17 Eylül 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Viyana Dönüşü Büyük millî roman Her kitabcıda bulunur. Müverrih ve edip M. Turhan Tanın en güzel eserlerinden rr. SSyii 0I34 umhuriyet tSTANBUL CAGALOGLÜ Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet. tstanbul Posta kntnsu: tstanbul. No 248 24298. Ziya Uşaklıgftfffr Beş cildlik nefis bir eseridir. , , „ ÜUIlKiriBSIll . ... tyiUI 1Q qQ Ibüö Her kitabcıda bulunur. Çekoslovakya haş igmiyor Telefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tanrir heyetl: tdare ve matbaa tasmi 24299 24290 J Hükumet şiddetli inzibat tedbirlerine devam ediyor, feshedilen Südet partisinin milis teşkilâtı da zorla dağıtılmaktadır Bir dörtler konferansı toplamak isteniyor İngiliz Başvekili Londraya dönüşünde ((Hitler'le mülâkatımız dostane oldu, birbirimizi iyi anladık, yakında tekrar görüşeceğiz» dedi Berhtesgaden 16 (a.a.) Şimdi haber verildiğine göre, Çeberlayn'm Hitler ile görüşmek üzere Önümüzdeki hafta başında Almanyaya gitmesi muhtemeldir. Görüşme Kolonya yakininde kâin Godesberg'de yapılacaktır. Bu sabah şiddetle yağan yağmurlu bir havada bir sıra otomobil, Grandotelin önüne dizilmiştir. Bu otomobillere Çem berlayn ile İngiliz murahhasları ve kendilerine Münih'e kadar refakat edecek olan zevat bineceklerdir. Çemberlayn bu sabah erken kalkmış tır. Mumailehy, Münih'te şerefine verilecek olan öğle yemeğinde hazır bulun mak tasavvurundadır. Yemekten sonra Londraya hareket edecektir. Hava şartları müsaid olduğu takdirde tayyare ile gidecek, aksi takdirde Münih'de trene bi necektir. Hitler, Berhtesgaden'de kalmıstır. Fon Ribbentrop, Çemberlayn'ın hareketi esnasında hazır bulunmak üzere Münih'e gitmektedir. Fakat akşama Berhtesga den'e dönecektir. Çemberlayn Almanyadan çok memnun ayrıldı Umumî tahminler Polonyanm kanaati şudur: ((Südetler mıntakası Almanyaya ilhak edilecektir)) Hitler, Çemberlayn'a Südet davasmm ancak plebisitle halledilebileceğini söylemiş İkinci mülâkat Ren nehri sahillerinde olacak Henlein Almanyaya kaçtı Chamberlain Hitler mülakatından sonra Orta Avrupanın istikbali üzerinde esaslı ^eğişiklikler yasptiacağı ihsa8 efW»>o/v acaba bu, zannedildiği gibi ' kolayca hallediliverecek bir mesele midir? çinde yaşadığımız ıstırab devri, tarihî zaruretlerin bir neticesi midir? Yoksa bazı insanların işledikleri affedilmez hatalardan meydana gelen gayritabiî bir bulanık hava mıdır? Yirmi senedenberi bu sual üzerinde işliyen kafalar, ikinci şekli kabule daha meyval görünüyorlar. Kin, şüphesiz beşerî bir ihrirastır. Bütün insanlan, onun tahrib edıci varlığından kurtarmak mürnkün olamıyor. Fakat, kütleler idare eden mes'uliyet sahibi şahsiyetler, herşeyden önce beşerî kusurlarını tashih ve kontrolla mükellef değil midirler? 1918 de mütareke üân edildiği zaman, galib mağlub milyonlarca insan, derin nefes almıstı: Oh, diyorlardi, nihayet akhmız başımıza geldi. Artık kardeş gibi geçinmesini ögreneceğiz. Önümüzdeki seneler tatlı bir stai devresi olacak. Ne yazık ki, dünya yüzünde böyle düsünmiyen birkaç adam vardı ve işin felâketi, bu adamlar, sulhu yaparak kardeslik asrmı hazırlıyacak heyetlerin başmda bulunuyorlardı. Lloyd George ve Clemenceau, yüreklerinde sakladıkları intikam arzusunu tatmin etmemişlerdi. Karar verdiler: Mağlubları ezmeli, bir daha kımıldanamıyacak bir hale sokmalıyız. Yanlarında, kolayca istedikleri yola sürükliyebilecekleri bir meslektaşları vardı: Woodrow Wilson, Amerikanın rate ve hayalperest reisi Wilson. Dilediklerini yaptılar. Mağlubları, ellerinden geldıği kadar ezmeğe muvaffak oldular. Fakat birşeyi unutmuşlardı: Milletler, kendilerini teşkil eden ferdler ortadan kaldırılmadıkça mahvedilemczler. Ve nitekim, marçlublar birer birer kendilerini kurtardılar, hatta kaybettikleriri faz'asile ellerine geçirdiler. Bunun ilk misalini 1922 de Türkiye cihanın önüne koyduğu zaman kin ihtirası damarlarına kadar işlemiş bulunan Lloyd George hâlâ hakikate inanixıyordu. İzmir, üç senelik bir hasre^en sonra Türk bayrağmı kucaklarken o İtilâf kuvvetlerinin askerî müdahalesini temin maksadile parlamen^ri^ cırpmıyordu. *#* Bugünkü bulanık, ıstırab devri iste o Arkadaslarile beraber Almanyaya iltica eden Südet lideri Henlein ve bir parti içtimaı \lmanya, hududlarda askerî tedbirleri süratle artırdı Hitler'in gazetesi, Südetlerin Almanyaya iltihakına razı olmasını Prağ'a ihtar etti, Çekler anudane mukavemet diyorlar Londra 16 (Hususî) Alman menabiinden bildirildiğine göre, Südet mmlarında bu gün de müteaddid hâdiseler olmuştur. Südet Almanlan tirçok yerlerde hükumet müesseselerini işgal etmişlerdir, fakat hiçbi yerde musademe olmamıştır. Yalnız Falkenau civarında Südetlerle Çek askerleri arasında bir musademe cereyan ettiği ve üç Çek askerinin öldürüldü^ü haber verilmektedir. D ° hâdise kurbanlarının dün akşamki bilânRöyter ajansının muhabiri bildiriyor: çosu şudur: «Çemberlayn'ın azimetinden sonraki 30 kişi ölmüş v« 79" kişi yaftknnMfUr. mumî intibah dünkü müzakereler hakkm Maktüller arasında 14 jandarma biri Çek da nihaî bir hüküm vermenin veyahut vabiri de Südetdir. ziyetin inkişafı hakkında bir tahminde buSüdet partisi feshedildi İki devlet adamının karşılaşac.akları Ren .kıyılarındaki şatolardan biri Iunmanm mevsimsiz olacağı merkezinde PTag 16 (a.a.) Resmen bildiril dir. Maamafi, iyi malumat almakta olan ehemmiyetle kaydetmektedirler. relerin çok uzun bir müddet zarfmda ve diğine göre, hükumet, Südet Alman par mehafil, dünkü tebliğde yakında aktedileBuradaki Alman mehafili, nikbinliği muhtelif safhalarda yapılması zarurî oltisini, bir ihtilâlci teşekkül olmak itiba cek bir içtimadan bahsedilmesinin bir ü ni muhafaza etmekte ise de biraz ihtiyat duğu mütaleasındadır. rile feshetmege karar vermistir. mid nisanesi olarak tefsir edilebileceğini lı davranmaktadır. Bu mehafil, müzake[Arkasi Sa. 7 sütun 1 dei Herkes ümidli Halk, silâhlarım teslime davet edildi Prag 16 (Hususî) Hükumet tarafından bu gün neşredilen bir resmî tebliğ halkı yirmi dört saat zarfında silâhlarım teslime davet etmektedir. Bu emre itaat etmiyenler beş sene hidematı şakkaya mahkum edileceklerdir. Henlein ve arkadaşları kaçttlar ölenler, yaralananlar Prag 16 (a.a.) Südetlerin mıntakalarında son günlerde vukua gelmiş oJan Yağmur ve seller yüzünden ... Yozgadın bazı köyleri mühim hasara uğradı Üç gün evvel başlıyan ve fasılalarla ç g Şefaatli nahiyesinde hükumet binası ve dükkânlar su altmda kaldı, üç kişi boğuldu, Karaköyde de beş yüz koyunla dört kişiyi seller götürdü evvelki akşama kadar devam eden vağmur, dün gece gene sağanak halinde kendini göstermiştir. Gündüz, bir aralık, hava tamamen açılmış, fakat akşama dogru gökyüzü kesif bulutlarla örtülmüş ve saat yirmide oldukça şiddetli bir yağış başlamıştır. Saat yirmi dörde kadar ayni hızla devam eden yağmur, şehirde yen:den bazı tahribata sebeb olmuştur. Bu arada, münhat semtler gene sel baskınına uğramıştır. Zarar ve hasarın mahıyeti henüz belli değildir. Parag 16 (a.a.) Neşredilen bir tebliğde, Henlein'le muvaini meb'us Frank'ın ve Südet Almanlan partisi erkânından başhcalarının Almanyaya kaçmış oldukları bildirilmektedir. Diğer taraftan, cumhuriyet müddeiu mumisi, Henlein hakkında kestiği tevkif müzekkeresini bir tamimle bütün dünya Ankara 16 (Telefonla) Başvekizabıtasına bildirmiştir. Henlein vatana limiz Celâl Bayar, bu akşam saat 20,50 hiyanet cürmile itham edilmektedir. de refakatinde Dahiliye Vekili ve Parti [Arkası Sa 7 sütun 4 tei Genel Sekreteri Sükrü Kaya olduğu nalde İstanbula hareket etmiştir. BaşvekiliAntakya 16 (a.a.) Anadolu ajan lar, İstiklül ve Marseyyez marşları çalmmizle Dahiliye Vekili, istasyonda Ve sının hususî muhabiri bildiriyor: mıştır. Merasimde Türkiye fevkalâde killer, meb'uslar ve Vekâletler erkânı Türk Fransız Genelkurmay anlaşma rflurahhası Açıkalın, Antakya başkon tarafından hararetle uğurlanmıstır. sının imza edildiği lise binasındaki salo solosu Fethi Denli, meclis ve hükumet erVekiller heyetinin içtimaı nun duvarına asılan hatıra plâkasınm kü kânı ve lisenin son sınıf talebesi hazır Ankara 16 (Telefonla) Vekiller şadı bu gün saat 10 da merasimle yapıl bulunmuştur. Plâkanın üstünde şu yazı Heyeti, bugün öğleden sonra Büyük mıştır. Kordelâyi Albay Şükrü Kanatlı okunmaktadır: Millet Meclisi binasında toplanmış, geç ve Kolonel Kole ayni zamanda kaldırmış\Arkası Sa. S sütun 6 dal ııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııııııııııııııııııııııııııı "iııı ııııılil vakte kadar müzakerelerde bulunmuş ımıı tınııııııiMiıiMiııııı iııımınmıı ıııt ıııııııııı tur. Müzakerelere manevra ve teftiş seyahatinden avdet eden Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak da iştirak etmiştir. BAŞVEKİLİMİZ Celâl Bayar, Dahiliye Vekilile birlikte şehrimize geliyor Antakyada, askerî itilâfın imzalandığı salona bir plâka konuldu, ve bu münasebetle samimî dostluk merasimi yapıldı Hatayda Türk Fransız anlaşmasının hatırası Filistinde kat'î tedib harekâtına başlandı On dört İngiliz tayyaresi Remle civarında çetelere hücum etti, Arablardan 100 Yangçe nehri kenarınden fazla adam öldü daki Japon kıt'aları püskürtülmektedir Çinliler ilerliyor Sellerin Yozgaddaki tahribatı NADtR NAD1 lArkası Sa. 3 sütun 6 da] Ankara 16 (Telefonla) Bugün Dahiliye Vekâletine gelen malumata göre, son günlerde merrıleketin muhielif mıntakalarında yağan sürekli yağmurlar, mühim tahribat yapmıştır. Bilhassa Yozgad mmtakasındaki zarar, ehemmiyetle kaydedilmeğe değer bir şekildedir. Bu cümleden olmak üzere Şefaatli nahiye sinde hükumet binası ve bütün dükkân'ar sular altında kalmıstır. Üç kişi bogul lArkast Sa. 6 sütun 4 tel Hong Kong 16 (a.a.) Takviye kıtaatının vurudu üzerine Çin kuvvetleri Hsinçe'de şiddetli bir mukabil taarruz yapmışlardır. Çın kuvvetleri şehrin dörtte üçtmü işgal etmişler ve sekiz saat devam eden sokak muharebelerinde 650 den fazla Japon öldürmüşlerdir. Sağ kalmış olan Japonlar, şehrin şark mahallesinın bir köşesinde tahassün etmişlerdır. Yangçe'nm şimalinde Tape şan'ın Çinli kuvvetleri, taarruza geç mişler ve Japonları Seho'nun şimal sahilıne tardettikten sonra Yieşiyaşi ya kınmda beş mühim mevkii birbırini müteakib isgal etmişlerdir. Bu muharebe Yağmur altmda, İstanbulun ha;in man lerde düşman üç binden fazla zayiat vermiş ve yirmi mitralyözle iki top bızaralanndan: Bir kızcağız, ana caddelerdeki derelerden birini rakmıştır. Kırmızı göl yakınında demiratlamağa çalışıyor tArkası Sa. 1 sütun 6 Filistin sahillerinde İngiliz müfrezeleri ve bir tayyare uçuş esnasında (Yazısı S inci sahifemizds)