1 Aralık 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

1 Kânunuevvel 1938 Balkan anlantı çel | OB. Eden Londrada kurmayları konferansı | Genel kurmay hatkenleridin mühim bir nutuk söyledi kral naibi prens Pol tarafın- Italyanlar, Ingiliz Başvekilinin ziyareti haberini memnuniyetle karşıladılar Bu seyahatin İngiltere ile Italyanın birlikte çalışmasına yardım Roma 30 (A A.) — Stefa ajan- smın diplomatik muharriri yazıyor: İngiliz Başvekili Çambörleyn ile lord Halifaksın Romayı ziyaret edvcekle- rine dair verilen haber İtalyan efkârı umumiyesi tarafından sempati ile karşılanmıştır. Efkârı umumiye iki memleket arasındaki münasebetlerin aydınlanması için İngiliz Başvekili İarafmdan sebat ve cesaerile sarfe- dilen gayretleri unutmamaktadır. Çambörleynin nüfuzu nazarı 88 yesinde İngiliz siyaseti tehlikeli va- ziyetlerden tam zamanında kurtul- muştur, İngiliz - İtalyan münasebet- Jeri 16 nisan tarihli itilâfla aydınlan- | mamış olsaydı 28 eylülde çıkan bey- nelmilel buhran Avrupayı her cephe- de ihtilâf halinde bulacaktı ve bu takdirde bir harbin önüne geçilemi- yecekti. Münih sulhünün mukaddimesini Roma itilâfı teşkili etmiştir. Bir İtalyan gazetesinin makalesi Roma 30 (A.A.) — Bazen Musso- Jininin fikirlerine tercüman olduğu id- dia edilen ve bir zamanlar İngiltere- yi şiddetle tenkid etmiş olan Virginio * Gayda, İngiliz Başvekilinin Roma se- yahati hakkında şöyle yazmaktadır: «Çambörleynin seyahati, açık ve realist bir şekil alan İngiltere harici siyasetinin bir neticesidir. Bu hare- ket sulh lehinde İtalya ile İngiltere Reisicümhu Wi elli. i Kabine istifa etti. Başvekâ- lete Rudolf Beran tayin edildi “Prag 30 (A.A) — Hacha, Çekoslo- yakya Reisicümhuru intihab edilmiş- tir. Mevcud 308 mebusun 272 si lehte rey vermiştir. 36 kişi müstenkif kal- mıştır. Prag 30 (A.A.) — Reisicümhurun intihabı üzerine adet olduğu veçhile, Kabine istifa etmiştir. Çok kuvvetli tahminlere göre Baş- Yyekâlete sabık cümhuriyetçi çiftçi par- tisi şefi Rudolf Beran tayin olunacak- tar. Hariciye nezareti yeniden Şvalko- vskinin uhdesinde kalacaktır. Prag 30 (A.A.) — Resmen bildiril. | diğine göre Reisicümhur Hacha, Ka- | binenin teşkiline B. Rudolf Beranı İ memur etmiştir. Denizde bir kaza İki motör çarpıştı, biri karaya oturdu Dün gece Tuzla önlerinden geçmek-i te olan Nimeti Hüda ve Cafer paşa mo»| törleri, birdenbire sis basması yüzün» den biribirlerile müsademe etmişler, bu çarpışma neticesinde Nimeti Hüda gemisi yaralanmış ve baş taraftan su almağa başlıyarak batmak tehlikesi göstermiştir. Bu vaziyet karşısında Nimeti Hü. da, karaya vurarak batmaktan kurtu- Jabilmiştir. Liman idaresi icap eden tahkikatı yapmaktadır. Türkiye - Amerika arasında- ki eşyaların gümrük resmi Ankara 30 (Telefonla) — Amerikan ticaret heyeti ile yapılmakta olan müzakerelere bugün de devam edil miştir. Bir gazetenin yazdığı gibi iki memleket arasındaki eşyalardan ba. | zılarının gümrük resimlerinin tama- men kaldırılmaz mevzunbahs değil. Gir. Yalnız ihracat maddelerinin mü. tekabilen tenzilâthı tarifeye tabi tu- tulması ptraflinda müzakereler cere- yan etmektedir. 5 e. edeceği söyleniyor arasında bir teşriki mesai vücüde ge- tirilmesi imkânını verecek ve Avru- pa münasebetlerinin daimi surette dürüst olmasına yardım edecektir.» Gayda, şu sözleri ilâve eylemekte- dir: «Münihde doğan ümidlerin bir kısmının suya düşmüş olmasına râğ- men ümidsizliğe mahal yoktur. Fakat anlaşma yolile çabuk davranmağa gayret etmelidir.» Bir Alman gazetesinin makalesi Berlin 30 — Angriff gazetesi İngi- Wiz Başvekilinin yakında Romaya ya- pacağı seyahatten bahisle Fransız - İngiliz itilâfı ile Roma - Berlin mih- verinin bu görüşmelerin mevzuunu teşkil edeceğini yazmaktadır, Angriff, şöyle demektedir: «Bu iki zümrenin mevcudiyeti uzun müddet devam edecek olan siyasi bir hakikattir. Romada yapılacak görüş” meler esnasında bu sahada yer değiş- tirilmesi mevzuubahis olamaz, An- cak bugün bu iki kuvvetli grupları ayıran hendeğin üzerine bir köprü inşası imkânları tedkik edilebilir. Çambörleynin Roma seyahati için iyi temennilerde bulunuyoruz. umumi bir anlaşma temini için mü- zakereler Berlinde, Romanda, nerede yapılırsa yapılsın bunun hiç bir ehem- miyeti yoktur. Halihazırdaki mesele- lerin cevabı daima aynıdır.» Troçkiye suikasd teşebbüsü Duvara tırmanmağa çalışan biri yakalanmış Meksiko 30 — Polisin tebiigatına gö- re gece, Troçkinin oturduğu evin du- varına tırmanmağa çalışan silâhlı bir adam yakalanmıştır. Polisin ve Troç- kinin etrafındakilerin muhafaza ettik- leri ketumiyete rağmen iyi malümatlı mahafil, bir suikasd mevzuu bahsoldu- | Eunu zannediyorlar. Tevkif edilen ada- mın adı Sebastian Jasso Rodriguj'dur. Konya emniyet müdürlüğü Ankara 30 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti eski yaveri B. Hadinin Kon- ya emniyet müdürlüğüne tayini yük- sek tasdika iktiran etmiştir. Amerikanın kararı Almanya din ve ırk politi- kasında devam ettikçe siyasi münasebetleri t tesis etmiyecek Vaşington 30 (A.A.) — Reisicüm- hur Roosevelt, Nazi hükümeti ekalli- İ yetlere karşı takib ettiği din ve ırk po- litikasına devam ettiği müddetçe Ame. rikanın Almanya ile diplomatik mü- nasebetlerin! yeniden tesis etmiyeceği. ni beyan etmiştir. Profesör bayan Âfetin tazi- yede bulunanlara teşekkürü Ankara 30 (A.A) — Türk "Tarih Kurumu başkanı profesör Afet, Ata- türkün elim zıyal karşısında derin te- essürlerini paylaşmak Üzere gönderi- len telgraf ve mektuplara, gerek Dol- mabahçe sarayında ve gerekse Anka- rada, gelerek Laziyede . bulunanlara teşekkürlerinin ulaştırılmasını Ana- dolu ajansından rica: e rica etmiştir. İstanbul Bele: Belediye reis muavinliği Ankara 30 — İstanbul belediye re. isi muayinlerinden B. Ekrem Sevencâ- run bir geneakamlığa tayin ri edir. dan kabul edildi Atina 30 (A.A.) — bildiriyor; Balkan antantı memleketleri ge- nel kurmayları konferansı, mesaisine devam etmektedir. Bugün saat onda misafir genel kur- maylar şefleri birinci ağır topçu ala» yı ve 34 üncü piyade alayı karargâh- Jarını gezmişler ve saat 12,30 da meç- hul asker mezarına çelenkler koy- muşlardır. Saat 17 de misafirler, kral saraymda naib veliaht prens Pavl ta- rafından kabul edilmişlerdir. Konferans, Yugoslav milli bayramı dolayısile bugün öğleden sonra ve ya” rn toplanmıyacaktır. Bundan bilisti- fade misafirler, Akropolü, müzeleri ve Atina civarını gezeceklerdir. Kon- ferans mesaisine cuma günü yeniden devam olunacaktır, Cumartesi günü akşamı Başvekil Metaksas, genel kurmay başkanları şerefine bir ziyafet verecek ve pazr günü öğleden sonra da Harbiye müs- teşarı general Papadimas, bir kabul resmi tertib edecektir. İhtiyat zabitleri ve askeri memurlar Kanunun dördüncü maddesi- nin değiştirilmesi hakkındaki lâyihanın müzakeresi bitti Ankara 30 (Telefonla) — İhtiyat zabitleri ve ihtiyat askeri memurları kanununun dördüncü maddesinin de- giştirilmesi hakkındaki kanun lâyi- hasının encümenlerce müzakeresi bit- miş ve lâyiha Meclisin ruznamesine alınmıştır. Lâyihanın aldığı son şekil şöyledir: «İstekli olmak şartile gedikli erbaş- lardan (Erbaş) tayinden itibaren fa- sılasız en âz on yıl hizmetten sonra orduyu terkedenler imtihanla ve jan- darma, gümrük muhafaza ve orman muhafaza kıtaları gedikli erbaşları Atina ajansı 3 ay evvel orduya devredilmek ve im- tihanları orduda yapılmak şartile keza imtihanla, yedek teymen nas. bolunurlar. Bunların orduya cek binde tahsisatları Milli Müdafaa Ve- killiğince tesviye olunur. Sıhhiye, nalband, muzıka, tüfekçi ve emsali gedikli erbaşlar ise birinci sınıf ye- dek askeri memurluğuna nasbolu- nur ve silâh altına alındıkları zaman meslekleri dahilinde hizmetlerde kul- lanılırlar. Hatay menşeli mahsul ve mamuller Türkiyeye sureti ithalleri hakkındaki kararname dün- den itibaren meriyete kondu Ankara 30 (Telefonla — Hatay menşe mevridli mahsul ve mamullerin Türkiyeye sureti ithali hakkındaki kararname Vekiller Heyetince tasdik edilmiş ve bugünden itibaren meriyete konulmuştur. Bu kararnameye göre Halay men- şe mevridli mahsul ve mamullerin Türkiyeye ithali Türk kanunları hü- kümleri dahilinde serbesttir. Hatay menşe mevridli mahsul ve mamullere 15/3/938 tarih ve 2/8273 sayılı kararname hükümleri tatbik edilemez. Hataya yapılacak buğday ile kömür de dahil olduğu halde bil umum madenler ihracatı 11/11/937 tarih ve 2/7628 sayılı kararname hü- kümlerine tabi tutulmaz. Türkiye - İsveç arasında ticaret anlaşması akdedileçek Ankara 30 (Telefonla )— İsveç ile aramızda yeni bir ticaret anlaşmea- $ı akdi için Ankarada yapılacak mü- zakerelere iştirak etmek üzere İsveç- ten lem bir ai bu- | Süratle silâhlanma ve demokrasi ve hürriyete Londra 30 (A.A.) — Londrada bir nutuk söyliyen eski Hariciye Nazırı B. Eden demiştir ki: «Bir umumi harp felâketinden ka- çınımağa muvaffak olsak bile çetin çarpışmaların önünc geçemiyeceğiz. Şimdi maziye ald meselelerle uğraş- mak zamanı değildir. Yapılacak şey, halihazırı nazarı itibare almak, istik- bali tahmin etmek ve vaktinde lâzım gelen bütün tedbirleri ittihaz etmek- tir. Bu aralık pek garib şerait altında yaşıyoruz: Üç kuvvetli memleket mil- Ii siyasetlerini - ilham etmek üzere kuvvet prensipin!i kabul etmiştir. Bu anarşi içinde felâketin önüne geçil- diğine dair teminat alamadan harbin daimi tehdidi altında, tam bir tehli- ke içinde yaşamağa mecburuz. Ne kadar iyi idare edilirse edilsin hiçbir harici siyaset tek başıma meseleyi bir veya iki sene içinde halledemez. Bu- nunla beraber istikbal ümlidleri he- Romanyadaki suikasd tahkikatı Mücrimleri haber verenlere 50 bin ley verilecek Bükreş 30 (A.A.) — Cluj üniversite- si rektörü Stefanesco Gonga'ya karşı yapılan suikast Rumen efkârı umu- miyesinde büyük bir infiai uyandır- delillere nazaran bunlar «Demir mu- hafızlar» cemiyetine mensuptur. Da- hiliye nezareti mücrimlerin yakalan- masına medar olacak malümat veren- lere 50,000 ley mükâfat vadetmiştir. Cluj üniversitesinde dersler tatil edilmiş ve üniversiteye aid bütün bi- nular tahliye ettirilmiştir. Yeni kanuna göre, sülkasdın faili nazırlar meclisinin tasdikine iktiran | etmek şartile ölüme mahküm edile- cektir. Bükreş 30 (A.A) — Bir suikasd | neticesinde ağır surette yaralanmış olan Cluj üniversitesi rektörüne ame- | liyat yapılmış ve kurşunlar çıkani- | mıştır. Vaziyeli bu ameliyat netice- sinde biraz iyileşmiştir. Cluj'daki bazı Tüesaya tehdid mek- tubları geldiği ve kendilerinin de ay- | ni âkibete uğrıyacaklarının yazılı ol- duğu haber verilmektedir. Finlandiya Komünist tahrikâtı yapan bir çok kimseler tevkif edildi Helsinski 30 (A (A. Mi )— 3 — Polis Finlan- diyarın oOmuhteif muntakalarında tahrikât yapan birçok komünistleri tevkif etmiştir. “Tevkif edilenlerin hepsi de Finlân- diyalıdır, Dört balıkçı birbirini yaraladı Mutımud, Hüseyin, Süreyya ve Ömer isimlerinde dört balıkçı, evvelki gece bir kayıkla Sarıyer açıklarında bir ta- raftan balık avlar, diğer taraftan da içki içerlerken kavga etmişler, dördü de biribirlerini balıkçı kepçesile yarala- mışlardır. Polis, deniz üzerinde biribir- lerini yaralıyan balıkçıların hepsini yakalıyarak mahkemeye vermiştir. Kalb sektesinden ölüm Dün, Galatasaray polis merkezi önünden geçmekte olan bir adam, bir- denbire fenalaşarak karakola girmiş, bir sandalye çekip dinlenmek istemiş | tir. Fakat bu sırada adam birdenbire İ yere yuvarlanarak ölmüştür. | Zabıtaca yapılan tahkikatta bu ada- mın o civarda bir otel müsteciri Fuad | malzemesi satın almak olduğu ve kalb sektesinden öldüğü tes- yi edilmiş, cesedi ailesine teslim olun. iman istiyor nüz tamamile suya düşmüş “değildir. 8lâhlanmak hususunda sarfettiği- miz gayretlerin ihtiyaçlarımızı karşıs layabileceği de şüphelidir.» 'B. Eden, bundan sonra üç madde- lik bir program hakkında izahat vers miştir: 1 — Bütün milletin müzaheretini temin eden bir harici siyaset, 2 — Süratli ve sağlam bir silâh- lanma, ; 3 — Demokrasi ve hürriyete iman. B, Eden, böyle bir programla istik- bali emniyetle karşılamanın mümkün olarak demiştir ki: i olarak demiştir ki: «Beynelmilel hüsnü niyete açıkça tecavüz edenleri affetmek bir hata- dır. Bu gibi hareketlere karşı müsa- mahakâr davranmakla elde edilen menfaatler geçicidir. Biz söz vermiş olduklarımızı himaye etmeli ve bizim gibi düşünenlerie elele vermeliyiz» Amerikadaki casusluk muhakemesi Suçlulardan ikisi mahküm oldu Nevyork 30 — Federal jürisi, casus- luk töhmetile muhakeme edilmekle olan Johanna Haffmann ile Herman Vosun sulkasd ve Amerikanın esrarı askeriyesini çalmak töhmetile mücri- miyetlerine karar vermiştir. Karar, tebliğ edilir edilmez Johanna ağla- mağa başlamıştır. Avukatı parasızlık yüzünden kararı temyiz edemiyeceği- ni beyan etmiş ve demiştir ki; «Hitler bize para gönderseydi, kararı temyiz ederdik.» Kanuna göre karar azami yirmi s6- ne hapis cezasını müstelzimdir. Jüri heyeti henüz Erich Gilaser hakkında bir karar vermemiştir. Bugün topla- narak müzakerelerine devam edecek- tir, Amerika Çine kredi ile harp malzemesi vermiyor Nevyork 30 (A.A.) — Amerika hü- kümeti, Amerikadan tekrar harp için Çin hü- kümeti tarafından vuku bulan istik- raz talebini reddetmişlir. Çin hükü- meli mübayâalarma para mukabi- linde yapmağa devam etecektir. Italya - mısır Bir ademi tecaviz paktı yapılması muhtemel Londra 30 (A.A.) — Kahiyeden bil- diriliyor: Zannedildiğine göre İngi- - İtalyan itilâfının Mısırı alâkadar eden kısımlar: hakkında yakında Mr sır ile İtalya arasında müzakereler cereyan edecektir. Mısır matbuatı bir Mısır - İtalya ademi tecavüz paktının imkânları ve faydaları hakkınde yazılar yazıyor. lar. Daily Telegraph gazelesinin Kahi- re muhabiri gelecek Mısır - İtalyan görüşmeleri esnasında bilhassa böy- le bir pakt akdedilmesinin mevzuuba- his olcağını tehmin etmektedir. Bu gazete diğer cihetten Kıpti mahfiilerinin İtalyanın İskenderiye patriğinin Habeşistan Kıpti kilisesi üzerindeki otoritesini tanıyacağını Ümid ettiklerini kaydetmektedir. İzmir müddelumumi| İzmir 30 (A.A.) — İzmir müddei- umumisi B. Asım Tunçay temyiz mah- kemesi azalığına, İzmit sulh hâkimi B. Kemaleddin de terttan İzmir müde