12 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi inci cüzü çıktî 51 K n QCQA ÎSTANBUL CAĞALOGLU n g . OaaO Telgraf ve mektup adresl: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No. 248 Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrlr heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacüık ve Neşrlyat Şlrketl, 24299 um urıye Şehir bütçesi Belediye yeni varidat anyor Şehir Medü dün birind rei vekili Sadettin Ferit Beyia riyase tiade toplandı. Lubiyat resmine azami derecede zam icran teküfi bakkında heaap isleri müdürlüğü • nun müzekkere sine MüOrîye En cnmeni tarafmdan verflen cevap o • kundu. Manyasi • 12 M8Iİ 1934 Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir faıte buluRmak lâzımdır. j Inkılâp kürsüsü Dersleri radyo ile Tamim edilmelidir Ankara: 11 mart (.Başmuharririmizden) nkılâp tarihi kürsüsünün Ankamda da açılmasma karar verümisbY. Ayni hocalar dersleri Ankarada ve İstanbulda vereceklerdir. Fazla olarak Ankara kürsüsünün Başvekil İsmet Paşa tarafından verilecek bir mukaddem« dersile açüması derpiş edilmis oldugu gibi ders senesi sonunda BaşmktLâpçı Gazi Hazretlerinin o zamana kadar verilmiş olacak derslere nazaran vaziyeti kendi yüksek görüşlerile hulâsa eden bir ders vermelerinin nriimkün ve pek iyi olacağı tasavvur edümiştir. Türk inkılâbının mübdü olan Büyük Gazi tarafından verilmi» olacak bir dercin ne büyük kıymeti haiz olacagmı izaha hacet bile yoktur. Gazinin en yakm arkadası tsmet Paşanın bu derslere velevki bir mukaddeme şeklinde ifti • raki elbette çok ehemmiyetli bir hâdi sedir. Türkiye inkılâbı zaten nev'i kendisine mahsus ve eserleri meydanda büyük bir insanlık yükselme ve ilerileme hamlesidir. Bunun muhtelif cepbelerden mütalea olunacak bir ders ha linde tedvini zaten nniihim bir iştir. Inkılâp şeflerknizm bu derslere yakından gösterdikleri alâka ise onkunn e • hemmiyet ve kıymetlermi artırdıkça artıracagı şüphesizdir. u Inkılâp Enstitüsünde dünkü ders D Yusuf Kemal Bey dün ilk dersini verdi Sabık Adliye Vekili inkılâbı iktısat bakımmdan anlattı, eski devirlerle bugünu mukayese etti minin tezyidini kabul etti [Telefon şirketinden geri| alınacak parayı Tıp Şehir Meclisi lubiyat res Fakültesine vermeliyiz Ankara, 11 (.Başmuharnrtmizden, telefonla) Başta «Cumhuriyet» olarak tstanbul matbuatı telefon ücretle rmden iade olunacak 200 küsur bin lira ile bir hastane inşasım iltizam ediyorlar. Bu paranm bir hastaneye tahsisindeki vakıf formalitelerinin müşkülâtma karşı gene ayni vazifeyi ifa etmek üzere niçin Tıp Fakültesine tahsismin istenilmediğine hayret ediyoruz. Tamamen muasır bir müessese haline koyduğumuz üniversitemizin hâlâ ikmal olunacak birçok noksanları vardır. Bu maksatla Üni versitede bir teberrü ve vakıf sandığı tesismi çok Kinımlu görmüş olduğumuz malumdur. Şimdi telefon ücretlerinden iade olunacak parayı Tıp Fakül • tesinin bilhassa hastanesi itibarile noksanlannı ikmale gidebilmek ~^^^^r^^^^^ ^^^^^~^^^^~^^^^^^^* imkânı bizim için bir fırsatbr. Malumdur ki Tıp Fakülteskıi tstanbul tarafına nakletmekliği • mizin belli başlı sebebi hastane lerimizm tstanbul tarafmda bu lunmasıdır. Tıp Fakültesi, derslerini ekseriya seririyat tatbikatile hastanelerde görür. Fakültenin hastaneler noktai nazanndan zenginleşmesi ve mükemmelleşmesi gazetelerimizm istediği gibi müsta kil bir hastane vücude getirmek ten daha iyi ve daha şamil, fay dalı bir iştir. Binaenaleyh ayni maksadi daha iyi if a etmek üzere iade olunacak parayı Tıp Fakültesine tah siste pek büyük bir isabet vardır. Gazetelerimizm bu esash noktayı ele almaları temenniye pek lâ • yıktır. Belediye reısı Muhtttin Bey zade Feridun Bey mazbata hakkmda izahat vererek dedi ki: « Bu rüsumda kanunun gösterdiği azamî bad yüzde ondur. Varidatı mızla masariruniz mutevan'n olsaydı; encümen bu zamma taraftar ohnazdı. Bugünkü seküde bu teklifi reddetmegi muvafık görmedik. Aradaki fark pek (Mabadi beşinci aahifede) Yusuf Kemal Beyin dünkü konferansından intıbalar Inkılâp enstitüsünde dün de »a bik Adliye Vekili Yusuf Kemal Bey ilk dersmi vermiştir. Yıwuf Ketnal Bey, Türkryede Cumhuriyetin dogması, ve inkıl&plarla vücut bulan yenilikleri mev • zuu bahsehnis ve demiştir ki: « Bu yenîlikler arasında tstanbulda bir d e üntversite kurulduBurada sizmle konusmağa başlar • ken, Türk milletinin bu uçsuz bucalcsız ve namüten&hrye giden kuvvetini, onun geniş tarihindeki kud retini temsil eden sevgili Gazi Mustafa Kemale karsı derin, sonsuz saygılanmı ve beni bu vazifeye tayin eden hükumetimize şükranlanmı arzetmek borcumdur. Türk inkılâbı, bütün Türk nesil Ierrnin çok meşgul olacağı büyük bir küldür. Bu varlık, muhtelif noktalardan mütalea edilebilir. Benden evvel bu kürsüde arkadaşlarraı si • yasi, hukukî ve adlî mkılâplardan bahsettiler. Ben de inkılâbı iktısat bakranndan tasvrre çahsacagım. Tahlil ve terkip demiyorum, çünkü kudretimin ona yetmiyecegine eminnn.» (Mabadi altıncı aahifede) YUNUS HADİ ~^*^^• ~^^~ • İlk tahsil ve Fırka Acaba ınkılâp kürsüsünün nibayet jimdi ele alınabOen açılması geç mi kalımşbr? Bu aahada tereddüde düs meğe mahal yoktur. Türk inkılâbı gibi büyük bir hâdisenin ders olarak ted • vini için aradan biraz zaman geçmek lâzımdı. Bize çok görünür ama Cum huriyetin benüz onuncu yılında bulun duğumuz düşünülerek inkılâplanmızın daha dünkü hâdiseler oldugunu anhyabiliriz. Büyük meselelerin tatbikat sahasına geçmeleri bir sürü faaliyetleri istilzam ediyprdu. Esasmda heyecanlı ve derin kavrayışlı bir fikir olan inkı lâp fül sahasma geçerken tanzime muhtaç muhtetif telâkki tanlarile hiç ie kolay olmıyan merhaleler atlabr, ve zaten inküaplarm ideolojisi de tatbikat sahasmdaki zorluklan yene yene tefcevvün eder gider. Türk mkuaban ders halinde ve nihayet kitap hatinde tedvin edebilmek için ancak zaman gelmiştir denebilir. Fikri ve fili karşı • laşhrarak muayyen ifadelerle bir ilün fcaline koyacak derslerin tekâmühıdür ki Türk inkılâbının hakikî taribini teş kil edebilecektir. Türk gençliğinin bu derslere onlan handcan edecek veçhile sardacagmı şüphe sayanz. Onlar bu derslerde istikbali aydmlatan büyük millî hamlelerin destamnı bulacaklardır. Türk gençliğinin ınkılâp hayabmnla alâkalan millî vazifelerin en bü • yiiğüdür desek hata olmaz. Yeni cemiyet bu yeni düsturların üzerine kural • maktadır da onun için. Trakya için mühim kararlar Edirnede şayak ve hanr şeker fabrikaları yapılacak 1 & AnVar. I I (Telefonla) Trakya umumî müfettisliğinm kadrosu tetbit edilmiş, bitmistir. Trakya tstanbul yolunun yapılması kararlastmlmıstır. Yolun in • şası brr çirkete havale edilecektir. Edirnede bir ham şeker, bir de şayak fabrikasi yapılmak üzere tertibat alımnaktadn. Fırka Grupu yarınki içtimaında ilk tahsil meselesini görüşecek İlk tahsil vaziyetini tetkik Ankara 11 (Hususî) Fırka Di vanıntn son içtimamda ilk tahsil tne selesmm tetkik ediknği malumdur. Divan bu mühim mevzuun kat'î bir hal çaresine bağlanmak üzere bir kere de Fırka Grupu tarafmdan tetkikine ka • rar venniçtir. Fırka Gru^vnvn önümüz* deki salı içtimaında betlibaslı müza kere mev zuu bu meseıe olscaktır. Grupun esaslı tedbirler bulabtlmek içm bir komisyon teşkil ederek tekrar bu mevzua avdet ebnesi de muhtemeldir. Herhalde gerek Divanın ve gerek Fırka Grupunun bu kadar ehemmi yetle üzerinde durduklan ve duracak ları meselenin en büyük dikkat ve alâkaya lâyık bir mevzu olduğuna şüp • he yoktur. FilhakHca ilk tahsil mese • lesi esaslı bir şekilde halle muhtaç büyük meselelerimizden biridir. ilk tahsil meselesi yalnu umumî noktai nazardan değil, fakat inkılâbtmızm karakteri bakınundan da âcilen halledilmesi lâzım gelen bir dava manzarası arzetmektedir. İnkJâbımczın en mühim »iarlanndan biri halkçılıktr. Bir halk devleb' kurmanın, halkı dev • let idaresme hâkim kılmanm iuc ve esaslı şartı ise halkm tenevvür etmiş olır.asıdır. Bu itibarla devlet idaresinde halkm iradesini en büyük bir kuvvet ve istmatgâr bilen Türk mkılâbmın esaslı vazife ve hedeflerinden birinm ekseriyeti köyde oturan halk yığmau uyandvmak olacagı süphesizdir. Kaldı ki Türk vatanmın muasır medeniyet ııııınııııiıııııııııııııııııııııııııııı rıııiMitııiMUiiHiuııııııııuıııııiMiıııiK İngiltere 6 milyon Ingiliz lirasına bir ada alıyor tngilizler bu kararlarile Bahrimuhitikebir mücadelesinde büyük bir zafer kazanmış oluyorlar Londra 11 (A.A.) Sunday Dispatcha gazetesin* göre ingiltere hükumeti, bugün Portekiz ile Ho kmdanm mallan olan Timor adası m satın almak içm müzakerelere girismiftir. Bu ada, Malezya adalanmn, sevkulceyy noktasindan en mühhn noktası almakla beraber ayni za • manda Port Darvrine giden hava hattının da son merhalesidir. Ada nm kıymeti, bef, alb milyon tngiliz lirasıdır. Bugönkü Meclis içtimaı Ankara 11 (Telefonla) Yann Mecliste muhtelif devaire ait münakale lâyihalan müzakere edile • cektir. Bütçe hakkındaki haberler Ankara 11 (A.A.) Son zamanlarda bir lasım gazetelerde bütçe etrafnda bazı babefiere tesadüf edilmek tedir. Bütçenin encümende henüz tet • lukatma başlanmadığmdan bu haberler tamamen mdî ve tahmini mahiyettedir. Vekili Hikmet Bey seviyesine ve hatta Büyük Şefin gös • terdiği hedefe ulaşabflmesi, yani bu seviyenin de üstüne çıkabilmesi için bütün köy ve şeha* haHonm yalnız uyanmış olması da kâfi değildir. Müreffeh ve mamor ideal Türk vatanuu kurabilmek için yegâ ne kudret kaynagı olan halk yığmlan içinden pek çok yapıcı ve kurucu anasır çdcarmağa ve bu yığmlara ahenkli ve verimli bir çalışmanm htı aşılamağa mecburuz. (Mabadi oesüıcı aahifede) iııııııı ııı ıtırı ııııııııııtıınıı II1H1IIUHII ııı ırı ıı ıı ııııımmııii CUMHURİYtET Silâhlan brakBiz bu derslerin esaslı vazifeler hama ve dünya sulhunu takviye sözleri linde yakuz gençliğimizce takip olun diplomatlarm, siyasî adamkrm ağızTimor adasımn mevküni masını kâfl bulmıyarak imkân daire • bradm senelerdenberi sakn gibi çiğgösterir harita sinde onlarla bütün milletm alâkalan • nenip duruyor. Fakat bu yollarda raüsdmlmasmı, ileriye sürulmesi fazla gö • ya arasmda bütün kuvvetile göze çarpet bJçbir eser ve netice belirmiyor. rübniyecek bir fikir diye telâkki ettflc pıyordu. Şimdi ise İngiltere mühim bir BOâkis büyük devletler nüfuz ve ha Radyo bu isin böyle yapılmasmı te teşebbüsle Bahrimuhiticebirin muva • kimiyetlerini tevsi için faaliyetlerini nrinde bize kıymetli hizmet görecek fazlalastmyorlar, harp hazDrlıklanm ar zenesini kendi lehme altüst etmiş bu • bir vasıtadır. Gerek tstanbul, gerek lunuyor. tmyorbr. Ankara înkılap kürsülerinde hocalann Şarirî Hint adalamun ortasmda buBahrnmınit9cebffde tefevvuk ve haönüne konulacak bir mikrofon tnkılâp lunan Timor adası tngiltere tarafmdan kimiyet temmi için Japonya, Ameri kürsüsü derslerini memleketin bcr ta • sahn »İT«ıir>ı>lc üzeredir. Şu buhranh saka ve İngiltere devletleri arasmda Harrafıtta yayabilir. Halkevlerinde radyomanda tngiltere bu adaya alb milyon bi Umumiden sonra tehlikeli bir reka lar vardır. Evlerde radyolar varda, tngiliz lirası ayırmıshr. bet baslamstı. Şhndiye kadar bu re • ve batta kahve, kazino gibi birçok ^•v,^^. u u u riyade ^Amerika ile~~ r ^ u u . ....... Japon(Mabadt altıncı tahıfedc) kabet daha u u yerlerde radyolar vardır. Az bir him • ııiiiııııııııııııııııııııınHiiMiıııııııınıııtMiiıııunıttuıiHiıııııııııı<ııııınHiııııııiMittıııııııııııııiHiııııııııııııı>'iııııtıiHtııııınıiHiııııııııııııııııtMtııın metle bunlarm adetlermi çoğaltmak derslerinm ayni saate tesadüf etme . . * dir.« Bu memleketin dünkü kurtulusu . « m*mleketin dfinkü kurtulusu dahi mümkündür, ve halkınnzm bunu olduğu gibi bugünkü ve yarmki selâ mesine dikkat etmek lâzım geleceği giseve seve yapacagında şüphe yoktur. meti, ilerletnesi ve yükselmesi de hep bi Mtnıımî surette derslerin gazetelerle Eger Inkılâp kürsüleri derslerinm radinkılâp fikirlerine isbnat ederek yü • ve radyolarla halka bildirilmesi ifini yo ile tamimi muvafık görülürse tstanriiyebilecektir de onun için. mütemadiyen takip etmek te ikbza ebul ve Ankara radyolan bu işi bu su • Bu vesile ile çok kani oldugumuı decektir. Bu ciheti Maarif Vekâleb' veretle tanzün etmek hususunda azamî bir hakikati bir daha ifade etmiş ola ya tstanbul ve Ankara fakülteleri ko gayret sarfetmek, himmet ve faaliye Um ki Türkiyenin tstilâl cidali inkılâp layhkla temin edebilirler. Nihayet bu tini göstermekten geri kalmazlar. fikirlerile mefbu olduğundan dolayı ism muntazam takibini bir memura ha> Bunun için evvelâ ders programlano parlak muvaffakiyetleri elde etmiş vale etmekten ibaret bir keyfiyettir. m neşir ve ilân etmekle beraber aynca tir. Cidal bittikten sonra tahakkukkn Arbk bu seneden itibaren bir Uim hergün radyo ile her ders bk* iki gün biribirlerini takip eden inkılâplar kurhalinde tedvinine baslanan inkılâp haevvel halka bildirilmek kolay ve mümtuluş ve yükselis yolunda sadece yeni yatınuzm halkımızın alâkadar olması kündür. Derslerin saatleri muayyen ohamleler teçkil ediyorlardı. Türkün çok faydah neticeler vereceğinde te • lacagma göre bütün memleket dahJmuvaffak hayat nizamı ancak böyle reddüt edOemez. Hatta biz mkılâplanlinde radyosu olan veya bir radyodan likle selâmet ve yükselme yollarmda istifade etmek mevkiinde bulunan herfpygm ehemmiyetmi memleket ve milmesafeler katedip gidebilecektir. Milkes o saatlerde dersleri dinlemeğe ha letimiz içm en hayatî bir keyfiyet saylî vicdan bu noktadan tenvir ve ten znlanmıs bulunurtar. Böylelikle Inkıdığmnz cmetle arzetugimiz tamimm miye olunmağı daima iştiyakla telâkki lâp kürsüleri derslerinm istifade saha* edecekur. Onun içindir ki biz radyo faydası o nisbette ciddî olacagmı ilâve sı bütün memlekete samil olacak veç • nun yardımile tnkılâp kürsülerinin et • edebiliriz. Türk inkılâp hayabnm hile genişletilmîş ohır. rafma mümkün olduğu kadar çok milTürklerce pek iyi bOinmesi adeta bize L Bu tertibahn almması muvafık go • let efradı toplamak istiyoruz. göre millî müdafaa teriibafamızdan rüldüğü takdirde İstanbul *e Ankan YUNUS NADİ Ur oöz «ayıiacak kadar Ueri kıymette • Mel. Erica Morini dün sabah geldi San'atkârla mülâkat Galatada dünkü otomobil Erika Morini dün muharriririSzle konufurken Istanbula gelecegmi, musSd meraklısı karilerimize, iki üç gündenbcri müjdelediğimiz büyük keman üstadı Mahnazel Erica Morini dün sabahki ekspresle sehrimize gelmişur. Kıymetli musfldsinasfanmızdan Mesut Cemil Beyin bir makale ile çok yüksek musi(Mabadi üçuncu tahifede) Kazadan sonraki vaziyet ve Dün saat 17 d e Galatada Ban kalar caddesinden aşağı inmekte olan 2355 numaralı otomobilin karşısına yan taraftan bir çocuk çık mış, çocugu çiğnememek istiyen şo ^ för birdenbire firen yapmağa te şebbüs etm iştir. Fakat otomobilin fireni buzulmuş, şoför bunun üzerine arabayı sağ tarafa »evketmeğe mecbur olmuştur. Otomobil kaldınma çıkıroş ve ora dan geçmekte olan üç kadına çarpmıtır. Bunlardan Ayşe Hanım ayaklarmdan yaralanmışhr. tsmi anlaşüamıyan dlğer iki ka • dından biri de otomobilin çarpmasile yaralanmıs, Ayşe Hanımla berabar Haseki hastane*ine kaldmlmıştur.