25 Aralık 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

İ İl 25 Kânunuevvel vel 1938 < AKŞAMDAN AKŞAMA “Mantık kıskacı, ve açık hakikat... B. Hüseyin Cahid Yalçın, dün neş- tolunan bir üzsında belediyeye hat- sürüklüyor. Ancak bazen mantık, insanları, hakikate uygun olmıyan sahalara sevkedebilir, Bu sefer de öyle oldu galiba... Tanınmış muharririn esas fikri şu: — Yüksek kültür müesseselerimiz için yapılacak binalar, Belediyenin mutad işlerinden, yollardan, hastane- lerden sonraya bırakılmalıdır. Fakat tam makaleyi bitirdim ki, bindiğim tramvay, Eminönü meyda- rına gelmiş meğer... Başımı kaldırıp sağa doğru baktım. Eskiden kötü bir manzara... be... Viktor Hügo'nun bir şiirinde: «Bir karlı ovadun eonra başka bir karlı ova.» Diye bir tasvir vardır. Onun gibi: Bir harabeden sonra diğer bir hara- be... O harabeyi de yıkarsak arkasın- dan başkası çıkacak!... İşte İstanbu- Tun tasviri. Bereket versin büyük tarihi eserle- re... Onlar da olmasa, yeni iyi bir s0- kağa fon teşkil edecek tek yapı bu- lunmuıyacak... Öyle bir Eminönü mey- lanı tasavvur ediniz ki, orada Yenicami olmasın! İstediğin kadar meydanları aç, yerleri asfaltla... Neye benzeye- ck? . Diğer bir cihetten işi mütalea ede- lim: İstanbul sokaklarının tamamen 15- lahı için 51 milyon liraya ihtiyaç var. mış. Mevzuu bahis olan, Taksim mey- danına yapılacak ve yüksek kültürü- müze hizmet edecek üç dört binadır. Bunların parasını tasarruf etmek su- retile İstanbulun hem mutad işlerini yola sokmağı, hem sokaklarını yap- mağı, hem de hastanelerini ibya et meği ve akla gelecek diğer türlü tür- lü mübrem işlerini başarmağı düşün- mek hayaldir. Bir şehir, temel taşı vazifesini gö- recek bir kaç «merkez yapı» etrafın- da kurulur. İstanbul tarafının tarihi Abidelerine mukabil, Cümhuriyet dev- ri, Beyoğlunun yeni açılacak en mü- him meydanında dört esaslı kültür binası dikecek diye niçin telâş etme- Bdir? «— İstanbul belediyesinin zaten fakir olan bütçesi... deniyor. O bütçenin mutad işlere bile kâfi Hara. tanbulu bu açınacak vaziyetle bırak- mamağa azmetımiştir. Yalnız sokakları tamir etmek ve göstermiyeceğiz. Sayın bay Hüseyin Cahid İstanbul hastanelerinin nasıl bir plân dahilin- de inkişaf edip önümüzdeki seneler zarfında ihtiyaca kâfi gelmek üzere ciddi adımlar attığını, bu sene zarfın. da, benimle birlikte rektör bay Cemil Bilselin davetlisi olduğumuz bir gün, gezdi, gördü... Ve: «Plân yanlıştır, he. Sap eksiktir! Bu dedikleri olmıyacak!» saymakta, ben kendi hesabıma ma- zurum, Bir fikri daha: — İnsanın evinde dam (akarken, İpekli salon takımı düşünülür mü? * diyorlar. lür, Mektebin de iyi binada olması düşünülür. Bu rejim bu siyaseti ta- kib etti, gene de edecektir. Yüksek kültür müesseseleri en baştadır: Hem Böyoğlunda Mis sokağında kahve- “İ Hüsnünün kızkardeşile evlenmek İstiyen Receb adında biri, dün kalive- Ye giderek Hüsnü ile konuşmağa baş- ama, aa nde ea yan Ikaral Hüsnü Receb Sirkeci meydanı Istasyonun yeni pavyonu yılba- şında açılacak Devlet Demiryolları dokuzuncu iş- letme müdürlüğünün Sirkeci istasyo- nunda yaptırdığı yeni Banliyo pavi- yonu Yılbaşında merasimle açılacak- tır, Binanın inşaatı tamamen bitiril- miştir. Dahili kısımlardaki küçük noksanlar da bir hafta zarfında ik- mal edilecektir, Diğer taraftan, Sirkeci istasyonunun. deniz cephesindeki meydanlıkta ya- pılması kararlaştırılan park için faa- liyete geçilmiş, istimlâk işleri ikmal edilen diğer bazı binaların da yıkıl masına başlanmıştır. Parkın deniz tarafında inşası ka- rarlaşan beton mağazalar için de ha- zırlıklara başlanmıştır. Sis yüzünden bir vapur karaya oturdu Dün sabahki sis yüzünden vapur- lar ilk seferlerini teakhurla yapmış. lardır. Saat onda Çetinkaya ile Ağaçlı arasında Aya Marina isminde bin tonluk Yunan bandralı bir vapur da sisin tesirile karaya oturmuştur. Kil- vos ve Büyükdere tahlisiyesi tarafın- dan geminin yüzdürülmesine çalışıl- maktadır. Sis öğleye doğru açılmış ve güneş çıkmıştır. Saat 15 den itibaren hava tamamen kapalı geçmiştir. Soğuk dün kısmen azalmış, denizlerde fırti- na dinmiş, münakalât intizama gir- miştir. Türkiye - Amerika ticaret anlaşması Türkiye - Amerika yeni ticaret an- laşmasının esasları hakkında önü- müzdeki hafta Ankaradan bâzı ma- Jümat gelmesi beklenmektedir. Diğer taraftan, Türkofis müdürü B. Cemal Ziya ile Amerikan ticaret ataşesi arasındaki görüşmeler de ne- ticelenmiştir. Müdürle Ataşe iki mem- leket ticaretinin inkişafı için yeni anlaşma üzerinde görüşmüşlerdir. Fındık kooperatifleri Trabzon havelisinde mik- tarları arttırılacak Trabzon havalişinde fındık koope- ratiflerinin çoğaltılması kararlaştırıl- raştır, Halen bu mıntakada Trabzon, Ordu, Giresun, Keşab ve Bulancıkda olmak üzere beş kooperatif vardır. Bunların merkezi Giresunda kurulan bir birliğe bağlıdır. Ortak adedi 8,000 dir. Pek yakında 3,900 ortağın daha kabul muamelesi yapılacaktır. Koo- peratifler faaliyete yeni geçtikleri için bu sene piyasaya hâkim olama- mışlardır. Gelecek yıldan itibaren faaliyetlerini oarttıracaklardır. Esa- sen bu kooperatiflerin iyi çalışabil- meleri için tedrici surette inkişafları prensip olarak kabul edilmiştir, Fındık kooperatiflerine bütün köy- Jünün girmesi temin edilecek, bu su- retle müstahsil teşkilâtlandırılmış olacaktır... X3 Betonarmeler için belediye- nin bir tamimi Harbiyede Matosyana aid betonar- me bir apartımanın inşa edilirken yıkıldığı görülmüştü. Bu binanın bod- rTümile zemini bitmiş, birinci katın tavanı için beton döküleceği sırada yıkılma hâdisesi vaki olmuştur. Belediye şubelere yaptığı bir ta- mimde bu gibi betonarme binalarda beton kalıplarının dökülürken mü- said olan havanm beklenilmesi için alâkadarların dikkatle hareket et- meleri lüzumunu mumu bildirmiştir. Harf inkılâbı sergisi Ankarada mart iplidasmdz harf inkılâbı sergisi açılacaktır, İstanbul. dan ve diğer vilâyetlerden sergi için gönderilen “eserler şimdiden bir ko- misyon marifetile tanzim edilmekte Haklı şikâyetler Kasımpaşa 'yollarının da tamiri lâzımdır Gazetenizin üç gün evvelki nils- hasında Arnavud ve Asfalt kaldı- rımlarınmı tebarilz ettiren çok en- teresan bir karikatürünüz nazarı dikkatimi celbetti, Biz zavallı Ka- sımpaşahlar o Arnavud kaldırım- larına bile razı iken dizlerimize kadar çamur içine batarak yürü- mek mecburiyetindeyiz. Yol o ka- dar bozuktur ki yazın tozu şöyle dursun kışın müruru ubur tama- men münkati oluyor, kamyon ve arabalar çamur içine saplanıp kalıyorlar. Bu vaziyetin ıslahı için lâzım gelen makamatın muh- terem güzetenizin - tavassutu ile acaba nazarı dikkatleri celbedile- mez mi? Kasımpaşa Kulaksız caddesi Bay Necati Apartımanı No. 2 Nazmi Erkınay Kış mevsiminde nakliye müşkilâtı Ticaret odasının raporu idare heyetine verildi Ticaret odası kış mevsiminde da- hili ticaret eşyası nakliyatında görü- len teşkilât etrafındâ yaptığı tedki- katı dün bitirmiş ve hazırlanan ra- por idare heyetine sevkedilmiştir. Bu müşkilât her sene fırtınalı ha- valarda tekerrür etmektedir. Buna karşı alınacak tedbirlerin de ayrı ve esaslı bir tedkik mevzuu olacağı an- laşılmıştır. Karadenizin bazı yerle rinde liman vücude getirmek teşki- lâtı kısmen önliyecek ise de bazı mın- takalarda liman yapmak çok güç gö- xülmektedir. Meselâ, İnebolu liman tesisine el- verişli görülmemektedir. Halen bu iskeleye vapurlar gelmekle, fakat fırtınalı havalarda tahmil, tahliye yapılamamaktadır. İneboluda esasen vapurun yanaşabileceği iskele yok- tur, Olsa da fırtınalı havalarda ya- naşmasma imkân yoktur. Bu vaziyet karşısında vapur açıkta dütüyor ve tahmil, tahliye işleri kayık ve motör- lerle yapılıyor. Şüphesiz bu ayrıca masraf tevlid ediyor, Nakliyat işlerini bugünkü şartlar içinde Ankara tarikile kara yolundan yapmağa da imkân görülmemektedir. Çünkü hem vakit kaybedilecek ve hem de nakliyat çok masrafh olacak- tır. , Diğer taraftan, fırtına yüzünden iskelelerde beklemekte çok zarar gö- ren mallar da vardır. Meselâ yumur- ta bu maddelerin en mühimlerinden biridir. Bu vaziyet karşısında ne yap- mak lâzımdır? Bunu yeniden yapıla- cak olan esaslı tedkikler göslerelek- tir, Dolmabahçe hâdisesi tahkikatı Dolmabahçe sarayı önündeki feci hâdise üzerine mülkiye müfettişleri- nin yaptıkları tahkikatın ikmal edil- diğini yazmıştık. Müfettişler, tahki- katın ilk neticelerini Dahiliye Vekâ- letine bildirmişler, fezlekeyi henüz ikmal etmemişlerdir. Manmafih va- ziyet tamamile tavazzuh etmiş, mesul olanların vaziyetleri tamamile tesbit edilmiştir. Fezleke bugünlerde ikmal edilecektir, Memuriyetleri Vekâletin tayinine ve yüksek tasdike mütevak- kıf olan memurlardan mesul olanla- rın fezlekesi Vekâlete, vilâyet maka- mı tarafından tayin edilenlerin tah- kikat evrakı da vilâyet Idare heyetine verilecek ve Vekâlete gönderilecek evrak dörlet şürasınca, vilâyete ge- lecek evrak da vilâyet idare heyetin- ce lüzüm veya men'i muhakeme kara- rma bağlanacaktır, Karaağaç müessesesi müdürlüğü Belediye Karaağaç müessesesi mü- dürlüğüne eski Adalar Belediye mü- dürü ve Belediye müfettişlerinden B, Belediyede Muhasebe müdürüne işten elçektirildi Evvelki akşam geç vakit Vali ve Be- lediye reisi Dr, Lütü Kırdar tarafın- dan verilen tahriri emir üzerine Be- lediye muhasebe müdürü B. Kemale işten el çektirilmiş ve yerine Beledi- ye muhasebesi tahakkuk müdürü B. Zeynelâbidin tayin edilmiştir. Bu hüsusta yaptığımız tahkikata güre Belediye muhasebe müdürünün işten el çektirilmesi sebebi şudur: Geçen sene Sarıyer Belediye muha- sebesindeki bazı yolsuz muamelâttan dolayı Sarıyer muhasebecisi B, Enver aleyhinde Belediyece tahkikat yapıl- dığı sırada Belediye muhassbe mü- dürü B. Kemal bu tahkikata rağmen B. Enveri Sarıyerden törfien Fatih muhasebeciliğine (getirmiştir. Vali B. Lütfi Kırdar tarafından verilen emir üzerine Belediye müfettişlerin- den B. Kâmli tahkikata memur edil- miş ve müfettişin verdiği rapor üze- rine muhasebe müdürü B. Kemale tahkikatın neticesine kadar işten el çek- tirilmiştir. Fatih muhasbe müdürü azldildi Bundan başka Vali ve Belediye rel- si Dr. Lütfi Kırdar dün sabah Fatih Belediye muhasebesini teftiş etmiş ve bu teftişat neticesinde Fatih mu- hasebe muamelelerinin karışık ve yolsuzluğa delâlet eden bazı emare- ler olduğu görülmüş ve Fatih muha- sebe müdürü B. Enver de azledilmiş- tir. Belediye muhasebe müdürlüğü Ve- kâletine tayin edilen muhasebe ta- hakkuk müdürü B. Zeynelâbidin, evvelce Samsun defterdarı iken Be- yoğlu tahakkuk müdürlüğünde, pul müdürlüğünde bulunmuş, bundan | sonra da Afyon vilâyeti defterdarlı- ğında vazife görmüştü. Bina ve arazi vergilerinin muvazensi umumiyeden idaret hususiyelere devri üzerine de İstanbul Belediyesi tahakkuk mü- Ma tayin ira e, Valinin dünkü tg kü tedkikleri Vali, Atpazarının yerini muvafık bulmadı Vali ve Belediye reisi Dr. B. Lütfi Kırdar, dün yanında yol müdürü B. Galib olduğu halde Gümüşsuyu - Dok mabahçe yolunun inşaatını teftiş ct- muştur. Bundan sonra Belediye reis muavini B, Lütfi Aksoy İle Fatihe gi- den Vali, Fatih Belediyesi muhasebe muamelelerini teftiş ettikten sonra Fatihte esaslı tedkikler yapmış, bazı emirler vermiştir. Bu arada Fatih Atpazarını tedkik- ten geçiren B. Lütfi Kırdar, şehrin göbeğinde ve etrafı binalarla çevril- miş olan bir yerde hayvan alışverişi yapılmasını doğru bulmıyarak Atpa- zarı etrafında bilâhare kati karar ve- rilmek üzere burasının temizlenmesi için esaslı emirler vermiştir, Belediye rels muavini B. Lütfi Ak- soy da Fatihte Malta çarşısını teftiş etmiş, temizlik hakkında bazı emir. ler vermiş, bu arada temizliğe riayet etmediklerinder dolayı bir ciğerci, bir balıkçı ve bir kasaba para cezası ver- miştir. Amerikadan gelen mallar için kambiyo veriliyor Amerikadan ithal edilen mallar için kambiyo müdürlüğünce döviz mezuniyeti verilmeğe başlanmıştır. Talepleri 1000 dolara kadar olan ve 315.938 tarihine kadar müracaat ederek evrakını kambiyo idaresine tevdi etmiş bulunanların müuamele- deri ikmal edilmiştir. Bu iş sensbaşına, kadar bitirilecektir. Bu itibarla alâka- ISTANBUL HAYATI Yeni alaturka şarkılarımız 'Tenkide çok meraklı bir ahbabım var, Bazen bu merakı ukalâlık dere- cesine vardırır, her bahis üzerinde uzun uzun münakaşalar açar. miş avaz avaz haykırıyor. Dostum: — Allah aşkına iyi dinle. Dedi. Kadının, ağzımı çarpıta çarpi- ta söylediği şarkıya kulak verdim. «Kirpiklerinin gölgesi güllerle bezenmiş,» «Rabbim yaratırken onu bir hayli özenmişe Dostum hiddetle: — Hadi bakalım, dedi. Vezni, kafi- yeyi bir tarafa bırakalım da, şu beytin mânasını arıyalım, Ortada, kirpik de- metleri, onların serin, geniş gölgelik- leri ve onu süsliyen güller var. Şimdi, Şair karşısındaki sevgiliye hitap edi- yor, Sonra da, «O» diye, yaratıcı kuv- vetin özenerek meydana getirdiği üçüncü bir eserden bahsediyor. Bu eser, kirpikler mi, gölgeler mi, güller mi acaba?... Hanende ikinci şarkıyı okudu: «Hastayım, yaşıyorum görünmez hayalinle,» «Belki bir gün, bir gün diye beklerim ümid ile,» «Yaniyor zavallı kalbim aşkının basretiler Dostum bunu da parmağına dola- âr: — Şair hasta. Fakat sevgilisinin gö rünmez hayalile zoraki yaşıyor. Ve, her halde o hayal birdenbire tecessüm edip gözünün önünde belirir ümidile bekleyip duruyor. Allah sabır versin de bekliye dursun. Velâkin şairin za- vallı kalbindeki yangının sebebini bir türlü anlıyamadım. Sevgilinin hasre- tile yanıp tutuşan âşıklardan bahsedil. diğini duyarız. Fakat sevgilinin aşkı. nın hasreti ne demektir? Üçüncü şarkıyı da dinledik: «Sarı kordelâm sarı,» «Dağlara saldım yari.» Kadın acı acı haykırırken dostum: — Buna ne buyurulur? dedi. Benim anladığıma göre; şairin yari demir ka- feste kapalı bir kaplanmış ve ağlayıp sızlamasına dayanamıyarak kafesi açıp zavalhyı gene yüce dağlarına kavuş- turmuş. Fakat burada sarı kordelâ- nın mânası ne ola acaba? Ve ilâve etti: — İşte, yeni alaturka şarkılarımız. Ben dostuma cevap vermedim. Bil. mem siz ne dersiniz? Cemal Refik Beyazıd Satye şirketinin bu- lunduğu bina istimlâk ediliyor Belediyenin İnkılâp müzesi önün- deki dükkânları istimlâk etmeğe ka- rar verdiğini yazmıştık. Bundan baş- ka Beyazıdda Elektrik idaresi şubesi- nin bulunduğu Satye şirketine ald binanın da altmış bin liraya istimlâ- kine karar verilmiştir. Daimi encü- menden çikan bu karar Satye şirke- Ta itiraz ederse bu para yüzde yirmi fazlasile bankaya yatırılacak ve mah kemeden istimlâk kararı alınacaktır, Grip vakaları artıyor Şehrimizde grip vakaları artmak- tadır, Maarif müdürlüğü hasta tale- nu toplanarak mekteplerin tatil edi- lip edilmemesi hakkında kati bir ka- rar verecektir. Elmas çalmaktan maznun Esmanın muhakemesi Bir müddet evvel Ramide sabık Kazaskerlerden birine ald konağa gi- rerek çekmeceyi kırıp içinden altın, elmas vesalre çalmaktan mazmun Es ma adındaki kadının muhakemesine dün asliye dördüncü ceza mahkeme- sinde devam edilmiştir. Mahkeme, bir ehlivukuf heyeti tarafından hâdise mahallinde bir keşif yapılmasına ka- rar vermiş ve muhakeme başka güne al iman —