İlk Mecliste ilk Komünistler Resmi kayıtlardan, aynen: rdüncü içtima senesi münasebe- fiyle Türkiye, Büyük Millet Meclisinde Meclis Reisi Başkumandan Gazi Mustafa Kemal Paşa ee rn irad buyurulan nutku iftita Rus Şuralar Cumneriyeime Moskova Mua resinde mün mi m avanini mevcudesini münassbatı iktissdiyemi- ötürmek hususları, Şark- taki siyasetimizin temelidir. (Hay hay sesleri) İZDE ilk komünizma hareketi B Birinci Meclis zamanında've res. men kurulan bir Komünist Par- tisiyle başlar, Birinci Meclise ait aşağıdaki zabıt. lar dikkatle okuyacak olursanız, o zaman, muvaffak olamaması ve umu. mi vicdanı teshir edebilecek kuvvete yükselememesi şartiyle, sırf Moskova. ya hoş görünmek ve yardımını temin edebilmek için komünizmaya karşı na- sıl bir tavır alındığını, bütün iç mâ. nalariyle anlarsınız. Asıl üstünde du- rulacak na, bu dâvaya karşı müs- bet veya menfi umumi bilgisizlik al. tında, sirf emir aldıkları için ve vic- —- bir içtihat temayülü gösterenle- u gün nasıl göründükleri veya göstermek istendikleridir. Resmi zabıtlardan aynen: Nafiz Bey (Canik) — Komünist fırkası şüphesiz buradaki âzadan mü. teşekkildir, Ve arkadaşlarımızdır, Fa- kat Hükümet, siyasetini, Meclisteki ek- seriyete istinat ettirmek mecbu uriye- tindedir. Doğrudan doğruya komünist. leri tercih ederse bu gün meclisin ek: seriyeti o tarafta değildir, Hükümet takip ettiği çığırda hakikate doğru gitmiyor demektir. Mustafa Kemal Paşa (Ahkara) — Efendim, Hükümet. dediğiniz şey he- yeti celilenizce kendi arasından ek- seriyetle intihap edilmiş olan ve ken- dilerine vazaifi muayyene tevdi kı. lınmış bir heyettir. Yahut vazaifi mu- ayyeneyi tevdi ettiğiniz zevatın teş. kil ettiği hükümet sizsiniz. Hüküme- tin siyaseti demek, bu meclisi âlinin maksadı yegânei teşekkülü demektir. O da kısa bir (formül) ile ifade edil mektedir, Hududu millimiz dahilinde, demin beyefendinin de buyurduğu gi- bi bütün milletin istiklâlini temine matuftur. Binaenaleyh hepimizin mak- sadı bundan ibarettir. Bu tahlil olu- nursa tabii komünizm. esasatile tea- ruz eder. Bakınız, hududu milliden bahsediyoruz, Ben çok içtimaiyat ile gul olmadım. Fakat komünizm bittabi hudut tanımaz. . Halbuki biz bir hududu milli kabul ediyoruz, son- ra istiklâli tamdan bahsediyoruz, İh. timal komünizm bilâ kaydü şart ser- bestiyi istilzam eder, biz de bunu ka- bul edemeyiz, Binaenaleyh hüküme- tin siyaseti gayet bariz ve vazıh bir siyasettir, Ve bu siyasette ve timize veya heyeti umumiyemize de. gil milletin heyeti il A isti- nad etmekte olduğüna kanaati tam- mesi vardır, Yoksa şü veya bu züm- re veya partiye istinad eden hiç kim- se mevcut değildir. Hariciye Vekili. nin beyanatında bu nokta tasrih edil- miştir: Bizim Ruslarla olan münase- betimizde esaş olarak kapitalizm aley- hine; yani komünizm esasatına temas dahi edilmemiştir. Görüşebilmek için kemünist olunuz, veyahut olmaya mecbursunuz diye kimse bize birşey demediği gibi, sizin'e dost olabilmek için komünist olmağa karar verdik dememişizdir. Böyle bir esas mev. cut değildir. Yalnız Rus Bolşevik hü- kümeti komünisttir, Ve gayei aslisi budur, bütün milletlere bu fikri, bu kaidei asliyei içtimaiyeyi infaz etmek ister oŞunu ifham etmek, isterim ki, biz buna mâni olacağız veyahut bu- nu yapmayacağız demek Rusya Bol. Şevik hükümetinin mevcudiyetini tâ- nımamak ve onu reddetmek demektir ki, bunu da yapamayız. Yalnız memle- ketimize ve milletimize zarar iras ede- bilecek tarzda gelmesine karşı tedabiri kat'yeden ittihaz etmek mecburiyetin- deyiz ve bu tedabiri ittihazda onlar elbette bize muhalif olamaz, Yalnız Hükümet başkadır, Hükümetin ricali resmiyesi başkadır. Bir de alelitlak millet içinde bulunan cemiyetlerin te- şebbüsatı başkadır Malümu âliniz Rus hükümeti ricalile olan o temasimızda başka türlü muhatabada bulunduğu halde diğer taraftan gayri mes'ul bir takım insanların tamamen Rus komü. nistliğini memlekete sokmak için te- şebbüsatta bulunabilirler. Binaenaleyh bu içtimai bir mes'eledir. Biz burada içtimai inkılâptan bahsetmiyoruz. O, milletin tekâmül ve istidadına vabes- tedir, a Prof. H. H. Nafiz bey (Canik) — Maksadımız. bunu bükümetin ağzından işitmek idi, teşekkür ederiz. Muhiddin Baha Bey (Bursa) — Efendiler; pek çok söyleyecek deği. lim, Yalnız Hüseyin “Avni beyin bir millete bihakkın vaki olan buuz ve ve kin tesiriyle- mesleki içtimaiye vaki olan taarruzunu protesto et- mek için çıktım. Burada bir komü- nizm vardır ve onun âzası bir ko. münist partisi teşkil etmekle en bü- yük bir vazifei içtimaiye, bir vazifei vataniye ifa ettiklerinden emindir. Ar- kadaşlarımız anlamak icab eder ki, komünist partisine iştirak edenler hududu milliye hürmetkâr ve onun için hayatlarını feda etmeğe her ân amadedirler, Komünist partisine iştirak eden emindir ki,: bu dâvalarında, bu partiyi, teşkil etmekte ve bu dâvada ilerlemekte en büyük vatanperverlik- lerini izhar etmişlerdir ve ediyorlar ve edeceklerdir. Komünist partisi hududu milliyenin Misakı Milli dahi. hilinde mevcudunu kabul eder ve onun için hayatını fedaya ahdeder, Biz böyle kabul etmişizdir, Bolşevik- lerde milletlerin arzularına müracaat ederek hükümetlerinin teşekkülünü kabul ettirmişlerdir. (Gürültüler) i Nafiz bey (Canik) — Orası ko- münist propaganda nida kürsüsü değil- dir, (gürültüler) Reis — Celseyi tâtil ediyorum,