12 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

^Cumhuriyet 1 ıvıart ı . 4 HARPTE YAVUZ 188 A. DAVER Şehir ve memleket haberleri Talebe Birliği köy günlerr tertip ediyor Amerikalı mütehassıslar Millî Türk Talebe Birliğİ, k8y Istanbula geldiler günlecri tertip etmeğe karar vermif* Memleketimizde tetkikat yap makta olan Amerikalı iktısat mütehassıslanndan M. Door, maden tniitehassısı M. Van Siklen, ziraat mütehassı»! M. Gardner birkaç gün kalmak üzere »ehrimize gelmislerdir. M. Van Siklen dün kendisile görüsen bh* muharirimize: < Türkiyedeki kömür maden • leri çok zengindir. Anadolunun muhtelif yerlerinde altm madeni de aramaktayız. Fakat her yerde çı kan altından mutlak »urette istifade ettneğe rmkân yoktırr. Bu me • sele hakkında şimdiden birsey soy • liyebilecek vaziyette defilim. Yakında tekrar Ankaraya dönerek bu husustaki tetkiklerhne de • vam edeceğhn.» tir. Köy günlerinde ihtısaslarına göre hatipler konferanslar verecek • lerdir. Programa konferanslardan sonra koy havalarını çalmak. ve söylemek üzere birer konser de ilâve olunmuştur. tstanbul Üniversitesi rektörü Neşet ömer Bey «bizde köy sağlığı? tstanbuV Maarif müdür muavini Hıfzürrahman Raşit Bey «köy terbiyesi*, Tıp faküitesi fisyologya doçenti Sadi Bey «bizde köy ve şenir*, Oniversite Tıp fakültesi hıfzıssıhha ordinaryüsü Hirch Bey «Beynelmilel köy hıfzusıhhasmda amelî esaslar», Hukuk fakültesi iktısat ordinaryüsü M. Röpke tarafından da «köyün iktısadî ve içtimaî ehemmiyeti» mevzuları üzerinde sözler söylenecek • tîr. Her hafta bir konferans verile cektir. Bu konferanslar bilâhare Millî Türk Talebe Birliği tarafin • dan nesh* Ve yarm sılaya gidecek gençlere tevzi edilecektâr. Bu gençlerden bu esaslar dairesinde köy tetkikleri istenecktir. İHt konferans çarsamba günü saat 5 te Halkevi konferans saiommda Sadi Bey tarafından verilecektir. Konferan» münakaşalı olacakbr. j Siyasî icmaı Makineli tüfeklerimizi vaçonların kapılarına yerİeştirdik Herhangi bir hücuma hazırdık Şimdi artrk teUiz telgraf merkezindeki faaliyetimiz bir kat daha artrmşh. Ahnanyada olup bitenleri anlamak için, her tarafı dinliyoruz. Merak ve şüphelermizi, ertesi gün teskin edebildik. O gün ihtilâl hakkında tafsilât almak kabil olmuştu. Sivastopoldaki kara ordusu fırka ları ve bahriye teşkilâh ihtilâl ha berini sükunetle karşıladılar. Zaten, o anda, yapılacak gayet mühim bh* vazifemiz vardı: Rusya dahilinde ve Kafka»yada muzaf • ferane üerlerniş olan kıtaatm ricatlerini temin etmek. tçimizden hiç kimse, bu vazifeyi yapmamazlık edemezdi ve şimdiltk bu düşünce, bfitün başka hisleri susturuyordu. Ricatin maruz bulunduğu hesapsız tehdit ve tehlikeler, bu sadıkane arkadaşlık vazifesini ifa hususun • da nephnizi biribirimize bağlıyor, perçmlîyordu. Kitaatin Nikolayefte toplanma ları takarrür etmişti Oradan şimendiferle Golobiye kadar gidecekler, Golobîde eenubî Rıuyadan gelen müfVezeler ve diğer kıtalarla birleşecekierdi. İhtilâl haberi malum olur olmaz, krtalarda efrat komiteleri teşekkül •ttise de mafevkle madun arasındaki münasebetler bozulmadı. Zabit lere, eskisi gihi hürmet ve itaat ediliyordu. Sivastopoldaki kıtaatın vaxiyeti, bütün ricat esnasında bir misal olacak kadar iyi idi. Burada hepimiz büyük bir gaye için mücadele ediyorduk: Uzak vatanımıza birnn evvel döntnek. 10 kânunuevvelde, Kafkasya havalisine dağılmif olan bütün Alman kitaatı, Sivastopol tarikile Nikola yefe toplanmağa muvaffak olmuşlar •« Almanyaya müteveccihen yola çıkmışlardi. Vazifemizin ilk kısmı yapılmıştı. Şimdi ikinci kısmına sıra (phnifti: Sabaha akşama gelecek olan müttefikin kuvvetlerine Sivastopol tersanesile Rusyanm Karadeniz filotuna teslim etmek.,. Artık benim hizmetime ihtiyaç kalmamış olduğu için mezuniyet Utiyerek Nikolayefe gittim. Oradan da A'manyaya avdet edecektim toplanıyordu. (Petliura o zaman, müstakil bir Ukrayna hükumeti tesisine çalışıyordu.) Hemen her gün çok tehlikeli vaziyetler ve yeni endişe ve korkularla karşılaşıyorduk. Bu asker bozuntusu maceracı bilhassa silâhlarımızı kendisme tetlim etmemizi istiyordu ve Bolşeviklerle Lehlilere karşı kendtni müdafaa için silâhlanmıza ihtiyacı olduğumı soylüyordu. Fakat bunda hiçbir zaman muvaffak ola mıyacaktı. Her ne bahasma olursa olsun silâhlanmızi muhafazaya karar vermiştik. Silâhsız Almanyaya kadar nasıl gidebilirdik? Muhtelif garlarda, silâhlann teslim i icin müzakereler cereyan edi « yordu; fakat boşuna Petliuranın kıtaatı bize fena halde içerliyorlar, açiktan açığa kafilemîzle çarpişmağa cesaret edemiyorlarsa da, bizi iz'aç etmek için ellerinden gelen i yapıyorlardı. Bu yüzden 50 ilâ 60 kişinm üs tüste bindiği yük vagonlannda sekiz gün »üren bir tren yolculuğun dan sonra, Odesadan ancak 80 verst bir mesafeye varabildiğimizi gör dük. Bizim yanımızda harita yoktu ve demiryollan memurlarile anlaşmış olan Petliuranın askerleri bu sekiz gün zarfında bizi ajmi yerlerde dolaştmp durmuşlardı. Bu suretle istediklerini yapacağimızı zannediyorlardı. • Aldanıyorlardı; çünkü silâhlan vermemek humısundaki karanmız kat'idi Filvaki harpte pek çok şeye ahşmıştık ve bu sekiz günlük çetin seyahat esnasmda sabır ve tahammül göstermeğe, fırsatlardan istifadeye de aiışmiştık Fakat şimdi, ar» tık, bir tek çaretniz vardı; Hiçbir seye ehemmiyet vermeden dosdoğru ve azimkârane ilerlemek. Maden ve ziraat mütehassısları Jvoy günlen Üniversitede imtihan sekli Hukuk Fakültesi için verilen karar Hukuk Fakültesmde sene sonu imtihan şekilleri kat'î ohrak tesbit edil miştir. Bu hususta profesörler meclisi son karannı vermiştir. Verilen bu ka rarlara göre Hukuk Fakültesi imtihanlarmda tahriri ve stfshî imtihan usulii kabul edilmiştir. Birinci ve ikinci sınıflarda imtihanlar iki kısma aynlacaktır. tmtihanlara bir hazirandan itibaren baslanacak, on beş hazirsna kadar nihayet verilecek • tir. Birinci sırafta tahriri imtihan yalnız medeniye hukuku, esasiye hukuku ve iktısat derslerinden muhtelit bir sualle icra edüecektir. Bu imtihanlarda as gari dört notla muvaffak olunabilecektir. Yalnız bu üç dersin vasatisi on seIdz olacaktır. Şifahî imtihanlarda asgari not yoktur. Yalnız vasatî vardır. Bu da on yedidir. Ikmci smıfta tahriri grupu medeniye ve ceza hukuklaruu ihti va etmektedir. Diğer dersler şifahî o • larak verilecektir. Profesörler talebenin not ihtiyactm tatmin etmek üzere verdikleri derslerin birer suretini bastnıp dağıtmağa karar vermislerdir. Şündiye kadar verflmiş olan derslerin takrirleri ay sonuna kadar talebeye tevzi edüeceknr. Italya ve orta Avrupa vusturya Başvekili M. Dollf u*s bu aym on üçünde Romaya gidecek, ayni zamanda Macaristan Başvekili Jeneral Gömböş dahi orada bulunacak, öci başvekil ttalya Başvekili M. MussoKni ile müştereken görüşeceklerdir. Bu konferans üç gün devam edecektir. Müzakerelerde 1932 de ttalyada Steresada aktolunan Orta Avrupa iktısadî konferansta kararlaşti rılan plânın mevzuu bahsolacaği şimdiden ilân edilmektedir. Bu ilândan maksat diğer devletleri heyecana düşürmemektir. Filvaki Roma konferansında iktısadî meseleler dahi görüşülecek ise de takip edi • lecek hakikî maksat yeni bir blok teşkili olacaktır. Macaristan böyle bir bloktan ne bekliyor?. Küçük itilâfın etrafına çevhdiği muhasara çemberinden kurtulmak, istiklâlini ttalya gibi büyük bir devletin tekeffül etme sile tahti temine almak, millî hu dut haricinde kalan milyonlarca Macarın bulundukları yerlerm Macaristana iadesi için sulh rauahedelerini tadile knkân hazırlamak. Avusturyaya gelinee bu memle ket te Almanyaya ve küçük itilâf devletlerine karşı istiklâlini ftaiyanın taahhüdile sağlama bağlamayı kurmaktadır. J* Bu iki hükumetin Roma mülâka tmdan bekledikleri müşterek bir menfaat daha var: tktısadî ihtiyaçlarmı ve ihracat ticaretlerini müstakar esaslara istînat ettirrnek. Bu tnülâkattan ttalyanın başlıca istifadesi İse Almanya gibi büyük ve mbisata müstait bh* devletin ftalya ile doğrudan doğruya hemhu dut oimamasım, arada bitaraf bir mıntaka bulundurmayı temin etmek olacakhr. Bundan başka Küçük hilâfın Avusturyayı ve Macaristam tazyik ederek buralarda siyast ve iktısadî cihetten hâkim oimasina meydan vermiyecekth*. Fakat ttalya yalnız bu gibi yakm istifadeleri düşünmeyor. Bu devlet uzak olmakla beraber bfe gün mey» dana çikmasi ihtimai dahilinde bulunan büyük tehlikelerm şimdiden önime *reçmeği de tasarlıyor. Siyasette kiyaset yalnız mevcut: halleri ve rejimleri nazari Itibara almak demek değildir. Herhangi bir rejimin değîşmesmden mütevellit ahvali dahi hesaba kattnak lâ « zımdn*. Bunun için Jtalya hükumeti Orta Avrupa politikasmda uzak istikbale ait ihthnalleri bugünkü ahval kadar ehemmiyetle nazari itibara alnnştır. Bunu anlatmak içm ttalyanın ha*icî siyaserinde salâhi» yet sahibi, Tribuna gazetesînin sahibi ve Roma darülfünunu hukuku düvel profesörü M. Coppolanın ei> han matbuah tarafından naklolu nan bir makalesinin mühim parça larmı biz de alalımt I «ttalya Avusturyanm Almanya ile birleşmesine ne kadar muhalif ise Tuna konfederasyonu tasavvu • « runa o kadar muhaliftir. ÇünkÜ böyle bh* tasavvur doksan milyon nüfuslu muazzam bh* blokun vücude gelmesi demekth*. Bu blokun vücude gelmesi Slav unsurumm hekemonyasi olacak, Avusturya ve Macaristam boğacak, üssülharekesİ Adiryatik sahili olacağmdan burada ttalyanm mevcudiyet mücadelesini her veçhile güçleştirecekrtr^ Bir gün Rusyada rejim değişerek harpten evvelki zamanda olduğıi gibi Panslavizmin başma geçmest ihtimali ttalyayı ve Avusturya fl« Macaristam daima tetik davranma», ğa icbar ediyor.» ' Velhasıl ttalya bu makaleden d« anlaşıldiği veçhile Orta Avrupa *U yasetinde gayet durendiş daTran • • makta, Akdenizdeki mevcudiyet v« hayatmı oradaki vaziyet il« alâkadar görmektedh*. MVHARREM FEYZt MÜTEFERRtK Felhi Bey geldi Avrupada tedavide bulunmakta o • lan sabi Paris sefiri Ali Fethi Bey dün şehrimize avdet etmiftâ*. 300 ingiliz seyyahı geldi Letisya îsimli vapurla dün şehrimize 300 tngiliz seyyahı gelmistir. tçlermde Ingflterenm yüksek aile • lerine mensup birçok zevatuı bulun • dugu bu seyyah kafüesi şehrimizin görülmege deger yerlerhu nyaret etmişbr. Bu aym 17 smde de Kolombos isimB vaparla şehrimize 500 tngiliz ve A merikalı seyyah gelecektir. Nisanm birinci günü 200 Fransm seyyahı memleketimize gelerek, Izmir ve Çanakkalede tarihî tetkikatta bulunacaklardır. ADLİYEDE ŞEHÎR tŞLEKl KaragOmrflk cinayeti Karagümrük Lâlezar bostanmda bir kavga olmuş, bu kavga esnasında bahçıvan Murat öldürülmüftü. Suçlu olarak yakalanan Kenanm muhakemesine dün de Ağırceza mahkemesinde de vam edilmiştir. Muhakemenin dünkü ceUeainde, Müddeünumî esasa dair iddiasnu serdetmiş, Kenanm tehev vüren katil cürmile tecziyesini istemiştir. Bundan sonra suçlu vekfllerinden biri müdafaastm yapmış, bu müdafaa srasmda vekille Müddeiumumî ara • sında noktai nazarraünakaşalanolmuştur. Suçlu vekillerinden diğeri roahkentede bulunmadığmdan, muhakeme • nin devarrn,ayın 22 sme talik edil • • al EfnfnO Q EyOp tramvay yolunda Istimlâk baş'ıyor Belediye tarafından Eminönü • Eyüp tramvayının geçeceği cadde yi genisletmek için istimlik mua • meleierine başlanmak üzeredh. Belediye harita şubesi, ileride Belediyenm isthnlâktan mütevellit büyük borçlara girmemek için, bu yolun bh haritasmı nanrlaraıstar. Bu harita Sehir meclisinoe de tas dik edildiğinden yakında faaliyete başlanacaktır. r Ldgar eşek , Nuruliah Esat Bey Viyanadan geldi Rahatsız bulunan Siimer Banb u mum müdürü Nuruliah Esat Bey, bir müddet evvel Viyanaya gitmişti. Vi yanada bir ay kadar tedavi edilen Nuruliah Esat Bey dün şehrimize avdet etmistir. Memnuniyetle haber aldıgı tnıza göre Nuruliah Esat Bey tamamen afiyetini iku'sap etmistir. Dün hane • «indc istirahat eden Nuruliah Esat Bey, bugun Ankaraya hareket edecektir. Almanyaya dönerken Bir defa daha talihhn bana yar oMu. Golobiye müteveccihen Nikolayeften hareket eden sonuncu kafileye yetişebihniştnn. Sonuncu ka file diyorum, çünkü bundan sonra Nikolayef, Odesa ve Sivastopolda trahman Alman kıtaatı, harbin bit miş olmasma rağmen, müttefikler tarafından adeta esh edilerek Selâniğe naklolunmuş ve orada karargâhlara «evkolunmuşlardı. Bu yüz den oniar Almanyaya bizden altı •y sonra avdet edebilmişlerdi. Nikolayefte bir gün kaldıktan •onra, bizim kaf ilemiz teşekkül etti. Kafile, ordu kitaatile bhr deniz menziline memup bahriye efradıo dan mürekkep olup 850 kişi idi. Artık uzak Almanyaya avdet başla miştı. Nikolayeften bir günlük mesafeye vannca işler değişti. Geçtiğimiz tstasyonlardaki Alman muhafizlar, vazifeiermi bırakmışlardı. Bunlann bizden daha acele davrandıklan anlaşilıyotrdu. Golobiye kadar bü • tün hat boyunca hiçbir muhafız kitası yaktu. Terk ve tahlîye edilen arazide Hetman Petlhıranın kıtaatı Bu kat'î karar üzerine trenîmizi tekrar geri döndürerek şimal istikametinde yol almağa basladak. O fena tecrübeden aldığımız dersle ilk istasyonda bir de harita tedarik etmistik. Lokomotifte, Rus makînistile ateşçinm yanma bahriye üniformali bir Alman makinist te koy muştuk. Bu, cesur Hanorali tabancası elinde, lokomotifi idare eden • leri, doğru yoldan ayırtmıyordu. Ağır ve hafif makineli tüfeklerimizi de vagoniann kapılarına yerleŞtirdfk. Bu suretle, vukubulacak her hangi bir hücumu, heran, rere hazır olduğumuz gibi, îcabında biz de hücum edebili«dik. Bu zorlu tedbirleri aldıktan sonra daha koiayhkla ilerlemeğe başladık. Bir istasyona yaklaşınca, vagonîarın kapısmdaki makineli tufekler hemen atısa hazn bulunuyor ve bu suretle yolun açık olup olmadığını öğreniyor ve harekete devam arznmuzu, itiraz kabul etmez bir tarzda ifade etmiş oluyorduk. Bütün memieket, kalm bîr kar tabakasile örtühl idi. Lokomotifler odun yakıyordu. Hanorah bahriye makinisti, bizim lokomotife «lagar esek» i»mmi vermişti. Lagar efek, bizi ağır agır, fakat emin bir surette vatanımıza doğru götürüyordu. Gündüzleri yolunnıza devam ediyor, geceleri, çok bozuk sinirlerimizi dinlendirmek ve bir iki saat • çik uyku uyuyabümek için AHahın kırlan ortasında duruyorduk. (Mabadi oar) Cerrahpaşa hastanes'ne yeni rönfgen c hazı getirilecek Belediye Cerrahpaşa hastanesindeki röntgen tesisatını asrî bir şekle koymağa ve bunun için de büyük ve modern bir röntgen cihazı getirtmeğe karar vermiştir Hastanede mevcut tesisrt bira« eJd ohnakla beraber bhr ayda beş yüz hastansn röntgen ihtiyanm temin etraektedir. Yeni gelecek dhazla ayda bm hastanrn rSntgen ihtiyacı temin edile cektir. nvştır. Çekoslovakya birbuçuk nvlyon kHo tOtfln alacak Hükumetîmîzle Çekoslovak hü kumeti arasında başhyan müzake • reler itilâfla neticelenmi» ve yeni ticaret mukavelesi aktedildiği yazılmıştı. tki hükumet arasındaki ticarî müzakerelerin neticesmi bekli yen Çekoslovakya rejisi, yeni muahede mucibince bu sene memleke timizden külliyetli miktarda tütün almağa karar vermiştir. Çekoslovak rejisi bu sene memleketimizden takriben 1,5 milyon kilo tütün almak üzere yakında bh* münakasa ilân edecekthV Çek rejismin alacağı rütünler için iki hükumet arasında takas e sası kabul edilmiştir. Bu esasa göre, Çekoslovakyaya satacağımız tütünlere mukabil memleketimize ora dan tuhafiye eşyası ithal edilecek • tir. Çekoslovakya tütün rejfci, Yunanistandan da iki milyon kilo tütün almak üzere bir münakasa ilân etmiştir. Reşit Galip rçin ihtifal Merhum Reşit Galip Beyin hahrası • nt taziz için dün Radoslu gençler Halkevinde toplanmışlardır. Radoslular dan birçok gençler heyecanh hkabeler irat etmis ve Ünhrersite gençliğmnı yapacagı ihtifali memnuniyetle karşua • mışlardır. Ticaret Odasına alman stajyerler Ticaret Odası, yeni butçesmde tstanbulda ticaret tahsili gören nnAtaç taIebelere yardnn tahsisatraı çoğaltmıstı. Bu arhrmanm neticesi olarak dün Odaya yeniden 9 stajyer genç aluumştır. Haydarpaşada yapılacak yeni hastane I Merkez Oankası Galataya taşınacak Intıisarjhjr umum müdürlüğünün Galatada Osmanlı bankası yanm • daki binasının Merkez bankasma satıldığını yazmıştık. Merkez ban kası fstanbul şubesi önümüzdeki mayıs ayında buraya taşinacağm • dan bu binanın alt kısımlarmdaki asma katlann sökülmesine başlan mistır. Bma, nisan nihayetine kadar hazırlanacak, dahilde asrî bir banka için lüzumlu bütün tadilit ve tesisat vücude getirilecektir. tnhisarlar umum müdürlüğü 935 senesi hariranında Ankaraya nak • ledileceğinden umum müdürlük ve muavinlik makamlaırile muhasebe subeleri binanın üst katında daha bh sene kalacaktır. Haydarpaşada yapılacak yeni ha«tane hakkında bir muharririmize Sıhhiye müdürü Ali Rıza Bey demiştir ki: < Sıhhiye Vekâleti 250 yaUkh bir hastanenin yapılması için 1934 butçesmde yer ayırmıştır. Bu ha» • tanenm yapılma kararım eger Meclis tasdik ederse ki edeceğini zannediyorum gelecek seneye bu hastane yapılmış olacakr«r. ECNEBİ MEHAFÎLDE iran Şahımn doğduğu gönun yıldonümO Bu persembe günü tran hükümdan Rıza Şah Pehlevi Hz. nin doğdukları günün yıldönümüne musadiftir. Bu münasebetle İran Jeneral Konsolosu Farrokh Han Braghon tarafından konsoloshanede saat beşten sekize kadar bir kabul resmi yapjlacaktır. Tunus rejisi tütün alıyor Bilecikte; ağaç dikme bayramı yapıldı Tunus rejisi bir tütün münakasası acnuş, keyfiyeti Türkiyeye de bildir miştir. thracat Ofi»i münakasa şart larmı alâkadar tacirlere izah edecek • tir. Turing Kulübün dünkü çay ziyafeti ihracat Ofs'nin vaziyeti tstanbuldaki thracat Ofismin ne s«* kil alacağı hakkmda resmi tebEgat yapümamıştar. Maamafih, dün Ofise, Ankaradan Kurtoğlu Faik Beyin «thracat Ofisi tstanbul şubesine» havalesfle bazı evrak gelmistir. Bu havaleden Ofia merkezhun Ankarada teşekkül ettiğî •e Istanbulla diğer bellibaşlı merkeı* lerde subeleri olacağı anlasümaktadır. N KÜÇÜK HABERLER Azerbaycan Gençler Birliğinin müsameresi Persembe gecesi Parkotelde verildigini yazdığımız müsamere merkezi sehrimizde bulunan ve bir hars cemiyeti oian Azerbaycan Gençler Birliğinin kurulusunun sekizinci yıldönümü münasebetile tertip edilmiştir. Bu miUamerede millî Azerbaycan havalanndan ve danslarından başka Kırım, Türkistan, Sdil • Ural millî dansları ve havaları dahi oy« nanmif ve çalınmıstır. Ağaç dikme bayramında Bilecik Valisî ilk ağctct dikerken Bilecik (Hususî) Burada Vali Ali Kemal Beyin himmetile bir ağaç dikme bayramı yapılmışhr. Şehrin güzel ve genis bir sahast harap bir halde idi. Bütün halk ve köylüler Mferb«r edilerek bmlerce ağaç temîn edihnis ve bu sahaya dikilmiştir. Ağaç dtkme bayrammda Vali Bey güzel bh* nutuk soyliyerek halka ağaç muhabbeti aşı • lamıştır. Almanyanın yumurta kontejan Türkiye Turing ve Otomobîi Kulübu dün Beyoğlunda Kaza Ditalyada bir çay ziyafeti vermiştir. Ziyafette Turing Kulüp erkânı ve şehrimizin tanınmış birçok simalan buhmmuslardır. Resmuniz bu »yafet esnasında ahnnushr. Almanya hükumeti mart kontenjanı.ıda Türldye hissesine 209 kental ynmurta ayırmu>ttr. tktısat Vekâleti vaziyetten alâkadarlan haberdar «tmiş < tir.