7 Mayıs 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

FOTO MAGA V . . . . . lllDBŞinCI yil Türkiyenin aranan yegâne san'at ve salon mecmuası > Moda ilâvesile müvezzilerden isteyiniz. umhuri (•«„SSyi ' DU^I tSTANBUL CAGALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 24298, İdare ve matbaa feısmı 24299 24290 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366, Tahrlr heyetl: AMERıCAN • BÖSCH Dunyamn en meşhuru çünkii en iyisidir. RADYOLARI ŞAFAK Ticarethanesi İstanbul, Merkez postane karşısında, Muhsinoğlu Han, 48, I inci kat. Ingiliz ve Fransız hükumetleri teşebbüse geçiyorlar Hatay meselesinde Türk milliyetçilijji Hatay meselesinin, er geç hak ve adalet dairesinde hal olunmaktan başka bir neticeye varmast imkânı yoktur. Bunu Hataylılara ve kendilerini bu bölge ile uzaktan yakından alâkalı sayan herkese böylece temin ederiz. Ankara: 6 mayıs sası ırkî ve millî Türk ekseriyeti davasına dayanan ve hakikatihalde de bu itibarla münakaşaya asla tahammülü olmıyan Hatay meselesinde bize en acı ve en ağır gelen vaziyet şu oldu: Bazı Türklerin millî dava haricinde kalmalan, zaman zaman millî davaya muarız gibi görünmeleri ve millî Çekoslovakyanm Troppan şehri sokaklarında 1 mayıs günü dava öniinde tereddüdlü ve imansız bir vuku bulan kanşıklıklardan bir inhba hattı hareketle ele güne karşı hepimizi Paris 6 Emin bir membadan öğreÇekoslovak hükumetinin Londra mümahcub bırakmaları. Teşekkür olunur ki zamanla bu hata en mühim kısımlannda nildığine göre, Ingiliz ve Fransız hüku zakereleri esnasmda Ingiliz ve Fransız tashih olunmuştur. Millî vazifelerini ifa metleri Londra konferansının mukarrera hükumetlerine birer muhtıra tevdi ederek istiklâli Südet ekalliyetini memnun etmek için en hususunda hatalannı tashih etmiş olan tına tevfikan Çekoslovakyanm ve mülkî tamamiyetinin çerçevesi içinde uzlaştıncı tedbirleri ittihaz etmeğe hazır Türklere diyeceğimiz tek kelime yoktur, kendilerini bağrımıza basmaktan gayri. Südetlere azamî imtiyazlar verilmesini bulundugunu bildirdiğini hatırlatmakta Mukaddes millî benlik idrak edilmiş ol bugün veya yann Prağ hükumetinden is dırlar. Paris 6 Fransız ve Ingiliz hüku duktan sonra affetmıyeceğimiz hata ve tiyeceklerdir. Salâhiyettar mahfıller Prağ hükume metlerinin Çekoslovakya hükumeti nez unutmıyacağımız mazi yoktur. Bu meselede dalâlete düşmek hakikaten acı ve tinin Ingiliz Fransız teşebbüsünü mü dinde yapmayı 28 nisanda kararlaştırdıkağır bir harekette bulunmak demektir. said bir şekilde karşılıyacağmdan emin ları teşebbüs bugün veya yann yapıla caktır. lArkası Sa. 1 sutur. 3 te] Ayni meselede clddıyetle haklkat }oluna Kulunmaktadırlar. dönenlere kucağımızı açmaktan başka yapacağımız muamele olamaz. Hatay meselesinde karşımıza çıkarılan zorluklann had ve hesabı olmadı, ve bu zorlukların hâlâ nıhayet bulmuş olup olmadığını bilmiyoruz. Ancak böyle bir meselede bütün Türkler ve hele bunlarm Hatayda bulunup da dava ile hayatî ve filî alâkalan olanlan yekpare bir birlik halinde hareket etmeleri şartile bizi korkutabılecek hiçbir zorluk olamaz. Cumhuriyet Türkiyesinin bütün halkı Hatay millî davasının hak ve adalet dairesinde halledılmesine bütün kuvvetleri ve bütün varlıklarile muzaheret etmek kat'î azim ve karanndadırlar. Hatay Türklerinin kendi meselelenni doğru olarak neticelendirebilmek için gösterecekleri gayretlerin başmda yenilmez ve yıkılmaz bir birlikle hareket etmeleri gelir. Bu birliğe muhalif hareketi mazur gösterebilecek hiçbir sebeb kabul olunamaz. Hatayda iki türlü Türk vardır: Dinen Sünnî olan Türkler ve şimdi adlarına Eti Türkleri dediğimiz Alevî (Nusayri) Türkler. Hilâfetle karışık imparatorluk devrinin Sünnî mezhebine dayanan dinî hükumet ve halkı havsalaya sığmaz bir cehaletle Eti (Alevî) Türklerine iyi gözle bakmamış olduğundan bu Türkler uzun müddet adeta camia haricinde bırakılmışlardır. Lâik Cumhuriyet devri dini dünyadan ayırmış olduğu cihetle şimdi artık Türkleri mezhebleri noktasından değil, yalnız millî ve ırkî hüviyetleri itibarile gözönüne almak lâzım geliyordu. Böyle yapılınca meselâ Hatayda Eti Türklerinin Türk camiasındaki mevkilerini işgal etmelerinden başka yapılacak bir is olmadığı görülmüştür. Südetler meselesinin halline dogru r m m m Alatürkün tenezzühleri italyanın vaziyeti Roma görüşmelerile belli olacak ^ Ankara 6 (Telefonla) Büyük Şefimiz Cumhurreisi Ata~ türkün dün şehirde bir gezinti yaptıklarını bildirmiştik. Atatürk, bu gezintileri sırasında küçük Ülkünün Orman çiftliğindeki evinde bulunduklart zaman foto muhabirimizin fotoğraf almasına da lutfen müsaade etmek suretile bütün «Cumhuriyet» ailesini minnettar eden yüksek bir iltifat eseri izhar buyurmuşlardır. • • • Yukarıki resimde: Buyük Şef, refa7/»**inrfp Dio*(»enr A int. hprrfire^0 Hitler dün Napoli'den Romaya avdet etti ri Bayan Makbule, Rize meb'usu Ftıad Bulca, Bozok meb'usu Sdlih ve Başmuharririmiz Yunus Nadi olduqu halde Orman Çiftliğinde. Sağda: Atatürk, Küçük Ülkü ile beraber.. llllltHIIIIIMIIIIIIIMIIIIItlllltillllllllllllll IMIIIIIIIIirillIIIIIIIIIIMMIIIIMlllll •11X11 111 111 Alman Başvekili ve Mussolini bu akşam radyoda ehemmiyetle beklenen birer nutuk söyliyecekler Başvekil bugün şehrimize geliyor Atatürk dün Celâl Bayarı kabul etti Ankara 6 (Telefonla) Başvekil Celâl Bayar ve Harıciye Vekıli Tevfik Rüştü Aras bugün Cumhurreisimiz Atatürk tarafından kabul buyurulmuştur. Yugoslavya seyahatine çıkmakta olan Başvekilımiz, Büyük Şefimize veda et miştir. Frankist tayyareleri, dün Kastellonu bombaladılar Şehre 450 den fazla bomba atan ve iki defa saldıran tayyareler, birçok binaları tahrib ettiler ispanya harbi şiddetleniyor lllllltlll >IMUIIIIIIIIII1IIIİ llllilllltlllIllllllilllllllllllllltllllllllllIiniMlllllltlllllMIIIII IIIIIIIIIIIIIIIII1IIIII11I I Başvekil ve Hariciye Vekili Ankaradan hareket ettiler Başvekil Celâl Bayar, Hariciye Ve kili doktor Tevfik Rüştü Aras, bu ak şamki eksprese bağlanan hususî vagonla Ankaradan hareket ettiler. Başvekil, garda Meclis Reisi, bütün Vekiller, meb'uslar, sefirler, sefaretler ileri gelenleri, VeHitler, İtalyan Kralı ve M. Mussolini tarafından istikbal olunduktan kâletler erkânı ve halktan müteşekkil kesonra Roma istasjonundan çıkarken sif bir kalabahk tarafından uğurlandı. Roma 6 (Hususî) Dün Napoli'de messilleri bulunmakta idi. Başvekilimiz İstanbuîdan Belgrada Alay saf halinde selâm duran kıt'alann yapılan büyük denız manevralarından hareket edecek ve Yugoslavyada hu sonra, geceyi trende geçiren M. Hitler arkasında iki şefi bağırarak alkışlıyan susî bir tren Başvekilimizi ve refaketindebu sabah saat 9 da Romaya dönmüştür. halkm arasından geçerek süratle Kirinal ki zevatı Bulgar Yugoslav hududundan Mussolini ile Alman ve İtalyan nazır sarayına gitmiştir. alarak Belgrada görürecektir. Dünkü resmigeçid ları Hitler'ı Termini istasyonunda karşıDün Napoli'de yapılan büyük resmi lamışlardır. Mızıka Alman ve İtalyan Madrid civarında Franko kuvvetleri bir hücuma hazırlanıyor marşlarını çalmış ve askerî müfrezeler se geçidden sonra, bugün de ordu Romada Hatay meselesinin arzettiği zorluklar Barselon 6 Frankist tayyareleri vermiş ve kuvvetlerimiz ayrıca 150 esir îçinde ortalama bir tesviye tarzı olarak lâm resmini ifa etmislerdir. Hitler istas muazzam bir geçid resmi yapmıştır. dün Castellon'u iki defa bombardıman e almıştır. Esirler arasında iki politik komi«Zafer yolu» nda yapılan resmi geçid sakabul olunan hududun, ahalisi tamamen yon meydanına cıktığı zaman halk kenderek şehre 450 den fazla bomba atmış ser de vardır. Ayni mıntakada kıt'alarıat 10 da başlamıştır. Kralla Hitler huTürk olan Bayır, Bucak ve Hazne na desini heyecanla alkıslamıstır. mız mevzilerini iyıleştırmiş ve Alkoseb lardır. Führer, Duçe ile bırlıkte otomobile bin susî rribüne girince halk tarafından şid hiyelerini dışanda bırakmış olması garaİlk hücum saat 13 te yapılmışhr. Yirmi re'yi zaptetmiştir. betini de bu arada hatırlamamak elde miştir. Arkasından gelen otomobıllerde detle alkışlanmışlardır. asi tayyaresi şehrin üzerinden uçarak Fırtına harekâta mâni oluyor [Arkast Sa. 7 sütun 1 de] değıldir. Bu da fahiş bir hatadır ki elbet ıki memleketin nazırlarile hükumet mü süratle 150 bomba atmak suretile bir çok ,,„,, I1IM1II1III1II IIIIIIII1III1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1II1II1 lllllllllllllllllllllllllllimilllllllllllllll IMIII IIIIIIIIIII1IIIHHIIII Salamanka 6 Neşredılen bir tebliergeç düzeltilecektir. Hiç olmazsa bu üç binaları tahrib etmislerdir. ğe göre, cumhuriyetçilerin Akdeniz cep •* nahiyeyi dolduran Türklerin fena mua millî Türk çokluğunun hal ve mevkie hâ lel vermemek, millî ve ırkî ekseriyetleri Hava müdafaa toplarınm şiddetle fa hesinde yaptıkları bir taarruz geri püs * mele görmemeleri, adalet ve müsavat da kim olmasından ıbarettir. Türkiye Cum gayesine bir yalçın kaya bloku heybet ve îskenderun 4 Anadolu ajansının aliyete geçmesi üzerine düşman tayyare kürtülmüştür. iresinde insanlığa lâyık bir hayat yaşama huriyetinin Hatayda bir ilhak maksadı azametile yürümek vazifesile mükellef hususî muhabiri b^diriyor: , leri uzaklaşmışlarsa da saat 16 ya doğru Diğer cephelerde fırtına harekâta m ları lâzımdır. Bu hususta bize verilecek takib etnıedığı artık bütün an'anesile an bulunuyorlar. Bu esas şart tahakkuk etUsbe ve İttihadı Vatanî mensubları enkaz kaldırılmakta olduğu esnada 40 ni olmuştur. temınatın tatbikatta daimî tahakkukuna laşılmış olduktan sonra bu tabiî neticenin mekte olduğu müddetçe Hatay meselesiJ şahıd olmak isteriz. Bu bizim en sarih tahakkukunu zorlaştırmağa çalışmakta nin ergeç hak ve adalet dairesinde hallo bu sabah burada şiddetli tahrikâta başla düşman tayyaresi tekrar görünerek 300 Franko'dan Mussolini'ye hayranltk Burgos 5 İtalyan gazetecısi Conhakkımız olduğu gibi insanlığa aykırı hiçbir hikmet ve isabet kalmış olamaz. lunmaklan başka bir neticeye varması im mışlar ve kahvede bir Türkün şapkasmı den fazla bomba atmak suretile şehri yecette Pettinato'yıı kabul eden başkumanhareketlerle yeni meseleler çıkmasına Bunu Hatayda oturan Türkten gayri kânı yoktur. Bunu Hataylılara ve kendi yırtmışlardır. Tahrikâtçılar müteakıben niden bombardıman etmislerdir. meydan vermemek de üç nahiye üzerinde unsurların hepsinden bütün bir sükun ve lerini bu bölge ile uzaktan yakından alâ sokaklarda şapkalara tecavüze başladık Hükumetçilerden 400 kişi öldü dan Franko lejyonerlerin askerî faziletleSalamanka 6 Umumî karargâhın rinden sıtayışle bahsetıniş ve Mussolini'ye hakimiyetlerini yürütecek idarelerin en itidalle istediğimiz gibi Hatayla alâkalı kalı sayan herkese böylece temin ederiz. lanndan Türklerle aralarında kavga çıkmış ve kavga silâh teatisi suretile musade tebliği: karşı hayranhk duyduğunu söylemiştir. basit vazifeleridir. idarelerden de aynen böyle isteriz. Hatay Türklerinin millî birliklerini meye çevrilmiştir. Şehirde bu yüzden paKastellon cephesinde, hükumetçiler, Franko, nasyonalist orduların yakında ^ Fakat en büyük isteğimiz bilhassa Ha hergün daha ziyade kuvvetlendiren bir it nik çıkmış, mağazalar birkaç saat kapalı Hatay meselesinin şimdi mevzu olan sahil mmtakasında bir mukabil hücumda tam bir muzafferiyetle harbe nihayet ve' tihadla yürüyeceklerinde ise bizim zerre ve hallolunmakta bulunan kısım ve şekli tay Türklerinin bizzat kendilerindendir. kalmıştır. bulunmuşlarsa da bu hücum geriye püs receklerinden emin bulundugunu beyan ne gelince bunun tek hal çaresi zaten mu Bu aziz ırkdaşlarımız hissî ve sair hiçbir kadar şüphemiz yoktur. [Arkast Sa. 7 sütun 2 de] kürtülmüştür. Düşman 400 ölü zayiat etmiştir. lArkası Sa. 7 sütun 4 fe] ahedelerle kabul olunmuş bulunan ırkî ve sebeb ve bahane ile millî birliklerine haYUNUS NAD1 İskenderunda kanlı hâdiseler oldu Beş Türk yaralandı, şehirde panik çıktı