12 Mart 1948 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 15

| | | # VESİKALAR KONUSUYOR Birinci Mecliste ilk komünizm - İlk mecliste Mersin mebusu olarak bulunan ve merhum Hüseyin Avni Ulaş'ın muha- lefet grubundan olan eski kolordu kumandanlarından B. Salâhattin'in hususi notla- rından aldığımız aşağıdaki meclis zabtı ve mutalâa, İnkılâbın başlangıcında komü- nizmaya karşı bütün vaziyetimizi, tereddüdümüzü, hattâ belli başlı şartlarla onu nasıl himaye ve memnun etmek istediğimizi USTAFA Kemal Paşa (Ankara) — «Hüseyin Avni beye kısa bir ce- vap mermek istiyorum : Biz Rus Bol- şevik hükümetinin bize karşı o'an hissiyatına emniyet ve itimad etmek isteriz. Bu emniyet ve itimadımız ha- yalâta, zanniyata ve güzel sözlere al. danmağa muallâk değildir Tamamen maddiyata istinat etmektedir. Fakat bunun ne ulacağını izah etmiyeceğim. Yalnız tekrar ediyorum ki, lâfa değil, maddiyata istinad ediyoruz. Onun için samimiyetine itimad ederiz. Komüniz- min intişarı meselesine gelince, ken- dileri buyurdular ki. istense de isten- bu bir mikroptur, girer. O halde çaresi yok demektir. Mademki maddi tedabirle önüne geçmek imkâ- ni olmıyan bir sirayettir, bu mutlaka sari olacaktır. Zannediyorum ki, buna karşı tedbir düşünmek meselesiyle, mevzuubahis olan mesaili siyasiyeyi biribirinden tefrik ve temyiz etmek tinap olmak üzere tasvir buyurduk- ları komünizme karşı çare vardır: Komünizm prensiplerinin kaidelerinin memleketimizde ve milletimiz arasın- da kabiliyeti tatbikiyesini idrâk etmek, veyahut idrâk edenlerimiz vasıtasiyle bütün memlekete ve bütün millete anlatmaktır. Eğer bu hakayik milleti. mizin ekseriyeti tarafından tamamiyle idrâk buyurulmuş olursa, ya kabiliye- timiz vardır, yaparız, veyahut kabili- yeti tatbikiyesi yoktur, anlarız, tevah- huş ederiz, yapmayız! Ancak bu ha- kikate karşı da kabiliyeti tatbikiyesi olmadığına göre ve hattâ tatbik et- meğe kıyam edenlere karşı hükümet her türlü vesaiti istimalde kendisini meşru görür. Bu münasebetle geçmiş ifadata ait bir meseleyi arzetmek is- tiyorum: Memleketimizde malümu âli- leri, teşekkül etmiş Komünist Fırkası, digeri Halk İştirakiyun Fırkası namı altında yine Komünist Fırkasıdır, Tür- kiye Komünist Fırkasının sureti teşek. külünden vazıhan malümatım vardır. Bu fırkayı kimlerin ve ne gibi mak- satla teşkil ettiklerine vakıfım Mak. satlarınn tamamiyle menafii âliyei vataniye ile hali mutabakatte olduğu. na ve şahıslarının en kıymetli en na- uslu ve en vatanperver arkadaşla. rımızdan bulunduğuna tamamen ima- nım vardır. Yalnız geçenlerde Ethem bey meselesiyle alâkadar olan sözle- rim meyanında bir şey söylemiştim ki, onun bilâhare yanlış tefsirata se- bebiyet vermiş olduğunu işittim. O mesailden dolayı tahtı tevkife alınan bir zatın üzerinde Ethem beyi isya- na teşvik zemininde yazmış olduğu bir mektupla beraber komünist fır- kasının teşkilâta mahsus memurunu Komünizma aleyhtarı bir nümayiş mutazammın bir vesikası bulunduğu- nü söylemiştim, Bu iki vesikanın bir şahıs üzerinde çıkmış olması, vaka- da bir münasebet olabileceği zannını tevlit etmiş olmalı ki, bazı suitefeh- hümat oluyor. Halbuki bunun bir tesa- düften ibaret olduğu muhakkaktır. "Çünkü Hakkı Behiç beyin de Ethem beyin bir gün malümunuz olan ef'al ve Mile hiçbir omünaseboti olamıyaca Memdril bey A — Bu müzakere celsei hafiyede olmuştur. Mustafa Bez Paşa (devamla) — Zarar yok efe h Be ey. — Bendeniz sunu. tulmuş zannediyordum. Paşka bir şey yoktur. Sl açıkça gösterir. Mustafa Kemal Paşa (devamla) — Diger Halk İştirakiyun Fırkası bilâha- ra teşekkül etti. Tabii o fırka da gayet kuvvetli arkadaşlardan mürek- kep olduğunu söyledim Vehbi Bey (Karasi) — Bendeniz diger celsede sözümü muhafaza edi- yorum. Hüseyin Avni Bey Glee) Demin arzettiğim mesele: Hükümeti- miz Ruslarla akdi ittifak ediyor. Malümu âliniz Rusların prensipleri kendileri komünist olmak hasebiyle münasebette bulundukları milletleri de daima komünizm etrafında “topla. mah yolundadır. Biz zaten müttefiki tabiiyiz, onlar da bizimle beraber harbediyorlar. Biz de aynı gaye ile ” harbediyoruz. Eakat, milli gaye, duy- gu itibariyle ayrılırız. Çünkü Rusların güttüğü emel başkadır. Ermenistanı siyanet etti demekten maksadım bu- dur. Paşa Hazretleri, çünkü, orasını Moskovaya tâbi bir millet olarak tanıyarak âdeta Rus mahiyetinde göstermek istiyorlar. Halbuki Erme- niler desisekâr bir millettir; ve bu vesile bizi içimizden yıkar, tehlike, yeni bir safha açılabilir. Biz Ruslarla müttefikiz, bu mesele har. betmekle biter imei onların gayesine hâdim olmak değild Mustafa Kemal a (Ankara) — Efendim! Hüseyin Avni beyin Erme- niler hakkında buyurduğu tamamen doğrudur. Ve biz Ruslarla bu mese. leyi mevzuubahis ederken onları da bu hakikate irca etmek için teşebbü- satta bulunmaktayız; tamamen hak- ları vardır.» şte bu ve emsali delâletlerle mec- liste balâdan gelen emre münkat bir ekseriyet teşkili hevesi bazı tecrübe- lere meydan vermiş, tesanüt, ıslahat, Türkiye komünist fırkası gibi teşek- küller meydana gelmiş, bilâhare Halk İştirakiyun Fırkası namile hakiki ko. münist âmalini nâşir bir zümre çık- mıştır. Fakat bunların hiç birinin Mec- lisin siyasi hayatında bir mevki ve (Lütfen sayfayı çeviriniz ) 15 İl