31 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Perşembe 7 fubat 193$ j Mecmuasıuın ilk sayısı heyecanlı, dolgun ve çok canlı münderi catla çıkıyor. 1 6 sayfa 5 kuruş. I |M^^^^HHM^HBHMMM^J P o r c o m h p 3 1 İktnril/ânıın I Q ^ OnbİrİllCÎ SBIîe Nu. 3 8 4 8 Telgraı ve mefctup adresl:İSTANBUL CAĞALOĞLU Cumhuriyet, Istanbui . Posta kutusu: îstanbul. No. 246 rerŞeiTlDe O I IKUlCIKdllUn I 3 0 0 Telefon: Başmuüarrfr ve evl: 22366, Tahrir heycti: 24298, Id Idare vt matbaa Insmlle Matbaacıhfc ve Neşriyat Şirketı 24299 24290. ^ ./ umhurh İSTANBUL Torazi, Baskül v« Glçüler fabrikasında satılmaktadır. Adr«>: Tahtakal* 68 T«l. 22269 Roma anlaşması karşısında Fransız Bakanları Balkan andlaşmasının durumu bugün gidiyorlar Londra görüşmelerı Türkiye, dünyanm bu bölüğünde olsun barışı tutmak için, kendisi kadar canla başla çalışan öteki Balkanlılara gerçek kardeş bağlarile bağlanmıştır Bu bir söz değildir; terazinta gözüne btttOn gticiimOz atılmışttr. AtatOrkOn arkasında btttfta Tfirkiye vardır. ürkiye Cumhuriyeti hükumetinin Dışan İşleri Bakanı Tevfik Rüştü Arasın başkanlığmda çalışan son Uluslar Derneği konseyi başta çok dikenli Sar işinin güzellikle bitirilmesi olarak Avrupa barışı sayımmdan ileri değerde işler gördü. Uluslar Derneği hiçbir vakit son konseyinde olduğu kadar güclü ve yeter likli görülme mişti. İtalyan Habeş anlaşamamazlığının bağlandığı ,,( düzen bile Der>Vv 'w neğin onurunu *^V. *•, a r t l r a n bi r bi M. Yevtiç çimde başarıl rmştır. Bütün bunlarla birlik te bu konsey toplantısı dolayısile Cenevrede görülen işlerin bizce en ileride geleni hiç kuşkusuz (şüphesiz) Balkan Andlaşması uluş adamlarının kendi aralarındaki konuşmalarda vardıklan songulardır (neticelerd,irV« ,, geleri leri,, mümes • silleri) orada Rc ma anlaşmalan bakımından Balkanların, demel? kendilerinin du • rumlarını göz • üen geçirdiler Bu yolda konu şula konuşu' vdnlan songuları " M . Titulesko şöyle kısaltabiliriz: 1 Banşın bozuîmasına yer vermemek amacmı (hedefini) gözetliyen Roma anlaşmalan bu özlüğü (mahiyeti) ile pek iyidir. 2 Bundan dolayı Küçük Andlaşma gibi Balkan Andlaşmasının da ilk kaynaklarındaki (asıllanndaki) kendi özlüklerinden hiçbir nesne yitirmelerine yer yoktur. Bunun dikine (bilâkis) Balkan Andlaşması uluslarının yeni durum (vaziyet) karşısında kendi ar.Tİanndaki and bağlarını sıkılaştırmalan, pek îeştirmeleri, ber kitmeleri daha gerekli olur. Barışa yararlık (fayda) getirmek istiyen yeni bir düzen gene bu amacda kurulan eski düzenleri bozmalıdır. 3Yalnız AM. Maksimos vusturya özbey liğinin (istiklâlinin) korunması Avrupa banşını olanca bütünlügile elde tutmağa yetemez. Onun için Rbma anlaşmalannı büyük doğu andlaşmasile ve eğer gerekirse daha başka anlaşma kurumlarıle daha güclü kılmak pek uygun olur. Sovyetleı Birliğinin Avrupa barışma bu yolda getireceği yardım yabana atılamaz. Roma anlaşmalan karşısında Balkan Andlaşmasının duru munu gözden geçiren uluş a damlanmız, Av Tevfik Rüştü Aras rupanın daha geniş bir banştan gerçek yararhklar görebilmesi için işte işleri böyle görmüşlerdir, t: r• 11 Uzakşarkta vaziyet çok tehlikelidir Japonlarla Moğollar harbe tutuşmak üzere Şimalî Moğolistanda yapılacak muharebeler bir SovyetJapon harbine müncer olabilir Japonyanm Mançuri toprakla • rında yaptığı askerî taarruzlan simalî Çindeh •e dahilî MoğoIistandan ziyade Savyet Rusyası ile nkı rabıtaları bulunan çimalî Moğolistan hü kumeti üzerine tevcih ettiği anlasılıyor. Japonlar, Japon zabitlerinin kuman • dası altındaki Mançu müfre zeleri istikşafta bulunup Moğol müfrezelerile me teleler çikardık • tan sonra büyük taarruza haıtrlan mağa baflamif lardir. Mançuri ile Japon askerleri ve Şitnali Moğolistanla ftmalî Moğolis • Mançuriyi götterir harita tan hududlan ü • zerinde büyük kuvvetler tahfid edil MğolUtan hükumeti dabi mii mi^tir. Urkast Mnci tahlfeM) Ingiltere Fransaya yeni teklîfler yaptı Tunca ve Arda nehirleri yeniden taştı Edirnenin bir kısım yerlerini gene su bastı Edirne 30 «Hususî muhabiri mizden, telefonla» Bugün saat 16 da Tun ca ve Arda nehirleri tekrar yükselmeğe başlamıştır. Vali, polis merkez memurlarile beraber Gazimihal mahallesine gi derek bazı ev lerin boşaltılması için emirler vermi? ve tedbirler alınmıştır. Sulann yüksel mesi saat 20 ye doğru artmış, gene bazı ma halleleri su basmıştır. Karaağaçia E T dirne arasındaki çoseyi tekrar su kapladığından yolcu, münaka lâtı durdurmuş Karaağaçia Edirne arasındaki münakalât durdu. Nüfusça zayiat yoktur Frannz Başbakanı Flanden ve Dt} Işleri Bakanı Laval Fransız Başbakanîle Dı« işleri Bakanı bugün Paristen Londraya hareket ediyorlar. Bu seyahatin Avrupa vaziyetinde ve Ingiltere ile Fransa arasındaki münasebatta na»ıl bir rol oynıyacağı iki tarafra parlimentolarmda ve mat^uatında ehemmiyetle tnevzuu bahsolmak • tadır. Resmî ağızlar muayyen ve müspet birşey söylemekten çekiniyorlar. Fakat gazeteler Ingiltere • nin neler teklif edeceğini açık bir surette anlatıyorlar. [Arkası altıncı sahifede] "Atatürkün yurdu bizi de Istanbui a celbetti!,, Uluslararası Kadın Birligi Reisi, 12 inci kongrenin Amerika Lâhey Dîvanma girmiyor Âyan, Reisicumhurun teklifini reddetti *****&* toplanması sebebini böyle îz^ı (Oatte) Edirne EUhtrik Şirketi önunde kayıkla dola • şanlar, (altta) Gazimihal camiti tular altmda tur. Saat 22 ye kadar olan su bas si durmuş gibidir. Bugünkü su baskını hemen hemen evvelki akçamkını evvelki güngünden 44 santİm ki kadar yükselmiştir. Bu sebeble daha azdır. Her ihtimale karşı esaslı tedbirler alınmıştır. Nüfusça zabazı mahalleler tahliye edilmiştir. yiat yoktur. Kadri Oğuz Son dakikada sulann yükselmeve bunlar yürekten gelme gerçek görüşler olduğu için ortalıkta üstünlük tutmuştur. Se vincle yazmak ve kıvancla okumak gerektir ki yalnız barış ülküsünden sezgi (ilham) alarak ileri götürülen bu düşünceleri düşünen Balkan andlaşmacıları herşeyden önce her vakit ve her iş önünde kendi aralarındaki çözülmez birliğin sürüp gitmesi gerekliğine bir daha inan getirmişlerdir. Son Cenevre birleşmelerinin ortaya çıkardığt iyiliklerin ve gerçekliklerin en büyüğü bu olmuştur. Dün Cumhur Başkammız Atatürkün Yugoslavyadan gelen dost selâmlarına dostça karşılıklarını iletmeği Belgrad Elçimiz Bay Haydara ısmarlamış olduğunu okuduğu muzda Balkan Andlaşmasının gücünü yapan büyük yeterliklerin (salâhiyetlerin) hepsi gözlerimizin önünde bir daha canlanmış oldu. Burada kendimizden, Türk uluşu başındakilerden söz açmağa yer görmüyoruz. Türkiye Cumhuriyeti dünyanın bu bölüğünde olsun banşı tutmak için doğruyu an!amakta kendisi kadar canla başla çalışan öteki Balkanlılara gerçek kardeş bağlarile bağlanmıştır, ve bu bir söz değildir. Terazinin gözüne bütün gücümüz atılmıştır. Atatürkün arkasında bütün Türkiye vardır, ve Tevfik Tüştü Aras Türk hükumetinin yalnız dilgesi değil, dilmacı (tercümanı) dır da. Yugoslavyanm Balkan Andlaşmasına bağlılığını dün büyük Kral Aleksandr yüksek özlüğü (şahsiyeti) ile gösteriyordu. Bugün Yugoslav ulusunun bütün bir saygı ile başında taşıdığı onun angısı (hatırası) dır ki gene orada bu büyük Işi ilk kaynağındaki özeni ile el üstünde tutuyor. İşte Kral Naibi Son Altes Prens Pol Hazretleri, işte Başbakan ve Dışan İşleri Bakanı Yevtiç, işte Savaş İşleri Bakanı General Zifkoviç.. Her biri ulu» severlikleri kadar olaganlığınca geniş, gerçek ve onurlu bir banşa bağlı çelik yürekli demir gibi adamlar. Böylelerile dost olmakta gerçekten insanın keyfini olduğu kadar onurunu da artıran bir başkalık vardır. Bu alanda Romanyanın çok değerli ve bütün Avrupaca sevilen ve beğenilen Dışan İşleri Bakanı M. Tituleskoyu unutmak olur mu? Samajeste Romanya Kralı Hazretlerinin bütün düşüncelerini tıpkı tıpkısına ortaya çıkarıp yükselten ve böylelikle insanlık ülküsü ne olduğu gibi kendi ülkesine de büyük yararhklar veren bu sayın diplomatın bütün Türk yürekle rinde gerçekten saygı değer bir yeri vardır. Biz Kral Hazretlerile o nun değerli uluş adamınm özlük lerinde (şahsiyetlerinde) bütün Romanyayı yjügünüyoruz (selâmhyoruz). Komşu ve dost Yunanistana gelince Cenevrede buncalayın alkışladığtmız andlaşma konseyinin onun Dtşan İşleri Bakanı M. Maksimosun başkanlığmda toplanmış olduğunu söylemek, bu uluşun andlaşmadaki sağlarh ve onurlu yerini göstermeğe yeter. Türkiye ile Yunanistan, insanca yaşayışın en parlak örneği olan Balkan Andlaşmasına ilk temeli kendi aralarındaki dostlukla atmış olduklanm düşünerek dünyanın sonuna kadar kıvanc duyabilirler. Cenevrede andlaşma konseyî nin hep barış adına derin ve uzak gören konuşmalarile çok iyi iş gördüğünü belirtirken işte böylece andlaşma ülke ve uluslannı get çek ve yürekten bir sevgi gözünün genel bakışile kucaklamış ol Amerika Ayan meclirinin içtima aalonu Amerikanin Lâhey divani adaletine girmesi için Reisicumhur MUter Ruz • veltin Amerika parlamentosuna yapmif olduğu teklif Avrupada büyük ümid ler uyandirmiçhr. Çünkü Amerikanm beynelmilel divani adalete girmesinin Uluslar Derneğine girmesine yol aça cağı ve Uluslar Derneğinin Amerikanm girmesile bütün cihan sulhunu muha • faza edebilecek bir müessese olacağı umulmuftu. Fakat bu ümidler boşa çikmijtir. Çünkü Amerikanm haricî ijlerinde son söz sabibi olan âyan raedisi Reisicumhurun teklifini reddetmiştir. Bu suret 1« Amerika efkâri umumiyesinin Av (Arkası ikincı sahifede) iıumııııııınııııımııııifiHiıııııııııııııımmııııııiHiııııııiMiıııııiMiıııun Mm. Korbet A?bi ve Mm. Roza Manut, Türk Kadın Birligi azasile bir arada... Nisanın 10 unda Yıldız sarayın • da toplanacak olan uluslararası kadınlar kongresinin hazırhklarile mesgul olmak üzere şehrimize gelen Uluslararası Kadınlar Birligi reisi Madam Korbet Aşbi dün Park otelde bir muharririmîze şu be yanatta bulunmuştur: « Dünya kadınlannm vaziyetinde ileeleyiş vardır. Yalnız Almat> ya müstesna... Orada pisikolojik se< (Arkast ikinci sahlfede^ MiıniMiıııııuıııııııııınMiııııtııııııiMiıııııııııııuııııııııııiMiıııııııtııinııııntnuııımiıııııiMmııiMinınnnııiMiiııııiMMiııınııiınitııııııııunıuııııı Kadın saylav olursa Seniha Nafiz «Askerlik te yaparız, yeter ki o kuvveti bulmak için hazırlanılmış olalım!» diyor Birçok liselerde muallimük ve roudürlüklere Türkiyede ilk kadm ma arif müfettisliği yapmıs olan ve halen Yeni Türkiye mektebi sahib ve müdürü bulunan Seniha Nafiz Hızal anke timize su cevablan vermiştir: « Cumhuriyet hükumetimizin her alanda olduğu gibi siyasal haklarum zı da tanıması yüregimde engin se • vincler yarattı. On be», yirmi yıl önce düsihnüzde görmediğimiz değerlere erdik. Büyük Onderin gösterdiği ısıkh yolda yürümek ve yurdun dileğini ülkü yapmak, simdiye kadar kültür yolunda olduğu gibi, bilgilerimi yurda faydalı gördüğüm seylerle bezendirmek ve basarmak isterün. GÖKYÜZU Vazifede kadm • erkek Kadın erkek arasında saylav ol • sun, noemur olsun dilek ve güc yönünden hiçbir fark görmüyorum; yeter ki yurdlannı ve islermi sevsinler. Kadın asker olmalt mı? tstiklâl Savaşımız Türk kadınmın yurdunu korumak için yaptığı y^rarhklarla doludur. Cepaneyi yağmurdan saklamak iein çocuğuno açıkta bıraka» Yeni Türkiye mektebi müdürii Seniha Nafiz Hızal anneleri hatırlamak kâfL Bence tehlike karşısında kadın, erkek ayni heye canı duyar, heyecan kuvvet yaratır, sahlandmr. Sinirlerimize bu kuvvet'eri toplamak abfkenlığı verilirse bir diiArkan «çüncu duk. YUNUS NADl