4 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Almanya Tarihi Herman Pinniw'den tercüme eden Sarkî Akdenizde Anı Tedabir Oniki adada italyan tahşidatı üzerine Müttefikler süratle hazırlıklarını bitirdiler Bir tahliye Hâdisesinin tahliU rta Norveçte yapılmakta olan askeri harekâtın, son günlerde, Almanlar lehine bazı inkişaflar gösterdiği haber alınıyordu. Evvelki gün, Chamberlain tarafından Avam Kamarasında verilen izahattan sonra vaziyet, açık olarak, önümüze serilmiş bulunuyor. Her zaman sarih konuşmayı kendine prensip edinen, muvaffakıyetleri devaynasında göstermekten hoşlanmadığı gibi, muvaffakiyetsizlikleri de itiraftan çekinmiyen sayın Ingilız Başvekılinin izahatına göre, muttefik kuvvetlerin Trondheim mıntakasma yaptıklan ihrac hareketi Almanlara nazaran geç kalmış ve üstelik bu hareket, Alman hava kuvvetlerınin faaliyeti yüzünden, güçlüklere maruz kalmıştır. Bu itibarla müttefikler «.küçük siraleji plânlart uğurwda büyük slratejik hedeflerini lehlikcye düşürrr.emek ve kuvvetlerini lüzumsuz yere dağıVp israf etmemek maksadile Trondheim mıntakasım bofalimağa karar vermışladir.» Bu karar, gene saym Chamberlain'ın söylediği gibi «lam bir muüaffakiyetle, bir tek neferin bile burnu kanamaksızın iatbik edilmiş bulunuyor.» tarafından neşrine devam edilen tarih serisinin 21 ve 22 nci sayuını teşkil eden bu eser mebdelerden bugüne kadar Almanyanın mufassal tarihidir. KANAAT KİTABEVİ FEHMI BALDAŞ İki cild, her iki cildin fiatı 250, Cildlisi 300 kurustur. Onaltıncı yıl sayı: 5739 umhuriye ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, lstanbul Posta kutusu: fstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmı: 24299 24290 BÜYÜGÜ Çıkar çıkmaz büyük bir rağbete mazhar olan bu güzel eserin ikinci tab'ı çıktu Cildli 125 kunıs, cOdsiz İOO kurustur. Bütiin bayilerden ve müvez> zilerden isteyiniz. Cumartesi 4 Mayıs 1940 • . . Dün muttefik filonun muvasalat ettiği bildirilen Ukenderiye limanında dairru Ingiliz kruvazör ve torpito fırkast Muttefik donanma Iskenderiyeye geldi 50 bin asker ve 50 denizalt ı Mısır müdafaaya hazır Afrikadan Filistine yeni kıtaat getirüdi Oniki Adalarda Şu halde, üç haftadanberi Norveçin (şimalde ve cenubda olmak üzere) iki yerinde^cereya^eden harekâttan bir laneşnin (cenubdakinin) sona erdiğine, yahud ermek üzere bulunduğuna hükmedebiliriz. Bu hâdise, askerlik bakımından Alman* ya için şüphesiz bir muvaffakiyettir. On iki nisanda, harekâtın henüz başlangıcında iken, donanmasının büyük bir kısmını kaybetmiş olmasına rağmen, binbir engelle çevrili bulunan SkagerRak boğazından nakliyata devam edebilmek ve silâha sarılmış bir memleketin topraklanna asker çıkararak muayyen bir sahayı (tahmin ettiğınden, edildiğinden daha uzun bir zaman zarfmda mecbur olmakla beraber) nihayet işgal edebilmek, Almanya hesabına, askerî bir kazanc sayılır. Müttefiklerin harekât esnasmda yavaş davranmaları, bu neticenin alınmasmda bellibaşlı bir sebeb olarak ileri süriilebilir. Yavaş davranmanın bir zaruret icabı oldugu faraziyesini kabul ettiğimiz takdirde, müttefikleri, hesablannı iyi yapamamış ve bir gün çekilecekleri bir yer içm Mısırda hava defi bataryalarından birisi boşuboşuna emek ve ümid sarfetmif olMcdtada ifiklar göndürülüyor mak itibarile, tenkid edebiliriz. Londra 3 (Hususî) Şarkî Akdenize Londra 3 (Hususî) Malta valiıi, Bu işin askerî ve muvakkat tarafıdır. gönderilen Ingitiz ve Fransız harb gemıleri bu gün Iskenderiyeye varmıslardır. ij'an ahire kadar bu geceden itibaren Biz. harbin umumi gidişi bakımından vaHafif kruvazörlerden mürekkeb diğer bir Malta'da bütün ısıklann »öndürülnaesini ziyeti daha geniş olarak mütaleaya mec filo da pazar günü Ukenderiyede beklen emretmiştir. p (Arkasx Sa. 5, tütun 5 te) buruz. mektedir. ıııınımııııııiHiıııııııııımıınnıi"'i»»"''»"»'i»'i»mıi"ii"iMMMiııııiiMHiıııııtımııııııı ııııııııınııiHnıı Hatırlarız ki Almanya, Norveçe saldırırken başlıca iki gaye güdüyordu: Demir madenlerinden mahrum kalmamak ve îngiltereye yakm yeni üsler elde etmek. Acaba son harekât, bu iki gayeden herhangi birini tahakkuk ettirebilecek bir netice verdi mi? Norveçin şimalinde, yani Narvik mıntakasında henüz tebellür etmiş bir vaziyet yoktur. Orada bulunan Almanlar mahsur bir halde, muttefik kuvvetlerin tazyikı altındadırlar. Üstelik deniz hakimiyeti, her zamankinden fazla Ingilizlerin elinde bulunuyor. Almanya, cenubî Norveçe malik olmakla demir meselesini de halletmiş olmıyacak, hatta, bütün Norveçin Almanlar eline geçmesi ablukamn tesirini zerre kadar azaltmıyacaktır. Kaldı ki, böyle bir neticeyi ihsas ettiren işaretleri henüz ortahkta göremiyoruz. Bugünkü vaziyete bakarsak, ikinci gayenm de yakmda tahakkuk edivereceğine kolayca inanamayız. Evvelâ, Norveçte harb bitmiş değildir. Gerek yerli kuvvetler, gerek Trondheim'm hemen şimalinde bulunan muttefik kuvvetler Almanları devamlı surette meşgul ediyorlar. Bu mesguliyet sona ermediği müddetçe Alman yüksek kumanda heyeti başını garba çevirİD üzerine yeni meşguliyetler alamaz. Almanlar taraf'ndan işgal edilen Narvik mıntakasındaki harekâta iştirak eden Fransanın Alp alayları NADIR NAD1 Urkan Sa. 6 »ütun 6 da) CYazm 3 ünçii uJufede) |t||f||ll|l|lf||f|||||llllHlfllllVIIVfflVivvvıııııııı> • • » • • • • " " " • " • ¥ » • « • • • " " " ................ toplanmış Yunanistan 10 sınıfı silâh altına çağırdı Oniki adalardaki tahşidat Londra 3 (Hususî) Alman radyolan bu gece lngiliz donanmasının şarkî Yunan sulannda tahşidat yaptığını, bu vesile ile Selânikte ve Yunanistanm di • ğer şehirlerinde halkın endişeye duçar olduğunu haber vermek suretile, ttalya ile Almanyanın Akdenizde yeni bir hâdise hazırladıklannı ilân etmişlerdir. Ahnan radyolan, mutadlan veçhile mes'uliyetini baskalanna yükletmek maksadile Ingilizlerin seyyah adile Yunanis tana külliyetli miktarda asker çıkaımış olduklannı da ilâve etmektedirler. Salâhiyettar lngiliz mehafili, Îngiltereye atfedilen bu sayialan en kat'î sekilde tekzib ederek, ttalyanın ve Almanyanın Akdenizde yeni bir macera hazırladıklaEge denizinde Oniki adalan ve ruu muhakkak addetmektedir. civarını gösterîr harita Ayni mehafilde, herhsungi bir Balkan ne üssülharekesine avdet etmesi emri ve devletine karşı yapılacak bir tecavüzün rilmiştir. (Arkan Sa. 5, »ütun 4 te) Vasington, 3 (a.a.) Yunan elçisi Diamantopulos, Akdenizdeki umumi vaziyet ve İtalyan deniz kuvvetlerinin Oniki adalar sulannda tecemmüü meselesi hakkında Sumner VVelles ile görüşmüftür. Londra 3 (Hususî) Muhtelif kay. naklardan gelen haberler, Italyanın Oniki adada mühim tahşidat yaptığını teyid eylemektedir. Bu hususta ahnan mütenunim malu • mata nazaran, Italyanlar Oniki adada 50 bin asker tahsid etmişlerdir. Aynca bu mıntakaya 50 İtalyan tahtelbahri gönderilmiştir. Alman radyotunun uydurmaları ve Londradan verilen malumat ttalyan ntlartndaki lngiliz gemilerine avdet emri verildi Cenova, 3 (a.a.) Cenovada bulunan tngiliz vapurlarma derhal mensub oldukları limanlara dönmeleri için Londradan emir gelmiştir. Diğer taraftan Vangarn adındaki Holanda torpido muhribi RUMANYADA GÜNÜN HÂDİSELERİ Geniş bir casus şebekesi Arkadaşımız Doğon Bükreş 3 (Telefonla) Memleketi dolduran binierce Alman seyyahı meselesinin halka verdiği endişe ile beraber müteyakkız Rumen hükumetinin almakta olduğu geniş tedbirleri bildirmiştim. Haber verildiğine göre hükumet tarafından 240 nazinin ikamet tezkereleri ellerinden ahnmıştır. Silui'de çok miktarda Alman vardur ve burada birçok nazi, Alman seyyah Şimalî Norveçe hâkim Seyyah namile gelen Alman erkânıharb olan müttefikler zabitleri hudud harici edildi Trondheim mıntakasının tahliyesini dün ikmal ettiler NOÛİ bildiriyor lannı evlerine kabul ettiklerinden dolayı tevkif edilmişlerdir. Seyyahlar hakikatte Ahnan erkânıharbiye zabitleridir ve derhal hududdan dısan çikarılmışlardır. Mevsuk olarak haber verildiğine nazaran payitahtta bir nazi casus teskilâtı bulunmuş ve mensublan derhal tevkif edildikleri gibi daha sür'atli ve vâsi ihtiyat tedbirleri Htihaz olunmuştur. DOĞAN NADt II Skoda fabrikası Ruman!l yada şube açıyor Bükreş 3 (Telefonla) Maruf Al man devlet adamı Mareşal Göring'in iki erkek kardeşinden biri Alfred Heinrich Göring Bükreşe gelmiştir. Alfred Göringin buraya gelişi muhtelif şayiaların ya yılmasına yol açmaktadır. Ancak Bükreşin Alman muhitinde Mareşal Gbring'in kardeşinin Rumanyada bulunuşu kendisinin sadece meşhur Skoda silâh fabrikalarının mümessili olarak geldigi şeklinde ilân olunmaktadır. Ayni mehafile göre Skoda fabrikalan ahiren burada bir şube açmağa karar vermiçtir ve Alfred Göring, bunun teş kilâtını kurmakla muvazzaftır, Şimalden ™™ Cenub mu ? BÜYÜK BALKAN RÖPORTAJI: 2 Rumanya her zamandan ziyade bir ye beraberdir! (Bugün yazısı 3 üncü sahifede)