29 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Sahife 10 Amerika, Japonya ile yen ticaret itilâfı yapmıyacak... (Baş tarafı 1 inci sahifede) ziyaretten müsbet bir netice çıkma” miş olduğunu söylemiştir. Amerika gazeteleri memnun New - York 28 (A.A.) — Sabah ga: #eteleri, Japonya ile münakid 1911 tarihli ticaret o muahedenamesinin feshini büyük bir memnuniyetle karşılamaktadırlar. Gazeteler, Çinli- leri mukavemete teşvik omaksadile Çin harbinin bidayetinden şimdiye- kadar Amerika hükümetinin ittihas etmiş olduğu en mühim kararın bu bu kararın bütün ne- terkini k katiyen zaafa kapılmaksızın göze alması lâzım olduğunu İlâve etmektedirler. New-York Times gazetesi diyor ki: «Hükümet, kararını tam zamanında vermiştir, Japon hükümetinin bütün Amerikan milletinin, Hariciye Neza- reli tarafından ittihaz edilmiş olan karara tamamile müzahir olduğun. dan şüphe etmesi için hiçbir sebep yoktur.» New-York Herald Tribune, yazıyor: «Amerika efkârıumumiyesi, Japon. yaya caniyane teşebbüsünde bir yar. dım olmak üzere silâh verilmesine muarız olmakla beraber Japonyaya bir ultimatom gönderilmesini ve dip- lomasi münasebetlerinin kesilmesini kabüle âmade değildi. Amerika hükümeti kararının 'Tok- yoda tevlit etmiş olduğu aksülâmele bakılırsa Japon ordusu mukabele bil- misli tedbirleri almak hususunda ge- cikmiyecektir. O zaman Hariciye Ne- zaretinde Japonya İle yeni bir ticaret muahedesi tanzim edecek hiç kimse bulunmayacaktır. İngilterede memnuniyet Londra 28 (A.A.) — İngiliz mat- buatı, Amerika ile Japonya arasın- daki ticaret muahedenamesinin fes- hi haberini büyük bir hayret ve ay- ni zamanda büyük bir memnuniyetle karşılamaktadır. Gazeteler, Amerikanın bu hareke- tinin Japon hükümetini Londra ile yapmakta olduğu müzakerelerde da ha uysal davranmağa sevketmemiş olmasına teessüf etmektedirler, Gazeteler, Çindeki menfaatlerini müdafaa etmek için Amerika ile İn- gilterenin yapacakları mesai birliği- nin tiçaret muahedesinin feshi ancak altı ay sonra katiyet kesbedeceğine binaen, daha selâmetbahş bir tesir icra edeceğini bir Japon makamati- na düşünmek ve garp devletlerine karşı hattı hareketini tadili etmek imkânmı bahşeyliyeceğini ilâve ot- mektedirler. İngilterede de Japonya ile ticaret anlaşmasının feshi isteniyor londra 28 (A.A) — Milletler Ce- miyetine müzaheret,, İngiliz birliği nin icra komitesi, bir karar sureti kabul etmiştir. Bu karar suretinde hükümetten Amerikanın giltiği yola giderek İngiliz . Japon ticaret mua- hedenamesini feshetmesi talep edil- mektedir, Londra 28 (A.A.) — Röyter ajansı bildiriyor: Malümdur ki, İngiltere Japonya ile 1911 senesinde bir ticaret muahedesi aktetmişti. Amerika, aynı tarihte Japonya ile aklettiği ticaret muahedesini feshetmekle pek tabii olarak İngiliz mabifillerini de Uzak Doğudaki İngiliz menfaatlerini koru. mak için aynı usulü tatbite fayda olup: olmıyacağını tedkike sevketmiş- tir. Bununla beraber, Tienisin mesele. sinin halli için cereyan etmekte olan İngiliz - Japon müzakerelerinin sey» rine zarar vermek mevzuubahiş de- güdir, Fakat Uzak Doğudaki İngiliz menfaallerinin himayesi için Armeri- kanın hattı hareketine benzer bir hattı hareketin lüzumlu olduğu sabit olursa, böyle bir hareketin mütalâsı müstabad değildir. Timesin bir makalesi Londra 28 (A-A.) — 'Times gazete. si yazıyor: z Hull, 1911 iie Ex on» ticare! peer e le işgal altında bulunan Çinde A» merika tebaasının maruz kaldıkları şiddet hareketleri dolayısile ve Uzak Şarktaki vukuatın takip etmekte ol duğu umumi mecra sebebile Ameri- kada hüküm sürmekte olan ve her dem sıtan endişeyi bir kere daha İz- har etmiş bulunmaktadır. Amerika, şimdiye kadar bau te- şebbüslerde bulunmakla ve notalar tevdi etmekle iktifa etmiş idi. Japon Hariciye Nesareti, bu notalara nazi. kâne cevap veriyor, yalnız bu nota- ların Japon makamatı üzerinde bir- güna tesiri görülmüyordu. Her yeni hâdise, bütün Amerikada Japon siyasetine ve Japon usullerine karşı inflalin artmasına sebebiyet veriyor ve Japon mallarma karşı boykot yapılması hareketini kuvvet- lendiriyordu. Hali hazırda Japonya- nın Amerikadan esliha ve mühimmat tedarik etmesine mani olacak yegâ- ne vasıta, şimdiki bitaraflık kanunu mucibince, Çin ile Japonya arasında harp halinin mevcudiyetini açıkça tanımaktır. Bu suretle her iki mem- Jekete harp malzemesi sevkedilmesi menedilmiş olacaktır. İtalyada alâka Roma 28 (A.A.) — Amerikanın Ja- ponya İle münakid ticaret muahede- sini feshetmesi, Uzak Şarktaki veka- yiin inkişafı üzerinde vaktinden er- vel bir aksülâmel hasıl edeceği cihet- le İtalyan mahafilinde büyük bir alâka uyandırmıştır, Umumiyetle dü- şünüldüğüne göre, Amerikanın ver- diği bü karar, siyasi mülâhazalara müstenittir. Ve Amerikan Riyaseti- cümhur dairesi, bu suretle Japon hükümeti üzerinde bir tazyik icra etmek tasavrurundadir. Biyasi İtalyan mahafline göre, Japon - Amerikan muahedesinin fes- hi Japon iktısadiyatını fevkalâde iz- Tar edebilecek olan bir takım gümrük tedbirlerinin mukaddemesi olacaktır. Popolo di Roma, yeni bir tahrik mevzuubahs olduğunu beyan etmek- tedir. Messngero, «Uzak Şarkta yeni ihti- Iâtlare vukua geleceğini haber veri- yor. Alman - Japonya ticaret Almanya - Japonya ticaret çalışılıyor Berlin 28 (A.A.) — Amerika . Jâ- ponya icaret muahedesinin denonse edilmesine bir mukabele olmak üzere Almanya - Japonya ticaret mukave- lesinin tesriine çalışılmaktadır. Berlin -siyasi mahfilleri iki mem- leket arasındaki ticaret münasebetle- rinin istikbali hakkında büyük bir nikbinlik göstermekte ve Japonyanın Amerikgda göreceği ziyaı, Almanya- da, fazlasile telâfi edebileceğini! isbat eylemektedir. Bu akşam çıkan resmi bir yanda mukavelenin Japonyada “ imza edileceği bildiriliyor. Japonyanın takib edeceği siyaset Tokyo 20 (AA) — B. Arita, bu- günkü nazırlar meclisinde, 1911 Ame, rikan - Japon ticaret muâhedesinin | Amerika birleşik devletleri hüküme- ti tarafından debonse edilmesi kar- şısında Japonyanın takib eyliyeceği siyaseti izah eylemiştir. Domei ajansının selâhiyettar men- balardan öğrendiğine göre, hükümet vaziyetin inkişafını sükünetle takib eylemektedir. Şurası bilhassa tebarüz ettirilmektedir ki Japonya, değil yal. nız Amerika birleşik devletleri tara- fından fakat aynı zamanda diğer devletler tarafından da buna müşa- bih alınacak kararlardan doğacak vaziyete karşi koymak için lâzım ge- len programı çoktan hazırlamış bu- lunmaktadır. 'Tokyo 28 (A.A.) — Hariciye nema, reti namına söz söylemeğe selâhiyet- tar bir zat, matbuata şu beyanatta bulunmuştur: 1911 muahedesi Amerika birleşik devletlerinin teşebbüsü Üzerine fes. hedildiğinden, yeni bir anlaşma akti hakkında ilk teşebbüsü yapmak da bittabi Amerika birleşik devletlerine AEŞAM i Ingiltere, ae usya anlaşmas ortadan kaldıracaktır (Baştarafı 1 inci sahifede) te halledilirken Rusyanın -Çekoslo- vakyanın müttefiki olduğu halde. hiç hesaba katılmaması, fikri sorul- mamış olmasıdır. Almanyanın Rus- ya Ukraynası hakkındaki emelleri malüm olduğu devirlerde Avrupada bir hareket görülmemiş olmasını, ve tam tehlike kapıya dayanınca ken- disine müracaat edildiğini Sovyet hükümeti unutmamış görünüyor, Fransa ile İngiltere esasen Polonya ile Romanyayı teminat altına aldık- ları için, ve Almanya Rusya aleyhin- de bir harekete girişmek İstediği za- man ya Polonya, yahut Romanyayı çiğnemeğe mecbur olduğundan İn. giltere ve Fransa nasıl olsa harbe girişecekleri için, Rusya bu defa, kendine ait her türlü taarruz ihii. mallerini hesaba koymak istiyordu. Her ne olursa olsun, müzakerele- Tin sona ermesi sulh cephesine Sov- yet Rusya gibi muazzam bir kuvvet ilâve etmiş bulunuyor. Türkiyenin, İngiltere ve Fransa ile ittifakı, Av. rupada herhangi bir taarruz ve harp tehlikesini çok uzaklaştırmıştı. Bu cepheye Sovyet Rusyanın da İltihakı harbi oimkânsız hale sokmuştur. Moskova müzakereleri bittiği zaman karşı tarafta göreceğimiz müthiş aksülâmel ve hiddet, bu fikrimizin en kuvvetli delili olacaktır. Necmeddin Sadak Başvekil bugün sergiyi gezecek (Baştarafı 1 inci sahifede) Doktor Refik Saydam, bugün öğ- leden evvel yerli mallar sergisini zi- yaret edecek, akşam trenile de An. karaya dönecektir, Sergiye rağbet 11 inei Yerli mallar sergisine rağ- bet aratmaktadır. Halk en ziyade, «Yarınki İstanbul, paviyonu ile, Ha- tay paviyonunda duruyor. Belediye tarafından tertip edilen bu paviyon- da, İstanbulun müstakbel manzara. sını görmek mümkündür. yeceğini kabartma bir haritaya ba- karak öğrenmektedirler, Hatay paviyonundaki eşyaların üzerinde, «satılmıştır» diye bir etiket bulunmaktadır, Bu eşyaların bir kis- mu masif ceviz oda takımları, tabura- lardır. Pariyon şefi, yeniden eşya gön- derilmesi çin, Antakyaya telgrafla müracaat etmiştir. Bundan başka Ipekli eşya da, bayanlar tarafından satın alınmaktadır. İnhisarlar idaresinin tertip ettiği paviyonda bu sene fazla olarak bir de flim gösterilmektedir. Filim Tekir. dağ şarap fabrikasile Cibali fabrika- sının çalışmalarını gösteriyor. Bira, İnhisarlar idaresine geçtiği halde bu paviyonda bira yoktur. Dün akşam İnhisarlar Vekili B. Raif Karadeniz, gergiyi gezerken, set- gi komiseri Halit Güleryüz kendisine paviyonun pek mükemmel olduğun- dan bahsettikten sonra, biranın pa- viyonda teşhir edilmesini rica etmiş, Ralf Karadeniz de: — Birayı ucuzlatıyoruz. Gelecek seneki sergide aynca bir paviyon yapacağız, demiştir. En kalabalık paviyonlardan biri de Maarif Vekâleti tarafından tertip edi. len kitap paviyonudur. Ankarada açı. lan Kitap sergisinde olduğu gibi bu. rada kitap satışı pek fazla değildir. sramanana senaaa aaa san, yorum. y f Japonların bir manevrasi — Chekiai bir Kong'da ecnebi dövizleri tedarik oi. mek için geçenlerde mühim miktar. da - 80 milyon dolar « Çin parası 88- tan almış oldukları istihbar edilmiş. Çin b “hükümeti, bütün GR en amil RR tehlikesini laa Bir çok | | kimseler, evlerinin yola gidip gitmi. 2 Temmuz 193 190 Fransız heyetinin Ankara görüşmeleri çok iyi neticeler vermiştir General Huntziger ve albay Rogue Türk ordusundan büyük şevkle bahsediyorlar Evvelki akşam Semplon ekspresile Parise hareket etmiş olan Fransız ho- yeti askeriyesi “reisi Orgeneral Hunt- #iger, fransızca İstanbul refikimizin baş muharririne şu beyanatta bu- lunmuştur: — Gerek ben, gerek heyetin diğer azası, Ankara halkımın muvasalatı mızda bize yaptığı hararetli hüsnü kabulden çok mütehassis olduk. Mareşal Fevzi Çakmak, Generni Asım Gündüz ve yakın mesai arkadaşları, bize daha bidayettenberi o kadar ha- raretli bir samimiyet gösterdiler ve © derece hakiki ve kardeşçe bir mu- habbetin tezahürlerine şahit olduk ki, bunun silinmez hatırasını dalma muhafaza edeceğiz Ankarada geçirdiğimiz on gün es nasında bu kadar müsaid şartlar ara- sında başlayan mükâlemeler, semero- lerini vermekten hali kalamazlardı. Bu konuşmalar, Fransa ile Türkiyeyi biribirine bağlıyan ananevi dostluk bağlarını sıklaştırmıştır İki memleketi ve dünya sulhünü alâkadar eden meseleleri tetkik ettik ve aramızda tam bir fikir birliği mü- şahede ettik, Türkiye Fransa ile İngil- tereye el uzatıyor. Üçü de tecavüze karşı koymağa kati surette azmet- mişlerdir. Türk ordusunun bende uyandırdı. tahammülü bakımdan pek kuvvetli bir harp âleti teşkili eder, — Ankara seyahatinizden mem- nun kaldınız mı? — Türk meslekdaşlarımız, başla. rında bulunan büyük asker gibi bize çok iyi davranmışlar, en nazik ihti- mam ve ilinaları göstermişlerdir. Konuşmalarımız Omesud neticeler vermiştir.» Alman gazetelerinin hiddeti Berlin 28 (Fransızca İstanbul) — İngiliz ve Fransız askeri heyetlerinin Ankara seyahatleri, Alman güzetele- rinin hiddet ve infialine sebebiyet ve- riyor. Alman gazeteleri, İngütere ile Fransayı Şarki Avrupada ve yakın Şarkta sulhü tehlikeye düşürmekle İtham etmekten çekinmiyorlar. Türkiye müdafaasının kuvvetlem dirilmesi ve bilhassa Adalar denizinde bahri ve havali bir üs tesisi Daniziger Vorposten gazetesini (ohiddetlendiri- yor. Bu gazete diyor ki: «Haval ve bahri bir üssülhareke tesisi, böyle bir teşebbüsün Akdeniz- deki statükoya aykırı bir hareket teşkili edeceğinden sarfı nazar, bilhas- sa Türk siyasetinin elyevm takib et- tiği cereyan bakımından İtalyayı lâ- kayd bırakamaz.» Essen'de çıkan National Zeitung gazetesi, neşrettiği hir Ankara mek- ğı mükemmel ve derin intibalda | tubunda Türk siyasetinin bu yeni söylemek isterim; Albay Rogue da demiştir ki: — Türk ordusu, gerek organizas- yonu ve gerek yüksek kumanda he- yetinin ve kadrolarının kıymeti ve askerlerinin cesaret, mukavemet ve temayülüne teessüf ediyor. Mareşal Goeringin organı yazısı ni şöyle bitiriyor: «Çanakkale boğaz- ları beynelmilel ehemmiyeti haiz bir merkezdir. Boğazın filli serbestisi Al manya, ve İtalyayı da alâkadar eder» Maarif şürasında hararetli bir celse (Baştarafjı 1 inci sahifede) şiddetle aleyhinde bulundu. Bu tahsil müddetinin çoğallılmasını ve liseye girecek talebenin muhakkak surette imtihana tâbi tutulmalarını istedi. Birçok delegeler söz aldılar. Huma- nizm meselesi üzerinde hâraretli münakaşalar oldu, Maarif Vekil B. Hasan - Âli Yücel, muallim B. Nuriye cevap vererek ezcümle dedi ki: Burada ilk, orta, yüksek tahsilini yaparak yıllarca bu mevzu üzerinde imali fikir etmiş insanları humaniz- madan bahse salâhiyettar görmeme- ği bir türlü anlayamadım. Muallim Nuri: — Efendim, ben öyle demedim. Vekil; — Ya ne dediniz? Sözleriniz bura- da aynen not halinde duruyor. Muallim Nuri; Kızılayın yardımı Temmuz ayı içinde 6635 lira yardımda bulundu Ankara 28 (A.A) Aldığımız malimata göre, Kımlay cemiyeti umumi merkezi tarafından içinde bu- Tunduğumuz Temmuz ayi zarfında yurdun muhtelif yerlerile hariç mem- leketlerde semavi hetlerden zarar görmüş olanlara, aşağıdaki yardımlar yapılmıştır; Darende seylâbzedelerinâ 460, Ge- rede seylâbzedelerine 1000, Samsun seylâbzedelerine 2400, Kastomunu seylâbzedelerine (o 500, Hatayın Rey- haniye harikzedelerine (775 Wra, massasasanaası | Dündan başka Bulgaristan seylâb- zedelerine Bulgar Kızlhaç vasıtar sile 1500 lira ki ceman 6635 lira pars yardımında, bulunulmuş ve ikisi kadın biri erkek üç maldi vatan birer suni ayak yaptırılmıştır. il — Beş dakika müsaade edin de tekrar arzedeyim, Vekil: — Beş dakika değil, buyurun 25 dakika söyleyin! Biz burada büyük bir hürriyet ve samimiyet havası İçinde müzakere yapıyoruz. (Alkış. lar) Bundan sonra plân komisyonu ra- poru maddelerinin müzakeresine ge çildi. Bu arada söz &lan Saim Ali, üniversitede talebenin eski harflerle not tuttuğunu, ve dersi anlamak için not tutmanın mecburi olacağına göre Miselere steno dersinin konulmasını istedi. Plân komisyonu raporunun müva- keresi bitmediğinden vaktin de bir hayli gecikmesinden dolayı celseye nihayet verildi. Şüra yarın 9,5 ta mi. zakerelerine devam edecektir. Trahom mücadelesi Dört vilâyette hastanelere beşer yatak daha ilâve edilecek Aukara 28 (Telefonla) — 'Trahom mücadelesinde çalıştırılacak doktor ve sıhhat memurları için Gazlantep trahom mücadele retsliğinde bir kurs açılacaktır. Diğer taraftan Sıhhiye Vekâleti Urfa, Mardin, Diyarbakır ve Siird trahom mücadele hastanelerine da- ha beşer yalak ilâve edilmesini karar laştırmış bulunmaktadır, Kopenhağ orta elçimiz Ankara 28 (Akşam) — Kopenhag orta elçiliğine tayin edilen harleiye müsteşarı B. Agâh çarşamba günü buradan ayrılarak İstanbula gidecek» tir. B. Agâh İstanbulda bir kaç gün kaldıktan sonra Kopenhağu hareket edecektir. . Zayi — Kadıköy birinci orta okuldan 1936 senesinde aldığım belgeyi kaybettim, Yenisini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur. 247 Nedim Asma fidanlıkları alım satım komisyonundan: 30 ira değer biçilen Gebze fidanlığı bağının bu yılki üzüm mahsulü 8 in Bu mali manevradan haberdar | ağustos cumartesi günü saat 11,30 da Gebze Belediyesinde ve 80 lira değer b | <takdir edilen Göztepe hdanlığı kolleksiyon bağının üzüm mahsulü de 8 ağus. YUZ e