26 Mayıs 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

T OPA N E Mamulâtım tercih edıniz. «Alf ?/.4/ Türkiye birinci TERAZi FABRiKASI T Her yerde arayınız. p ^ ve markasına dikkat ediniz. Mukavemet Zarafet umhuri UDUÇÜnCÜ yil S3]fl! 4 b b l Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, Îstanbul Posta kutusu: tstanbul, No 246 Ç3rŞ3ffll)3 26 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22363. Tahrir heyetl: 24298. tdare ve matbaa fasmı 24299 24290 # Hayat AnsiklopedM Her eve lâzım.ojap Çq faydalı bir çsierdir. BAŞVEKİLİMİZ ATİNADAN AYRILDI Mütehassıslar raporunun îki Başvekil arasmda mühim görüşmeler oldu, gece Konseyde kabulü muhakkak verilen resmî ziyafette de samimî nutuklar söylendi addedilmektedir Atina temaslarında Balkanlar ve Akdeniz îkide bir tekrar edilmesinde asla beis olmıyan ve belki fayda bulunan bir hakikattir ki Balkan Antantı devletlerinin umttmî heyetini dünya siyasetinde bir büyük devlet payesile ölçmek lâzımdır Atina 25 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan te lefonla) Bütün gün büyük bir kalabalık Başvekilimizin misafir edıldiği Grande Bretagne otelinin etrafını çevirmişri. Halk İsmet 1nönünü alkışlamak için saatlerce yorul madan bekliyordu. Atinanın bütün bü yük gazeteleri Türk ve Yunan bayraklarile ve armalarile Paris 25 (A.A.) süslenmiş, caddelerSchacht'ın bugün de muazzam elektrik Parise vuku bulan tesisatı yapılmışü. seyahati hakkın Bu gece de şehir bir da Journal gazetesinin Berlin mu ziya dalgası içinde haljiri, şöyle yazıbulunmaktadır. Bilyor: hassa Akropolu iha<Söylendiğine gö ta eden yollardaki re, Fransa hüku tenvirat pak cazim meti iktısadî müdir. nasebetlerin kesil Başvekilimiz sa mesini derpiş edeDr. Schacht Yunan Kralı S. M. Yorgi bahleyin saat 10 da rek halen cereyan etmekte olan ticarî halkın alkışları arasmda otelden ayrıla Nezaretine giden Başvekilimiz, Metak muzakereler inkitaa ugradığı takdirde rak saraya gitti ve defteri mahsusu im sasla bir buçuk saaj kadar görüştü. iki Almanyaya yapılan maden ihracatının zaladı. Kendısine Atina sefirimiz ve he Başvekil bu mülâkatta beynelmilel siya derhal durdurulacağmı Almanlara bil yetimizin diğer azaları refakat ediyordu. sî vaziyeti umumî bir surette gözden ge dirmiştir. Bununla beraber Schacht'ın pratik çirerek fikir teatisinde bulundular. Bu İki Başvekilin mülâkatı lArkan Sa. 8 sutun $ te] teklifltr fetirdiği zannedılmektedir.> Saraydan ayrıldıktan sonra Hariciye Yunan Kralı S. M. Yorgi, Ismet Inönünü öğle yemeğine alıkoydu Cenevrede Hatay davası Dr. Schacht Parise hareket ediyor alkan yarımadası yukandan aşağı bıitıin sıkletile Akdenize yıkılır gibidir. Bütün kesafetıle Akdenize yaslanan bu kıt'a Adriyatikten başlıyarak Mataban burnunda bütün kuvvetile bu denizin içine sokulmuş bulunmaktadır. Bu yetmiyormuş gibi bir sürii adayı da bu denizin yüzüne püskürmüştür. Yalnız bu manzara bıle Balkanların Akdenizle çok sıkı, sımsıkı alâkasını göstermeğe kâfıdir. Halbuki vazıyet bundan ibaret değıldır. Şarktan Küçük Asya bu denizin mühim bir kısmını kaplıyarak Boğazlarda Balkanlara müntehi olmakta ve böylelikle şarkî Akdenizın büyük bir parçasını da Anadolu yarımadası kucaklamaktadır. Tavsif tamam olmak için sıklet merkezi Anadoluda toplanan Türkiye Cumhuriyetinin diğer Balkan devletlerile bu çevrelerin kat'î sulh ve sükunu namına kuvvetli bir antant halinde bulunduğunu da ilâve etmeklığimiz lâzımdır. Balkan Antantının kuvvetli bir azası olan Yugoslavyanm Akdenizle olan alâkasmı daha geçenlerde bu sütunlarda yeter bir açıklıkla izah etmişbk. Yunanistanm bir Akdeniz devleti olduğunu izah için, zannederiz ki, o kadar bile söz söylemeklığimize ihtiyac yoktur. Yunanistan, Türkiye gibi, Akdenizin içinde yüzen bir memlekettir. Bınaenaleyh her iki memleket Akdenizin kendıleri için en hayatî ehemmıyeti haiz olan emniyetile çok yakmdan alâkadardırlar. Mensub olduğumuz Balkan Antantı bakımından, yani Balkan Antantının umumî heyeti itibarile dahi Akdenizin emniyetile alâkadar bulunuyoruz. Doğrudan doğruya denize sahildar olmamak veya bu sahildarlığın miktan çok bulunmamak denizle alâkasızlığı veya az alâkayı icab etmez. Bütün Balkan yarımadasının Akdenize nisbetle olan vaziyetine biraz yukanda maddî bir hakikat olarak işaret ettık. Bu maddî hakikatte yekdiğerine temas Ve tedahül halinde iki vaziyet vardır: 1 : Çepeçevre Akdenizle alâkadar olan Dun Mecliste soz soyliyen meb'uslardan sahil vazıyeti Besim Atalay Ötdamar Esma Nayman Mustafa Önsay 2 : Bu sahilin arkasında adı üstünde Ankara 25 (Telefonla) Meclis teşkilâtının çalışmaîan müessir olduğunu kesif dağlara dayanan ve mesafelere uzabugün saat 14 te Tevfik Fıkret Sılayın zikrederek Vekili tebrik ettikten sonra nan kara vaziyeti. başkanlığında toplanarak bütçe müza ezcümle dedi ki: Basit bir mütearifedir ki deniz vaziyeti kerelerine devam etti. Maliye bütçesinin « Maliyedeki arkadaşlar çok kötü yalnız denizden müdafaa olunan bir vazimüzakeresinde Mustafa (Çankırı), tah binalarda fena şerait altında çalışıyorlar. yet değildir. Eğer denizle alâkalı devletsilâtın iyi neticeler vermesinde maliye [Arkast Sa. 8 sütun 1 de} ler bir de bu sahillerin arkasında kesif bir IIIIIIIIIIIIIII1II1IIIIIIIIHIIIIIII1IIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII1IIMIHIIIIIII kara mıntakasma sahıbseler deniz vaziye ve belki fayda bulunan bir hakikattir lılar, hatta tekbaşımıza olsa dahi, bu alâtinin müdafaası daha kuvvetli ve daha ki Balkan Antantı devletlerinin umu kayı göstermek mecburiyetinde olduğusağlam olur. Balkan devletleri Akdeni mî heyetini dünya siyastinde bir bü muzu saklamayız. Kaldı ki Akdenizin zin emniyetile alâkadarlar dediğimiz za yük devlet payesile ölçmek lâzımdır. emniyetile yalnjz Balkanlılar değil, manman bu devletlerin Akdenızde çok kuv Dündenberi Atinada işte bu Balkanlılar tıkan bütün diğer millet ve memleketler Vetli ve söz sahibi bir vaziyete sahib ve büyük devleti heyetınin iki mühim azası derece derece, fakat umumen alâkadarhâkim olduklarını da ayni zamanda ifade temas ve mükâleme halinde bulunuyor dırlar. Bu şartlar içinde müdafaasma en etmiş oluyoruz. Yunanistanla Türkiyenin lar. haklı ve en hayatî ehemmiyeti verdiğimiz Akdeniz vaziyetleri bu devletlerin kara Biz Balkanlılar Akdenizde yalnız bir meselenin başanlması muhal olan meseve hava kuvvetlerinden başka diğer müt şey isteriz: Emniyet! Nasıl ki Balkan lelerden olmadığı kendiliğinden meydana tefıklerinin bütün deniz, kara ve hava Antantının teşekkülündeki tek hıkmet çıkmış olur. kuvvetlerile de müeyyeddir. Îkide bir ve gaye de dünyanın bu ehemmiyetli çevBalkanlıların Akdeniz üzerindeki müştekrar edilmesinde asla beis olmıyan resinde sulhun bozulmaktan korunmasm terek ve müttehid tesirlerinin büyük ve Ticarî muzakereler inkitaa ugradığı takdirde Fransa Almanyaya maden ihracını derhal durduracak Lisan meselesinin halline çalışılıyor Türk Fransız heyetleri tek ihtilâf olan lisan meselesini halle çalışıyor. Konsey, Hatay işini cumaya konuşacak Hatay davasım ilk defa kararlastıranlar: Numan Rıfat Menemencıoğlu, Dr. Tevfık Ruştu Aras, M. Yvon Delbos, M. Vıenot Cenevre 25 (Müzakereleri J en ackadaşımızdan telefonla) Hat'ay davası hakkında mütehassıslar komisyonu tarafından hazırlanan rapor konseye ve rilmiştir. Ancak konsey halen başka meselelerle meşgul olduğundan Hatay meselesini perşembe veya cuma günü müza • kere edecektir, Henüz muallâkta kaîan resmî lisan meselesinin halli için Hariciye Vekilimizle Fransız Hariciye Nazın Delbos ara [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] Biitçe müzakereleri devam ediyor Baldwin cuma günü istifa ediyor Meclisin dünkü celsesin Avam ve Lordlar Kamade 9 bütçe kabul edildi raları yeniden toplan Deniz Bank lâyihası mağa başladılar Meclise tevdi edildi Meb'uslardan bir kısmı, birçok temennilerde bulundular. Adliye, Sıhhiye, Dahiliye Vekilleri uzun izahat verdiler Londra 25 (A. A.) Başvekil Baldvvin ağlebi ihtimal cuma günü saat 16 da Kralın nezdine giderek istifasını takdim ede cektir. Başvekil Krala Chamberlain'i kabineyi teşkıle memur etmesini tavsiye e Baldvın Başvekil decektir. elbisesıle Hükumetin «millî teşekkül» etiketini muhafaza edeceği ve Sir John Sımon'un da Maliye Nezaretine geleceği kuvvetle memuldür. Ankara 25 (Telefonla) Deniz Bank kanun lâyihası Meclise geldi. E saslarım bıldiriyorum: 1 Hükmî şahsiyeti haiz ve lktısad Vekâletine merbut olmak ve merkezi îstanbulda bulunmak üzere (Deniz Bank) tesis edılmıştir. Bu banka ticarî usullerle idare olunur. Muhasebei umumiye, eksıltme ve arttırma ve ihale ka nunlarile Dıvanı Muhasebatın vize ve murakabesine tâbi değildir. Banka, ticarî usullerle idare edilecek ve Muhasebei umumiye kanununa tâbi olmıyacak 2 Deniz Bankın yapacağı işler aşağıda yazılıdır: A Bu kanunla uhdesine geçecek ve ileride verilecek inhisar ve imtiyazları işletmek. B Deniz, göl, nehir ve limanlarda ve bunların kıyılarında deniz ticareti, sanayi ve inşaatı ile denizcılık mevzula rına dair her türlü işleri yapmak ve bu meyanda yapacağı, deniz, göl, nehir ve [Arkası Sa. 8 sutun 5 tei Avam kamarannın toplantısı Londra 25 (A.A.) Avam ve Lordlar Kamaraları dün sabah tac giyme merasimindenberi ilk defa olarak toplanmışlardır. Müsteşar Lord Cranborne, Avam Kamarasında îspanya meselesinden bahse derek, İngiliz hükumetinin gönüllülerin geri çekilmesi için kendisile teşriki mesaiye amade olup olmadıklarını diğer hükumetlerden sorduğunu, hükumetin muhasamat devam ettiğj müddetçe gönüllülerin geri ahnması daha zor olacağı kanaatinde İArkası Sa. 8 sütun 6 ''''II'II'IIHIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIII Ispanyada mütareke ihtimali suya düştü Mussolini'nin şahsî müracaati ve ısrarı üzerine Hitler'in hattı hareketini değiştirdiği bildiriliyor Bütçe Encümeninin güzel bir kararı Darüşşafaka, Maarif liseleri arasına alınacak Ankara 25 (Telefonla) Her yıl muhtelif idareler bütçelerinden yardım yapılmak suretile yaşamakta olan Darüşşafakanın önümüzdeki sene Maarif liseleri arasına ahnması yolunda "bir cereyan Son zamanlarda Bask cephesmde ıhtilâlcıler tarafından zaptedılen Durango vardır. şehri ve sehrın Bask'lar tarafından berhata edüen koprusü Bu temenniyi ilk defa olarak Bütçe Vitoria 25 (A.A.) Havas ajan noktası olan İllumbi dağını işgal etmiş encümeni, Tahlisiye Umum Müdürlüğü sının muhabiri bildiriyor: lerdır. bütçesinin tetkiki sırasında izhar etmiş Franco kuvvetleri ileri hareketlerine Burası Bilbao müdafaasının mihveri bulunuyor. Tahlisiye bütçesinde geçen [Arkası Sa. 3 sütun 1 de] lArkast Sa. 3 sütun 3 te\ devam ederek pek mühim bir sevkülceyş dan ibarettir. Balkan Antantının Balkanlar çevresindeki maksadı bu olunca Balkanları alâkadar edecek diğer meseleler3 üncüde: Halid Ziyaya dair de takib edeceği başka bir siyaset olamaz. Raif Necdet Kestelli Ezcümle Akdenizde istediğimiz vaziyet, 5 incide : 721 liseli arasmda anket işte ondan dolayı, sulhun müstakar şekli Kandemir olan emniyettir diyoruz. Bu maksada hizİngilterenin hayatı deniz met eden devletlerin hepsile, onlar bu kuvvetlerile kaimdir. maksada hizmet ettikleri müddetçe, söz Wmston S. Churchill ve işbirlıği etmekten asla geri kalmayız. 7 ncide : Kâğıdhanede bir gezinti Tarihî Bergamada şenlik Dünyada hiçbir memleket Akdenizin haftası. emniyetine alâka göstermese biz Balkan Bugün 1 2 satıife daha ziyade müspet olacağmı hiç kimse anlamamazlık edemez. Binnefis BalkanIılann bu vaziyet muvacehesinde bilecekleri ve hergün daha ziyade bilmekte olduklan hakikat ise şundan ibarettir: Onlann kuvvetlerinin sırn aralanndaki ittifak ve ittıhadin sağlamhğındadır, ve işte Atinada, Başbakanımız İsmet Inönünün Londra dönüşü komşu ve dost memleketi ziyareti münasebetıle, dündenberi bu ittifak ve ittihadındır ki şehrayini yapılıyor! YUNUS NADl