17 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Hatay Ba nutuk irad etti - Türk - Fransız genel kur şvekili bir | Sanasaryan han may anlaşmasının İmzası hatırası olarak lise binasına bir levha asıldı Anlakya 16 (A. A) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiri. yor: Türk - Fransız Genel Kurmay anlaşmasının im- za edildiği binasındaki salo- nun düvarına 8 sılan hatıra plâ- kasının küşadı bugün saat 10 merasimle ya- Korde- se Hatay Başvekili lâyı Albay Şükrü B- Abdürrahman e Kolo Melek pi zamanda kaldırmışlar, İstiklâl vö Marsevyez marşlari çalın- mıştır. Merasimde Türkiye fevkalâ- de murahhası Açıkalın, Antakya baş konsolosu Fethi Denli, Meclis ve hükümet erkânı ve lisenin son sınıf talebesi hazır bulunmuştur. Plâkanın üstünde şu yazı okunmaktadır : «Yurddaş, 3 Temmuz 1938 tarihi- ni unulma! Zira bu tarih, Hatay er- ginliğinin teminatı olan Türkiye - Fransa askeri anlaşmasının Türki- ve Cümkuriyeti Genel Kurmay ikinci Başkanı Orgeneral Asım Gündüz ile Pransa Cümi ti Şark orduları yüksek kumandanı General Hutzin- ger arasında imzalandığı günü bildi- vir. Bu vesile ile şurasını kaydetmek isterim ki, Orgeneral Asım Gündüz Hatay ve bilhassa Antakya halkı aru- sında b bir sempal kazanmıştır. Geçen gi a 'Trakya manevraları (gösterilirken 'Türk bayrağını ve Büyük Şefini uzun uzun alkışlamak irokânını bulan halk bir âralık Asım Gündüzü perde üze- rinde görünce sevinç ve hürmet his- lerini pek vefalı bir şekilde göster- miştir. Hatay Başvekili iki ziyafet verdi Antakya 15 (AA) sının hususi muhabiri bildiriyor: Başvekil Abdur:ahman Melek dün Cevad Açıkalın, bugün de Kolonel Kole şerefine birer öğle yemeği ziya- feti vermiştir. Bu ziyafetlerde söyle- Beynelmilel nel Kole Anadolu ajan» | nen nutukları veriyorum: Başvekilin Cevad Açıkalın'a verdiği | ziyafette söylediği nutuk: Muhterem arkadaşlarım, sayın bay Cevad Açıkalın şerefine toplantı vesi- lesile ve davetime içten gelen bir sa- mimiyetle icabetleri dolayısile teşek- | kür eder ve bu samimiyetinizden do. | layı gururumu arzederim. B. Cevad Açıkalın bize mutlu hadiselerin mü- beşşiri olarak gelmiş ve yurdumuza çok büyük hizmetlerde bulunmuştur. Sureti ile siyretinin tam telabuk etti- gi bu kudretli hüviyette en har ve samimi hisleri bulduk. Kendileri her zaman bizim fahri vatandi caktır. İlim ve irfan çerçevesi iç metin bir huy, asil bir ruh ile her ve- silede kendisini bize tanıtmış kali İfade ve kurarlarile kendine cândan hürmet telkin etmiştir. Türkiye ve Fransa gibi iki büyük devlet arasın- daki Hatay anlaşma keyfiyetinde en bazik ve insani hareketlerde bulun- muş ve siyasi cereyanlarda herkesi memnun edecek bir varlık göstermiş. tir. Velüt zekâsı hüviyetinde en gü- zel bir tecelli olarak görünmüş, sarih ifadeleri hislere munis bir şekilde hu- lâl etmiştir. Candan bağlı bu toprağa hürmet eden çalışan her şahsiyette bütün hislerimle minnet- ni her zaman ilân ederim, | Anlaşmazlık yüzünden gecen acı ha- liraları örten yeni ve parlak dostluk bakımında da Cevad Açıkalının pek | samimi faaliyeti kendisine minnet- tarlığımızı tezavf ettiriyor. Kendileri. ne tükenmez sevgi ve samimiyetimizi | arzederken kadehimi bu yüksek şah- siyetin burada bulunmasına ve bü- yük zaferimizin muvaffaki cik âmil olan bütün Türklerin gözbe- beği Atatürk şerefine ve bu anlaşma- da büyük hayırhahlık gösteren Fransa cümhur reisi M. Löbrün şerefine kal- dırır bileümle arkadaşlarımı bana im- tisale davet ederim.» Anadolu Ajasını takdir Antakya 15 (A.A.) — Antakya Halk partisi bir kaç güne kadar Hataydan ayrlacak olan Anadolu ajansı Ha- tay mümessili şerefine bir veda resep- siyonu yapmış ve bu vesile ile Anado lu ajansının Hatay davasına yaptığı hizmet tekdirle anılmıştır. ticaret odası reisi dün şehrimize geldi olduğum | B. Vatson yarın Ankaraya giderek Iktisad Vekilile görüşecek B. Watsoh istikbal Beynelmilel Ticaret odası relsi B. Watson ile umumi kâtibi B. Piyer Vasör dün Romanya vapurile Yuna- nistandan şehrimize gelmişler Türko- fis ve Ticaret odası erkânı tarafından karşılanmıştır. beynelmilel ticaret odası şubesinin reisi B. Mitat Nemli- dir. Reis muavini B. Hasan Basri - B, Galib EBâhtiyardır. Biz büzevitla temas 'etmek için edenlerle birlikle Türkiyeye geldik. Ayni zamanda bey- nelmilel ticari münasebatı temin et- mek ve Türkiyenin sınai ve ticari vaziyetini yakından görmek ve'mea» Tümat almak üzere pazar günü An- karaya gideceğim. Ankarada İktisad Vekili B, Şakir Kesebirle görüşece- ğim. Hariciye Vekili B. Tevfik Rüştü İle de görüşmek istiyordum. Fakat kendisi Cenevrede olduğundan Anka- rada, Hariciye Vekil Vekili B, Sarac- oğlu ile görüşeceğim. Beynelmilel ticaret odasına 82 Vilâyetle Evkaf arasındaki ibtilâfı hakem heyeti halledecek Vilâyet idarei hususiyesi ile Ermeni Sanasaryan vakfı mütevellileri ara- sında senelerdenberi devam eden dava neticesinde Sanasaryan hanı Wilâyete intikal etmiş ve binanın ta- pusu idarel hususiye namına çık- mış ve Emniyet müdürlüğü de bu inaya taşınmıştı, Fakat Evkaf müdürlüğü, yeni va- kıflar kanununa göre Sanasaryan ha- İ nımın vilâyet idareli hususiyesine de- &il, kendisine devri lâzım geldiğini iddia ederek vilâyet aleyhine bir da- va açmıştı. Vilâyete gelince, Sana- saryan hanının bir mektep vakfı ol- tibarile mektep ve medreselerin yelere intikali hakkın- daki kanuna göre bu iddianın ka- nunsuz ol unu ileri sürmüştür. Asliye hukuk mâhkemesi, İki resmi daire arasında çıkan ihtilâfların hakem marifetile hali hakkında son zamanlarda çıkan kanuna görebu davayı salâhiyeti haricinde görmüş- tür, Şimdi bu son kanuna göre teşek- kül edecek hakem heyeti bu davayı tedkik edecektir. Diğer taraftan vilâyet idareli husu- siyesi ile mütevelli heyeti arasında İ davanın devam ettiği müddetce ha- nın biriken kira bedellerinin tutarı olân seksen beş bin küsür lira icra dairesinde emaneten duruyordu. Bu para hakkındaki resmi muamelede intae edildiğinden para vilâyet tara- fından icradan tahsil edilmiştir. Grekoromen güreş müsabakaları Müsabakalara bugün saat 14,30 da Ankarada başlanıyor Ankara 16 (A-A.) — 'Türk spor kurumu güreş federasyonu tarafın- dan tertib edilen 1938 grekoromen güreş birincilikleri müsabakalarına 17 Eylül cumartesi günü Ankarada 19 mayıs stadyomunda tam saat 14,30 da başlanacaktır. Müsabakalara iştirak edecek gü- reşçiler grup grup Ankaraya gelmek- İ tedir. Beş gruptan seçilerek gelen güreşçi arasında yapılacak olan mü- sabakaların çok hararetli ve heye- canlı olacağı tahmin edilmektedir. Müsabakaları için güreş federasyonu stadyom fiat- larını 50, 25, 18 kuruş olarak tesbit etmiştir. Cumartesi günü bu müsabakalar- dan evvel Türkiye serbes güreş bi- rincisi Samsunlu Ahmed ile Mili te- kım güreşçilerinden Mehmed Çoban arasında Türkiye serbes güreş Milli takımına terfi müsabakasının yapı- lacağı da haber alınmıştır. Südetler Almanya ile birleşmek istiyorlar (Baş tarafı 1 nci sahifede) Çekoslovakyadan fedakârlık istenecekmiş Londra 16 — İngiliz gazetelerinin çoğu, Çekoslovak hükümetinden fe- dakârlık istenmedikçe ihtilâjın sul- han halli kabil olamıyacağı mutalâa- sındadır. Maamafih bu fedakârlığa mukabil Çek Cümhuriyetinin istik- balini temin eden kati taahhüdler olması lâzım geldiği kabul edilmek- tedir. Finansiyal Taymise göre Südetle- rin bulundukları yerlerde, vaktile Sar havzasında olduğu gibi, beynel milel bir polis kuvveti bulundurul- ması fikri Fransa ve İngilterede git- tikçe daha müsaid karşılanıyor. memleket dahildir. Her memlekelle münasebetimiz vardır, Beynemilel ti- caref odası 20 senelik bir te şekküldür. Her ikisenede birayrı bir memlekette bir kongre toplanır ve yeni bir Tels seçilir, Biz buradan sonra Çeköoslovakyaya da gitmek isti- yorduk. Fakat oradaki vaziyeti siya- siye dolayısiyle gitmekten zartınazar etmek niyetindeyiz.» © Reis ve kâtibi umumi Perapalas öteline misafir edilmişlerdir, herkesin görebilmesi | Malatya mektuplar Malatya büyük bir sanayi merkezi oluyor Mensucat fabrikasının, Tütün fabrikasının, cezaevinin inşası hızla ilerliyor Malatya Bele diye dairesi Akçadağ istasyonunu (geçtikten sonra vagonun penceresinde duran arkadaşım: — İşte Malatyaya geliyoruz. dedi. Ağaçlıklar arasında kırmızı kire mitli evler ve bunların arasında siv- rilen cami kubbeleri ve minarelerile toplu bir şehir göreceğimi umarak pencereye koştum. 'Trenin getirdiği istikamette istasyon binalarile uzak- larda şimalden cenuba uzanan Ççıp- lak sıra dağların eteklerini kaplıyan sık ağaçlıktan başka bir şey göre- medim. — Hani Malatya? diye sordum. Ar- kadaşım gülerek: — Malatya, işte şu gördüğün ağaç- lıklar arasındadır. diye cevab verdi ve izah etti, — Malatyada evler bahçeler orta- sında ve biribirinden ayrıdır. Şehrin içine girildiği vakit bile Malatyayı tamamen görmek imkânı yoktur. 'Tren saat 11 de yeni, zarif ve muh- teşem bir istasyonda durdu. Çanta- larımızı alarak trenden indik, istas- yondan geniş bir meydana çıktık, Sı- ra sıra dizilmiş müşteri bekliyen oto- büslerin arasından geçerek şehri da- ha iyi görmek için bir arabaya atla- dık. İstasyonu şehre bağlıyan beş kilo- | metre uzunluğunda, otuz metre ge- nişliğinde bir şoseden ağır bir seyir ile ilerliyoruz, İstasyondan bir kilo- metre kadar ayrıldıktan sonra solu- muzda yüzlerce metre uzunluğunda inşa halinde muazzam bir bina ile karşılaştık! o Mensücat fabrikası. Fabrikanın karşısında yolun sağında büyük, iki katlı bir bina yapılıyor: Amele pansiyonu. Pansiyonun ileri- sinde bir katlı, üçer Odalı yanyana ikişer ikişer yapılmış çok şık bahçeli evler sıralanıyor: Fabrikanın memur evleri. Bunların ortasında iki katlı geniş bir bina daha var: Müdür evi. Beş altıyüz metre devam eden fab- rika sahasını geçtikten sonra gene solumuzda muazzam bir bina yapılı- yor. Tütün fabrikası. Sonradan öğ- rendiğime göre bu fabrika Türkiye- nin en yeni ve modern tütün fabri- kası olacak, Sivaslan itibaren Şarki Anadolunun tütün ve sigara ihtiya- cını hazırlıyacaktır, İnşaatı ikinciteş- rinde bitecek, makineleri monte edi- lecek, Fabrikanın ikmalinden sonra bunun çevresinde idare binası, amele ve memur evleri, stadyom. tenis sa- hası, mektep, hastane yapılacaktır. Biraz daha İlrliyoruz; gene solu- muzda İemetlerinden biraz yüksel miş, geniş bir sahayı kaplıyan bir binada karınca gibi amele çalışıyor; umumi ceza evi. Daha ileride ve 5a- bir hükümet ko- y ilerisinde kü- bik, zarif ve büyük bir bina yapıl mış: “Belediye dairesi. Bunların ara- sında halk tarafından yapılan güzel, şik bahçeli evler... Asıl şehre henüz giriyöruz. Bütün bu inşaat faaliyeti Malatyanın ne kadar hızla ümran ve terakki yolunda inkişaf etmekte olduğunu gözlerimde canlandırıyor, imreniyorum. Bahtiyar şehiri... ... AKŞAM namına şebir işleri hak» kında malümatını rica ettiğim Ma“ latya Belediye reisi B. Tevfik Temelli beni nezaketle kabul ediyor, istedi- gim malümatı veriyor; — Belediyemiz çalışma devresine yeni giriyor. Su ve elektrik “işlerini hallettikten sonra imar sahasında yapılacak çok işimiz var, Şehir imar plânında o dokunulmuyan bir cadde, bir sokak yok gibidir. İşe ana cadde- lerden başladık. İstasyon caddesini Atatürk bulvarına bağlamak için ge- çen sene (80) bin liralık istimlâk yaptık, Bu sene de istimlâke devam ederek iki caddeyi birleştireceğiz. Gene bu sene (70) bin liraya bir Be- lediye binası yaptırdık. Cümhuriyet bâyramında açılış törenini yapacağız. Su tesisatımıza kısmen Devlet De- miryolları yardım etti, Suyu men- bâaımdan şehrin kenarına kadar ge tirdi. Dahili tesisatı da (128) bin 1i- raya müteahhide verdik. Borular dö- şeniyor, yakında ikmui edilecektir. Elektirik tesisatı evvelce bir anonim şirketin İdi. Şirkette Sümerbank ve Maliye Vekâletinin (153) bin Jira, diğer hissedarların da (80) bin lira sermayesi vardı. Sümerbankla Ma- liye Vekâletinin hisselerini yirmi $6- nede taksitle faizsiz ödemek üzere Belediye satın aldı, Halka aid hisse senetlerini satın alacak kadar da şir- ketin bankada birikmiş parası var. Bir senede istimlâk ve inşaata yüz binlerce lira sarfedildiğine göre Be- lediye bütçesinin epeyce yüksek ol- ması lâzım geliyordu. Belediye reisi- ne sordum: — Belediye bütçesinin mikdârımı söyler misiniz? Gülerek cevab verdi ; — 938 bütçemiz 142 bin liradır. 933 yılında Belediye bütçesi yalnız (42) bin lira idi, Her sene muntazr- man artan bütçe ve yapılan tasar- rufla para biriktirdik ve bu sene işe başladık. Bugün Belediyenin borcu olmadığı gibi 50 bin lira da bankada alacak hesabı vardır. — Yeni plâna göre şehrin en mâ» Mür tarafı neresi olacaktır? — İstasyon tarafının daha çabuk ve daha çok Imara kavuşacağı şüp- hesizdir, Mensucat ve tütün fabrika ları bu cihettedir, Yeni fabrikaların Malatyanın imarı ve halkın refahı yüzünden 'kıymeti çok büyüktür. Cümhuriyet idaresinin şehrimize kar şı gösterdiği alâkanın minnettarıyız. Bu gidişle şehrimiz bu çevrenin en büyük bir sanayi merkezi cak ve on sene sonra nüfusu 27 binden elli sine yükselec Bahtiyar şehrin değerli Belediye reisine verdikleri malümattan dolayı teşekkür ederek ayrıldım,