11 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

l i Mart Cumhuriyet MÜLÂHAZALAR Yalovayı güzelleştirmek Çekoslovakya îçin ne yapmak lâzım? Profesör İgersheimer dün Cerrahpaşa hastanesinCevabı, deha derecesinde yuksek deki yeni anfide ilk dersini verdi M. Benesinde Romaya bir zekâya muhtaç olmamakla be Fransanın Ingiltereye cevabı birkaç gün daha geci raber, bu sual Akay vapvrları idare gidecegi anîaşıîıyor heyetini günlerdenberi mesgul edip Prag 10 (A. duruyor. Muhterem heyetin birbirikecek, M. Barthounun Mr. Hendersona A.) Lidno ni takip eden içtimalanndan gazeyolladığı bir mektup ving gazetesi, M. te sütunlarına sızan haberleri oku SON TELGRAFLAQ Göz hastalıklarma dair Orta Avrupa ve Silâhlar meselesi Paris 10 (A.A.) Havas ajansından: Milletler Cemiyeti kitabeti, konferans mesaisinin tekrar başlanmasına ve M. Hendereon ile tngfltere, Franca, ttalya arasında yapılan muhaberata ait bir dosya neşretmiştir. Bu dosyada 12/2/1934 tarihinde M. Barthou tarafından M. Hendersona yazı'mış bir mektup ta vardır. Mektupta Fransa ile Almanyanm teati ettikleri noktalann metinleri mevcuttar ve Fransanın noktai nazarmda urar ettiği kaydedÜmek • tedir. M. Barthou Fransanın şunlan ileri sürmekte urrar ettiğini Uâve ediyor: 1 Bütün milletlerin emniyette hukuk müsavatı tahakkuk edene kadar kontrol altında bulundurulmak üzere devre devre silâhlan azaltmaları. 2 Müessir tatbikatm zamân altına •lınması. 3 Her milletm ordu mevcutlan, yarı askerî teşekküllerin nazari dikkate almması, tngilterede tekzip edilen bir çayia Paris 10 (A.A.) Alâkadar ma kamlar bu hayati meselenin iyice tet • kikından sonra karar vermek istediklerinden hükumet terki teslihat bakkın daki son İngiliz muhtırasına vereceği cevabı birkaç günden evvel göndennek niyetinde değildir. Ingüiz muhtırası ve Fransızlar Londra 10 (A.A.) Maliye nann, hükumetin geniş mîkyasta şimdiden bir mfllî müdafaa plânı hazırladığma, bu plânın gelecek sonbaharda meclise verileceğine ve birkaç milyon tngiliz lirasına malolacağma dair bir gazetede çıkan haberleri kat'iyyen tekzip etmistir. Görünüşe bakılırsa, Londra kabinesi tekrar silâhlanma vadisine girmeden evvel yeni bir teşebbüste bulunmak iste • mektedir. •.m.mınKi»HUnHIII)il»llllliniUminillllllllinilHIIHmı dukça, doğrusu, memnun oluyor duk. «Eski vapurlar tamir oluna cak» dediler; sevindik. «Yeni seri vapurlar almacak» dediler; daha çok sevindik. cTarifede postalar sıkla«tırılacak» dediler; musip bulduk. cGidiş geliş fiatleri ucuzlıya cak» dediler; takdir ettik... Fakat böylece içtimaiar ve karar» lar yolunda giderken, geçen gün, gazetelerde föyle bir haber gözü • müze çarptı: «Yalovaya gidiş gelis vapurlarla doğru dürüst yapılamadığın dan, Akay idaresi, lstanbulla Ya lova arasında tayyare postalan ihdasmı düsünmektedir.» Lâtife zannettik; ve eğer evvelki sabah intişar eden Akşam refiki mizde muhterem meslektasımız «Aksamcı» nın buna dair olan bir fıkrasmı okumasaydık, ihtimal, hâlâ öyle zannedip gufecektik. Hal buki iş ciddî imiş; ve Akay idaresi boyle bir karar vermeği, •ahiden düşünüyormuş... 20 metre boyunda İskân kanununun bir deniz canavarı 10 uncu maddesi Amerikalı bir kaptanın Dahiliye Encümeni dür lâyihayi kabul etti gördüğü müthiş canavar? Nevyork 10 (A.A.) Moretama transatlantiği, Antillere yapmış olduğu seferden dönerken Bahama takımadalar. karşısında muazzam bir deniı canavan görmüştür. Burada muvasalatta kendisinden ixahat istenilen kaptan, canavarm muhakkak 20 metro uzunluğunda olduğunu derîn kamburu ve balık kanadma benziyen diğer bir takım biçimsizlikleri bu lunduğunu söylemiş'ir. Kaptan bu sözlerine ilâveten: «Bu ca navart iiç dakika temaşa ettim. Ayni sularda 11 nisan tarihinde görmiiş olduğııırjz ydan olması ihtimali vardır» demiıür. , Ankara 10 (Telefonla) Dahiliye encümeni bugünkü içthnamda halen meriyette bulunan iskân kanunun onuncu maddesi yerine kaim olmak Uzere hiikumetçe teklif edilen kanun lâyihasmı lnhisarlar Vekilinin huzuTİle müzakereye devam etmiş, muhacirlerin beraberlerinde getirebilecekleri eşyamn tasnifinde nevi ve miktarlarmda bazı tadilât yapmak suretile kabul etmistir. Şeker, hükumetin teklifinde ol duğu gibi kabul ediltniştir. Bu tasavvuru tahlil eden «Ak • samci» muhtelif sebeplerden dolayi Yalovaya vapurla bağlı olma nın mümkün, yahut hiç değilse, mttnasip olmadığmı söylüyor ve di > yor ki: <Aferin Akay idaresine. Bu karar güzeldir; yerindedir. Haki • katen Yalovaya tayyaresiz gidil • mez.> Bize kalırsa bu karar, güzel ve yerinde olmaktan ziyade havaî ve yersizdir. «Yalovayı nasıl düzelte lim?» bahsinde hiç düsünülmiye • cek birşey varsa o da tayyare postalan ihdasidır. Maksat Yalovayı simdikinden daha iyi bir hale geti • rebilmek olduğuna göre bu vadide yajpılabilecek isleri föyle bir gözden geçirelhn: Yalovada bütün Avrupa su şe • hirlerinde olduğu gibi, sinema, tiyatro ve daha başka eğlence yerleri yapılabilir; Yalovada daha ucuz ve daha rahat yasamak çare • leri düsünülebilir; Yalovada temiz ve havadar sanatoryomlar mşa edilebilir; ve saire .. ve saire... Suyunun ve havasınm sifai has salan doktorlann raporlan, hasta lann tecrübelerile sabit olan güzel Yalova eğlencesizlîk yüziinden maalesef can sıkıcı bir hal<tedir. Yu kanda bir iki tanesini zikrettiğimiz «hos vakit geçirtecek mües5e«eler> yapılmadıkça hiçbir ecnebi seyyahm Yalovaya adım atmıyacağmı kabul etmek lâzımdır. Yalovaya gitmek ihtiyacında olan ve pahalılik yüzünden gidemiyen oldukça geniş bir halk tabakası da mev cuttur. Tayyare postalarına gelinee; bn Amerikanvari bir fantezidir ve bü tün meziyeti ancak mecli*lerde konufuldukça gülünecek hos bir m e v zu olmasından ibarettir. DOĞAN NADl Dün ilk derste tulunanlar ve profesör Igertheimer dernni verirken Cerrahpaşa hastanesinde yapılan Profesör, bundan sonra, dersine geanfinin bütün tesUatı bitmis, dün dersçerek göz teşekkülâtmm eski Mısırlılar lere baslanmıştır. Cerrahpasadaki göz zamanmdanberi malum olduğunu, son klmigi mütehassuı ve Tıp fakültesi göz devirlerde göz hastalıklannm ayn bir hastalıklan odinaryüs profesörii M. tıp şubesine merbut olduğunu ve gerek İgersheimer dön yeni anfide ilk açdış Unfversitelerde, gerekse pratikte göz has dersini vermiştir talıklanna büyük bir ehemmiyet ve rüdigmi ilâve etti. Son yirmi bes sene Derste Üniversite Rektörü Doktor zarfmda bilhassa gözlük camlannda Neşet ömer Bey, Tıp fakültesi Dekam yapılan tadilâta dair malumat verdikTevfik Salim Pasa, fakühe profesör ten sonra birçok göz hastalıklannm dileri ve talebesi haztr bulunmustur. Proğer hastalıklarla olan münasebetlermi fesör tgersheünerm dersini profesör anlattu Murat Rami Bey türkçeye tercüme et miftir. Bundan sonra profesör, verem ve frenginin göz hastalıklarmı tevlHte ne Profesör İgersheimer, evvelâ Tür dereceye kadar amîl olduğunu izah ve kiyede yapılan bu yeni Üniversite ve ilim teşkilâtına kendisinin de istirak etti gözle cumlei asabiye merkezi arasm • daki münasebetleri zikretmiş ve he rilmesinden duydugu tftihan anlata men hemen körlüğe mahkum hasta • rak bu munasebetle Maarif Vekâletme Iarda, yeni bir usulü tedavi sayesinde ve Üniversite Rektörlüğüne tesekkür yuzde otuzla seksen arasında fifa ne> etmistir. Sonra asrî Türkiyenin böyle ticeleri almdığım bildirdikten sonra tamüfkül ve yuksek bir isi basarmak için lebe samilerine hitaben demistir ki: sarfettiği gayreti bayret ve takdirlerle c Sm flmî taharriyata iştirake karfdadığmı söylemis ve Alman pro • davet ediyorum. thnî tetkikatla meşgul fesörlermin bilgilerini, tecrübelerini olduğunuz takdirde birkaç sene sonra Universitenin tealisine hasrehnege ha • içinizden herhangi biriniz büyük bir zır oMuMarmı, fakat daha faydalı iş kesif yapmağa muvafrak olursanu o ler yapabihneleri îçin lâznn olan va • vakk bu sahada da güneşin şarktan dosıta ve imkânlarm kendilerine temin eğacağma şüphe yoktur.» düeceğini ümit ettigini bildirmistir. Profesör siddetle aBaslanmtsfar. Benesin bugün lerde Orta Avrupa meselesini M. Musolini ile bürlikte tetkik et mek üzere Ro maya gideceğine dair Viyanada dönen bazı şayialam kaydet mektedir. •»!. Benes M. Benesin bo ziyareti, M. Dolfus ve M. Gömbösün seyahatlerini mot*> akıp yani hemen bu ay zarfmda vuku bulacaktır. Bu ziyaretin nefa'eesi olarak ttalya ve Küçiik ttilâf arasındaki mfin» sebatta husule gelecek salâh, Avusturya içm gerek siyasî ve gerek octısadf büyük bir ehemmiyeti baiz olacakn. CUMHURtYET Çekoslovakya Haıicıye Nazın M. Benesin Romayı zl yaret edeceği şayialan mevcut myaal ahval ve icabata pek te aykın birşej; değildir. Çünkü Avusturya meselesin« de ve Oıta Avnıpadaki vaziyette Ku» çük Itilâf devletlerinden Yugoslavya ile Romanya ltalyaya karşı muhalif bu> lundukları halde Çekoslovakya bu ma selede ltalyaya muhalif değildir. Fransa gibi Çekoslovakyamn da *n büyük emeli Avusturyanın Almanya ü< birlesmemeaidir. Romanya ile Yugos • lavyaya gelmce bu devletler Avusturyanın Almanya ile birlesmesine pek ehemmiyet vermemekte, fakat Avus turya ve Macaristanın ltalya ile her n« suretle «lursa teşriki meaai etınelerin* siddetle muhalefet eylemektedirler» Anlasılan Çekoslovakya ltalya ile Yogoslavya ve Romanya arasmdaki zıd • diyeti kaldırrnağa ve Küçük cephesini tevhit ederek karşt çevirmeğe çalıştyor. ttılâfm Almanyaya Reşit Galip merhum için ihtifaller isveç prensi huku' unu kaybet'i Berlrâ 10 (A.A.) Gazeteler Isveç Prensi Sigvardin balayı seyahatini geçirmek üzere Ualyadan vazgeçerek Beriine geleceğini yazıyorlar. lsveç Kralı Gustavm gaybubeti dolayısile kendisine vekâlet eden veliaht, Stokbolmde, kabine azasına Prens Sigvardın bütün hanedan hukunu kaybettiğini ve bundan sonra isminin Berna dotte olacağmı bOdirmistir. Balkan misakı ve Yunanistan (Birinci aahifeden mabat) mGzdeki hafta içinde meclise verî • lecekrir. Ispanyada açlık Madritte bir fırın açlar tarafmdan yağma edild' Madrit 10 (A.A.) Kadmlarla çocuklardan mürekkep bir kafile bir fınna hücum ederek camlan kırmışlar ve: «Ekmek isteriz» diye haykınp, mevcut ekmekleri yağma etmişlerdir. Diğer taraftan, Ciudad Real eyaletinin «San Lorenzo» kasabasuıdan bildirildiğine göre devam eden işsizük dolayısile aç kalan 150 aile haşlanmış otlarla beslenmek mecburiyetinde kalmışlardır. M. VenizetoM ne diyor? Atina 10 (Hususî) Itilâf hakkında fîkri sorulan M. Venizelos yalnız itilâf husulünden memnun ol duğunu söylemekle iktifa etmistir, Bir şayia Atina 10 (Hususî) Hükumetle muhalifler arasında elde edilen itîlâftan sonra M. Maksimosun Hari • ciye Nezaretinden aynlarak mün hal olan Maliye Nezaretine tayin edileceği, yerine M Papanastas'm nun geleceği söylenmektedir. TOtön kanun lâyihası Ankara 10 (Telefonla) Yeni tutün kanun lâyihastmn biran evvel mü « zakeresi için havale edildiğî encümen • lerden seçflecek azadan mürekkep bir encfimen tarafmdan tetkikı hakkmda verilen takrir muvafık görülmüstür. Ketît Galip Bey merhum için Ankarada yapılan ihtifci Doktor Reşit Galip icin Ankara Halkevi geçen cuma giinü bir ihti • fal yapmıstır. Bu îhtifalde birçok kimseler bu büyük ölünün hayati ve meziyetleri hakkinda sözler söyle • mislerdir. Ezcümle Necip Ali Bey Umumi Harpte ve Istiklâl Harbinde Reşit Galibin hizmetlerinden, Tıbbiyede ki smıf arkadaşlarmdan ve hasta Iığmda yamndan aynlmıyan Şükrü Yusuf Bey mektep hayahndan bahsetmişlerdir. Münir Hayri Bey son günlerde memleketî için hayatmı ve her şeyi feda eden Reşit Galibin memleketi için neler düşündüğünü ve neler yapmak arzusunda olduğunu an latmiş, doktor Etem Bey hastalığı zamanında geçen günlerini ve bu günlerde, çok genç hayata gözle rini kapatan Reşit Galibin çektiği ıstırap ve duyduğu elemleri, ölü münü hikâye etmistir. Tebrik telgralları Ankara 10 (Telefonla) Tür kiye ve Macaristan dostluk ve ademı tecavüz misakının uzatılması hak kmdaki itilâfın Büyük Millet Meclisi tarafmdan tasdikı münasebetile Hariciye Vekili Tevfik Rüstü Beyle Macar hariciye nazın M. Kanya arasında telgraflar teatî edihniştir. Rnmen kabinesinin bir içtimat Bükreş 10 (A.A.) Nazırlar meclisi saat 19 dan 21 e kadar Hariciye Nazırı M. Tituleskonun ikametgâhmda müzakerelerde bulun muştur. M. Titulesko, Romanyanm harîcî siyasetile Balkan misakı va son vakayi hakkmda izahat ver miştir. Başka bir haricî siyaset ta kibi imkânı olmadığmı müşahede eden Nazırlar meclisi, takip edil mekte olan »iyaseti ittifakla tasvip ederek M. Tituleskoyu elde edilmiş olan neticelerden dolayı tebrik et miştir. DahUiye nazırının beyanatı Madrit 10 (A.A.) Dahiliye nazm, matbuata verdiği bir beyanatta bazı belediye reislerinin, valilerin emîrlerine itaat etmemelerinin umumi asayiş için bir tehlike teskil ettigini «öylemi.tir. Binaenaleyh, nazır, utnumî asayif kanununa tevfikan vaKlerine itaat etmiyen belediye reislerinin yerine baskalarmı getirmelerini emretmişa'r. I MAARtFTE ilkmektep muallmteri maaşları Bazı vilâyet hususî mukasebelerinin ilkmektep muaUimleri maaşlannı öde yemedikleri anlaşıhms ve Maarif Vekâleti henüz verilmeyen maaslann verfl • mesi için lâzım gelen tedbirleri almıştır. Şehrimizde de ihtifal hazvrlanıyor Yuksek tahsil gençleri Reşit Galip merhum için büyük bir ihtifal hazirlamaktadırlar. tstanbuldaki Rodoslu gençier de Reşit Galibin hatırasını taziz için bir toplantı yapacaklardir. Soy adı ve skân lâyıhalan Ankara 10 (Telefonla) Büyük Müle* Meclisi Adliye ve Muhtelit tskâa encümenleri bugün de toplanarak soy adı ve iskân kamm lâ • yihalarmı tetkik etmiştir. Yeni iskân kanunu mevkii meri yetteki kanunun yerine kaim ola • caktır. ; Oört devlet zabıtasının aradığı kadın bulundu Berne 10 (A.A.) Avmturya, Belç&a ve Fransa ve Rosya zabıtalan tarafmdan aranılmakta olan sergüşetçu Eleonore Lieb«rman Zurih crveffmda yakalanrnısbr. Şimdi darussifada müsahede akmdadır. ŞEHİR tŞLERt Be!ed:yenin Tflrk inkılâbı kütüphanesi Belediyenin Türk inkılâbı kütüpanesinin hazulıklan ikmal edihniştir. Kü tüpane yakında merasimle açılacaktır. tnkılâp kütüpanesinde otuz beş bîn cflt muhtelif devirlere ait çok kıymetli kitaplar mevcut bulunmaktadır. Bun dan başka kütüpanede Osmanlı impa ratorluğundan, ta Ahmet Salis zama nından bugune kadar Türkiyenin Avrupalılaşmağa doğru geçirdiği inkılâp • lara ait bütün vesikalar kolleksiyon ba> linde mevcuttur. Kütüpanede Türk gazeteciliğme ait büyük ve zengm bir kısım da vardu. Burada Türkiyede çıkan ilk gazeteden bugüne kadar mtkar etmiş o!an butün gazetelerin birer kolleksiyonu bulun maktadır. Radostan taziyet telgraft Rodos Cemiyeti tslâmiyesi Reşit Galip merhumun ailesine bir taziyet telgrafı çekmişler ve Rodos Türk lerinm matem içinde olduklarmı bild irmişlerdir. Atina gazeteleri it'lftftan memnun Atma 10 (A.A.) Atina ajansi bildhriyor: Bütün matbuat fırka fırka olmaksızın, Balkan misakı hakkmda hüku • metle muhalefet arasında husule ge • len anlasmayı selâmlamaktadır. Medis, misakı aktedildiği, ve siyasi rauhit Oe efkân umumiye tarafmdan i^tifakla tasvip edildiği ^küde tas dik edecekir. Bütün gazeteler, istisnasız olarak, tekmil siyasi fırkalarda Yunanistanm haricî siyaseti hakkındaki an'anevî zmniyet vahdetinin tekrar teessüs etmiş olduğunu kaydebnektedir. Proya gazetesi, husule gelen itilâfm misakm manası haldunda siyasî sefler arasında hiçbir zaman esaslı bir ihti lâf olmadığmı ispat ettigini ve bunun gerek Yunanistan dahilinde ve gerek hudutlar haricinde kaydi lâzım brşey olduğunu yazıyor. Elefiron Vima gazetesi, anlaşma • nın haricî siyasette zihniyet birliği için bütün Yunan Siyasî fnkalannm gö rüş vahdetini tekrar tesis etmekte ol • duğunu kaydetmektedir. Ankarada b r lisan kursu açıldı Ankara 10 (A.A.) Yuksek zi • raat enstitülerinde almanca için serbest ve ücretsiz bir tatü kursu açılmıstır. Bu kurs hazirana kadar devam edecektir. Avusturyada Krallığa Sovyetlerin mühim bir tasavvuru doğru yeni adımlar (Birinci sahifeden mabat) muştur: «Bu suale cevap veremem, ancak Heimvehrenlerin vatanî bir vazife görmekte oldukları şüphe götürmez bir keyfiyettir.» CUMHURİYET Avusrurya da Haimwehren faşist teşkilâh, hükumeti icbar ederek hükumet kuvvet lerile birlik*e sosyal'zmi imha ettikten tonra vaziyete hâkim olmuştu. Maa baza bu teşkilât mensuplan bu mevkii muhafaza edeceklerine emin olma dıklanndan Habsburglan tekrar iktidar mevkiine getirerek hükumeti sağlam ve an'anevî esaslara istinat ettirmeği düsünüyorlar. Geçenlerde bu teşkilât Habsburg hanedanma mensup emlâk ve hukukun iadesini talep etmişti. Şimdi Habsburg hanedamna mensup zevatı kendine aza yapmıstır. Hatta Romanya Kralınm hem şiresi Prenses lleananın kocası Ar • şidük Antuan bu teşkilâta girdiği Cedun hududundaki dem'ryoltan Ankara 10 (Telefonla) Nafıa encümeni Suriye hududu üzerindeki de • miryoUanntn isletilroesine dair Fransa ile aktedOen itflâfm tasdikma ait lâyihayı tetkik ve tasvip etmiştir, Uşakta ziraî vaziyet Uşak 10 (A.A.) Bu sene Usak ve müHıakatmda 56,390 dönüm ar pa, 165,430 dönüm buğday, 4,282 dönüm hasas ekihniştir. 3,000 dönüm kadar haşas soğuktan fazla müteessir olmustur. Yazlık zeriyata baslanmıştır. Oksfort Kembriç atletizm mdsabakası Londra 10 (A.A.) Oksford ve Kembriç Darülfünunlan arasında ya pılan atletizm müsabakasntda Oksford 74 galip gelmiştir. Oksford talebesinden Amerikalı atlet Stanvood zanmak suretile bir rekor Stanvood yüksek kendi darülfununu namına 3 musabaka ka • yapmıştir. atlama, 120 yarda Çin asherî heyeti Varşovada Varsova 10 (A.A.) Beş zabit ten mürekkep ve Jeneral Yang • Tsinin riyaseti altmda bulunan Çin askerî heyeti Moskovadan buraya geunisbr. Avrupa ordulan hakkmda tetkikat yapmak niyetinde olan heyet Varşovada, bir gün kalacakbr. Şehir Mec'isi Şehir meclisi encümenleri muhtelif meselelerin tetkikile mesguldür. Encü menler meclisin şubat devresinden ev velki celselerden gelen bütün evrakın tetkikini bitirmişlerdir. Şehir meclisi içtimalanna 17 marta kadar devam ede cekti. Haber aldığımıza göre mart so nuna kadar devam edilmesi için bu celsede teklifatta bulunulacakhr. (Birinci sahifeden r^.abat) devletlerden yalnız Fransa ile ademi tecavüz misakı yapmıslardı. Sovyet hükumeti herhalde bir ta raftan sulhperverliğmi ispat etm«k ve dığer taraftan Japonya gibi kendisine gizli husumet beslıyen devletleıin amalini meydana çıkarmak maksadile böyle bir tedbire muracaat edccektİT Fakat bu teşebbüsün bütün dünyaya şamil bir netice vermesi şuphel'dir. Çünkıi halıhazırda ikı taraflı mdzakereler menfaatleri mütecanis olmıyan devletlerın toplu muzakerelermden daha müspet ncticeler vermektediı gibi Prenses dahi Heimwehrenlerin kadınlara mahsus teşkilâtına dahil olmuş, hatta konferans vermeği ka • bul etmistir. Anlasılan Heimwehrenler Roma.n yanın Habsburglarm iktidar mev kiine gelmesine muhalefet etmesine mâni olmak için Prensesi de bu işe karışhrmışlardır. manialı ve 220 yarda manialı yarışlan üstüste tki senedir kazanmaktads*.