29 Nisan 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 Sohbet (Baş tarafı 3 üncü sahifede) usulü, tekniği olduğunu sezmeğe baş- lamış; hatâ bir zaman gelmiş, Birânlce'in, acemiliğin ta kendisi saydığı o tragedianın, Seribe'in bü- tün komedizlarndan ve dramların- dan daha mahirane yazılmış bir eser olduğunu kabul etmiş. Her güzel eserin usulü dairesinde yazıldığı nihayet anlaşılır. Ama han- gi usul? Sırf o esere mahsus olan usul, «Şurası uzun olmuş, burası kr sa kalmış, muharrir şu tasvirden ve- ya bu şahıstan vazgeçseydi daha iyi ederdi diye tenkid ettiğimiz birçok yomanların asıl güzelliğini, o kusur sandığımız şeylerin teşkil ettiğini sonradan anlarız. Fakat anlamakla kalmaz, onları bir kaide hâline sokmağa, öteki eserlerde de o mezi- yetleri aramağa kalkarız. İşte o za- man iş yine fenalaşır, anlayışsızlık yine baş gösterir. Her eserin kendine mahsus bir usulü, kimse tarafından taklid edilemiyecek, taklid edilince ancak sahte meziyet olacak bir usulü vardır. Bunun içindir ki usul, teknik pe- ginden koşanlara şaşıyorum. Söyli- yecek bir şeyleri varsa, içleri zengin- se o şeyler, o zenginlik muhakkak | kendilerine en uygun olan şekli bu- Hur ve büyük bir maharet mahsulü olduğu kanaatini verir. Her yeni ve kudretli eser, kendi- sinden evvel yazılmış olanlardan çı karılan kaidelerin e boşluğunu isbat eden eserdir. Ötekiler hoş, hattâ bir bakıma güzel şeyler olabilir; fakat hiç biri kalmağa, zamana göğüs ger- | meğe lâyık şeyler değildir. Bir müd- det sevilirler, göz boyarlar ve sonra unutulup giderler. n l İNSAN. — Biri çıkıyor, İnsan oğ- | | lunu bilhassa iktisadi zaruretlerin idare ettiğini, fikri, ruhi, bedii hüvi- yetimizin de o iktisadi zaruretlere göre teşekkül ettiğini söylüyor. Bir başkası © geliyor, © bilhassa (spirituel) benliğimizin asıl olduğu- nu; ötekileri hükmü iltinda bulun- durduğunu iddia ediyöt. İnsan oğlu- nun muhtelif temayülleri, ihtiyaçla: rı ârasında böyle bir nevi monarchie bulunmasmia, yani bir tanesinin öle- kilerden üstün olup onlari kendi ar- zusuna göre bir şekle sokmasına pek Aklim ermiyor. Bence: «Evvelâ ruh», yahut: «Evvelâ madde gibi düsturla- rın hepsi de yanlış, Bunların ara- sında bir öncelik, sonralık, bir üstün- lük, aşağılık, bir müstekillik, tabiğ. lik, yok. İnsan oğlunda ve insan oğ- lunun kurduğu cemiyette hepsinin de bir derecede tesiri var, hepsi de bir derecede birbirlerine (o hükmediyor. Hiç biri kendi zaruretlerinin inkâr edilmesine, hattâ İkinci derecede sa- yılmasına tahammül edemiyor. Gerçi bazı devirlerde maddenin ru- ha veya ruhun maddeye galebe çal- dığı; birinin ötekini idare ettiği gö- | rülüyor. Fakat bunlar daima insan- lığın rahatsızlık devirleri olmuştur. Öyle zâmanlarda bir aksaklık, bir ne- vi yarımlık vardır. Orta - Çağ'ın bir takım harikalar yarattığını inkâr edemeyiz; fakat o zamanın, bütün o harikalarına rağmen, bize umumi bir mahpes gibi göründüğünü, © asırlar. da yaşamak fikrine pek ısınamadı- fımızı da inkâr edemeyiz. Atina'nın insanı bize mükemmel bir insan diye gözüküyor: maddi ihtiyaçları da, ru- hi, bedii ihtiyaçları da serbesçe, hiç biri öteki tarafından ezilmeksizin in- kişaf etmiş bir insan. Halbuki Orta - Çağ'ın insanı, ruhi zenginliklerine rağmen, bize yarım bir adam hissini | veriyor. İnsan oğlunun muhtelif hüviyetle- rinin biribirinden tamamile müstakil olduğunu da iddia etmiyorum. Fakat hepsi birbirine tabidir. Biri ötekileri değil, hepsi birbirini idare eder. «Evvelâ ruh> veya o «Evvelâ madde değil; evvelâ insan oğlu, ruhu ile, maddesi İle, hakikatleri, aklı, hisleri, hülyaları ile insan oğlu. Bana öyle geliyor ki ahenkli devirler- de hiç bir ihtiyacın, hiç bir temayü- lün mutlak bir sultası yoktur, bilâkis bir nevi oligarekle vardır... Evvelâ şu veya evvelâ bu... Belki, Fakat bunlar beni tatmin edemiyor; hepsinde bir sakatlık, bir eksiklik hissediyorum, o sakatlığın, o eksikli- Zin ne olduğunu sarahatle görüp söy- Jiyemesem bile, Nurullah ATAÇ AKŞAM Bugün IPEK ve SARAY sinemalarında Hayatınızda hiç bir vakit gülmediğiniz kadar güleceksiniz. TÜRKÇE SÖZLÜ Küçükpazar semt ocağının deniz gezintisi Cümhüriyet Halk Partisi Kü Pazar semt ocağı 28 mayıs 939 pi günü için bir'deniz tertip etmiştir. Şi kirala- nan vapur saa ket edecek ve Kadıköy, Heybeli kelelerine akşama kâdar orada vakıt cektir. Vapur Çınarcıktan sami e say YE ön AHBAP Ki 4 iy sm HARBE GiDiYOR e go Merhum Orgeneral Cevat Çobanlı Torunu General Basri Saran kızı Türkân Saran merhumun ruhuna 30/4/939 Pazar günü öğleden sonra Beyoğlunda Ağacamilnde mevlüd okunacağından arzu edenlerin teşrifi rica olunu geçirile- şte Meşhur Arşak Palabıyıkyan'ın en nefis komedisi Ayrıca: Programa ilâve olarak: ELMAS HIRSIZLARI Fransızca sözlü, çok heyecanlı macera Filmi Bugün saat 1 ve 2.30 da tenzilâtli matineler - Saat 8.40 da iki filim birden ue şaşar ANKARA'da HALK ve SUS Harbe gidiyor ÖLÜM Eski Rus. Ticareti hariciye bankası müdürlerinden ve Fafa Türk İk0- taj fabrikası sahibi Galatasar: MUSTAFA HAYRİ BARUTÇU dün âni olarak vefat etmiştir. Cena- zesi. bugün — (29 nisan cumartesi) | saat 14 de, Şişlide Bomonti Tram- onunda 289 numaralı Kâ- sa apartımanından kaldırıla- rak Üsküdardaki aile defnedilecektir. Tanrı Sinemalarında da gösterilmektedir. DANSTAN İŞLENMİŞ BİR ESER... MÜZİKLE SÜSLENMİŞ BİR FANTEZİ... NEŞE İLF, ÖRÜLMÜŞ BİR FİLM... GİNGER ROGERS ile FRED ASTAİR'in yarattığı UÇAN VALSLAR LÂLE sinemasında Bugün saat 1 ve 2,30 da ucuz halk matinesi, rahmet sie ai Operası Haber Sah günü m göre Mayısın 2 nci Beyoğlu P perası temsil e baritonu Elya şar yosunda. Rigoletto | Şehzadebaşı (TURAN) N (ÇOCUK FABRİKASI) Bugün AZAXK sinemasında | BUGÜN eee Kadıköy | A Bü ar HASRE'K Gostiçie) Bu senenin ZARAH LFANDER'in en muazzam Filmi, 2 nci Fim ASLAN ADAM öiaceralar peşinde) Heyecin dolu Spor ve Gençlik Fi 1 nci devrenin 13 kısmı birden: Tel: HALEde Senenin en nefis ve en son eseri: BüYüK TYRONE POWER ALİCE FAYE MAKSiM'de Her akşam ve muhtelif progra 23542 KABARE DANSİNG VARYETE Pazar günleri 17 de MATiNE Bugün matinelerden itibaren TAKSiM SiNEMASINDA 2 büyük ve güzel filim birden Çöl Kızı Cemile Pek mükemmel Türkçe sözlü ve şarkılı filim KATIA DANİELLE DARRİEUX'unen güzel filmi Tenzilâtlı fiatlar: 15 - 20 - 25 Localar 100 kuruş. Bugün saat | ve 2,30 da Besin MELEK Sinemasında DANSING MELEĞİ lerde: | SİMONE SİMON ROBERT Baş rollerde: “YOUNG - DON AMECHE Ayrca: Paramunt Dünya haberleri ve Miki Mavs Bugün sâat 1 ve 2.30 da tenzilâtir matine, Bu hafta SÜMER sinemasının Büyük bir muvaffakiyetle göstermekte olduğu ve VIVIANE ROMANCE'n JEAN MURAT ve JULES BERRY ile beraber fevkalâde bir tarzda yarattıkları da. Vazife Uğrun Filmi kadar müessir, cazip ve ihtiraslı bir film görülmemiştir. EKLER JURNAL'da: En hakiki ve mütenevvi son siyasi hâdiseler.. Bugün saat 1 ve 2,30 da tenzilâtlı matineler. Bugün ASRİ sinemada 2 Süper filmden mürekkep fevkalâde program BEYAZ MELEK | Filoyu Takip Edelim | arlak artist Emsalsiz artistler KAY FRANCİS ; FRED ASTAİRE ve tarafından GİNGER ROGERS Yaz geliyor MİLLİ v ALEMDAR Tekkeyi bekliyen çorbayı içer. En büyük kozlarımızı şimdi oynuyoruz. SÜVEYŞ FEDAİLERİ Loretta Young - Tyrone Power - TÜRKÇE ANNA BELLA ve KIR ÇiÇEGİi ŞİRLEY TEMPLE Bugün saat 1 den itibaren Nefis Şarkı ve Hafif musiki ile sü: Zevkli - İnce ve Eğlenceli Bir Film (Fransızca sözlü) PARK Sinetmasında YAŞASIN AŞK ABDÜLVEHAP ve LEYLA MURAD, Türkçe sözlü, Arapça şarkılı Seanslar: 1,20 - 4 - 715 ve 9,45 dedir. Tel: 43143 Bugün SAKARYA Sinemasında Mexsimin en büyük aşk filmi Hollywood'un bütün yıldızları GOETHE'nin en hissi eseri Din aşkı Beşiktaş SUAD ÇILGINLIKLAR PIERRE - RICHARD WILLM Tamamen renkli, en çılgın, en fazla E VERNAY tarafından danslı ve şarkılı Revü Filminde Bugün saat 1 - ve 2,30 tenzilâtlı matineler german Pangaltı Tepe üstü AEIN Sinemasında ŞEREF PORGRAMI: Leylaklar Açarken | Nazar Boncuğu Jeanette Mak Donald - Nelson Eddy SHİRLEY TEMPLE Gündüz ve gece 8,45 de2 Filim
