyük elçisinin Sü ye reisi Merkurie ve üçüncü kolordu ku det ekalliyeti hakkındaki Alman amâline mandanı ile misafirler arasında söylenen dair tasrihat taleb edeceği zannolunmaknutukların fevkalâde samimiyetini tebarüz tadır. ettirmektedir. (a.a.) , lArkası Sa, 3 sütun 6 dal îngiltere ve Fransa Çek hükumetinden Südetlere geniş imtiyazlar verilmesini istiyecekler Yunan matbuatının ga zetecilerimiz hakkındaki neşriyatı Çekoslovak Almanlannın reisi M. Haynlayn