1 Eylül 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKJORU Bugün çıktı. Bütün müvezzjferden isteyiniz. Fiati (10) kuruştur. umhuriyet S3yi^ 5138 Telsraf ve mekfnb adresl: Cumhurlyet fstanbul Posta taıtusn: tstanbul. No 248 24298. tdare ve matbaa fasmi 24299 • 24290 S Rad Dünya harikal Beyoğlu istiklâl c P6rŞ6H1u6 I Eyllll 1938 Edison mîî Çemberlayn; Duçenin Çek ihtilâfına kat'î müdahalesini taleb etti r yardım istendi Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Taürtr heyetl: Dojju manevralarından sonra... Elâzığda yapılan büyük geçid resmi Ulu önderimiz, bütün komutanlara imzalarını muhtevi birer altın saat hediye ettiler Elâzığ 31 (Hususî muhabirimizden) Büyük ordunun geçid resmi bugün coşkun tezahürat içinde yapıldı. Kahraman askeri ve onun yüksek komutanlarını doya doya seyretmek istiyen binlerce şehirli, köylü, şerefli ve kahraman Meh medciği bir defa daha alkışlamak fırsatını kazandı. Sabah saat 6 dan 14 e kadar kamyonlar bütün şehir halkını geçid resmi sahasına taşıdılar. Bukadarlık mahserî bir kalabalık görmemiş olan Elâzığ, adeta boşalmıştı. Saat 14 te Maresal Fevzi Çakmakla refa 3 ; \ Prağ; azamî fedakârlıkla yeni bir teklif yaptı, bütün iimid Runciman müzakerelerinde Yeni bir dünya harbi tehlikesi karşısında Berlinde temaslar Yeni talimatla dönen İngiliz elçisi, Ribbentrop'la görüşecek. Almanya Prag'a Beneşi de istihdaf eden bir protesto notası verdi •ekoslcnakya Almanlan vesilesi> ortaya çıkarılan vasatî ve şarkı cenubî Avrupa meselesi bugünlerin en hâkim meselesi oldu. Ingıhere Fransa i l c mütesanid yürüyerek Paris 31 (a.a.) sulhu muhafazaya çalışmasa dünya mu Guyon, Romadan gazetesine vazenesi çoktan bozulmuş olacak, Avru Journal panm göbeğinden patlıyacak bir infilâk bildhiyor: dünyayı çoktan ateşe vermiş bulunacaktı. «Söylendiğine göBu yalnız Çekoslovak meselesi değildir, re Noel Charles, Almanyanm ve müttefiklerinin nazarında Mussolini'den Av bu, dünyanın yeniden taksimi mese rupanın sükunet bullesidir, ve yahud hiç olmazsa Almanya ması için sarfedilen ya isnad olunan fıkirler ve maksadlar gayretlere yardım etböyledır. Ondan dolayıdır ki Çekoslo mesini istemeğe mevakya işi, ondan evvelki Avusturyanın mur edılmiştir. Oyilhakı gibi, sükutla ve kayıdsızhkla geçiş le zannediyoruz ki, tirilemiyeceğe benziyor. Avrupadan A Duçe'den, meselâ merikaya kadar bütün memleketler Çe yarın îtalyan Afrikoslovakya işini bu bakımdan derece de kası Nezaretinin terece ehemmiyetle takıb ediyorlar. Bun mel atma merasi dan dolayı eğer Almanya Sudetler işmi, minde, bu hususta yani Çekoslovakya meselesini kuvvetle akisler bırakabile halletmeğe kalkışırsa bundan yeni bir u cek beyanatta bu mumî harb çıkması hemen hemen gayri lunması beklenmek tedir. kabili içtinab sayılabilir. Çemberlayn'in Dikkat olunursa Çekoslovakya meseistedıği lesinin bir Sıidet Almanları işi olmadığı Duçe'den şey, onun doğrudan görülür. Südetler vesilesile Çekoslovak Lord Runciman, Çekoslovakyadaki ziyaret ve devleti teşkılâtında husule getirilmek iste doğruya ve kat'î bir tetkiklerinden birinde nilen tadilât, bu devletin adeta inhilâle müdahalede bulun Nazırı Lord Halifaks bu sabah Ingilteresevkedılmesi ve bu halile umum heyetin masıdır.» Ayni mevzu hakkmda Matin gazete nin Berlin büyük elçjsi M. Nevil Hen de Alman kontrolu altına geçirilmesi gadersonu kabul ederek, son talimatı ver yesini istihdaf ediyor gibidır. Bu netice sinin muhabiri şöyle yazıyor: «Zannedildiğine göre Noel Charles, miştir. Lord Halifaks bilâhare Ameri den haklı olarak telâş ve endişeye düşen Çekoslovak meselesile bunun beynelmilel kanm Londra elçisi M. Jozef Kenedi'yi memleketler vardır. Rusyadan Fransaya kabul etmiştir. ve İngiltereye kadar büyük küçük bırçok akislerine temas etmiştir. îtalyanm esasen Çekoslovakya meseleDün Başvekil M. Çemberlayn'la gömemleketler. Bu Çekoslovakya meselesisinde açıkça ilân etmiş olduğu bitaraflı rüşen Amerikan elçisi Çekoslovakya menin sonunda Avrupada bir Alman îtalyan ve dünyada bir Alman Italyan ve ğını muhafaza etmek arzusunda bulun selesine dair İngilterenin verdıği karar Japon hegemonyasının teessüs etmesi ve masına dair olan haber, dün akşam Ro lan"Vaşingtona bildirmiştir. M. Kenedi ya etmemesi meselesi vardır. Mahallî ve madan alman malumatın en mühim k's bugün Amerikadan aldığı talimatı Lord Halifaks'a tebliğ etmşitir. millî gibi görünen bu Çekoslovak Südet mını teşkil etmektedir. Salâhiyyettar mehafilde, Amerikanın meselesine dünya ölçüsünde ehemmiyet tngiltere, Berlin elçisine talimat verdi orta Avrupa işlerinde İngiltereye muzaverdiren sebeb bundan ileri gelıyor. DeLondra 31 (Hususî) Hariciye lArkası Sa. 8 sütun 1 del nebılir ki îspanya meselesi ehemmiyetçe Çekoslovak işinden çok aşağıda kaldı ve adeta unutuldu. IV uamele ve istihlâk vergilerinin ilgası isteniyor Her taraf vaziyetin ehemmiyet ve vahametini bu kadar açık olarak anlayıp dururken sulhun ihlâline cesaret olunabilir mi? Harb çok büyük bir felâket olduğu için sulhun ihlâline hafiflikle cür'et olunabileceğini farzetmek müşküldür. İngiliz Başvekili Çemberleyn'in son nutuklarından birinde dediği gibi harbden galib çıkacak tarafm dahi faydalanabile"ceğini umud etmek abestir. Hakikat şudur ki harb mağlub için olduğu kadar galib için de ayni kuvvette bir felâkettir. Şimdiki vesaitle yeni bir harbin insanlığa açabileceği rahneye had ve hesab yoktur. Biz bunlan düşünerek Almanyanm Südet meselesinde de her manasile manevralar yapmakta olduğuna ve harbi en uzak ihtimal olarak düşündüğüne inanıyoruz. Hususile İngiltere yeni bir harbe kaışı vetosunu koymakta devam ettiği müddetçe. ÎArkasi Sa 3 sütun 4 del 40 saatlik iş haftası kalktıktan sonra Fransız amele sendikaları protesto nümayişleri hazırlıyorlar Paris 31 (a.a.) Paris mmtakası amele sendikaları birliği tarafından kabul edilen bir karar surctinde dün nazırlar tneclisi tarafından ittihaz edilen kararın gayrikanunî bir şekilde 40 saatlik mesai haftasını lâğvettiği beyan edilmekte ve amele sınıfının bu karara muhalefet etmesi lâzım geldiği ilâve edilmektedir. Sendikalar birliğinin bürosu, aşağıdaki kararlan ittihaz etmiştir: 1 Pariste eylulün ikinci günü saat 18 de millet meydanında bir nümayiş tertib edilecektir. 2 Umumî iş konfederasyonundan bu nümayişe iştirak etmesi taleb edilecektir. 3 Umumî iş konfederasyonundan, amele enternasyonali sosyalist federasyonu nezdinde teşebbüste bulunarak beynelmilel proletaryanın Fransada 40 saatlik haftanın müdafaasına karşı vaziyetini tasrih etmesini taleb etmesi istenecektir. 4 Paris mıntakası, işsiz amele komitelerinin mahallî bir konferans tertib etmeleri temirj edilecektir. Ankaradakı Zafer bayramı merasiminde bir piyade alayımız geçerken Pazarlık usulü bugünden itibaren kaldırıldı Her gıda maddesi üzerine konulan sabit fiat! etiketleri ancak, Belediye müfettişliğinin : müsaadesile değiştirilebilecektir Pazarlıksız satış Marailya limamnda vaziyet Sanayiciler, dün büyük bir toplantı yaptılar Sanayi Umum Müdürü, ileri sürülen bazı itirazlara cevab vererek sanayi erbabma imkân nisbetinde yardıma devam olunacağını söyledi Paris 31 (a.a.) Marsilya dok amelesi tarafından umumî iş konfederasyonuna gönderilen bir notada öğleden sonra de Monzıe'nin derpiş edilen cebir Kanunun tatbiki münasebetile fiat etiketlerini hazırlıyan tedbirlerine müracaat ederek çarşamba bir yemişçi dükkânından görünüş..» günü liman vesaitine vazıyed etmeğe kaPerakende satışta pazarlığı kaldıran hırlerinın kabul ettiği en medenî rar verdiği bildırilmektedir. Dok amelesi t kanuftun hükümleri şehrimizde bugün sistemdir. ve ustabaşıları, sendikaları ve konfederas den itibaren tatbik edilecektir. Pazarlıksız satış kanununun tatbikı yonu menfaatlerini müdafaa etmeğe da Alış verişte sürat ve kolaylığı en geniş etraunda Belediyece almmakta olan vet etmektedirler. manada temin eden bu usul, Avrupa şelArkası Sa. 5 sütun 3 tel Paris 31 (a.a.) Limanlar ve dok IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIinilllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIinllllllllllltf ameleleri federasyonu mümessillinin ıs rarı üzerine dö Monzi, liman işlerine vazıyed etmek hususunda hükumete salâhiyet veren kararname ahkâmmı yanndan itibaren tatbik etmekten vazgeçmeği kabul etmiştir. Tarihî hazineler Borsalarda Dolar îstanbul 31 (a. ı.) Türk Tarih yükselmeğe başladı ^urumunun Türki Ingilizler Amerikan makamlarının piyasaya müdahalesini istiyorlar Londra 31 (a.a.) Dolar fiatının İngiliz lirasma nazaran tereffüü bu sabah fazlalaşmıştır. Fılvaki dolar, dün akşam 4.86 iken bugün 4,85,12 olarak tesçil edılmiştir ve bu fiat, 486,65 olan eski paritenin dunundadır. İngiliz makamatınm halihazırda bu eski pariteye büyük bir ehemmiyet at fetmemekte oldukları zannolunmaktadır. Fılvaki burada Büyük Britanyanın harıcı ticaret muvazenesindeki açıklığın mütemadiyen artmasile Amerikanın ihracatının günden güne ithalâtını aşmasının İngiliz lirasma dolara nazaran fazla kıymet takdir edilmiş olduğunu göstermekte bulunduğu mütaleası serdedilmektedir. [Arkast Sa, a sütun a d Çorumda bir Frikya sitesi, Alacahöyükte bir Eti mabedi meydana çıkarıldı, her tarafta hafriyat yapılıyor 1914 Umumî Harbi zahirî herhangi sebebden çıkmış olursa olsun ona Ingilterenin malum olan şekilde iştirakini zarurî kılan amil, Kayser Vilhelm'in ingiltereye faik bir donanma vücude getirmek hususundaki balâpervaz bazı iddialan olduğuna şüphe yoktur. Bir müddettenberi İngiltere adası ve İngiliz başşehri olan Londra haricî tayyare hücumlarının tahribatile tehdid olunmağa başlıyah îngilterede yepyeni bir hava esmeğe başlamıştır. Cihanşümul bir imparatorluğun sahibi olan İngiltere herhangi haricî bir tehlıkenin tehdidleri altında yaşıyamaz. Eğer îngiltere Çekoslovakya meselesrnden dolayı yeniden Fransanın yanında mevki ede, yapmakta ol duğu istikşaflar ve hafriyat bu yıl da mevsiminde başla mıştır. Mesai bu sene daha geniş bir ölçüde ve daha kesif bir şekilde devam etmektedir. Hafriyat ve istikşafların bu günkü durumu şu dur: / Preistorik araştırmalar Türk Tarih Kurumu Anadoluda yontulmuş ve cilâ lanmış taş devirleri İzmirde yapılan hafriyat ve meydana çıkarılan eserlerdenmağaraları, dolmenlerî, göl evlerini, çak Tarih Kurumu üyesi doktor Şevket Amak taşmdan âletleri, mağara san'at e zız Kansu'nun başkanlığjnda bir istikşaf serlerini aramak ve tesbıt etmek maksa heyeti teşkil etmiştir. * dile Ankara Tarih, Dil, Coğrafya FaHeyet 15 haziran 1938 de Ankarakültesi antropoloji profesörii ye Türk lATkası Sa. 7 sütun 4, U\ Dün Ticaret Odasında yapılan büyük toplantıdan bir intıba... lan değişiklikleri anlatmakla söze baş lıyarak, bir takım formalitelerin kaldırılmış olduğunu, yeni mevaddı iptida iye listesile gümrük resimlerinin indi nldığini, makinelerin tenzılâtlı gümrük resmine tâbi kılındığını, ayrıca muamele vergisi de alınmadığını söyledi. [Arkası Sa. 4 sütun 3 te] YUNUS NAD1 [Arkast Sa. 3 sütun 6 dai Ticaret ve Sanayi Odasında dün öğleden sonra Sanayi Umum müdürü Reşadın riyaseti altında, sanayi erbabının iştirakıle büyük bir toplantı yapılmış tır. Ticaret Odasının büyük içtima salonu, hıncahmç dolmuştu. Celseyi açan Sanayi Umum müdürü Reşad, teşvıki sanayi kanununda yapı