30 Mayıs 1947 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 7

mma mim Kn mlm Ag AĞ # N b ) ? Kömür Havzası Mevzuunda kimi aldatıyoruz? vin seni açıklamasını bekleriz. ağ eyi kömürleri İşletmesi Müdü- rü, izahatında, havzadaki kömür miktarının bir milyar ton olarak tah- min edildiğini ve fakat büyük bir ihtiyat eseri olarak havza için yapı- lacak olan 270 milyon liralık (ame- nejman) masrafının bugün görünen 270 milyon tona taksim edilmek sure- tiyle (amortisman)ın derpiş edildiğini söyledi. Madencilikle meşgul olânlar bilir ki, bir madende mevcut cevher üç şekilde mütalea edilir ; 1 — Görünen VİSİBLE 2 — Muhtemel olan PROBABLE 3 — Mümkün > POSSİBLE Bunlardan birincisi âşağı yukarı hakiki bir ölçüye, ikincisi ölçülemiyen kısımlarda maden damarlarının görü- nen kısımdaki gibi devam etmiş ol- ması ihtimaline, üçüncüsü de bu ihtimallerin daha ilerde de devam denberde yapılan tesisat (amortisman)ı, daima «görünen». yani birinci kısım- daki, cevher miktarına göre hesap- lanır. Çünkü diger ihtimaller üzerine yapılacak tesisat hesapları sakat bir (spekülâsyon) telâkki edilir. Bizde de bu teamül 50 senedenberi kabul edil- miş bulunmaktadır. Bu itibarla havza müdürünün «Büyük bir ihtiyat» diye vesile (amenejman) programı- na ait sarfiyatın (amortisman) hesabı, alelâde bir maden çavuşu için bile tabii bir hesaptır. Öte yandan havzanın muhtemel (rezerv)i, müdürün iddia ettiği gibi bir milyar ton olmayıp 560 milyon tondur. Bir milyar rakkamı daha uzak bir ihtimal ve hemen âfaki olarak mümkün olan (rezerv)i ifadelendirmek için kullanılır ki, buda 1886 da intişar eden (Ralli) min havza hakkındaki kitabında bile yazılıdır. Esaslı bir tetkik mahsulü olmıyan bu husustaki tevilli izahatın (M. T. A.) müessesesini de işhad etmek suretiyle resmen bir beyet huzurunda verilmiş olmasını hayret ve teessürle karşıla- mak lâzım. O,(M.T. A.) müessesesi ki, 5 bugün Zonguldak A kömür havzasında KIŞA A henüz esaslı bir z etüt ve sondaj yap- mağa fırsat ve zaman bulmuş değildir. (Mütalea- mızın aksi varit ise keyfiyett M. T.A. Umum müdürlüğü izahatla Hakkı Kâmil AK Yine bir hav- za müdürü. direk isra hakkındaki sual ve neşriyatı önlemek için ağaç direk yerine demir direk kullanmak lâzımgeldiği mütale- asını ileri sürmekte ve bunun yapıl masına direk sarfiyatının azalacağını ve bugünkü direk sarfiyatının da ton Haber veriyorum : İşte İçyüzler! Aşağıdaki mektub hulâsası- nda imza e tan aldık. Daha evvel Tavşanlı'- dan birçok ihbar mektubu aldı- ğımız halde tereddüdümüzden neşretmediğimiz noktaları, artık hiç şüphemiz kalmamış olarak mm İ sayılı nüshanızın ( Vesikalar Konuşuyor) yazısını dikkat, hayret, ibret ve dehşetle okudum, Garp lilerin çok eski ve üç LR beri ayrılmış bir memuruyum, eklenen Türk vatandaşı sıfatiyle tn ret ve alâkam büsbütün arttı, Derhal muhitte ve oraları çok iyi taniyanlar nezdinde esaslı bir tahkike giriştim. Bakınız, sizi teyit ve ayrıca tenvir yolunda neler öğrendim : 1— yi öşsdimi — müdür, kendi eri için mü sası vasıtasiyle in 20 “md bin liralık eşya getirtmişlerdir. Bu arada, müdür, öz nefsi için bir adet, 400 bin liralık ipekli ve kuştüyü yorgan getirtmiştir. Dünyada hangi milyonerin 400 liralık bir yorganı var ır? 2 — Yine müdür, evine perde aldırtmak üzere hanımını İstanbula yollâmış, arkasından da hanıma res- men müessese kasasından para gön- derilmiştir. — Tavşanlı “hükümet doktoru bir ev yaptırırken. kendisine, sırf yardım ve arkadaşlık olsun diye geçirilmemiştir. Doktor bu kömürleri Tavşanlı piyasasında haraç mezat satarken, hâdise yerli ahali ile me. .| murların dikkat nazarına çarpmış (!) ve iş ondan sonra meydana çıkmıştır. Müfettişler işe el koymuş, her şey elli olmuş, fakat netice şöylece b rak Müdür. bu hâdiseye ükâfat olarak Etibank heyeti ara. . Ss bir sıkıfıkılık an kaydetmek başına 48.5 Ya ibaret oldu- ğunu ifade etmekted Demir direk kalana gülünç bir hayal olduğunu bizim kadar havza müdürü de bilir. Bütün dünya maden- ! lerinde ağaç direk kullanılmaktadır. Filhakika Belçikada ve bir dereceye kadar Fransada harpten önce demir direk kullanma tecrübesi yapılmıştır. Fakat bunlara bu cesareti veren en büyük hesap, demirin kilosunun harp- ten evvel bu memleketlerde sadece 30 paradan ibaret oluşudur Bizim gibi demirin kilosunu 30 kuruşa mal edebilen ve istihsaliyle diger hayati ihtiyaçlarını bile karşıla- mıyan bir memlekette madenlerde demir direk kullanılmasından, hem de resmi bir heyet huzurunda bahsetmek, her türlü vasıf dışıdır. sında Avrupa ve Amerika seyahatine çıkarılmış, Teknik Müdür ise, terfien Başbakanlığa bağlı umumi murakabe heyetine âza tayin edilmiştir. Bu zat şimdi, aynı makanizmayı teftiş (1) hakkına maliktir. 4 — Tavşanlı hükümet doktoru, orada (5S...) isimli birinin yanında 15 yaşlarında bir hizmetçi kızını, kızlık- tan kadınlığa intikal ettirmiştir. Şimdi kızcağız 5 aylık gebe ve hâdise hü- ümet ve maliyeye intikal etmiş bu- lunuyor; fakat hâdiseye bir çare aranıyor. yaran ye Linyitleri erkânı ve saire u sizmaz lüzumsuzdur. 5 — Mürakiplerden (Y...) ile (C...) işletmeye geldikleri zaman, bir adam, beş adam, yüz adam değil, belki. bir taburu besliyecek zenginlik ve paha- da müessese hesabına yerler, içerler ve sonradan bütün bunları hazmede- bilmek için şişelerlerle maden suyuna baş vururlar. Ayda yalnız boğazlarına binlerce liradân fazla masraf ettikten sonra hiçbir şey ödemeden çıkip gi- derler. Ayrıca (Ekonoma) dan yükte hafif, pabada ağır bir sürü vidi yüklenirler. İşte senede 1,5 milyo ira zarar eden bir iğnemi hikâyesi !.. larin pp i skan vajlak hepsinin belüları z 2 verm imletin hali | nece ölür; çük bagit bir işdir. hkiah AŞ mlarin hepsini milletd dn 1m & ank enişekir Hamm sji 3 ab.9 Delre - 7 de Ali Tiknas e