1 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

SE #2 1 Eyiği 1938 Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler Pazarlıksız satış kanunu üç şehirde tatbik edilecek Kıravat, ayakkabı, şapka, hazır elbise gibi şeyler de pazarlıksız satılacak Ankara 1 (Telefonla) — Pazarlık» $ız satış hakkındaki kanunun tatbiki» ne bugünden itibaren başlanacaktı. Iktisad Vekâleti bu hususta lâzım ge- len bütün tedbirleri almıştı. Fukat ka- nunun tatbiki hakkındaki kararname bu akşama kadar alâkadarlara bilâi- rilmemiştir. m N Pazarlıksız satış kararnamesi bu sa- bah Başvekâlete verilmiştir. En mühim gıda maddelerile zaruri giyecek (şapka, ayakkabı, gömlek, ha- nr elbise, çorap ve kıravat gibi) eşya- ların maktu fiatle satışı mecburi ola- caktır. Evvelce bildirdiğim gibi mak- tu fiat muayyen bir fat mânasına kabul edilmektedir. Bu muayyen fiat ticarethane sahibleri tarafından tayin edilecektir. Bunlar tayin edilen fiat- ten ne aşağı, ne yukarı bir flatle satış nununun tatbikinde alacakları en mühim vazife, bunları kontrol etmek olacaktır. Kararnamede eşya üzerine konacak etiketlerin nasıl ve nerede bu- Yanacağı ayrıca gösterilmiştir. Ka- Tarnamenin diğer bir maddesine göre Pazarlıksız satış kanunu, bu sene İs- tanbul, Ankara ve İzmirde tatbik olu- nâcak ve alınacak neticelere göre pey- derpey diğer yerlere de teşmil edile- cektir. Kararnamenin bugünlerde Ve- killer heyetinden çıkarılmasına çalı şılacak ve alâkadar belediyelere tebliğ edilecektir. Fransa Südet meselesi ile meşgul oluyor Figaro: “Fransa ile İngilterenin istedikleri Berlini ricat ettirmek değildir,, diyor Pariş 3i — Nazırar meclisinin toplantısmda vermiş olduğu İza- hat sırasında B. Bone, beynelmilel meseleleri gözden geçirmiştir. Fran- sanın Çekoslovakya meselesi karşısın- daki vaziyeti değişmiş değildir. Bu se- bepten dolayı Paris, Prag'a kayşı giri- şilmiş olan teahhütleri hatırlatacak mahiyetle Berlin hükümeti nezdinde bir teşebbüste bulunmağı lüzumsuz addetmektedir. Paris ile Londra ara- sındaki temas, bakidir, Paris hükü- imeti, İngilterenin uzlaştırma saha- sındaki mesaisinin muvaffakıyetle ne- ticeleneceğinden ümldvardır. Bu mü- nasebetle İngilterenin sarfetmekte ol- duğu faaliyetin ağustos ayı içinde Al- man hükümeti nezdinde yapılmış olan ve şimdiye kadar herkesin meçhulü bulunan iki teşebbüs suretinde tecel- li etmiş olduğu kaydedilmektedir. Paris 31 — Gazeteler, sahifelerini gene Çekoslovakya meselesine hasret- mektedirler, Figaro gazetesi şöyle yazıyor: «İngiltere ile Fransa, Almanyayı ricat ettirmek istemiyorlar, İngiltere ile Fransanın istedikleri, Almanyaya mümkün ve hattâ muhtemel sulhun, beynelmilel statünün, biçbir uzlaşma gayretine tabi olmaksızın, her saat çok kuvvetli bir komşunun daha za- yıf bir komşu üzerinde İcra edeceği dinamik denilen tazyike merbut ol- ması halinde, mevevd olamıyacağını anlatmaktır, İngiltere ile Fransanın sarfelmekte oldukları faaliyet, Al müânya aleyhine müteveccili değildir. Bu faaliyet, bir gün bir tarafın, erte- si gün diğer tarafın zararına olmak üzere, hem de yalniz bir noktada de- ğil, belki her tarafta emniyetsizliği umumi kaide olarak vazetmeği istih- daf eden temayül aleyhine mütevec- cih bulunmaktadır. Filhakika her al- tı ayda bir Avrupada bir devleti orta- dan kaldırmak münkün değildir, Avusturyadan sonra Çekoslovakyayı ortadan kaldırmak hiç kimseyi hayre- te düşürmeksizin yapılacak bir iş de- ğildir» , Pariste amelenin bir nümayişi Daladier kabinesinin kararını kanuna muhalif görüyorlar Paris 31 (A.A.) — Paris mıntakası amele sendikaları birliği tarafından kabul edilen bir karar suretinde dün nazırlar meclisi tarafından ittihaz edi- len kararın gayri kanuni bir şekilde 40 saatlik mesa! haftasını lâğvettiği be- yan edilmekte ve amele sınıfının bu karara muhalefet etmesi lâzım geldiği Mâve edilmektedir. Sendikalar birliğinin bürosu, aşaği- daki kararları ittihaz etmiştir: 1 — Pariste eylülün ikinci günü sa- at 13 de Millet meydanında bir nüma- Yiş tertip edilecektir. 2 — Umumi iş konfederasyonundan bu nümayişe iştirak etmesi taleb edile. cektir. 3 — Umumi iş konfederasyonundan, beynelmilel proletaryanın Fransada 40 saatlik haftanın müdafaasına karşı vaziyetini tasrih etmesini taleb etmesi istenecektir. 4 — Paris mıntakası, işsiz amele ko- mitelerinin mahalli bir konferans ter- tib etmeleri temin edilecektir. Çek Başvekili Fransız elçisini kabul etti Prağ 91 (A.A.) — B. Hodza, bu sa- bah Fransanın Prağ eiçisi B. Delak- ruayı kabul gimiştir. , . Dolar, Sterline » .. : . nisbetle yükseldi İngiliz iktisadi mahafili bunu nasılizah ediyorlar Londra 31 (A.A.) — Dolar flatinin İngiliz lirasına nazaran tereffüü bu sabah fazlalaşmıştır. Filvaki dolar, dün akşam 4,86 iken bugün 4,85,12 olarak tesçli edilmiştir ve bu flat, 486,65 olan eski paritenin du- nundadır. İngiliz makamatının hali- hazırda bu eski pariteye büyük bir ehemmiyet atfetmemekte - oldukları zannolunmaktadır. Pilvaki burada Büyük Britanyanın harici ticaret mü» vazenesindeki açıklığın mütemadiyen artmaslle Amerikanın ihracatının günden güne ithalâtını aşmasını İn- giliz Iirasına dolara nazaran fazla termekte bulunduğu mütalâası ser- dedilmektedir. Maamafih site, haklı veya haksız Amerikan makamatının İngiliz dövi- zinin eski paritenin dununa düşmesi- ne muhalif oldukları ve şu halde İn- giliz lirasının sukutuna mani olmak için piyasada şiddetle müdahale ede- bilecekleri mütalâasındadır. Tekirdağda Ha yandı Tekirdağ 31 (A.A.) — Gece yanısın- | dan sonra çıkan bir yangın neticesin- de Halk sineması tamamen yanmıştır. | Bina kâgir olduğundan yangının et- rafa sirayeline meydan verilmeden j söndürülmüştür. — > kıymet takdir edilmiş olduğunu gös- | sineması | Zafer bayramı Mareşal Fön Çakmakla Başvekil arasında teati edilen telgraflar İstanbul 31 (A.A.) — 30 Ağus- tos Zafer bayramı dolayısile Baş- vekilimiz B, Celâl Bayar ile Ge- nel Kurmay Başkanı Maröşal Fevzi Çakmak arasında âşağıda- ki telgraflar teeti edilmiştir: Büyük Başvekli Celâl Bayar, Büyük zaferimizin 16 ncı yıl- dönümünü tesild münasebetile Cümhuriyet ordusu mensupları sayın başkanlarını candan bağ- lılıkla kutlar ve derin saygılarını sunar, Genel Kurmay başkanı Mareşal Fevzi Çakmak Sayın Mareşal Fevzi Çakmak Genel Kurmay Başkanı Elâzığ İnkılâp hayatımızın en büyük ve mihi zaferini ifade eden bü- günde duyduğumuz sevinç ve heyecan pek büyüktür. Dâhi Başkumandanın emri al- tında ordumuzun elde ettiği bu Zafer, vatanın tam istiklâlini te- min ve vücude getirilen büyük in. klâp ve ilerlemenin mebdeini teşkil eder. Bayramımız münasebetile Ma- reşalimizin şahıslarında Okahra- man ordumuzu bir kere daha 56- lâmlar ve bütün mensublarına daimi muvaffakiyet ve saadetler dilerim. Başvekil Celâl Bayar Son dakika Kahire şehri su altında kaldı Birçok setler yıkıldı köprüler su altındadır Kahire 1 — Nil nebri taşmış, mün- hat araziyi basmıştır. Kahire şehri, su altında kaldığı cihetle bir ada manza- rası gösteriyor. Nİl üzerindeki bütün köprüler sular altındadır. Bir çok sed- ler sellerin şiddetinden yıkılmağa baş- lamıştır, Sedleri tahkim için çok ça- Uşılmaktadır. Japonyada tayfon Tokyo ve Yokohama şehirlerinde müthiş hasarat yaptı Paris 1 — Uzak Şarktan gelen tel- grafnamelere göre, Japonyada şimdi- ye kadar misli görülmemiş şiddette bir tayfun kopmuştur. Kasırga bilhassa Tokyo, Yokohama şehirlerinde ve Ja- ponyanın şark taraflarında büyük tah- ribat yapmıştır, Şehirler karanlıkta kalmış, sokaklarda münaknlât kesil. İ miş, bir çok evler yıkılmış, mahsul de mahvolmuştur. Nüfusça ne kadar z2- yiat olduğu belli değildir. Denizbankın yaptıracağı yeni vâpurlar Deniz Bank Almanyada inşa ettir. mekte olduğu 17 yeni vapuru, İngil- terede yaptıracağı 8 yeni vapurla yir- mi beşe iblâğ edecektir. İngiltereye 1s- marlanacak 8 vapurdan üçünün İfri- gorifik tesisatı bulunacak, Avrupaya yaş meyva ihracında kullanılacaktır. Diğerleri de çok seri gemilerdir. Suri- ye, Filistin, Mısır ve Marsilya hatla. rında kullanılacaklardır. MEŞ'UM KADIN Nakleden: (Vâ - Nü) Zevkle okuyacağınız bu aşk ve macera romanı pek yakında baş- iyor. .Mussoliniden sulhü koru- mak için yardım istenecek Romadaki Ingiltere maslahatgüzarı bu yardımı istemeğe memur edildi Paris 31 (A.A.) — Guyon, Romadan Journal gazetesine bildiriyor: «Söylendiğine göre Nocl Charles, Mussoliniden Avrupanın süküncet bul. ması için sarfedilen gayretlere yardım etmesini istemeğe memur edümiştir. Öyle zannediyoruz ki, Duçeden, mese- lâ yarın İtalyan Afrikası nezaretinin temel alma merasiminde, bu hususta âkisler bırakabilecek beyanatta bulun- masi beklenmemelidir. Chamberlalin'ın Duçeden istediği şey, onun doğrudan doğruya ve kati bir müdahalede bulunmasıdır.» Ayni mevzu hakkında Matin gazete- sinin muhabiri şöyle yazıyor: «Zannedildiğine göre Noel Charles, Çekoslövak meselesile bunun beynel- milel akislerine temas etmiştir. İtalyanın esasen Çekoslovakya mes selesinde açıkça ilân etmiş olduğu bi- tarallığını muhafaza etmek arzusun- da bulunmasına dair olan haber, dün akşam Romadan alınan malümatın en mühim kışmını teşkil etmektedir, Roma $3i (A.A.) — Kont Ciano, İn- giliz maslahatgüzarmı kabul etmiştir. İtalyanın İspanyadaki müdahalesi do- Jayısile yapılmış yeni bir teşebbüs mev- zuu bahsolduğu zannedilmektedir. Çe- kosloyak meselesinin bu görüşme esna» sında mevzu bahsedilmemiş olduğu temin edilmektedir. Harem önlerinde bir motör battı Motörün dört tayfasından biri kayboldu, boğulduğu tahmin ediliyor Dün gece saat yirmi dörde doğru Harem açıklarında bir müsademe ol- müş, dörl tayfa uyku arasında deni- ze dökülmüşler, bunlardan biri kay. bolmuşlur. İnebolulu Cemal kaptana aid Hüdaverdi molörü, Yalovadan kum yükliyerek Umanımıza gelmiş ve Harem açıklarında demirlemiş, motör mürettebatı, birer tarafa çekilerek uykuya dalmışlardır. Gece saat yirmi dörde doğru şehir çöplerini; arkasına taktığı mawalarla Marmara açıkla. rına dökmüş bulunan romorkör, gene arkasındaki boş mavnalarla Harem önlerine geldiği bir sırada, akıntının tesirile romorkörün arkasındaki mav- ha, kum motörüne âni olarak çarpıp parçalamıştar. Küçük ti Ankara ve İstanbulda birer halk sandığı açılacak Ankara 31 (Telefonla) — Halkın ve bilhassa küçük ticaret ve sanayi er- babının kredi ihtiyaçlarını temin et- mek maksadile teşkil edilen Halk ban- kası önümüzdeki günler içinde fâa- diyete geçecelir. Banka doğrudan doğ- Tüyâ halk ile temas etmiyecek ve hal- ka açılacak kredileri idare etmek üzere teşkil edilecek halk sandıkları- nı finanse edecektir. İlk halk sandığının resmi küşadı, bankanın resmi üşadı ile birlikte An- Karada yapılacaktır. Küşad merasi- mini Başvekil B. Celâl Bayarın yap- ması muhiemeldir, Ankara halk san- dığından sonra da İstanbulda bir halk sandığı açılacaktır. Banka bu husustaki hazırlıklarına (o şimdiden tar. İstanbul halk sandığının Mahmut- paşa ciyarında açılması düşünülmek- tedir. İstanbul Halk sandığı müdülü- güne eski Emlâk ve Eytam bankası muhasebe müdürü ve Halk bankası mürakibi B. Rüstem tayin edilecek- tir. Balkan Antantı Ekonomik konseyi bahri komitesinin toplantısı Ankara 31 (Telefonla) — Balkan antantı ekonomik konseyi bahri ko- mitesi 10 teşrinleyvelde Yugoslavya- da Adriyatik sahilinde Split şehrinde toplanacaktır. Bu komitede hüküme- timizi İktisad Vekâleti Nakliyat umum müdürü B. Âyet ve Türk armatör lerini de Deniz Bank umum müdür muavini B. Tahir Kevkep temsil ede- cektir, Zaten ağzına kadar kumla dolu olan motör derhal olduğu yerde sula- 1 gömülmüş ve mürettebatı da uy- kuda denize dökülmüşlerdir. Romor- kör kaptanı, kum kayığının bir çatır. tıyı müfeakıb denizde kaynadığını görünce durmuş, ve #u Üzerinde çır- pınmakta olan üç kişiyi yarı baygın bir halde kurtarabilmiştir. Dört tayfadan birinin ortada olma- dığı görülmüştür. Bunun ya boğuldu- ğu, ve yahud da yüzerek sahile çıktıs ğı tahmin edilmektedir. Denizxden çıkarılan taylalar tedav! altına aldırılmışlardır. Kazanın ne ş6- İ kilde vukua geldiği zabıta ve liman | idarelerince tahkik edilmektedir. caret ve sanayi | Südetlere yeni erbahının kredi ihtiyacı | teklifler yapıldı Almanya, Prag hükümetine yeni bir protesto notası verdi Prag 31 (A.A.) — Emin bir memba. dan öğrenildiğine göre Henlein'in mü rahhaslarına yeni teklifler yapılmıştır. Bu suretle kati bir safhaya girilmiş olu- yor. Tekliflerin mahiyeti mektum tü» tulmakla beraber Prag hükümetinin geniş mikyasta fodakârlıklarda bulun- duğu söylenmektedir. Prag 31 (A.A.) — Almanyanın Prag sefiri, sulı sabahı Hariciye Nezaretine yeni bir protesto nolası vermiştir. Bu haberi veren çifçi Venköv gazete- si, Alman imparatorluk ordusu hakkın- da iki Çekoslovak gazetesinde çıkan bir makalenin bu notanın verilmesine 88- bep olduğunu yazmaktadır. Alman mâ» kamlarının verdikleri notada Benes'- den de bahsettikleri söylenmektedir. Askeri sanatkârlar Ankara 31 (Telefonla) — Askeri fab- rikalar umum müdürlüğü emrinde iki senelik staj müddetlerini ikmal eden 23 askeri sanatkâr ve 34 sanatkâr ge- dikli orduya iltihak etmiştir. Bu mü- nasebetle dün saat 10 da askeri fabri- kalar umum müdürlüğünde merasim yapılmıştır. Merasime İstiklâl marşile başlanmış ve bundan sonra albay Rıza Yavuzalp tarafından mezun talebeye hiteben kısa fakat beliğ bir söylev ve- rilmiş sonra mezun gençlerden birisi buna heyecanlı bir cevap vermiştir. Bundan sonra albüy Riza Yavuzalp ta“ rafından gençlere diplomaları tevzi € dilmiştir. Subay ve davetliler bahçede hazırlanmış olan büfede izaz edilmiştir. Samimi bir hava ve sevinç içinde M&* rasime nihayet verilmiştir.