20 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 11

20 Mayıs 1925 • • Cumhurfyel 11 Istanbulu güzelleşiirmek için Afyon işlerimiz Inhisar Müdürü dün Ankaradan döndü Uyuşturucu Maddeler Inhisanna aid işler hakkmda hükumetle temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş olan Afyon înhisan Müdürü Ali Sami ve îdare Meclisi Reisi Habib Ziya dün Ankaradan şehrimize dönmüşlerdir. Ali Sami ve Ziya Habib Ankara da bu yü çok iyi vaziyette olan af yon rekoltesi hakkında hükumete izahat vermişler ve afyonlann Inhisar tdaresince satın ahnması için muk tazi tahsisatın temini için teşebbüs lerde bulunmuşlardır. Diğer taraftan afyon ihracatımızın tezyidi ve Japonya gibi büyük Şark memleketlerinde yeni mahrecler tedariM için hazırlanan faaliyet ve teşkilât üzerinde de hükumete izahat verilmiştir. * Çiçek bayramı Dün bir heyet Adada tetkikat yaph Adalan Güzelleştirme cemiyetinin geçen seneki gibi bu sene de bir çıçek bayramı yapacağını ve Istanbul Ziraat Odasmın da bu bayramda bir çiçek sergisi açacağını yazmıştık. Dün Ziraat Odası murahhaslan olarak lstaabul Ziraat Müdürü Tahsin, Lutfi Arif ve Rab'b Tahir Adaya giderek Adalan Güzelleştirme cemiyeti azası ve Adalar kaymakamile beraber tetkikler yapmışiardır. Çiçek sergisi için Kalipso otelinin karşısmdaki bahçe tensib edilmiştir. Bu sene çiçek bayramınm ve çiçek savaşımn geçen seneden çok daha güzel olacağı muhakkakbr. Savaşa iştirak edecek araba miktan en aşağı bir misli fazla olacak, birinci, ikinci ve üçüncüye mükâfatlar verilecekb'r. Sergiye iştirak eden çiçekçilere Ziraat Odası ve Adalan Güzelleştirme cemiyeti ayn ayn mükâfatlar vere • ceklerdir. Amatör çiçek yeb'şta'riciler de sergiye iştirak edeceklerdir. Bu sene çiçek bayramı 21 hazirandan 2 3 hazirana kadar üç gün devam edecektir. Hafta tablinin cumadan pazara çevriimesi kanunu o zamana kadar Kamutaydan çıkarsa savaş bayramının üçüncü günü olan 2 3 haziran pazar da yapılacakbr. Sergi 21 hazirandan itibaren açık olacakbr. Hafta tatili cuma kahrsa savaş bayramm birinci günü yapılacakor. Ziraat Odası bunlardan başka şehrin diğer yerlerindeki bahçeleri gezerek iyi cins çiçek ve meyva yebştirenlere aynca mükâfat verecekb'r. Şimdi yapacağımız yapmak değil yıkmak olmalı v Uluslararası yarışta sıivarilerimizi takdir Bir Alman gazetesi «Türk zabitleri Niste bir bomba gibi patladılar, milletler kupası müsabakasında Alman eldpi için bir tehlike oldular» diyor ' Kesin plân hazırlanıncıya kadar ne karada, ne denizde hiç bir yapı kurmamalıyız lstanbulumuz için. yıllardır, duydu ğum dertler büyü • dü, büyüdü.. Bun • lan kendim taşıya maz oldum. Bun lan «Cumhuriyeb; e yazmağa başla • dnn. Akşam gazete • sinde yazan «Akşamcı» «Plânı bekIerken» başlığı al • bndaki fıkrasile benim soylemek B* tediğimi birkaç sozle ve toplu bir şe kilde ortaya çıkar • Dolmabahçe meydantndan taptnea karştmtza dı. çıkan şu harabeyi yıkartak bulaeağvntz Güzel yazısi guzelliği anlamak kabOdir orneklerime devam içm bana cesaret veriyor. Aziz mu I bile sonraya bırakabiliriz.. Ev, aparbman, han, akar yapmak harrir. size teşekkür ederim. w isbyen paralı adamlara ve kurumlara Sizden ayrtldığtm nokta bugünkü Türkiye bütçesinden arbk geSiz bir iki sözde çok şeyler göste rebilen kaleminizle bu güzelliklerin, de lir getirebilecek olan Istanbulun daha bozulmamış boş yerlerini de kapbra • ğil yalnız bugünkü halini, biraz ça cağmuza yıkılması lâzun olan ev ve lışma ile sonra alabileceği şekillerini de hanlann yerine bina yapmalan için yer gözönüne diri diri getirtcbiliyorsunuz. gösterelim. tstanbulun varlığı (serveDolmabahçeden Harbiycye kadar uzab) zenginliği olan boş yerlere bina yapnan bostaiflan park yapbktan sonra mak yerine daha ne kadar mümkün ise Sürp Agop boşluğuna da gönüyii boş yer elde edelim. (manzara) kapatmıyacak, bozmıyacak Casus Lavrens öldü (Baş tarafı birinci tahifede) terflen ihb'mamlar fayda vermemiş, casus bir daha kendine gelemiyerek ölmüştür. Lavrensin ölümü bu Ingiliz casusunun Umumi Harbde bizim topraklan mızda. daha sonra da bizden aynlan yerlerle komşu memleketlerde çevirdiği entrikalara tckrar dünyanın nazan dikkatini celbetti. Lavrens çekirdekten casus yetişmişu'r. Hayata atıldığı za man îngilterenin meşhur siyasî easusluk teşkilâb tntellegence Servise gir mişb*. Umumi Harbden evvel Urfa ve Suriye taraflannda eski eserler ve şehirler araştannak bahanesile Türkiyeye gelmiş, Arablarla temasa başlamışn. Harb çıkınca Muıra gitti. tngilizler Arablan ve bilhassa Htcaz Arablannı Türkler aleyhine ayaklandırmağa lüzum gördükleri zaman bu iş Lavrense havale edilmişti. Lav rens o zaman Mekke Şerifi Hüseyinle oğuilannın da kendisi için mükemmel birer alet oiacağmı pek iyi takdir ettiğinden yanına birçok altm ve bir miktar da dağ topu, makinelitüfek ve tü fek alarak Kızıldenizin Hicaz sahilinde gizlice karaya çıkmış, Şerif H ü • seynin adamlan tarafmdan karşdan • mışh. Lavrensin beraberinde gerirdiği albnlann ve silâhlann yardonı ve Şerif Hüseyinin Arablar üzerindeki nü * fuzu pek çabuk tesirini göstermiş, Lavrens Arablan teşkilâtlandırmif ve ü • zerimize hücuma hazırlamışb. Fakat Lavrensin bu hazırlıklan öyle kolay kolay beklenilen neticelcri vermemiş ti. Gayrimüsaid şerait ve ahval içinde bulunmalanna rağmen Türkler lngiliz alnnile kışkırtılan ve lngiliz silâhlarile teçhiz edilen Arablan birçok mağlubiyetlere uğratmışlardu Fakat Mi sırdaki büyük lngiliz ordusu Pilistin cephesine karşi harekât yapo. Bunda muvaffak olduktan sonra Lavrensin ayaklandırdığı ve teçhiz ettiği kuvvetler de Türk kuvvetlerinin yanlannı ve arkalanm iz'ac ve tehdid etmek suretile çok fenalık etmişlerdi. Lavrens Arablan para ve silâhla, Şerif Hüseyinle oğullannı hilâfet ve kralhklarla kandırmışb. İngilizier muvaffak olduktan sonra Şerif Hüseyinle oğullannı bırakmışlardı. Şamda krallık ilân eden Faysal da Fransızlar tarahndan koğulmuştu. Bu vaziyet karşnmda Lavrens bütün kuvvet ve nü fuzunu sarfederek Faysala Irak Krallığmı ve Abdullaha da Maverai Erden Emirliğini verdirmeğe muvaffak ol muştu. Lavrens bundan sonra Musul meselesinde ve daha sonra Hindistan Efganistan hududundaki kabaili Ef gan hükumeti aleyhinde ayaklandır • makta ve Emanullah Hanın Efganistandan çıkanlmasmda da amil olmuşr tu. Lavrens, harbdeki yararlıklanna binaen kendisine verflen miralaylık rütbesini terkederek lngiliz askerî hava kuvvetlerine alelâde makinist olarak girmiş ısmnri de Şoya tebdil etmiş ti. İki ay evvel bu vazifeden de çekflmişti. Bir askerî karargâh civannda bir sayfiyede yaşıyordu. Niste yapdan beynetmüel binicitik yartflartna iştirak eden kıymetli savarüerimiz Almanyanın, hatta belki butun dünyanın cn mükemmel atcılık ga zetesi olan Sankt Georg mecmuası Niste yapılan atlı müsabakalardao bahsederken süvari zabitlerimiz hakkında aynen şunları yazıyor: c Türk zabitleri Niste bir bomba gibi patladılar. Hergün biraz daha iyileştiler. Milletler kupası müsaba kasında Alman ekipi için âdeta bir tehlike teşkil ettiler.» Ayni mecmua, müsabakalara işti • rak eden muhtelif milletlerden bah sederken Türkler için şunlan y a a yor: « Müsabakanın en büyük sürprizi Turklerdi. Türkler çok güzel yetişmişler ve Niste de fevkalâde çok ve fevkalâde iyi öğrendiler. Talebe olarak Nise geldiler ve üstad olarak Nisi terkettıler. Türk zabitleri mükemmel şahsiyetli, çok sakin ve fevkalâde disiplin sahibidirler. Her binişin ken dilerine zevk verdiği görülüyordu. Atları umumiyetle Macaristan ve Fransadan satın alınnuş olup evsaf itibarile diğer milletlerinki kadar yüksek değildir. İşte bundan dolayı Türklerin elde ettikleri neticelerin kıymeti o nisbette yüksektir. Biniş tarzlan tamamen mütecanis değil; fakat birkaç müsabaka sonra bunu da elde edeceklerdir.» evler koyduruyorsumız~ «Belediyemizin, azim ve hiounet eseri gösterirse bu işi hemen cmhyfpbb ri gösterirse bu işi plân beklemeğe ha cet kalmadan da başa çıkarabilece ği şüphesizdir» diyerek bunlann bir giin evvel yapılmasmda bir sakınma (mahzur) görmüyonunuz. tşte sizden aynldığım nokta bura ndır. Ben Şehir pjlânı kesin (kat'î) olarak belli olmadan ne park, ne bahçe, ne ev, ne apartunan, ne han, ne köprü, ne Iiman, ne nhbm... Hiç bir $ey yapmıyalım, diyorum. Şehir plft* nııu beklemeden bunlan yapmakta eveyecek (acele edecek) olursak plina göre yapmak isu'yeceğimiz gelecekteki Istanbulun şckli, yaşayışı için korkunc engeller kunnuş oluruz. Milyonlar harcıyarak, milyarlarla ziyanlar yapmış oluruz. Bu tehlikeleri karşımda dikilmiş gibi görüyorum ve sehir hesabına korkudan titriyorum. Bu boş yerlere plâna göre yapılabilecek işleri aramızda konuşalım, dertleşelim. Fakat daha yapmıyalım. Bu dertleşmeden ancak iyilik çıkabilir. Ben yıkmağa, açmağa Dolmabah çeden başladım. Bunu siz de beğendiniz. Bu arada Çırağana plâj Sbrand koydum. Acaba gördünüz mü, beğendiniz mi, diye merak ediyorum. Belecliye Barbafos türbesini orta ya çıkanyor. Buraya park yapacak mış. Bu genişlebneyi, Beşiktaş iskelesi ve deniz caddeden görünecek şekilde yaparaa bu yold» bir güzeHik d«ha elde edflir. ' '""" Dolmabahçeyi bu halde bıraimıya cağımızı umarun. Bu meydanı, mey » dandan Cumhuriyet abidesine kadar olan caddeyi ne çabuk, nekolay düzeltebiliriz > I Ortaköy Taksim bulvan üzerin • de parasız denecek kadar az masrafla çok işler görebildik. Florya parası bile daha bitmedi. Şimdi Cumhuriyet meydamndan nereye gidelim? önü müzde açık, boş yer Sürp Agop, Harbiye ve bostanlar var. Buralannı şimdiye kadar yapbklanmıza ulamak (ilâve ebnek) doğru olmaz m»? Siz Sürp Agop mezarhğına evler kurdunuz... Ben başka şeyler kur • mağı düşünüyorum. Bakalım, beğe necek misiniz? V. BİRSON Âli İktısad Meclisinin kalkması kararlaşh (Baştarafı 1 ind •ahifede) MeclU kâtıbiumumisi Elnis Behic diğer bir vazifeye Uyin edilecektir. Kalemde çalışma iki memurla bir daktiloya da başka vazifeler bulunacakbr. Medisin birkaç sene zarhnda vucude getirilmiş çok kıymetli bir de kütübhanesi vardır. Bu kitablann da Başbakanlıkta tesis edilmekte olan kütübhaneye kal dınhnasi re yahud Ünfversite kfitü1>hanelerinden birine verilmesi muhtemeldir. Ali lkbsad meclisi kurulusundan lâğvma kadar bir takmt neşriyatta bulunmuş bu arada 1926 dan 1934 t kadar Türkiyenin tediye muvazenele rini de hazırlıyarak nesretmiştir. Bundan başka iş kanunu lâyihasile bir takım raporlar ve muhtelif ekonomik mevzular üzerinde çalışmışbr. Meclis, iş kanunundan sonra küçük esnaf hakkında da bir kanun Iâyihası hazırlamak üzere tetkikata geçmiş bulunmaku idi. Bu lâyiha şimdi doğrudan doğruya Ekonomi Bakanlığında hazırlana cakbr. LondraTokyo hava hattı Japon binbaşısı M. Ano, Balkanlarda çetin bir yolculuktan sonra dün İstanbula geldi Yapmak yerine yıkmak devrindeyiz tstanbul, değil bugünkü nüfus için, iki milyon nüfus için de bugünkü apartunan yaşayışına göre büyük tür. Bu eşsiz çehri harab, bakımsız bir şehir balinden kurtannak için simdi yapacağımız iş yıkmak, açmak, genişletmekb'r. Geniş yol, geniş meydan, geniş park ve bahçe yerleri elde etmek. Paramız yetmezse bunlann lesviyesini Varşovada mühim görüşmeler (Battaraft 1 inci mthifede) Japon tayyarecisinin, dün Yeşilkoyde alınmtş muhtelif retimleri Japon tayyarecilerinden M. Ano renmiş ve misafir tayyarecrye bildir miştir. Bunun üzerine M. Ano hare kebni bugüne bırakmışbr. Japon tay yareci lstanbuldan Tokyoya giderken hangi yolu takib edeceğini bugün kararlaşbracakbr. M. Anonun tayyaresi iki kişilik bir lngiliz spor tayyaresidir. Saatte 275 kilometro sürati vardır. M. Ano dün kendisile göriişen bir muharririmize demistir ki: « Sevahatim Peşteye kadar gayet güzel geçb'. Fakat Belgraddan buraya kadar çok fena şerait içinde uçtum. Yugoslavyada bir kere yere düştüğümü zannederek korkmuşlar. Ben de hakikaten fena vaziyette kaldım ve Niş şehrine inmeğe mecbur oldum. Oradan Sofyaya geldim. Sofyadan buraya gelinciye kadar da hava pek iyi değil di.» dün hususî tayyaresfle şehrimize gel mişb'r. M. Ano Yeşilkoyde hava müfrezesi subaylan, Istanbul Japon kon soloshanesi erkânı ve gazeteciler ta rafmdan karşılanmışbr. M. Ano eski bir Japon tayyare binbasısıdır, Londrada oturmaktadır. Bu defa bir spor tayyaresi alarak sırf hususî mahiyette olmak üzere bir Londra Tokyo seferi yapmaktadır. Ge çen pazar günü Londradan hareket etmiş, ve Paris, Viyana, İstanbula gelmişb'r. M. Ano burada bir iki saat kaldıktan sonra dün Konyaya müteveccihen hareket edecekti. Fakat hava müfre zemiz, Meteoroloji Ensbtüsile muha bere ederek Konya ve civannda ha vanın uçuşa gayrimüsaid olduğunu öğ Budapeste, Belgrad ve Sofyaya uğradıktan sonra esasen ötedenberi mes'ul devlet adamlan arasmda doğrudan doğruya te • mas taraftan bulunduğunu söylemiş dr. Paris gazetelerimn nefriyah Paris 19 ( A . A . ) Krakmi gö rüşmesini tefsir eden Petit Journai diyor ki: «Fransanın müttefiki olan, Almanya ile de müspet bir uzlaşma akdeden Polonyanm hususî durumu, M. Bekin diplmasi bahmından işmi kolaylat maktadır. Herhalde Polonya Chş İş leri Bakanu Fransız Alroan bakanIannm buluşmalanna yardım için en ryi durumdadır. M. Laval üe bu türIü genij bir konuşmanm birinci derecede önemi haiz olması için M. Goring, yetecek kadar mühim bir şahsiyetb'r. Fransız Sovyet andlaşmasmdan ve Almanyada fena telâkki edilen Moskova yolculuğundan sonra, bu göriiş me iyiye alâmettir ve gerginliğin biraz gevşiyeceği umudunu vermektedir.» Sağda ve aoldaki, davar ve perdelerin haikmanle ve $ahı!in düzelmesile elde edileeek şudur: Oxerinde guzellikler dolu lfiOO metroluk bir rthttm! Kemalpaşada açılan spor alanı Püvankarenin vasiyetî Geçen sonbaharda ölen Püvankarenin vasiyetnamesi bugünlerde neşredilmiştir. Bu maruf Fransız siya • nsi bütün servetini Meç vilâyeti da hılindeki çiftliğinde bir eytamhane yapdmasına hasretmiştir. Burada Meç vilâyeti yetimlerinden on iki çocuk yetiştirilecektir. Eytamhanenin masTafını şimdilik Püvankarenin karısı verecek, kansının vefatından sonra da servet namına bıraktığı herşeyi doğrudan doğruya eytamhaneye in tikal edecektir. Romada verilen karar (Baftarafı 1 inci sahifede) taalluk eder bir iş değildir. Italya. bu meselenin Uluslar Kurumu ruzname sinden çıkanlmasını istemektedır.» Jour gazetesi, Fransa ile îngilterenin ihtiyanna bırakılan şıklan inceli yor. Bunlardan biri, işi oluruna bırakıp Uluslar Kurumunu itibardan düşürmek, diğeri de Avrupanın zayıf denkleşmesini s>|Iamak içm yardımı gerekli olan Italyayı gücendirmektedir. Populair, Cenevrede, bundan önce japonyanın işine yarayan sürünce me siyasasmın bir \rtt daha takib olunmasından korkuyo». Ucuz biletlerin faydası Ekonomi Bakanhğı tarafından Denizyollannda tatbik ettirilen gidiş geliş ucuz halk biletleri çok rağbet gör müştür. Ucuz biletler yüzünden deniz hatlarmda seyahat edenlerin miktan hissedilir bir şekilde artmaktadır. Gene mayıs ayından iübaren tatbik edilen yeni tarife hükümlerine göre bilet aldığı vapura yetişemiyen yolcu lann biletleri tamamen yanmaktadır. Halbuki geçen sene bu biletler gele cek bir posta içm muteber oluyordu. Bu sene vapur kalkmadan bir saat evvel gidemiyeceğini haber vermıyen yolcular haklannı tamamen kaybet dklerinden yolculann bir kısmı bu u sulden zarar görmektedirler. Samsunda stadyom yapılıyor Samsun 19 ( A . A . ) C H . Partisinin tasdik edilen 935 bütçesinde stadyom için konulan paranın sarh muvafık görülmüs ve ise başlanmıs tır Yugo^Iavya Kraliçesi dün Pol Bonkuru kabul ettî Belgrad İP (Telsızle) AJaliçe Mari bugün M. Pol Bonkuru kabul etti. Eski Fransız Dış Işleri Bakanının Belgradı ziyareti Kral Aleksandnn katli davasile alâkadardır. M. Bonkur Kralicenin avukatıdır. Kemalpasa «Hususî» Büyük Partî Kurultayi, her tarafta oldugu gibi burada da coşkun tezahüratla kutlulanmış ve bu münasebetle Armudlu spor alanı açılmiftır. Gönderdiğim resim bu açılış 1 göstermektedir. Çekoslovakyada intihabat Prağ 19 (Telsızle) Bugün Çekoslovakyada ıntihabata başlandı.