17 Ocak 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

17 Kânunusani 1939 İngilterenin Japonyaya verdiği nota Amerikada memnuniyet uyandırdı Japonya şimdilik ne İngiliz, ne Amerikan notasına cevap vermiyecek Vaşington 16 (A.A.) — İngilterenin Japonyaya verdiği nota, siyasi Ameri- kan mahafilinde büyük bir memnu- niyet uyandırmıştır. Bu mahafil, İn- giterenin hattı hareketile B. Hull ta- rafından 31 birincikânun tarihli no- tada tarif edilmiş olan Amerikanın hattı hareketi arasında mevcud müş- terek noktaları işaret etmektedirler. Ayni mahafll, her iki memleketin dokuz devlet muahedesi ile tarif edil- miş“şeklide Çindeki haklarını muha» Taza etmekte olduklarını ve Japonya- nin tasavvur ettiği şekilde yeni bir vaziyet tahaddüsüne muhalefet ede- ceklerini beyan etmektedirler, Bu mahafil, Amerikanın enerjik ha- reketinin İngiliz diplomasisi üzerinde tesir lera: etmiş olduğu mütuldasın- dadır. İngiliz gazeteleri notayı iyi karşıladılar Londra 16 (A.A.) — Hafta tatili es- | nasında Japonyaya tevdi edilmiş olan | yeni İngiliz notasının muhteviyatı, bu sabahki gazeteler tarafından müsaid surette tefsir edilmektedir. Nota, Tok- Yo hükümeti tarafından Uzak Şark- İa takip edilmekte olan hattı hareke- tin burada tevlid etmiş olduğu infiale tercüman olmaktadır. Japon mahafili ne diyor? Tokyo 16 (AA) — İyi malümat alan mahafil, Japonyarın İngiliz ve Amerika notaları karşısındaki hattı hareketini şu suretle hülâsa etmek- tedir: 1 — Bu notalar, İngiltere ile Ame- rikanın Uzak Şarkta Japonya tara- fından tesis edilmek istenilen yeni nizamı kabul edemiyeceklerini gös- termektedir, 2 — Japonya, cevab vermekte Isti- cal etmiyerek müsald zamahı bekji- yecektir, 3 — Bununla beraber Japon Tari- ciye Nazırı B. Arita, İngiliz ve Ame rikan sefirlerine B. Könoye'nin 3/11 | ve 22/12 ve kendisinin 19/12 tarihli beyanatları hakkında - İngiliz nota- sının talebi veçhile - mütemmim İZa- | hat verecektir, 4 — İngilizlerle Amerikalıların dö- kuz devlet muahedesinin yeniden gözden geçirilmesine müteallık olan tekliflerine gelince, Japonya hükü- meti, bugünkü vaziyetin böyle bir şeye müsaid olmadığı mütaleasında- dır, Ancak, bilâhare bu teklifleri na- zarı Itibara alabilecektir, Tayyare kaçakçılığı (Baş tarafı 1 inci sahifede) Başvekilin bu yüksek direktiflerile memuriyetimiz, tahkikile meşgul bu- lunduğu tahkikatın tenviri maksadi- le, İstanbul müddelumumiliğine bir istinabe talimatnamesi göndermiş ve bu hususta yazı yazan muharrirlerin eelbedilerek muhbir sıfatile malümat- larına müracaat edilmesini istemişti. İstanbul müddeiumumiliği memü- riyetimizin bü isteğini yerine getir- miş ve bu hususta yazı yazan muhar- rirlerin ifadelerini alarak, istinabe tadır. İstanbul gazetelerinin bazıla- rında intişar eden ve bizim tahkikile meşgul bulunduğumuz. hâdisedeki tahkikata, nazaran bilmediğimiz nok: | talarla, bunlara verilen cevaplar hak- kında efkârı umumiyeyi terivir etme- Yi faydalı görüyorum. BiMarz Yeni Sabah güzetesi: Ekrem Köniğin İstanbula geldiğini ve vapu- Ta ozaman yüksek bir mevki işgal €den bir zatın girerek Ekreme namı müstearla bir pasaport tedarik etmek Suretile kaçırmış “bulunduğunu ve hâdisede elyevm mebus bulunan üç kişinin de isimleri: geçtiğini ve bu İş- te bazı eski devlet memurlarının da rol oynadıklarını yazmış idi. Gazetenin sahibi bulunan, Ahmed Cemaleddin Saraçoğlu, bu hususta İstanbul müddelumumisine vermiş olduğu ifadede yazıyı kendisinin yaz- madığını, İbrahim Hakkı Konyalı ile Murat Sertoğlunun yazdıklarını bu hususta kendisinin one bir malü- matı nede birdelili olduğunu beyan etmiş, Murat Sertoğlu ise, yazının «Bazı eski devlet memurları- nm rol oynadıkları bir hâdise» baş- lığını kendisinin koyduğunu memur kelimesinin bir yanlışlık eseri olarak yazıldığını yazıyı İbrahim Hakkı Kon- yalının yazdığını, kendisinin hâdise hakkında bir delil ve malümatı ol madığını ileri sürmüştür. İbrahim Hakkı Konyalı ise kendi- sinin hiç bir malümağ olmadığını, yazıyı Murat Sertoğlunun kendisine vermiş olduğu notlar üzerine yazdı- ğını başka hiç bir malümat ve delili bulunmadığını beyan etmek suretile Yazı hakkındaki bilgisini, işi tama- mile inkâr eden Murat Sertoğluna atfetmiştir. Diğerlerinin verdikleri ifadeler de bunlara müşabih bulunmaktadır. İfa. delerine mürücdat edilen bütün mu- bağrirler, tahkikatı tenvir edebilecek © Gnc İbis delil ne de bir ip ucu göstere larını, «Böyle olabilir» tarzında tah- minle yapmak suretile yazmış olduk- larını ifade eylemişlerdir. Bunların bütün iadelerini, birbirine benzettik- leri için, burada zikretmekle bir fay- da görmüyorum. Görülüyor Ki, sayın Adliye Vekili- nin Parti grupu içlimaındaki beyana- tı haricindeki neşriyat, muharrirlerin indi tahminlerine ve daha doğrusu gazete salışinı temin etmek gibi ticâ- ri bir maksat ve gayeye matuf bulun- maktadır. : Efkârrumumiyeye bu ciheti vazıh ve kati bir surette ifade ederken bazı gazetelerde mühteşir «Sekiz ay ak- dem keşfedilmiş olan bir işin neden bu kadar müddet bırakıldığı. hak- kındaki suale de cevap vermek İste rim. Ceza usulü muhakemeleri kanunun» da, bir ik hal müstesna olmak üzere, gıyabi muhakeme usulü mevcut de- ğildir. Firari olan bir şahsın davası, müruru zaman haddine kadar o şali- sın aranmasile iktifa olunarak bırakı- hr. Ekrem Königin firari bulunduğu anlaşılması üzerine, firar ettiği anla- şılan mahalden iadesi istenilmiş ve neticeye intizar olunmuştur. Gelen cevaplar suçlunun arandığına müte- dairdir... «Bulunmamıştır. tarzında katiyet ifade eden bir malümüat gelin- ceye kadar da dava, neticelendirilemi. yecektir. Ancak böyle resmi bir ma- Yümata sahip olunduktan sonradır ki, halen mevkuf bulunan şefiki cürmü- nün davası tefrik edilerek, mahkeme- ye tevdi edilecektir, Bu cihetin de ef- kârıumumiyece, bu “suretle bilinmesi faydahdır. AKŞAM 1939 Avrupası (Baş tarafı 1 inci sahifede) Fransa ne zamana ve nereye kadar işe karışmaz? Almanya, garp hududun- dan emin olmek istiyor. Bu vazifeyi de İtalya üzerine almışa benziyor. İtalya, Fransayı bütün kuvvetile Ak- denize ve Afrikaya tekâsüf ettirmeye uğraşırken Almanya ne yapacaktır? 1939 yılının muamması buradadır. Çekoslovakya artık Almanya demek- tir, ve sivri bir hançer gibi, Macaris- tanın şimalinden, Polonyanın cenu- bundan ta Rusyaya kadar uzanıyor. Çeköslovakyanın Polonya ile Macaris- tani ayıran ve Rusyaya yaklaşan bu kısmı, müstakil bir Ukraynadır. Po- lonyadaki Ukraynalılar, şimdiden is- tiklâl istiyorlar. Geçen hafta Alman. yaya koşarak Hitleri ziyaret eden Po- lonya Hariciye Nazırı B. Beck'in seya- hatini, merhum Avusturya Başvekili Şuşmigin seyahatine benzetenler var, Ukrayna mu, Macaristan mı? Bütün Avrüpa matbuatı kendi kendine bu suali soruyor. Mutlaka bir şey olması, başkaları tarafından bu kadar tabii ve Muhakkak görülünce, bir şey yap- mayi Almanya neden aykırı bulsun? İtalyâ - Pransa ihtilâfı, Almanya- nın şarka doğru yeni bir hareketi... Her halde 1939 yılı Avrupa tarihinde kati bir merhale olacaktır. Ya esaslı bir harp, ya devamlı bir sulh başlan- gıcı.., Her iki ihtimalde de, kuvvetli bulunan memleketler kazanacaktır, A** Almanaya ila 150 milyon marklık kredi imzalandı (Baş tarafı 1 inci sahifede) mayklık bir kredi . açmaktadır. Bu kredi Alman mamülât ve istihsalâtı- nm satın almması içindir. Bu anlaş- manın iki dost millet arasında mev- cud sıkı ekonomik münasebetlerin daha ziyade derinleştirilmesine hiz- met edeceği kanaati gösterilmektedir. Berlin 16 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor; Yüz elli milyon marklık kredi mu- kavelesi bugün saât 12 de Hariciye” nezaretinde müsteşar Baron Weiza- ecker ve orta elçi Clodius ile Hariciye umum kâtibi B. Numan Menemenci- oğlu ve Antalya mebusu Cezmi Erçin taraflarından bir hava için de imza edilmiştir, Tesisatı Elektrikiye Türk Anonim Şirketi (SATE) Direktörlük, Şirketimiz memur ve müs- tahdemlerinin 1938 senesine mid Sarı renkli hüviyet varakâlarının 1 ikineikâ- nun 1949 dan itibaren iptal edilerek 1939 senesine mahsus Kırmızı renkli » varaka- larla değiştirildiğini sayın müşterilerinin ittilama arzeyler. İşbu kartların başında Şirketimizin ünvanı olan «Tesisati Elek- İrikiye Türk Anonim Şirketi (Şaties iba- resi ile 1999 senesi yazılıdır. Bu evsafa uymayan kartlar sahte ad edilecek ve ha- milleri zabıtaya bildirilecektir. Direktörlük ——— Fatih Halkevinden: Evimizde 18 sonkânun 939 çarşamba günü saat 2020 da muallim ve muharrir Reşad Ekrem Koçu tarafından (Evliya Çelebi, hayatı ve eseri) konulu bir kanfe- rans verilecektir. Bu konfetansa bütün yurttaşaları çağırınız. ——/R—AMmmmmm m lr İT LİLİiçKcçcc. m KENDİR ve KETEN SANAYI Türk Anonim şirketi Meclisi idaresinden: İdare meclisinin 141/989 tarihli içtimaında şirketimiz ortaklarının se.” nelik umumi heyetinin sureti adiyede içtimaa daveti karar altına alınmıştır. Ticaret kanununun 561 inci ve dahili nizamnamesinin 49 uncu maddesine tevikan 14 Şubat 1939 tarihine müsadif salı günü saat 14 de Galatadaki Man. haym hanının 3 üncü katındaki şirket merkezince aşağıdaki ruznameyi mü- zâkere etmek Üzere &n âz (5) beş hisseye malik hissedarların içtima günün- den bir hafta evveline kadar şirket mer kezine veya milli bankalardan birine hisselerini tevdi ederek mukabilinde duhuliye varakaları almaları ve toplan- tada bulunmayacak hissedarların da nizamnamenin 59 uncu maddesine göre diğer ortaklardan kimi vekil edeceklerse bildirmeleri ilân olunur. RUZNAMEİ MÜZAKERAT 1 — Meelisi idare ve mürakıp raporlarının okunarak 1938 senesi bilânço ve hesaplarınm tetkik ve tasdiki ile idare meclisi ve murakıbın ibra, 2 — Temettüatın sureti tevzii, 3 — Nizanmamenin 27 inci maddesi mucibince vazifesi hitam bulan üç idare meclisi azasının yerlerine yeniden aza intihabile idare meclisi azalarının Sahife £ Talebe spor yurdları (Baş tarafı 1 inci sahifede) Bir vilâyet mıntakasına dahil olan bütün spor yurdları bir bölge teşkil edeceklerdir. Istanbul üniversitesine bağlı her fakülte ile mektepte birer | talebe spor yurdu kurulacaktır. Her fakülte spor yurdunun büşkanı fa- külte dekanı ve üniversiteye bağlı her mektebin spor yurdunun başka- nı mektep müdürü olacaktır, Üniversitedeki fakültelerle mek- teplerin teşkil ettiği yurdlar bir kü- me vücude getireceklerdir. Üniversite rektörü bu kümenin başkanı olacak ve doğrudan doğruya Maarif Vekâ- 4 letine bağlı bulunacaktır. İstanbulda Maarif Vekâletine bağlı olan ve üniversite haricinde kalan yüksek mekteplerin her birinde mü- dürlerinin reislikleri altında kurula- cak Lâlebe spor yurdları da üniversi- tenin teşkil ettiği kümeye bağlı ola- caktır. Mektep müdürlerinin inhası üze- rine muallimlerden biri Maarif Vekâ- leti tarafından talebe spor yurdu başkaptanlığına tayin olunacaktır. Bir mektebin spo” yurduna girecek talebenin 17 yaşını bilirmiş olması ve sıhhatinin sporla uğraşmağa mü- sald olduğuna dair mektep dokto- Yundan rapor alması şarttir. Sıhhat- leri spora elverişli olmıyan talebeler sıhhatleri spora müsaid hele gelin- ceye kadar yurdun fahri üyeliğine alınabileceklerdir. Her mektep talebesi ancak kendi mektepleri içinde kurulan spor yur- duna girebilecektir. Tatillerde başka Fransız-İtalyan gerginliği bir yere giden talebe gittiği yerdeki İalebe yurduna muvakkat olarak gi- rebilecektir; «Ancak bu gibi tale- belör muvakkat olarak kaydedildik- leri yurdun'“resmi müsabakalarına iştirak o edemiyeceklerdir. Muhteliğ mekteplerde kız talebe de yurda âza olacaklardır. 'Bunlar kendi araların- da muhtelif 'spor şubelerinin takım. larını teşkil edebileceklerdir. Muhte- Ut mekteplerde kızların yapacakları muhtelif spor faaliyetlerinin şube kaptanları, büşkaptan tarafından kızlar arasindan seçilecektir. Kızla erkek talebe drasında her hangi bir şekilde ferdi' vöya toplu spor müsa- bakaları yapılması yasak olacaktır. Talebe spör yurdlarının faaliyet Şubeleri şunlardır: ii Futbol, voleybol, basketbol,. hend- bol, tenis, kayak, atletizm, plâj. Talimatnameye göre mekteplerde faaliyetin siklet merkezini atletizm teşkil edecektir. Talebe spor yurdle- rının masrafları mektep idaresinin bu işler için ayıracağı tahsisattan ve bütçesi müsâld olan mektep koope- ratiflerinin ayıracakları paradan te- min olunacaktır, Maari? Veküleline bağlı resmi ve hususi mekieplerle yüksek tahsil müesseselerinde kayıdlı bulunan ta- lebenin mektep haricindeki spor © klüblerine girmeleri ve mektepler ha- ricinde yapılan her hangi ferdi veya cem'i müsabakalara iştirakleri ya- sak olacaklır. Hilâfında hareket eden talebe birinci defasında muvakkat, tekerrürü halinde de kati ihraç ceza © sile cezalandırılacaktır. (Baş tarafı 1 inci sahifede) (İtalyanlar umumi barpte Capo- rettoda bir mağlübiyete uğramışlardı.) | Fransa bir toprak terki tale- İ bini hiçbir zaman nazarı itibare almayacaktır Paris 16 (A.A.) — Radikal icra ko- mitesi, Başvekil Daladier'nin izahatı- nı dinledikten sonra ittifakla kabul ettiği karar suretinde ezcümle diyor ki; «6 İkkânun tarihli Fransiz - Alman deklarasyonu iki millet arasında teş- riki mesai ümidleri beslenmesine mü- saittir. Halbuki İtalya, Fransanın Romaya büyük elçi göndermiş olmasına, ka- bulü inikânsız istekler kampanyasile mukabele etti. Fransa bir toprak ter- ki talebini hiçbir zaman nazarı itiba. re alamayacaktır. Hava müzakerlere başlamağa imkân verince, herhangi suretle olursa olsun Fransanın hâki- miyetini müteessir edecek olan taviz. lerde katiyen bulunmayacaktır.» Karar sureti, mütaakiben, general Frankonun İtalyada nsker Ye mal- z€eme almakta devam ettiği ve Balear adalarında ve Pastaki İtalyan üsle- rinin Akdeniz münakalâlı için ciddi bir telüike teşkil eylediğini kaydet- mekte ve hükümetten vaziyetin tek- rar tetkikini istemektedir. İcra komitesi Daladier hükümetine ittifakla tem itimadını bildirmekte- dir. B. Mussolininin beyanatı Roma 18 — Stefani ajansının Ve- nedik sarayında B, Chambelain ile B. Mussolini arasındaki mülâkata dair neşrettiği bir tebliğe göre, Fran- sız - İlalyan münasebatı hakkında beyanatta bulunan Mussolini İspan- ya meselesinin iki memleketin arasını açmış olduğunu ve hâlâ da açmakta bulunduğunu kaydettikten sonra İs- panya' harbinin. bitmesini müteakib vaziyeti düzeltmek imkânının “hasıl olacağını söylemiştir. Binaenaleyh şimdi ne hakemlik, ne tavassut, ne de dörtler ve üçler konferansı mev- zuubahis olamaz. Roma mahafilinde şu cihete işaret ediliyor: Mussolininin bu beyanatından son- ra artık bazı ecnebi gazetelerinde gü- ya Mussolininin İngiliz tavassutunu rica ettiğine dair yapılan gülünç neşriyat suya düşmüştür. . İtalyanın İspanyanın arazi- sinde gözü yokmuş Roma 16 (A.A.) —Londradan sa- Yâhiyettar mahflilere gelen malima- ta göre, B. Mussolini İtalyanın İspan- ya arazisinde hiç bir gözü olmadığına dair B, Chamberlaine yeniden temi- nat vermiştir. Aynı mahlillerin ilâve ettiğine göre, B, Mussolini İtalyan politikasının Akdenizde statüko hak- kındaki İngiliz - İtalyan anlaşmasına bağlı bulunduğunu ve bu statükonun Baleares adalarını da ihtiva eylediği- ni söylemiştir. B. Bonnet - Lord Halifax Cenevre 16 (A.A.) — Fransa Hari- ciye Nazırı Bonnet ile İngiltere Ha- riciye Nazırı Lord Halifax, "burada uzun uzadıya görüşmüşler ve dün gece yemeği berâber yemişlerdir. Bu görüşme esnasında lord Hati- fax Roma müzakeratını mufassal su- rette izah etmiştir. İtalyan askerleri- nin İspanyada bulunuşları keyfiyet? de bu arada münakaşa edilmiştir. Fransız ve İngiliz Hariciye nazır- ları konseyin bugünkü ve yarmki toplantılarında bulunacaklar ve yâ- “yın akşam Paris ve Londraya hare ket edeceklerdir. İtalyan gazetelerinin makaleleri Roma 16 (A.A. )— Reuter ajansıs ,nın muhabiri bildiriyor: Siyasi maha fillerde söylendiğine göre bugün büz tün gazetelerin iktibas ederek ilk sa- “ hifelerine geçirdikleri o İnformazione Diplomatica'nin Mussoliniye atfedilen “makalesi, Fransaya karşı ciddi bir “ihtar mahiyetindedir, Bu makale ile “Fransaya son dakikada İspanya hü- kümetini kurtarmak için yeni bir gayret sarfetmemesi tavsiye edilmek» tedir. yol Hükümetçileri lehinde bazı hare- N ketler belirmiştir. Bundan bahseden İtalyan gözeteleri, İspanyada yeniden ecnebiler tarafından yapılacak her hangi bir müdahalenin yalnız Neg- Tin hükümeti için değil, belki başka- ları için de felâketli neticeler tevlid edeceğini yazmaktadır. i am Daktilo aranıyor xe Türkçe bilen bir daktilo aranıyor. İsteklilerin her 1 | z 4, Roma 16 (A A.) — Fransada İspan- * a ' j