9 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

SAT ; b N Amerika lâkayıd kalmıyacak Amerika âyan meclisinde demokrat- ların lideri mühim bir nutuk söyledi Eski Hariciye Nazırı B. Stimson'un mektubu her tarafta büyük akisler yaptı Vaşington 8: (A.4:) — B. Roosevel- tin hava teslihatı programının mühim tadilât yapılmaksızın âyan meclisinin. kahir ekseriyeti tarafından kabul edilmesi, hükümet için büyük bir muvaffakiyet teşkil etmektedir. Reylere müracaat edilmeden evvel Ayan meclisi demokratlarının Jideri B. Barkley, B. Rooseveltin yekdiğeri- ni müteakib 1937 de Şikagoda 4 ikin- cikânunda kongrede söylediği nutuk- ta ve geçenlerde matbuat mümessii- lerine vaki beyanatında tarif ettiği harici siyaseti müdafaa etmiştir. B. Barkley, B. Alexandrer Hamil- tonun 100 seneden fazla bir zaman- danberi Amerika zimamdarlarının Amerikanın Avrupada zukur edecek bir harbin tehlikeleri karşısında bu- Junduklarını gösteren beyanatını ha- tırlatmıştır, B. Barkley, o zamandanberi nakli- yat vasıtalarında husule gelen terak- kıyatı gözden geçirmiş ve netice ola- zak Amerikanın silâhlarını takviye etmesi zaruri olduğuna işsret tir. Bundan başka demokrat hükü- met prensiplerini şiddetle müdafaa etmiş ve totaliter memleketlerin taz- yiklerine karşı gösterecekleri o muka- vemet gayretlerinde demokrasilere iktisadi * vasıtalarla yardın! etmeğe A&made olduğunu söylemiştir. B. Borah, bunun üzerine B, Bark- leyden Amerika milletinin Tunus me- selesi yüzünden zuhur edebilecek bir ibtilâfa müdahalede bulunup bulun- mıyacağı hakkındaki mütalâns: no olduğunu sormuştur. B. Barkley, menfi olarak cevap ver- miştir, Fakat Paris ve Londranın ha- va kuvvetleri tarafından bombardı- man edilmesinin Amerika halkında bu bombardımanları yapanlara karşı kolaylıkla bir aksülâmel tevlid edebi- leceğini söylemiştir. Stimsonun mektubu büyük akisler yaptı Nevyork 8 — Nevyork Herald Tri- bün gazetesi, B. Stimsonun. Nevyork etmşi- hattı şekilde 'Taymise gönderdiği mektubu müsâit bir surette karşılıyor ve diyor ki: «Bu vesika, demokrasiler arasında noktalnazar birliğini ve Amerikanın diktatörlere karşı vaziyetini Avrupalı. Jarın daha kolay anlamalarını temin edecektir. 'B. Stimson, demokrat devletler bir tecavüze uğrarlarsa Amerikanın kuv- vellerini bü devletlerin emri altına koyücağını açıkça ilin elmesini iste- miştir, Bu mütalea çok doğrudur. B. Roosevelti, harbe karşı önleyici bir tesir yapacak olan silâhlanma prog- ramından dolayı tebrik ederiz. Ame- Tike, kuvvet ve kudreti ile demokrasi- lerin yanında mevki alırsa, totaliter devletler, harbi kazanacaklarını ümid edemezler.» VYaşington 8 — B. Stimsonun B. Rooseveltin politikasını tasvip için Nevyork Taymis gazetesine gönderildi- ği mektup, siyasi mahfellerde pek mühim bir vesika olarak telâkki edil- mektedir. Siyasi mahfellerde bu hu- susta deniliyor ki” «Bu mektup, infirad politikasını aydınlatmağa yarıyor. B. Stimsonun söylediği, veçbile, de» mokrasiler tarafından (o gösterilmek- te olan mukavemetin zayıflaması diktatörleri bugünkü siyasetlerine devam etmeğe teşci edecektir. Bu mektup, ayni zamanda B. Rooseveltin idaresini de kuvvetlendirecektir.» Siyasi mahafilde söylendiğine göre, Avrupanın siyasi vaziyetinde son gün- lerde görülen salâh, Amerikanın Fransaya ve İngiltereye fiili bir yar- dım göstermek hususundaki azimkâr hareketinden ileri gelmektedir. Amerika, B. Stimsonun işaret ettiği Kadın çorapları |Jrakta bir komplo Almanyalı bl siliielka msi gelerek imalâtı tetkik edecek Ankara 8 (Telefonla) — İktisad Vekâleti, Alman çorap mütehassıslar rından profesör Kari Eberle'yi mem- i omuahedesi imza edildi Ankara 8 (A.A.) — Türkiye ile Yunanistan arasında müzakere eğil. mekte olan iadel müerimin ve cezal hususatta adli müzaheret muahedesi Hariciye Vekületinde kâtibi umumi B. Numan Menemencioğlu ile Yunan elçisi B. Rafael arasında imza edil. miştir. Barem projesi geri alındı | Ankarı 8 — Hükümet, barem ka. #runu projesini yeniden tedkik etmek için meclisten geri almıştır, Proje, önü. Müzdekhi toplantısında meclise veri. İecektir, l Milâno panayiri t Ankara 8 (Telefonla) — Hüküme- &miz, İtalya hükümeti tarafından yaki olan devet üzerine Milânoda açi: dacak beynelmilel panayıra resmen iştirake karar vermiştir. keşfedildi Bazı tevkifler yapıldı, Reşid mıntakasında örfi idare ilân edildi Bağdad 8 (AA) — #Hevas ajan- sından»; Bağdadın “venubunda Reşid kampı zabitlerinden bir grup tarafından tertib edilmiş bir komplo meydana çıkarılmıştır. e Bağdadda 10 zabitin, Musulda 3 zabitin ve bun- ladan başka eski Başvekil Hikmet Bü- Jeymanın taraftarlarından birçok si- yasi liderlerin tevkifi emredilmiştir, Reşid mıntakasmda örfi idare ilân İkhsad Vekâle! Vekâletinde birleşen bürolar Ankara 8 (Telefonla) — Müstakil bir büro halinde çalışmakta olan İk- tisad Vekâleti Konjektör servisinin Vekâlet Sanay! tedkik heyeti ile bir- Jeştirilmesine karar verilmiştir. Bu sabah tramvay teli koptu Bu sabah sâat altı buçukta, Emin- önünde caddesi üzerinde, piyango kişelerinin bulunduğu kısım önüne isabet eden yerde tramvay teli kopmuş ve tamiri saat yediye kadar sürmüştür. Bu müddet zarfında tram- vay münakalâtı sekteye uğramış, an- cak kırk dakika sonra seferler intiza. ma girebilmiştir..,, Kanadada beş çoc! beş çocuk yandi Halijax - Kanada - 8 (A.A) — İsi AKŞAM Ruhi hakkındaki evrâk Ha- riciye Vekâletinden Devlet şürasına verildi Ankara 8 (Telefonls) — Hariciye Vekâleti, Ankâra Cümhuriyet müd. delumumiliğinin talebi üzerine, tay- yare kaçakçı Ekrem Königin suç ortağı olduğu iddia olunan Hariciye Vekâleti memürlârndan B. Ruhi hak- kındaki evrakı tahkikiyeyi Devlet Şürasına vermiştir. Ruhi, “iradeli milliye ile mansüb memurlardan olduğundan, Memurin muhakemat kanununa göre, evrakı- nın Devlet Şürası Mülkiye dairesince İedkiki icab etmektedir, Mülkiye da- iresi, lüzumu muhakeme kararı ver diği takdirde, Ekrem Königin tevki- fine intizar edilmiyerek Ruhinin mu- hakemesine başlanacaktır. inbisarlar varidalı Bu seneki safi hasılat geçen seneden bir milyon lira kadar fazla tahmin ediliyor Ankara 8 (Telefonla) — İnbisarlar umum müdürlüğünün 1939 mali yılı safi hasılata 36,000,000 lira olarak tahmin ediliyor. Bu yekün, idarenin 1938 mali yılı için tahmin ettiği safi, haşılatından 1,000,000 ira kadar fazladır. 1939 mali yılında tütün ve içkilerden alınacak Müdafaa vergisi basılatı da 1938 yılı hasılatından 319 e lira fazlasile 3,985,000“ lira oalrak tahmin edilmiştir.:.. . - Son dakika Ispanyol sahilleri abluka altında Müsaade alınmadıkça bü- tün gemilerin yanaşması menedildi Burgos 9 — Bahriye nezareti dün akşam neşrettiği bir tebliğde bütün gemilerin müsaade almadıkça Akde- niz İspanyol sahillerine yanaşmaları menedilmiştir. Denizcilere, sahil civa- rında tahtelbahirler dolaştıkları ve 68- hile yanaşacak gemileri batırmak için emir aldıkları tebliğ olunmuştur. Bu tedbir, alâkadar mahafilde, hâlâ cüm- huriyetçilerin elinde bulunan sahik lerin abluka altına alınması şeklinde tefsir ediliyor. Londra 9 — İngiliz Kabinesi dün geceki Içtirasında, İspanyada en ziya- de frankistlerin tehdidlerine maruz olan eşhasın tahliyesine yardım için cümhuriyetçi hükümet tarafından va Ki olan talebi reddetmiştir. İngiltere Fransaya ne win |kadar asker gönderecek? Londra 9 — Avam Kamarasında söz söyliyen İngiliz Harbiye Nazırı Belişa, İngiltere bir harbe sürüklenecek olursa Fransaya derhal 19 fırka asker göndereceğini, bu fırkaların bilhassa Ağır ve hafif tanklardan mürekkep, motörlü kuvvetlerden mürekkep ola. cağını söylemiştir. Nazır, İngiliz ordusunun derhal fa» aliyete geçmesi için icap-eden bütün tedbirlerin alındığını ilâve etmiştir, Amerika Vatikanda temsil edilecek Amerikanın bitaraflık kanunu tadil edilecek Vaşington 9 — Papa on ikinci Ple- nin taç giyme merasiminde B. Ruzvel. ti Amerikanın Londra sefiri B. Ke- mnedi temsil edecektir. Siyasi maha- fide bu karara çok büyük bir ehem. miyet verilmektedir. Zira Amerika, ilk defa Vatikanda temsil edilecektir. Vaşington 9 — Amerika hükümeti bitaraflık kanununu demokrasilere daha fazla yardım yapacak bir şekilde tadil edilecektir, Dün Geceki ve Bu Sabahki Elaberler Londra ve Paris bombardıman edilirse, Tayyare kaçakçılığı $ Mart 1939 | ingiltere Uzak Şark işile meşgul olacak Bugünkü vaziyete karşı artık seyirci kalmak niyetinde değil Pari$ (AA) — Jour- Behode Paris güzetesinin muhabiri yazıyor: İngiliz Kabinesinin yarın Uzak” Şark ermek üzere bulunduğu şu sırada si- yasi İngiliz mahfillerinin Uzak Şark meselesine karşi gillikçe büyüyen bir alâka gösterdikleri görülmektedir. Chamberlain ile Halifax Çin . Japon muhasamâtına nihayet vermek üzere pek yakında âzami bir gayretle çalı- şacaklardır. İngiltere insani ve siyasi mülâha- zalâr hariç olmak üzere Uzak Şarkta- ki ileari menfaatlerinin haleldar ol- masına ve Büyük Okyanustaki İngi- liz deniz üslerinin Japonlar tarafın- dan tehdid edilmesine seyirci kalamı- yazaktır. ingütere hükümetinin Ja» ponyaya karşı büyük bir katiyetle ha» reket-etmesini beklemek lâzımdır. Filistin hakkında uzlaşma zemini bulunuyor mu? Son müzakereler bu hususta ümid verecek mahiyettedir Londra 9 (A.A) — Yahudi ajansı İstişari komitesi, dün icra komitesi- ne Filistin hakkındaki müzakerelere devam etmesini tavsiye etmeğe karar vermiştir. Müzakerelerin yavaş yapıl- makta olmasına ve salâhiyettar ma- kamların mutlak sükünuna rağmen iyi malümat alan mahafll, yahudiler- le arapların ifratkârane noktai nazar» lari telif sahasında bir parça iler- lenmiş olduğunu ve B. Macdonald'ın sabürane gayretleri sayesinde bir üz- Yaşma zemini bulunmasının muhte- ihel bulunduğunu beyan etmektedir. Dün akşam İngilizlerle yahudiler, Iraklılar ye Mösirlilar arasında yarı resmi bir toplantı yapılmıştır. Yahu- diler, yahudi muhaceretinin biraz tenkis edilmesini kabul etmeğe mü- temayil görünmektedirler. Bu muha- ceretin hattâ bir hat dahilinde ipka- sını kabülden imtina eden araplar ise şimdi muhacirlerin mikdarını gös- terecek sarih erkam irae edilmesini istemektedirler. En çetin mesele yeni devletin teş- kili meselesidir. Yahudiler, yeni dev- letin yahudi ve arap cemaatleri ara- sında müsavalı zâmân altına alması- nı istemekte, araplar ise yalnız efra- dın müsavatı hususunda ısrar ede- rek-yahudilere nisbi temsil hakkı bah- şetmeğe muvafakat eylemektedirler. Araplar bu talebleri, yahudilerce, milli yahudi yurdunun ilgasına mua- dil olup tamamen kabulü gayri kabil dir. Mebus intihabı (Yeni hava hatları İkinci müntehib seçimi 21| İstanbul - İzmir ve Ankara - marta kadar bitirilecek Ankara 9 (Telefonla) — Bugünkü Ulus gazetesi, birkaç intihap dairesi müstesna olmak üzere hemen her yer- de Cümhuriyet Halk partisi mensup. | larının ikinci müntehip seçimine âid yoklama işlerinin tamamlandığını ve ikinci müntehip seçimi muâmeleleri- nin 15-21 mart arasında tamamlana- cağını yazmaktadır. Diğer taraftan evvelce birinci mün- tehiplerin sayısı noksan görülerek €s- kisinden bir noksan mebus çıkaracağı yazılan Antalyanın esas defterler üze- rinde yapılan itirazların tedkiki neti- cesinde gene eskisi gibi 7 mebus çıka- Tacağıı anlaşılmıştır. Bu suretle bu defa Büyük Millet Meclisine fazla “olarak iştirak edecek mebus sayısı yirmi beşe çıkacaktır. Macar Hariciye Nazırı hasta Budapeşte 8 (A.A:) — Macar ajansı tarafından bildirildiğine göre, Harici. ye Nazırı Kont Csaky, şiddetli böbrek sancıları neticesinde dün alelâcele profesör Verebely kliniğine kaldın mıştır. Yugoslavya ile Bulgaristan arasında bir anlaşma Sofya 8 (A.A) — Başvekli B. Kö- selvanof ile Yugoslay orta elçisi B. Yuriçiç hududun iki tarafındaki mu- zaaf mülkiyetler meselesinin halline matuf bir anlaşma imza etmişlerdir, Japon tayyarelerinin bombardımanı Çin ajansı bildi- Çanking 8 (AA) — yiyor: Otuz Japon tayyaresi, dün sabah, Kan- Adana hava seferleri I nisanda başlıyor Ankara 9 (Telefonla) — Ankara - İstanbul - İzmir ve Ankara - Adana ha» va seferlerine 1 nisandan itibaren baş- Janacaktır. Yalnız Ankara - Adana ve İstanbul - İzmir aratındaki seferler, ilk aya mahsus olmak üzere yalnız posta ve gazete nakliyatına hasredi- lecektir. Diğer taraftan Hava yolları idaresi bü sene açtığı ve önümüzdeki Sene açacağı yeni hatlarda kullanmak Üzere yeniden beş büyük tayyare da- ha satın almağa karar vermiştir, Artvinin tezahü- ratla kutlandı Artvin 8 (A.A) — Dün Artvinde kurtuluş bayramı coşkun tezahüralis kutlandı. Artvinliler, Mi Şef İnö- nü'ne ve kahmaran orduya candan bağlılık ve minnet duygularını izhara vesile buldular. > İktısad Vekâleti kalemi | mahsus müdürlüğü Ankara 8 (Telefonla) — İktisad Vekâleti Kalemi mahsus müdürü B, Fettah Sanayi tedkik heyeti müter- cimliğine nakledilmiş ve yerine Vekâ« Jet müfettiş muavinlerinden B. Ad- nan Somer tayin olunmuştur. - İskenderunda Merkez | iyor , Antakya 8 (A-A) — İskenderunda bir Merkez bankası açılması tekarrü etmiştir. Bankanın Antakyada bir muhabiri bulunacaktır.' Maliye Vekili Cemal Baki Merkez bankasının âzami pazartesi gününe kadar açılacağını söylemiştir. 4 Dün geceki fırtına İki gündenberi hüküm süren lodos dün gece şiddetli bir fırtına çeklini almış, sabaha karşı poyraza ve yağ- Mmura çevirmiştir. Geceki fırtına esna» sında manda hiç bir kaza olmamış. tır. Bu sabah İstanbulda hararet zaid 3 detece idi, asama me rese Le a in ğı ins nı & ağ bi hi yi be ü ka ne a Li tel dd — mi di " im bö, sa rel diy Inş ge Ho “ —