25 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kurukahveci MEHMED EFENDi MAHDUMLARI En iyi kohveyi satartar Cnbirinci sene No 3929 Teıeron umhuri Gazetemiz bugün ISTANBUL . CAĞALOĞLU TeİRraf rt meirtnp adr«si: Cumhuriyet Istanbnı . Posta kutosn* Irtanbui N« U9 Başmuharrlı »e evi 22368 Tanrlı heyetl: 24298 Idare n matbas bsmlle Matbaacıiık »e Nesriyat şirketi 24299 24290 Por.embe 25 Nisan 1935 sahifedir j Fransız Rus Anlaşması niçin Geri kaldı? arşılıklı yardım temeline dayanacak olan Fransız Rus anlaşması Cenevredeki son Kons«y toplanhsından sonra parafe edilecekken son dakikalarda ortaya çıkan bazı zorluklardan dolayı geri kaldı. Bu zorluklann ne olduğunu bütün gerçekligile henüz bilmiyoruz. Bununıa beraber gazetelerin yazd'klanna kendi bilgilerimizi ve oranlanmızı (tahminlerimizi) ekliyerek durumun son şeklini kendimizce düşünebilir ve anlatabilîriz. CenevTede Fransız Dış tşleri Bakanı M. Laval i!e Rus Dış îşleri Komiseri Litvinof Yoldaş bu anlaşmanın ana çizgilerini çekmislerdi. Anlaşma Pariste parafe edüerek mayıs iptidalannda M. Lavalin Moskovaya yapacagı seyahat zamanında kesin olaTak imzalanacaktı. M. Laval Parise gitti, Fransız hükumetine durumu anlattı, ve Sovyetlerin Paris büyiik elçisi Poremkin Yoldaşla sık sik gorüşmeler yapn, ve işte bu sıralardadır ki anlatmanm parafe edilmesi geri kaldı. Deniliyor ki bu kadar önemli bir sorum kolayca çözülüp bin'rilivermez, iki hükumet arasında konuşmalar sürüvor, ve herhalde bunlann sonunda anlaşma yapılacaktır. Bunlann hepsi doğru olabilir. Nitekim anlaşmanın parafe edilmesinin bilmediğimiz sebeblerden dolayı gccikmis olduğu da daha büyük bir gerçekliktir. Anlasılan şudur: Pariste Fransız Rus anlaşmasmın Lokarno andmı zayıflatmasmdan korkulmuş ve onu zayıflatmıyacak bir formül aramak tarafına gidilmiştir. Lokarno andı Fransayı Almanyaya karşı korumak sayımma lngiltere ile îtalyanın yardımını temin etmis olan bir belgçdir. Eğer Fransız Rus anlaşması Almanvayı saran ve ayıran bir süel birlik (askeri ittifak) mahiyetinde olacak olursa tngiliz efkân şundiden Fransaca Almanyaya mevdan okunmus olduğunu ıleri sürerek îngiltereyi Lokarno bağlanndan sıynlıp kurtulmuş sayabilir. Hiç olmazsa Fransa haklı veya haksız böyle bir düşünceye düşmüş ve ona göre de Rusya ile anlaşmasmı her türlü kuskuları bertaraf edecek bir şekle so'mpğa lüzum fcörmüştür. lş bu yola dökülünce Fransamn Rusya ile yapacjtğı anlaşma şu şekle girmek lâzım gelmiştir: İki andaş (âkid) taraftan biri saldınşa uğrarsa Uluslar Kurumuna başvurulacak ve onun verdisi karara göre hareket olunacaktır. Uluslar Kurumu saldınş yapan devleti hareketinde haksız görerek öteki devletleri ona karşı yüriimeğe çağırabilir. Eğer böyle ise FransızRus anlaşması kolayca yürür gider. Halbuki Uluslar Derneğinin bu işlerde alacağı karar oybütünlüğü i!e (ittifakla) olmak lâzımdır. Eğer Uluslar Kurumunda bu oybirliği olamazsa o zaman ilk'li devletler dilediği gibi harekette serbest bırakılırlar. Fransızlar diyorlar ki herhangi bir lÜ7"m önünde ilkönce Uluslar Derneği Konseyine başvururuz. Istediğimiz gibi karar verilirse iyidir. Orada verilen karar istediğimiz gibi çıkmazsa dilediiimiz gibi yürümekte serbest kr'mış oluruz. Ruslar bu mantığa pek akıl erdirememişe benziyorîar. Bu gibi işlerde ilkönce Uluslar Dsrneginin oybirlijnle karar alması çok kıe zor ve hatta ola Dış işleri Bakanımızın çok mühim beyanatı Tevfik Rüştü Arasın Sofyada yaptığı mülâkattan büvük neticeler bekleniyor [Sofya hususî muhabirimizden] Sofya 24 (Telefonla Dış îşleri çimiz Şevki de Tevfik Rüştü Arası Bakanımız Tevfik Rüştu Aras yanın Bulgar hududunda karşılamıştır. Eksda Kalemi mahsus Müdürü Refik pres Sofyaya gelir gelmez Tevfik Âmir olduğu halde bugün saat 16,50 Rüştü Aras, her zamanki gibi çok bede Sofya istasyonuna geldi. Eks şuş bir çehre ile trenden indi ve ye| preste on beş dakika kadar rötar var ni Başvekil M. Toşefle yeni Hariciye dı. Dış İşleri Bakanımızı Sofya istas Nazırını tebrik etti ve kralın müşayonunda yeni Başvekil M. Toşef, Ha virile Kral Hazretlerine hürmetlerini riciye Nazın Köse tvanof, sabık Hari gönderdL Tevfik Rüştü Aras, yeni Bulgar eiye Nazın Batalof, Hariciye Başkâtibi, kralın müşaviri, Teşrifat Umum Başveküi, yeni Hariciye Nazın, eski müdürü, Matbuat müdürü ve sefare Hariciye Nazın Batalof ve Sofya elUrkast sekizlnci $ahifede) retimiz erkânı karşıladılar. Sofya el Papulas ile arkadaşı dün kurşuna dizildiler Hükum sabah 5 te înfaz edildi, ild mahkum ölünciye kadar soğukkanlılıklarını muhafaza ettiler [Atina muhabiri mahsusumuzdan] 25 Nisan 1915 Atatürkün Istanbulu ve Türkiyeyi ilk kurtardığı gün Tam 20 sene evvel bugün, 25 nî san 1915 sabahı, Çanakkale Boğazı, gece ile gündüzün birbirine kavuştuğu sakin ve mahmur seher vaktinde, bir cehennem gürültüsile uykudan uyan • Dur. Geçilmez! Âtina 24 Fevkalade divanıharb tarafından ölüme mahkum edüen General Papulasla General Kimisıs bu sabah 5,20 de Zoğrafyon semtinde ki çocuk hastanesirun arkasuıda kur • şuna dizildiler. Hükumet saat onda çıkardığı bir teblığde isyan hareketini hazulamak için teşekkül etmiş bulunan (Cumhu^^^ ^ •• ™ ^ ^ ^ ^ riyeti Koruma) derneklerinin umum reisi Papulasla diğer reislerden Ki misis hakkında divanıharbce verilen ölüm cezasının dinl ayin icrasını müteakıb askeri merasimle infaz edil diğini halka bUdirdi (Cumhuriyeti Koruma) derneklerl reislerini muhakeme etmek üzere tay r (Arktut ^^»^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^ 11 mâ aahifed») ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ Yazan: Abidin Daver dı. Koyu lâciverd denizin göğsü üs tünde bir sürii ifrit peyda elmu; bu J Türk yurduna atej, çelik, ölüm yağdınyorlardı. Çanakkale, Türkiyenin Akdenize açılan kapısı, memleketin o zaman hem 1500 Lira miikâf at Büyük müsabakamızın tafsilâtmı (Arhan 11 inci sahifede) Uluslar Derneği yerine büyük devletler birliği Fransa, lngiltere ve İtalya ile uyuştugu için Şark misakmdan yüz çevirmiş, üç devlet erkânıharbiyeleri beraber çahşacaklarmış KENDİ KENDtMİZl TENKİD İstanbulun su derdi Terko» Sa şirketi ortadan gitmehte îstanbul, su derdinden kur tulmuf olmadt. Ankarada tu tesisattnt Belediyeye maletmekle bu meseleyi orada dahi halledememiş oldağumuz gibi, Hele tttanbal heaa • bına bu memleketin mt ifirü hal et mekteki etczi şaşttacak ve ibretle temaşa otunacak bir iftir. Içi dışı su üe dolu olan bu koca sehirde halkm susuzlaktan ktrüacağt yaz günleri gene yaklastyor. Bu münasebetle istanbulun Ter • kos şirketinden de evvelki hali hatırtmıza geliyor. Bu »ehirde Terkos şirketi yokken bu kadar msazlak yoktu. Evkafm akıtttğt sular tstanbulun her tarafında telâleye ben • zer eereyanlar yafatıyordu. Bu sular ne oldalar diye sormbilir miyiz aeaba? Medenileşmek, mntlakm eskiyi yıkmak demek degüdir. Suyu yeni ve medenî tesistrtla akıtmantn hikmet ve faydasım kabul edebilirtz. Bununla beraber eedmdm btrmkttğı su tesisatmı kSrlenmeğe terketme mekle hakikt medem'yet tianndan nasibedar olduğumazu gostermis olurduk. Bugünku Rommntn en gu xel malikânelerinden biri muhtelif pmpolarm eraya kadar akıtmıs ol duklart sulardtr ki hâli gürül gâ rul akmakta devmm ediyorlar. Is tanbaldmki mkar sular Remadaki lerden ne dahm asagı idi, ne de da hm az, Yazık bizlere dmgrusut 6 ncı sahifede 0KUYUNUZ! 1 kişiy« 300 gümtif lira 1 kifiy* 200 gümüş lira 1 kişiy« 100 gUmüf lira 5 kişiy. biıvr b.fibiryerd* Cumhuriyvt altmı 10 kişiy» yartmtar bvşibtryerd* Camhariy*! altını 15 kişiy* birvr Cumhartyet aktm 470 kişiy* muhtolif kıymett» eşya YUNUS NADI (Arkasi Bugün , Reşad Nurinin romanı. Musıki makaîesi. Bu gün de bu: Ercümend Ekrem Talu Dorduncüde Çanakale tefrikası, Dikkatler, Katil gölge ro manı. Sız de bu fikirde mısi Beşincide niz? Sabiha Zekeriyaya, Görüşler ve görünüsler. Suad Dervişın romanı. Terbiye bahisleri, Selün Sırn Tarcan. Hıkâye, Halid Ziya. Anibal, M. Turhan Tan Ekonomi, harb endişesi gedincide içinde bulunan Avrupaiz altı röporotaj. Spor haberleri, Venize los tefrikası. T>okHxuneuda; Cocuk sahife'H. fkındde Üçüncüde Fransız Sovyet itilâfı imzalanmak üzere mi? Frannz ingiliz ve ttalyan Başvekilleriîe Fransız Hariciye Nazın bir arada sistemmi ve îngiliz politikasım ninaî, ve belki de tehlikeli bir dönürae götürrmişlerdir. Stresadan evvelki îngiliz pelihicası, serbest müzakerelerle, Almanyanın iştirakini temin edecek bir mukavele teminini istihdaf eden 3 şubat karamamesinin esas hatlannı takib «tmekte idi. Maamafih, Laval ve Musolini, {ArktLSt altınct sahifede) Londra 24 (A.A.) Stresa konferansınm neticeleri ve Uluslar Kurumu konseyinin içtfma devresi hakkında fikir yürüten Daily H«rald gazetesi diyor ki: cStresa konferansı, ve Uluslar Kurumunun son içtima devresi Avrupa • Ulan Memo! Ne dersin bu kadınlar bizim işlere de kes«thk verecek mi?