16 Ağustos 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sahkahki Haberler Muamele vergisinde yapılan son değişiklik Maliye Vekâleti, meriyete giren kanunun yanlış mütalâa edilmemesi için vaziyeti izah ediyor Ankara 15 (A.A.) — Maliye Vekâ- | ki sanayi kanununun birinci maddesi. Jetinden; Muamele vergisi kanununun bazı hükümlerini * değiştiren 3535 sayılı kanunun meriyele girmesi dolâyı- sile bazı küçük sanaylin bu kanun hükümlerini yalnış mütalâa ettiği ve muhtelif gazetelerin de bu yanlış mütalâaları teyid edici mahiyette neşriyatta bulundukları görülmüş olduğundan bir taraftan bu kanunun | tatbiki ile alâkadar olan memurlar ve diğer cihetten bu kanunun şümu- Yü dairesine giren küçük sanayi erbabı ile temas ederek yan- hş telâkkileri düzeltmek ve aynı zamanda kanunun maktuiyet ve muafiyete müteallik hükümlerinin tatbikine aid ihzari muamelât ile iştigal eylemek üzere varidat umum müdürü ile tetkik heyeli âzasından bir zat bu sanaylin en çok mütekâ- sif bulunduğu İstanbula gönderilmiş ve icabı halinde memleketin diğer sanayi merkezi olan muntakalarına da gitmeleri vazifesile tavzif edilmiş- tir. Bu tetkikat neticesinde kanunun hedefine göre icab eden tertibatın alınması ve alâkadarlara lüzumlu görülen tebligatın yapılması tabif olmakla beraber küçük sanayi erba- bının bazılarında husule gelen yan- Wş telâkkilefi ve gazetelerdeki neşri- yatı tashih maksadile şimdiden aâşa- .fıdaki izahatın verilmesi faydalı gö- Tülmüştür: 1 — Her şeyden evvel 3535 sayıl kanunun slâkadarlarca malüm ol- ması lâzım gelen maksad ve hedefi- nin bir defa daha tebarüz ettirilmesi Jüzumlu görülmektedir . 2430 sayılı muamele vergisi kanunu» nun beş beygirden aşağı muharrik kuv- veti ve ondan az işçisi bulunan sınai müessese'eri, kendilerini himaye mak- sadile vermiş olduğu muafiyet, seneler geçtikçe cümhuriyet programına giren memleketin sanayileşme hareket ve hayatını zedeliyecek bir şekil aldığı ve hattâ büyük sermaye ve emeklerle vü. cuda gelmiş olan büyük sanayi mües- #eselerinin bu yüzden küçülmek veya kapanmak ıztırarında kaldığı sanayi odasının müracaatı, İktisad ve Maliye vekâletlerinin muhtelif cephelerden yaptığı tetkikat ile sabit olmuş ve Bü- yük Mület Meclisi eümhuriyetin çizdiği kalkınma ve sanayileşme programı ile istihdaf edilen başlıca gayeleri küçük sanayiin meşru menfaatlerile telif et- mek suretile bu kanunu kabul etmiş- tir. Kanunu tatbika memür olanlarla bu kanunun şümulü dahiline girenlerin © bu hedefi göz önünde bulundurmaları Yâzim olduğu gibi matbuztın da bu noktayı efkârı umumiyede tebarüz et- tirmesi faydalı ve temenniye şayandır. 2 — Muamele vergisi kanunu, teşvi- Nafia Vekili Ali Çetinkaya tamamen iadei afiyet etti Ankara 15 (Telefonla) — Birkaç © gündenberi hafif bir soğukalgınlığın- © dan rahatsız bulunan Nafia Vekili 8, Ali Çetinkayanın tamamen iadei afi- tir, Yüksek tahsil görmek istiyen devlet memurları Dün dairelere tebliğ edilen bir ta- mime göre yüksek tahsil görmek isti. yen memurlara öğleden evvel Üniver. siteye devam etmelerine müsaade edil. mesi bildirilmiştir. Ancak bu kabil anemurlar, yüksek mektebi ikmal et- "tikten sonra beş sene mecburi hizmete mâbi ölâcaklardır. le tarif edilen sınai müesseseleri şümu- Tü dahiline alınmış olup yeni kanun. da bu esas da bir değişiklik vücüde ge- İlrmemiş ve bu esas haricinde yeni bir mükellefiyet ihdas etmemiş! enaleyh haddi zatında teşviki sanayi kanununun tarif ettiği şekilde bir sınai müessese vasıf ve mahiyetini haiz ol- mayan müesseseler yeni kanunun mey. zuu haricindedir. Bu noktanın iyi an- laşılmaması ve bazı gazetelerin bu yan- liş telâkkiyi teyid edecek neşriyatla bu- lanmaları bazı küçük sanayi erbabını yersiz ve sebepsiz telâş ve endişeye sevk- ettiği anlaşılmıştır. 3 — Yeni kanun, muafiyetin kaldı- rılması dolayısile mükellefiyet mevzu- una girmiş olan müesseselerden yine muafiyette bırakılmasına lüzum ve 7â- rüret görülen müesseselerin de icra ve- Killeri heyeti kararile muafiyet mevzu» una alınması esasını kabul etmiş bu- Tunmâktadır. Gönderilen heyete veri» len vazifelerden biri de bu kabil mü- esseseleri tesbit ederek icap eden ka- rarları almak için lâzım gelen ihzaratı yapmaktır. Bu itibarla heyetce yapı- lan tetkikatla bu kısım müesseseler de tesbit edilmekte bulunmuştur. 4 — Yeni kanun, muafiyeti ilga edilen bazı küçük müesseselere defter tutmak mükellefiyet ve mecburiye- tini tahmil etmemek esasını da derpiş eylemiş ve bu hususta Maliye Vekâ- Jetine salâhiyet vermiş olduğundan heyetçe bu kısma girecek müessese- lerin tesbiti ve bunların vergilerinin maktu şekilde alınması için icab eden tertibat alınmaktadır. -Maktı raptedilecek müesseselerin tesbitinde geniş bir zihniyetle hareket edilmek- te ve maktu vergilen yeni kanunun meriyete girdiği tarihten itibaren tatbik edilmesi mukarrer bulunmakta- dır, Bu hususta tedkikler ikmal edil- mek üzere bulunmuş-ve maktu ver- gileri tayin edecek olan ve içinde sa- nayi erbabmın mümessilleri de bulu- nacak olan komisyonlar teşkil edil miştir. Komisyonlar bir iki gün zar- fında faaliyete geçeceklerdir. 5 — Bu hususta tedkikate memur edilen heyetin küçük sanayi erbabile yaptığı temaslar ve Vekâletten alınan Salâhiyete müsteniden kendilerine verdiği izahat neticesinde evvelce yer- siz İelâşa kapılarak motörlerini kal- dırmış olan bir kısım sanayi erbabı- nın motörlerini yeniden takarak fa- aliyete devam ettikleri anlaşılmıştır. Şimdiye kadar verilen izahattan da anlaşılacağı üzere büyük sanayi mü- esseselerile beraber küçük sanayi er- babmın da himayeleri kanunla der- piş edilmiş ve Maliye Vekâletince de kanunun tatbikinde bu maksad ve gayenin göz önünde bulundurulma- sı tabii bulunmuştur. Erzincana tren İlk tren cümhuriyet bayra- mında gara varmış olacak Ankara 15 (Telefonla) — Sıvas - Er. zürüm hattının 335 kilometre uzunlu- ğunda olan (Sıvas - Erzincan) bölge- sinin (157) kilometrelik (Divriki - Er- ! di - yet ettiği memnuniyetle öğrenilmiş- | zincan) kısmının da çok yakın bir zâ- manda işletmeye açılması için bütün hat boyunda inşaat faaliyetleri arttı rılmıştar. 'Trenlerimizin cumhuriyetin 15 inci yildönümünde Erzincan garına ve 16 yıldönümünde Erzurum garına gi- wbilmesi için lâğim gelen tertibat alm- mıştır. Ziraat Vekili Ankaraya gitti Şehrimizde bulunan Ziraat Vekili B. Faik Kurdoğlu dün akşam Anka- AKŞAM Rüşvet verirken cürmümeşhud Şirket memuru 200 lira verirken yakalandı muhafaza başmüdürlü- ğü teşkilâtı dün bir rüşvet cürmü- meşhudu yapmıştır. Son zamanlar- da büyük bir ticaret müessesesi ta- rafından yapılan döviz kaçakçılığı tahkikatın el koyan mıntaka âmiri B. Süleyman, bu tahkikatı durdur- mak için bir rüşvet teklifile karşı- laşmıştır. B. Süleyman derhal başmüdürü haberdar etmiş, ve dün sabah için bir cürmümeşhud tertib edilmiştir. Rüşvet teklifi yapanlar; Galatada bir handa su işleri müteaahhidliği ve ithalât komisyonuculuğu yapan bir şirket erkânidır. Rüşvetin mik- darı 1,700 lira olarak kararlaştırı- mış, bunun iki yüzü peşin, bin beş yüzü de bilâhare verilmesi münasib görülmüştür. Dün sabah saat onda Karaköyde Tokatlı lokantasında tertibat alın- mış, mevzuu bahis şirketin memur- larından biri, B. Süleymana iki yüz lirayı verirken cürmümeşhud yapıl mıştır. Tahkikat dün akşam geç vakte kadar devam etmiş ve suçlular adli- yeye verilmişlerdir. Feci bir cinayet Bir haydud, kendisi ile beraber gitmek istemiyen Zülfiyeyi ve kör babasını öldürdü Çatalcanın Anarca köyünden alt- e beş yaşlarında kör Ali ile on do- kızi Zülfiye, tarladan köye dönmekte iken Çukurbağlar İ denilen bir mevkide ayni köyden ço- ban Ahmedle karşılaşmışlardır. Çoban Ahmed, Zülfiyeyi beraberine alıp götürmek İstemiş, kızın babası buna razı olmayınca Ahmed, biçağı- nı,çekerek evvelâ Zülfiyeyi, sonra da kör babasını yere serip öldürmüştür. Katil, vakayı müteakib ortalığın kararmış olmasından istifade ederek sırra kadem basmıştır. Çoban Ahmed her tarafta aranmaktadır. Başvekilin İzmire gitmesi muhtemel 'Başveki! B. Celâl Bâyârın beyne milel fuarı açmak için perşembe gü- nü İzmire gitmesi muhtemeldir. B. Celâl Bayar, İzmire gitmediği tak- dirde sergiyi İktisad Vekili B. Şakir Kesebir açacaktır. B. Şakir Kesebir, yarın Ankaradan şehrimize gelecek ve perşembe günü günü İzmir İzmire gidecektir. Lise ve ortaokul muallimliği Ankara 15 (Telefonla) GE mektep ve lise muallimi olmak için, Maarif Vekâleti tarafmdan açılan imtihana girmek üzere verilen mü- racaat müddeti bugün sona ermek- tedir. İstekliler 1 eylülde evvelâ ya- ılı imtihan olacak ve bu imtihan- dan üç gün sonra sözlü imtihana tâ- bi tutulacaklardır. Karasularımızda kaçak balık avlıyan dört Yunanlı yakalandı İzmir 15 (Telefonla) — Çeşme ka- zasında kara sularımızda kaçak ba- lik avlıyan Sakızlı dört Yunanlı, iki sandal ve 11 dinamitlerile bugün gümrük muhafaza memurları tara- fından yakalanmışlar ve Çeşme ad- liyesine teslim edilmişlerdir, Üsküdarda iki otobüs kazası Şoför Ahmedin idaresindeki oto- büs, evvelki gece saat yirmi bire doğru Taşdelenden yolcuları alarak Üsküda- ra getirmekte iken Çakmak jandarma karakolu önünde hendeğe devrilmiş, içindeki yolculardan iki Kişi ağır su- rette yaralanmıştır. Gene ayni yol üzerinde işliyen, Şile 4 numaralı bir otobüs bir otomobille çarpışmış, oto- büs yolcularından bir çocuk yaralan- hastanmun İrmlderiemı ci | 16 Ağustos 1938 :.? i Son dakika Alman manevraları 12 hafta sürecek Manevralara 1,500,000 asker iştirak edecek ve manevraların devamı esnasında 350 bin ihtiyat asker davet edilecek Paris 16 — Alman yazlık manevra- ları oniki hafta sürecek ve buna 15500,000 nefer iştirak edecektir. 350,000 ihtiyat efradı manevraların devam ve inkişafı müddetince peyder- pey silâh altına davet edileceklerdir. Bundan başka 400,000 kişi, garb hududlarında tahkimatta kullamı- maktadır. Mareşal Göringin emri mü- cibince bunlar orduda altı ay istihdam edileceklerdir. Manevralar, bütün Al- man topraklarına şamildir, Bir emirname ile nakliyatı askeriye için icab eden malzemeye ve ordunun iaşesi için muktazi yiyeceklere vazi- yed edilmesine müsaade olunuyor. Vazıyed edilecek beygir, yem ve yiye- Ingiliz hükümdarları Amerikaya gidecekler Bu ziyaret gelecek sene yapılacak Paris 16 — Londradan bildirildiği ne göre İngiliz Kral ve Kraliçesi birle- şik Amerikayı ve Kanadayı Ziyaret edeceklerdir, Bu ziyaret gelecek sene yapılacaktır. Bir Amerikan gazetecisi, Amerikaya bu ziyaretin gelecek sene Nevyork ser- gisinin açık bulunacağı zamana tesa- dül edip etmiyeceğini Balmoral sara- yından sormuş, salâhiyettar bir zat şu cevabi vermiştir; — Böyle bir ziyaretten haberim yok- İ tur. Fakat bu ziyaret ihtimal dahilin- dedir. Otomobil kazasi İzmir 15 (Telefonla) — 'Turgudlu - Kemalpaşa yolunda bir otomobil devrilmiştir. Yolculardan Bayram adında biri ölmüştür. Üç ağır yaralı vardır. Şürayı Devlet, Manisa beledi- ye meclisinin bir kararını iptal etti Ankara 15 (Telefon) — Manisa Belediye meclisinin 200 liraya kadar kıymeti bulunan evlerin tanzifat ve tenvirat vergisinden muaf tutulma- larına dair vermiş olduğu bir kara- ra, mezkür vilâyet valiliği tarafın- dan itiraz olunmuştu. Devlet şüra- sınca tedkik edilen bu itiraz üzerine şüra vilâyeti haklı görmüş ve Bele- diye meclisinin verdiği kararı iptal etmiştir. Para için anasını öldüren evlâd Nazikenin katili bulundu cürmünü itiraf etti İzmir 15 (Telefonla) — Şehidler mevkiinde Melez çayı kenarındaki sazlıkta boğazı iple sıkılmak sureti- le öldürülen bayan Nazikenin, oğlu Seyfeddin tarafından 105 lirasına tamaen öldürüldüğü anlaşılmıştır. Yakalanan suçlu gece polisin elin- den kaçmış ve altı saat sonra tekrar tutulmuştur. Katil Seyfeddin ifadesinde diyor ki: — Menemende iki karım var, Pa- rasız kaldım. İzmire geldim ve an- nemden para istedim vermedi. Ben de kendisini öldürerek paralarını al- dun, Tahiiata Hamam alilisme cek sahiblerine tazminat verilecektir, Ordu kumandanları, halktan icab eden yardımı istiyebileceklerdir. Alman askeri mahafili, Almanyanın hududlarından herhangi birinde gü- rültülü bir nümayiş yapmak istemedi. ğini beyan etmektedir. Doyçe Vehr namındaki ordu güzetesi diyor ki: «Bu seneki manevralar, küçük ma- nevralardır. 1949 senesinde yapılacak manevralar, daha mühim olacak, asıl büyük manevralar 1940 senesinde ya» pılacaktır. Alman askeri mahafiline göre şimdiki manevraların gayesi, or« dunun İeknik antrenmanını ve mo- törlü kıtaların müessiriyetini tedkik etmektir.» General Vuillemin bugün Berling gidiyor Mareşal Göring kendisini istikbal edecek Paris 16 — Fransız hava kuvvetleri erkânıharbiye reisi general Vuillemin bugün tayyare ile Berline gidecek ve mareşal Göring tarafından istikbal edilecektir, Fransız generali Almanya» da beş gün kalacak ve Almanyanın başlıca havacılık müesseselerini ziya» Tet edecektir. B. Muammer Kocabaş vekâlet emrine alındı Ankara 15 (Telefonla) — Gümrük İnbisarlar vekâleti teftiş heyeti reisi B. Muammer Kocabaş'ın vekâlet emri. ne alınması yüksek tasdike iktiran et- miştir. Bir meczubun tecavüzü Nevyorkta ölen polislerin hatırası anılırken beş kişi yaralandı Nevyork 15 (AA) — Ölen Ner- york polislerinin hatırasını anmak için tertib edilen merasime iştirak eden binlerce kişinin arasından bir adam iki tüfekle halk arasından çi- karak şeref tribününe aleş etmiştir. Çıkan mermilerden, ikisi polis olmak Üzere beş kişi yaralanmıştır. Müte- caviz 20 kadar kurşunla derhal yere serilmiştir. Bu adamın Filippo is- minde bir meczup olduğu &nlaşıl- mıştır. Trabzon - İran transit yolu Ankara 15 (Telefonla) Nafla Vekâleti tarafından inşa edilmekte olan Trabzon - İran transit yolunun Karaköse - Şehbap kısmındaki çalış- malar seri şekilde ilerlemekte ve bu yol üzerinde silindiraj yapılmakta Yeni harfli banknotlar 15 ağustosa kadar piyasaya çıkarılan mikdar Ankara 15 (A.A.) — Türkiye Cüm- huriyet Merkez bankasının 15 ikinci- teşrin 1937 tarihinden itibaren teda- vüle başladığı yeni harfli banknot- lardan 15 ağustos 1938 tarihine kar dar: 5 Liralıklardan 10 > 50 > 100 » 28.095.000 10.424.590 12.371.200 12.960.000 Yekün 63.850.790 ceman 65.850.790 lira tedavüle çı- karılmış ve mukabilinde eski harfli banknotlardan aynı mikdar yani 63.250790 lira tedavülden kaldırı Dt