10 Ekim 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Dokior HASAN KADRİ Dirim İZZED KEMAL Erksal Klmyager HAVA ve KİMYA HABiR Korunması Hastalıkları Tedavlsl İKBAL KiTABEVi Çıkoiiştır. 150 kuruş nnrinrriımpn vıl uvı • AR17 umhuri ISTANBUL CAĞALOĞLL p 1Q BAYRA/LİRINIZI. YEBLIMALLA8J PAZABLAFİNDAN . ıg3? Atatürk bu sabahtan itibaren harekâtı takibe başlıyorlar Manevra sahasında Atatürk, Nazilli fabrikasını dün altın anahtarla açtı Nazillide bayram Celâl Bayar söylediği bir nutukla sanayi pl ânımızın inkişaf seyrini izah etti Nazilli 9 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan) Büyük Nazilli ovasındayım. Cumhuriyetin endüstri abidelerinden biri daha, bütün azamet ve ihtişamile yükseliyor. Dün, İzmirde beni tahrik eden tecessüs ve heyecanın hiç de az görülür bir kuvvette olmamasına bu gün hak veriyorum. Manevraları takib etmek üzere Ankaradan aynlan Büyük Şef Atatürkün Nazilli fabrikasımn kü şadında bulunacağını haber aldığım dakikada bu tarihî hâdiseye de şahid ol mak üzere hemen trene atlıyarak Nazilliye hareket ettim. Daha Nazilli ovası na girerken bu karanmda nekadar isa bet etmiş olduğumu anladım. 16 eylul 935 te Başvekâlet vekili ve İktısad Vekili Celâl Bayarın bir bataklıktan ibaret olan bu sahada temelini attığı Nazilli basma fabrikası, şimdi 230 bin metro murabbalık arazi üzerinde fen ve tekniğin bir şaheseri halindedir. Nazilli basma fabrikasımn manasını anlamak için fabrika binalarının birinin duvarını süs liyen şu levhayı okumak kâfidir: «Atatürkümüze. kudretli ve sihirli elinizle açtığınız basma fabrikası, pamuk sanayiinde kemalin en yüksek ifadesidir.» Nazilli fabrikasında temel atma merasiminden bir intıba Filhakika Nazilli basma fabrikası, şimdiye kadar Sümer Bankm yaptırdığı muştur. Gerçi fabrikayı kurmak için Rus, rikanm heyeti umumiyesi bugünkü halile pamuklu mensucat fabrikalarının en mü İngiliz, Alman mütehassısları da çalış yoktan var eden genc Türk endüstricileri, kemmelidir. Bu fabrikayı Atatürk Tür mışlardır. Fakat bütün bunların dağınık mühendisleri ve işçileri olmuştur. kiyesinin azimli ve bilgili gencliği kur mesaisini bir araya toplıyan, işin ve fab[Arkası Sa. 9 sütun 1 de] UIIUUIUUIIuU Jll oujl ı HOM Telgral ve mektub adresl: Cumlıuriyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul, No 246 I atnl IU DlllllbllGglill luul Teleron: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 A L IN I Z Halk Büyük Şefi büyük tezahüratla îstikbal ve teşyi etti, Atatürk gördüklerinden memnun olduğunu söyledi Atatürkün treninde Anadolunun medeniyet merkezliğinde kıdemine dair tarihî bir münakaga Nazilli 9 Telgrafla Uzaktan nakil tecrübesi Dersimden hareket eden Riyaseti Cumhur Muhafız alayının manevra mıntakasına muvasalatı beklenilmektedir Aydın 9 (Hususî muhabirimizden) Atatürk ve Vekiller Heyeti, akşam saat 20 de Sökeyi şereflendırdiler. Yarın sabahleyin manevrayı takıb etmeğe başlıyacaklardır. Kuşadası cenubundaki Karine iskelesinden çıkarak Soke istikametinde ilerliyen ve Küçükmenderes membaı ile Seferihisar cenubu arasındaki Kırmızı cephenin sol kanadını kırarak İzmire varmak istiyen Mavi kuvvet, zırhlı otomobiller, tanklar ve bindirilmiş kuvvetlerle faaliyet halindedir. Yarın sabah, Kırmızı kuvvetin karşısına çıkan dağ livasile süvari alayının daha esaslı bir surette çalışması beklenmektedir. IMI1II1III1III IIIIIIIIIIİII1II1IIIMI1I1 nkaradan Ege manevra sahasına giden yol üstünde ve Atatürkün trenindeyiz. Eski|ehirde Ulu Önderi coşkun ve candan tezahürlerle karşılıyan binlerce halkm alkışlan arasında tren kalktı. Gecenin karanlıklan içinde garbî Anadolu yoluna saptık. Atatürkün yemek sofrasındayız. Sofra, her gece gibi zekâ ve bilgi ışıklarile aydınlanan ilmî bir sohbete saha olmuştu. Sofrada Atatürkün misafiri olarak İsmet înönü, bazı meb'us arkadaşlar ve profesörler bulunmuştur. Türkiyede olup biten şeylerin mahiyetini anlamaktan uzak bir takım kimselerin yavan mütaleaları acıkça konuşuluyor ve gülünüyor, bu I1IIII1IIIIIIIMI1 konuşmalar bir müddet sonra ilmî ve tarihî mevzulara intikal ediyordu. Tarihi yalnız yapmakta değil, yaz makta da eşsiz bir deha olan Atatürk bir hamlede musahabeye yepyeni bir istikamet verdi ve günden güne daha çok parlıyan, daha çok feyizlenen yüksek kabıliyet ve irfanile takdir ve hayranhğı kazanan Türk Tarih Kurumu Asbaşkanı Bayan Afete hitab ederek, 1 Sümer medeniyetile Mısır medeniyeti arasındaki müşabehet, 2 Heksus'lann muhacereti ve Mısırda faaliyetleri, 3 Eti'lerle Mısırlıların münasebetleri hakkında bir tarihî musahabe ile sofradaki arkadaşları tenvir etmesini emir buyurdular. Italya dün Ingiltere ve Fransa notasına cevab verdi. Ispanyaya asker ihracatı devam ediyor ve ihtilâlciler ilerliyor * Ingiliz torpidosu taarruza uğramamış! • Kırmızı tarafın karargâhmın scri ve muntazam bir tecemmü faaliyeti göze çarpmaktadır. Buradaki kuvvetler, ya vaş yavaş düşmanı Kuşadası sahillerinde ilk karşılıyan kıt'aları takviyeye geçmek üzeredir. Dersim mıntakasındaki Riyaseticumhur muhafız alayının da takviyeli olarak gelmesi beklenmektedir. Mavi taraf, sahil yakınmda tutunmakta ve faaliyeti mefruz Adana 9 (Hususî muhabirimizden) bir donanma ateşi himayesi altında vuku Mersinde talebesi tarafından tabanca bulmaktadır. En büyük çarpışmaların pazartesi veya salı günleri yapılması muh ile öldürülen ortamekteb müdürü Ejder, temeldir. Bütün kuvvetlerde bariz bir dün merasimle gömübnüştür. Bu sabah, Tarsus, Amerikan Kollejinzindelık ve neş'e hüküm sürmektedir. de de böyle bir cinayet olmuş, sabahle[Arkası Sa. 9 sütun 3 W\ yin saat sekizde kollej talebesinden ikMII11II1IIIMIII1 lllllll <[l •!••• IIIIIIIIIIIII mal imtihanlarını veremiyen 17 yaşmda Hamza ismindeki çocuk mekteb mü dürü Woolworth'i odasmda tabanca ile vurmuştur. Arkası arkasma üç el silâh atan katil talebenin kurşunlarından yalnız birisi müdüre isabet etmiştir. Mücadele esnasında yere yuvarlanan Hamza da elindeki tabancadan çıkan bir mer mi ile kalbinden vurulmuş ve ölmüştür Birbirini takib eden bu çirkin hâdiseler muhitte umumî heyecan ve teessür uyandırmıştır. Tarfcusta da bir talebe cinayeti Ikmal imtihanında dönen M. Chamberlain, Çin ve îspanya işlerinde, cezrî bir mektebli, kollej hareket etmek lüzumunu ileri sürüyor müdürünü yaraladı Scarborough 9 (A.A) Muhafazakâr harblerde kullanılan bombardıman taypartı kongresının son ıçtimamda dunyareleri harbe iştirak etmiyenleri de öiakşam bir nutuk söyliyen Chamberlain dürmekte ve sakatlamaktadır. İngılterenın dahili ve haricî siyasetı Hatıb, insanî duyguları isyan ettiren hakkında izahat vermiş ve pek nazik bu gıbi hareketlerden muharebe zamanahval ve şerait dairesinde çalışan Eden larmda içtinab edüemiyeceğmi beyan den takdir ve sitayişle bahsetmiştır. etmiştir. Binaenaleyh bizzat girişılen Hali hazırdakı korkunc meseleler kar taahhüdlere rağmen mevcud ihtilâfın şısmda dünyanın vaziyetmi tahlil eden sulhan halli için müzakereye girişme Chamberlain açık bir şekılde ilânı harb den evvel kuvvete müracaat etmek u • edılmemış olmakla beraber ıki harb karşısında bulunulduğunu kaydetmiştîr. sulüne karşı isyan etmek lâzımdır. Bunlar îspanya ve Çın harblerıdır. Bu [Arkası Sa. 9 sütun 3 ie] llllllllllllllllllllMMUIIIIIlllllllllMIMIIIIllllllllMIIIIIIHinilllllllllllllMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIllinilUillillllllllliniMIIIIIIIIIIIMIflllllMlllllllllltlllllllllil I ingiliz Başveküt mühim bir nutuk söyledi Italya, Japon hareketini tasvib ettiğini bildirdi Japonya, dokuz devlet konferansına iştirak ediyor. Sürekli yağmur ve tuğyan, Çindeki muharebelere kısmen fasıla verdi 48 saatlik iş haftası başlıyor Yarından itibaren işçiler günde sekiz saat çalışacaklar Yarın sabah saat altıdan itibaren, 1 numaralı iş kanunu emri hükümlerine giren müesseseler 48 saatlik iş haftası tatbikına başlıyacaklardır. Bu suretle bü tün sınaî müesseselerle emirnamenin tas rih ettiği iş yerlerinde işçiler günde sekiz saat esas üzerinden çalışacaklardır. Fakat cumartesi günleri öğleden sonra tatil yapan yerler de o günün mütebakî saatleri diğer günlere taksim edilecektir. [Arkası Sa. 3 sütun 5 te\ i Mevzu çetin, herhalde uzunca bir tetkıke veya hiç değilse bir müddet teemmüle muhtacdı. Atatürkün emri karşısında tereddüdsüz ayağa kalkan Bayan Afet şu sözleri söyledi: « Atatürk; bana tevcih buyurduğunuz sualleri izah edebilmek için benim bu sualler üzerinde ayrıca tetkikat yapmam lâzım olduğunu kabul buyurmanızı rica ederim. Bana bu fırsatı vermek sizin derhal ortaya attığınız süjeler üzerinde konuşmamı emrediyorsunuz. Bu emirde cebir dahi görüyorum. Buna kar§!, benim, kıymetli âlim arkadaşlarım huzurunda söz söylemem artık içtinab olunamıyacak bir hale gelmiştir. Söyliyeceğim. Yalnız bana sorulan suallerin ilmî tetkiklerine meydan ve zaman verilmeksizin söylememi emir buyurduğunuzu da kaydetmeliyjm. Atatürk, Profesörler, Roma Imparatorluğu yıkılırken onun içinde birçok değişiklikler olmuştur. Bunlar arasında en ziyade müessir olanı içtimaî bünyede vukua gelen bu yeniliktir ki o devir için din kisvesi altında tecelli etmiş ve Romanm büyük arazisi içinde Leon cephesinde Franco topçulan [Resimde görüldüğü veçhile Franco ordusunda toplara haç takılmaktadır] Londra 9 (A.A.) Amirallıktan bildirildiğine göre, yapılan etraflı tahkikat neticesinde sabit olmuştur ki, bu aym dördünde bir denizaltı gemisinin taarruzuna uğradığı zannedilen İngiliz Basilisk destroyerine, böyle bir taarruz vuku bulmamıştır. Ismail Müstak MAYAKON {Arkası Şa, 8 sütun 4 Ul gün Lord Perth ile Blondel'e îspanya meseleleri hakkmdaki Fransız İngiliz notasına Italyanın cevabını tevdi etmiştir. Ingilîz ve Fransîz nükumetlerî nota • nm metnine ıttıla hasıl etmeden evvel İtal Ârka'daşımız Celâl Dincerln bu çok meraklı yazı silsilesi bugün baş • yan cevabı hakkında resmî izahat verilladı. 7 nci sahifemizde okuyunuz. İtalyan notast verildi miyecektir. Roma 9.(A.A.) Koat Çiano butArkası Sa, 3 sütğn % Se] Büyük Türk muzafferiyetleri Şanghayda, beynelmilel mıntakaya iltica eden Çinlilerin vaziyeti Londra 9 (Hususî) Çinde Japon ve Çin kıt'alarının muharebeleri yağmur ve tuğyan yüzünden nisbeten hafiflemiştîr. Japonlar, üç günlük bir muharebeden Şengting şehrmi almışlardır, Bu suretle Çin cephesinde bir gedik açılmıştır. Bu mıntaka, Paoting'in sukutundan sonra Çin müdafaa hatlarmın kurulduğu yerdir. lArkast Sa. 7 sütun 5 tel