4 Mayıs 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Sahife 10 BALKANLARDA “Bulgarlar, Türkiyenin müzahereti ile 1914 -1918 devresindeki rollerinden çok başka bir rol oynıyacaklar,, Reuterin diplomatik muharriri yazıyor Londra 3 (A.A) — Reuter'in dip- lomatik mubarriri yazıyor: Balkanlardaki vaziyet pek ziyade enteresandır ve tarihte ilk defa olarak Balkan yarımadasında kollektif bir anlaşma lehinde hakiki bir hareket kendisini göstermektedir. Böyle bir anlaşma. bugünkü şeralt içinde, Av- Tupanın cenubu şarkisinde sulhün idamesi için en iyi garantiyi teşkil edecektir. Hariçten gelecek bir tecavüz ihti- mali karşısında, Balkan devletlerinin müşlerek menfaatleri vardır. Bu men- faat ayniyeti, Balkanlılar arasında €s- ki kavgaları ve niza mevzularını tes- kine yardım etmiştir. Yugoslavyanın mı yoksa Romanya» nın mi daha ziyade tehdid altında bu- lunduğunu söylemek kabil olmamak- la beraber, her ikisinin de kuvvetin birlikte olduğunu anlamış bulunduk- ları mubakkaktır. Bulgaristan, Balkanlarda, mükem. mel bir devlet adamı rolü oynamak- tadır. Bulgaristan, Balkânların üze- rinde dolaşmakta olan tehlike bir ha- kikat olduğu takdirde hareket serbes- tisini muhafaza için, mütalebatını şim- di r tarafa bırakmaktadır. Eski müttefiki Türkiyenin muza- heretile, Bulgarlar, pek muhtemel olarak, 1914 - 1918 devresindeki Tol- lerinden çok başka bir rol oynıyacak- lardır. Elenler, tehdidin tam ağzında bu- lunmamakla beraber, müttefiklerin garantisini haizdirler ve Balkan gru» punun diğer âzası ile muahedelere bağlı dostane münasebetler idame etmektedirler. Suriye ve Filistindeki büyük müt- tefik kuvvetleri ve hâlen Akdenizin şark havzasında tahşid edilmiş bulu- nan mühim deniz cüzütamları, müt- tefiklerin, tehdidin vehametini anla- miş olduklarını ve her türlü ihtimal- lere karşı koymak için hazır bulun- duklarını sarih surette göstermekte- dir. Bu ihtiyat tedbirleri, her hangi bir kimseyi tahrik etmeğe matuf değil- dir. Balkan devletlerinin hiç birisi, bu tedbirleri tehdid olarak görmemekte- dir. Balkanlar, bilâkis, bu tedbirlerden itimad almakla ve bunları müttefik- lerin lüzumu takdirinde kendilerine derhal yapacakları müessir i yardımın bir garantisi gibi telâkki ey. lemektedir. Yugoslavya, Mısırda mü- dafaa tedbirleri alınıyor | (Baştarafı 1 inci sahifede) ! Jehindeki mesaisine devam ettiği ee | vabını vermekle iktifa eylemiştir. Amerika harbin başka mın- takalara yayılmamasına çalışıyor Vâşington 3 (A.A) — Amerika Bir- leşik devlelteri reisi B. Roosevelt, ga- zetecilerle yaptığı mutad haftalık toplantıda, Avrupa harbinin başka mınlakâalara veya başka milletlere yayılmasını men için Amerika Birle. şik devletlerinin gayretler sarfında devam eylediğini bildirmiştir. B. Roosevelt, dün İtâlyan büyük elçisi Prens Colonna le yaptığı gö- rüşmede hükümetin bu arzusunu kendisine anlatmış olduğunu da ilâ- ve eylemiştir. “ Gazetecilerden birisi, harbin geniş- Jemesine mani olmak için hükümetin ne gibi tedbir almak niyetinde bulun- duğu hakkında bir sual sormuştur. B. Roosevelt, buna cevaben, hükü- melin bu hedefe varmak için elinden geleni yaptığını söylemiştir. Yugoslavyanın tedbirleri Londra 3 — Yugoslavyadan gelen haberlere göre 939 sınıfı silâh altına davet edilmiştir. Bu sınıf 80 bin kişidir. Bilâh altında bundan başka 390 bin kişi vardır. 150 bin kişi tahkimat işlerile meşgul oluyor, Cenovadaki İngiliz vapurlari geri çağırıldılar Cenova 3 (A.A) — Cenovada bu- lunan İngiliz vapurlarına derhal mensub oldukları limanlara dönme- leri için Londradan emir gelmiştir. Diğer taraftan Vângarm adındaki Hollanda torpido omuhribine üssül. harekesine avdet etmesi emri veril. miştir. On iki adalarda İtalyan donanması Vaşington 3 (A.A.) — Yunan elçisi Diamantopulos Akdenizdeki umumi vaziyet ve İtalyan deniz kuvvetlerinin on iki adalar sularında tecemmüü meselesi hakkında Sumner Welles ile görüşmüştür. İtalyada hiddet Nevyork 3 yor: Yugoslavya İsra tedbirlerin İtalyada hiddet adırdığı haber alınmıştır. İtalya bunu Harp hazırlığı teymiş, Resmi mahafii alınan tedbir- lerin sırf tedafüi olduğunu ve vaziyet « Belgraddan ildirili- | dan olınan İ « Kahire 3 (A.A.) — Başvekil, Matbu- hasebile buna lüzum görüldüğünü beyan etmektedir. Arnavutluğa mü- temadiyen İtalyan kılaatı gelmesi ih- İ tiyat tedbir alınmasına lüzum gös- termiştir, Roma mülâkatı Vaşington 3 — Diplomatik mahfil. | Jerden alınan malümata göre Ameri- kanın Roma sefiri B, Philips, B. Mus- solini ile yaptığı mülâkatta, hüküme- tinin Akdenizdeki kararsız vaziyetin ıslahını arzu etliğini bildirmiş, bu vâ- ziyet devam ederse Amerikanın bazı emniyet tedbirleri alacağını, ezcümle Amerika vapurlarını Akdenize geç- melerini menedeceğini, bunun İtak yan deniz ticareti için ciddi bir darbe olacağını söylemiştir. B. Mussolini İtalyanın bugünkü , vaziyetini değiş- tirmek niyetinde olmadığını sefire bildirmiştir. Diğer taraftan İtalyanın Vaşington sefiri B, Colonna da dün Amerika Hariciye müsteşarını ve müteakiben Cümhur reisi B. Roosevelt'i ziyaret ederek ayni teminatı tekrar etmiştir. Siyasi mahfiller Akdenizde gerginlik bir parça azaldığını, maâmafih Ame rikanın vaziyeti büyük alâka ile takib ettiğini söylemiştir. Mısırdaki tedbirler Kahire 3 — Dolaşan haberlere rağ- men İtalyan vapurları seferlerine de- vam ediyor, Mısır ihracatının durduru- lacağı hakkındaki şayialar tekzib edil- miştir. 15 Mayısta yapılacak olan tay- yarelere karşı müdafaa manevrası, sahil bataryalarının gece atışı ve ka- ranlık talimleri 7 Mayısa alınmıştır. Mısır Başvekili, İngiliz sefiri, İngi- liz kuvvetleri kumandanı ve Mısır Milli Müdafaa erkânı dün ve bugün toplanmışlardır. Bu (toplantılarda milli müdafaa hakkında bütün ted. birlerin alındığı ve Mısırın her ihti male karşı hazır bulunduğu ittifakla görülmüştür. Stratejik noktalar işgâl edilmiş, Ordu ve poliste izinler kaldı- rılmıştır. Casusluk ve sabotaj cürüm- leri hakkında idam cezası verilmesi- ne dair olan kanun lâyihası biran evvel çıkarılacaktır. Mısır Başvekilinin beyanati i ala şu beyanalta bulunmuştur: «Bü- telâkki etmek- | | mahiyettedir. Ne de yakındır. tün emniyet tedbirleri alınmıştır. Va. ziyet gerçi tehlike arzetmektedir. Fa» İ kat bu tehlikeler ne telâşa düşürücü AKŞAM Kanla ve . Demirle (Baştarafı 1 inci sahifede) hukuka malik olmuiyacaklardır. Or- dusuz, kendilerine mahsus politika- ları, iktisadiyatları olmayan, ikin- ci derece milletlerin Birliği, Bu memleketlerden herhangi ne in- sani esas üzerine tavizlerde bu- İunmak bir en çin bile. aklım- dan geçmez. Meseli oMacarista- nın eski hudutlarının ihyası gibi. Dostla düşman arasında hiç bir fark gözetmiyeceğim, Küçük devletler dev- ri artık tarihe karışmıştır. Bu konfe- derasyondan sonra garpta da bize tâ- bi devletlerden bir konfederasyon: Hollanda, Flandr, Fransanın şimali, Nihayet bir şimal konfederasyonu: Danimarka, İsveç, Norveç, Şimdiden itibaren, kuvvetler ar #ındaki nisbet miltemadiyen değişe- cektir, fakat bir hazırlık devrinin 80- nunda herşey Almanya lehine çalışa- caktır. Bitaraf devlet kalmiyacaktır. Bitarafların mukadderatı, büyük devletlerin peyki olmaktır, Bitaraflar yutulacaktır. Bütün bunlar bir anda olacak değildir, Adım adım, fakat bir demir mantiğile ilerliyeceğim...» Yukarda tercüme ettiğimiz satırlar, bizzat Hitlerin sözleridir. (Hitler m'a dit. Sahife: 145 - 146) Yıllarca evvel söylenmiş olan bu fikirler bugünün acı hâdiselerini bir ölüm ışiğile aydın- r. İnsani duygulara dayanan eden Hitler yüzünden ba- 1 umduğu ya impara- 16, Avrupada, kan ve de- ne esir devlet zümreleri kuracağı şeamet cezbesine tutulmuş bir gün peygamberi gibi anlatıyor. Hitler, o zaman kendisini dinleyen en yâkın arkadaşlarının tehlikeli | hülya sandıkları bu «dünyaya zorla tehakküms projelerini, filhakika göz. yaşına bakmadan, hak dinlemeden, kan ve ateş içinde tehakkuk ettirmek yolu- nu tutmuştur. Bunları bildikten sonra İ artık Almariyamın şu veya bu sebeple harbe girmeğe mecbur kaldığına Ber- İ nin binbir propagânda mâkinesi | âlemi inandırmaya çalışsın. | Hitler, dediklerinden büyük bir kıs. mını yaptı: Avusturya, Bohemya, Mo- ravya, Polonya, Danimarka, Norveç alman eti altına girdi, Hollanda, İsveç ve İsviçrenin işgal belki bir gün meselesidir. Balkanlar, ilk hedef iken, vukustın gidişi sona bıraktırdı. Eğer, İngiltere ile Fransa, karşısma dikili İ meselerdi, «Alman Avrupası» rüyası bir iki yıl içinde hakikat oluve- recekti. Eğer bitaraflar, Hitlerin bitaraflık hakkındaki düşüncesini bi- diseler bugünkü fecaat derecesine var- mazdı. Bitaraflık gibi cigara kâğıdn- dan zırha bürünerek bu müstevli kuv- vetin kılıcından korunacaklarını sa- nan devletler, hodgâm bir politika ile, aç kurdun en kolay şikârı oldular ve olacaklardır. İngiliz Başvekilinin, son nutkunda pek haklı olarak söyle. diği gibi bitarafların, uğradıkları fe- lâketlerde mesuliyetleri büyüktür. İş işten geçtikten sonra, istiylâ edilmiş bir memlekete yardım etmek güçtür. Hitlerin hakkı var, İki tarafı derin bir medeniyet uçurumu ayırıyor. Ah- lâki kaygılar, hak ve adalet düşünce- leri, insani vesveseler, bunları çürü- me ve çöküntü alâmeti sayan düş- man karşısında zayıflık âmilidir. Fa- kat ne çare kl İngiltere ve Fransa, Almanyanın kullandığı vasıtalara müracaat edemezler, Öyle olsaydı, Hitlerin şerrinden muhafaza endişe- sile, İngiltere. ile Frahsanın bütün Avrupayı çok evvelden işgal etmeleri lâzımdı! Necmeddin Sadak Doyce Orrnt Bank Dresdner Bank Şubesi Merkezi: Berlin Türkiyede Şubeleri : İstanbul (Galata) Deposu: Tütün Gümrük İzmir Her türlü banka muamelğti İ İ lecek kadar uzâkgörüşlü olsalardı hâ- | (Baştarafı 1 inci sahifede) Press Association, kral Hakonun hâ- lâ Norveçte bulunduğunu temin eyle- mektedir. İngiliz seferi heyeti askeri ma- kamları, kendilerinden gerek âdet ze- rek malzeme itibarile çok faik Alman kıtalarını birçok defa hirpalamış olan Norveçlilerin kahramanlığını çok öv- mektedir. Şiddetli muharebeler oluyor Londra 3 (A.A.) — İngiliz radyosu- nun verdiği haberlere nazaran Norveç- te Trondhjemin cenubu şarkisinde Acs- terdal'da, Narvik ve Namsos muntaka- larında, eskisinden daha şiddetli müsa- demeler olmaktadır. Narvikte Almanların o sahil boyunca tahaşşüd eden kuvvetleri üzerine bir hava taarruzu yapılmıştır. Norveçliler, Rocras'da kazandıkları muvaffakiyetten isifade için Asterdal vadisinde şiddetli muharebelere giriş- mekte ve biri zabit olmak üzere bir mik- tar esir aldıklarını haber vermektedirler. Norveçliler, şimdi, topçu kuvvetlerile de techiz olunarak, Almanların Trondh- jeme doğru ileri hareketlerine mani ol- mak Üzere, Tolga - İysnet hattı üzerin- de kuvvetli surette yerleşmektedirler. Almanyaya demir madeni nakledilecek yol kapatılıyor Paris 3 — İngiliz kuvvetlerinin Trondh- mesinden sonra, Norveçteki harekât de- vam etmektedir. Bu stratejik hâdiseye rağmen şurasını tebarüz ettirmek icap eyler ki bugün Norveçteki vaziyet, bun- dan bir ay evvel Norveçin Almanya ta- rafından işgalinden evvelki vaziyetten sarih surette çok daha lehtedir. Mütte- fikler, şimdi, Almanya için hayati ehem- miyeti haiz olan demir madeninin nak- line deniz yo tadırlar » İ Norveçteki Alman kuvvetleri İ Stokholm 3 — Norveçteki İ kuvvetlerinin 150 bin kişi olduğ alınmıştır. Bunlar cenubi Norv etmekte ve Norveç kıtaatının sil almaktadır. Şimeldeki Norveç kuvvetle- ri sağlam bir halde olan altıncı fırka ile kısmen beşirici frkadan ve diğer baz kıtanttan mürekkeptir. Bu kuvvetler 30 bin kişi kadardır. Kral Hakon Norveçten ayrılmadı Stokholm 3 — Buradaki Norveç 4e- fareti kral Hakonun İngiltereye gittiğine dair çıkan haberi tekzip etmiştir. Kral Norveçte bulunmaktadır. Rörosun cenubunda muharebeler Stokholm 3 (A.A) — Almaslarin Tuna ve Tolyaya doğru ilerlemelerine mani olmak işin Rorosun cenubunda mevzi almış olan Norveç kıtaatı, Alman tar esir almışlardır. Umumi vaziyette tebeddül Şiddetle mukavemete yoktur. azmetmiş olan kalide yerindedir. Alman resmi tebliği Berlin 3 — Bugünkü Alman resmi İ tebliğinde; batı Norveçinde Norveç kı talarının terhisinin devam ettiği, Alman mülrezelerinin bâzı yerlerde, henüz umu- mi vaziyetten haberdar olmayan küçük ve münlerit Norveç kıtalarının mukave- mmeti ile karşılaştıkları bildirilmektedir. Yine bu resmi tebliğe göre, Alman kıta- lan yavaş yavaş mevzilerine yaklaşmak” Edirne 24 (Akşam) — Edirnede jemin cenup mıntakasndan geri çekil. | keşif kollarını püskürtmüşler ve bir mik- | Norveç kıtaatınm kuvvei maneviyesi fev- sene çok parlak surette kutlanmıştır. ; bayrama iştirak ettikleri gibi Edimede yüksek tahsil gençliğinden mühim »i£ kütlenin bulunması, merâsimin daha parlâk olmasını temin etmiştir. v derdiğim resimler bayram şenliklerinden iki safhayı gösteriyo 4 Mayıs 1940 İngiliz ve Fransız kıtaatı Namsostan da çekildi ta ve düşmanın hücumları püskürtül mektedir. Amerika gazetesi müttefikle- rin geri çekilmesini nasıl karşılıyor j Nevyork 3 (A.A.) — Nevyork Ti mes gazetesi, müttefik kuvvetlerin An dalınesden çekilmeleri hüdinesi hakkında mütalâa dermeyan ederek, bu ricatm müttefiklerin prestijlerine darbe vurdu ğunü ve müttefik sevkulceyşi için bir mağlübiyet teşkil ettiğini söylemektedir. Bu gazete diyor ki: «Müttefikler noktai lizlerle Fransızların, da ri, hemen hemen başarılamıyacak en gelilerle karşılaştıklarını söylemek doğrü olur, İngiliz ve Fransız millileri, talihsiz* lik karşısında boyun eğmemeli ve cesa* retlerimi kaybetmemelidir. Şimdi, onlar, harp teşkilâdarını o kuvvetlendirecekler ve başarılması icap eden müteakip va" gifelerini ifaya hazırlanacaklardır.» | İngiliz Harbiye Nezaretinin tebliği Londra 3 (A.A) — Bugün Harbiye nezareti tarafından neşredilen bir teb- liğde deniliyor kiz Müttefik kıtaatın Trondhijem yakının- dan geri çekilmeleri hakkındaki umumi plâna tevfikan, bu kuvvetler, dün gece Namsosdan gemilere irkâp edilmişlerdir. 3 ekilme hareketi gerek ir“ muvaffaki Ni müttefik Narvik bülgesinde iletliyen 2 »de etleri, lw tarihle: arafından mukabil taarr Her iki taarruz da ve düşman ileri mev ölü ve bir miktar esir burak* | de bi rnnştar, | Çinlilere göre Japonlar, İ Japonlara göre de Çinliler mağlüp Hanken 3 (A.A) — Domei ajans” na nazaran, Homan vilâyetinin şimaline de Japon kıtaatı 197 inci Çin fırkasni mağlip etmiştir. Japonların şimdi civar n kıtalarının bakiyesinden temizleme" çalıştıkları bildiriliyor. 800 Çinli öl müş ve mühim miktarda mühimmat ele İ geçirilmiştir. Loyang 3 (A A.) — Çekimi ajansi bildiriyor: Çung » Tiao » Şan'daki askert | vaziyet gittikçe gerilemektedir. Çinliler Ain - in, Çung - Ho - lin ve Ta - lang” İ da düşmanı mağlüp etmişlerdir. Japon” laf 1000 ölü vermiş ve mütebaki asker” leri çekilmeğe mecbur kalmıştır. Ev, Apartıman kiralamak için «Akşam»ın KÜÇÜK İLÂNLARI En süratli ve en ucuz vasıtadır. Mili bâki Civar köylerden gelen öy. talebeleri