7 Haziran 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

AKŞAM aftanın vakaları Marlene son zamanlarda Paristedir ve barları gezmektedir. En büyük zevki, yukarıda görüldüğü gibi kocasile : dansetmektir Amerikodan gelen ve Slovaklar için muhtariyet isteyen doktor Hletko'nun reisliği altmdaki heyet Lehistandan geçerken i- ğe Görlslerin yürüme talimi (Harbiye talebesinin görisler kadar muntazam yürüyemedikleri görülüyor) Ankara 2 (Hususi muh den) — Mali mevzuatımızın en mü- himlerinden biri sayılan vergiler kanunu projesi Bi Meclisi maliye encümeninin ruzna- mesine alınmıştır. Maliye encüme- ninden sonra sırasile iktisad, adliye, dahiliye ve bütçe encümenlerinin tedkikinden geçmesi icab eden bu projenin adı geçen encümenlerce tedkik edilebilmesi, 337 maddeden mürekkeb muazzam bir eser olması dolayısile, hayli zamana mütevakkı/- tır. Halbuki hükümet projenin ver- İ gilere ücretleri üzerinden alınan hiz- met erbabının vergi nisbetler nid olan kısmı müstesna olmak ü: ğer hükümlerinin 1 haziran 1938 den itibaren meriyele « konulmasını fay» dalı görmüş ve bu maksatla projeye bir de madde koymuştur. Onun için proje üzerindeki tedkikatın yukarıda adı geçen encümenlerin âzaları arâ- sından seçilecek muhtelit bir encü men marifetile yaptırılması kuvvetli bir ihtimal dahilindedir. en büyük hususiyeti, ka- "isinin buhran ve muvazene € irilerek tek bir ver- i haline getirild n sonra: 1 - Ti- cari ve sınai kazanç vergisi, 2 - Hiz- met erbabının kazanç verg Hirfet erbabının küze mile üçe ayrılmasının malümdur. Bunlardan kazanç vergisi id olan den bir kısmını evvelce Projenin bu kısma ald leri şunlardan ibar Vergilerin nisbeti Merkezleri Türkiyede bulunan ano- nim şirketlerle eshamlı şirketler ve merkezleri ecnebi memlekette bulu- nan bu gibi şi tlerin Tü yede ça lışan şube veya teşekkülleri; umumi, mülhak ve hususi bütçelerden temin edilen sermaye ile kurulan ve umumi bir hizmete mahsus olmıyarak mün- hasıran ticari bir maksadı haiz olan mücsseselerle menfaati oumumiyeye hadim cemiyetlerin ticari mahiyette- Ki teşebbüsleri safi kârı üzerinden yüzde 16 nisbetinde vergiye tabi tu- tulacaktır. Umumi, mülhak ve hususi bütçeli daire ve müesseselere, menafli umu- miyeye hadim cemiyetlere ve imti- yazlı şirketlere karşı derece derece teahhüdatta bulunan müteahhidle- rin vergi risbetleri kendilerine öde- nen paranın (avanslar da dahil) bin- de on sekizi olarak tesbit edilmiştir, Şube veya acentelikle idare edilen beynelmilel ecnebi nakliyat şirket ve | müesseseler; Türkiyede veya Türki- yeye aid olarak Türkiye dışında yâp- tıkları muameleler (transit dahil) dolayısile bir ay zarfında yolcu ve eş- ya nakliyalı için tahakkuk eden ts- şıma ücreti ile bu kumpanya Şubele- rinin (acenteler hariç) üçüncü şahıs makamında diğer kumpanyalar he- sabına yaptıkları muamelelerden uh- delerinde kalan komisyon ve ücret- lerin her ây tahakkuk edecek kısmı- nın binde 24 ü nisbetinde sınai ve ti- cari kazanç vergisi vermekle mükel- lef olacaklardır. Gayri menkul alıp satanların ve- recekleri sinai ve ticari kazanç ver- gisinin nisbeti beyanname ile bildiri- len satış kıymetinin yüzde on ikisi, damga pulu ve kiymetli evrak satış ai- dalından alınacak vergi de bu aida- tan yüzde altısı nisbetinde olacaktır. Diğer müesseseler ve mükellefler Beyannameye tabi olan mükellef- lerden bunların haricinde kalanla- rından: 1 — Merkezleri Türkiyede bulunan Adi komandit Limted ve Kollektif şirketlerile merkezleri ecnebi memile- ketlerde bulunan bu gibi şirketlerin Türkiyedeki şube ve teşekküller şu nisbetler dahilinde vergiye tabi ola- caklardır. ! l l i 77 Haziran 1938 Vasıtasız versiler Kanun projesinin muhtelit bir encümen tarafından tedkik edilmesi muhtemel Müteahhidlerin, acentelerin, diğer müessese ve mükelleflerin, fabrika ve matbaaların vergi nisbetleri Vetgiye tabi kazancın 10 bin lira ya kadar olan kısmından yüzde 18, 10 bin bir liradan 20 bin liraya kadar olan kısmından yüzde 24, 20 bin bir lira ve daha fazlasından yüzde 30. 2 — “Türkiyede yerleşmiş veya yer- leşmiş sayılan ecnebi o müesseselerle umu: mülhak ve hususi bütçelerle temin edilen sermayelerle kurulan ti- cari mahiyetteki müesseseler; ano- nim, Limted, sermaye üzerine kazanç dağıtan kooperatif şirketler ve beyan- nameyö tabi olmadıkları halde be- yanname verineği tercih eden mü kelle! de vergiye tabi kazançları- nın 5000 liraya kadar olan kısmın- dan yüzde 16, 5 bin bir liradan 10 bin Tiraya Kadar olanı kısmından yüz- de 18, 10 bin bir liradan 20'bin lira ya kadar olan ku ıdan yüzde 24, 20 bin bir lira ve daha fazlasından yüzde 30 nisbetinde vergi overecek- irad rinden ticari ve vergisine tabi tutulacak gi nisbetleri projeye gösterilmiştir. Bu cedvele göre ba lar ve banka- cılık İşlerile iştiğel 1 rin İdarei merkeziyeleri için İstanbul- da 500, Ankara ve İzmirde 400, nü- fusu 50 binden yukarı olan şehirler- de 200, 20 bin birdne 50 bine kadar şehirlerde 100, 5 bin birden 20 adar olan yerlerde 25, 5 bin- daha aşağı yerlerde 10 lira mak- ı ve bu müesseselefde çalışan beher a şına da gene bu mües- seselerin ticaret ettikle beldelerin nüfus mikdarlarına göre 10 kuruş- tan iki liraya kadar mütehavvil vergi alınacaktır. Bu resim Türkiyedeki şubeleri mecmnu ona kadar (10 da- hil) olanlar da beher şube için İstan- bulda 50, İzmirde 40, üçüncü sımf şehirlerde 2, altıncı sınıf şehirlerde 1 lira maktu ve bu şubelerde çalışan beher müstahdim başına da 10 ku- ilâ 200 kuruşa kadar mütehayvyil vergi vereceklerdir. n müesse e İlâveten Ceövelde şubeleri adedi ondan yü- 76 kadar ve vüzden fazla olan bu ka- bil müesseselerden yukarıdakilerine 'eten alınacak maktu ve mütehâv- bankerlik muamelâtı ile iştiğal eden sarraflar 10 - 100, borsa msarları 7.5 - 15, Ikrazatçılar 5 - 60, sigorta kos misyoncuları 7,0 - 50, ithalât ve ihra- cat ve beynelmilel nakliyat komis- yoncuları, fabrika mümessilleri, ite halât ve iliracat tacirleri 25 - 200, eö- za tacirleri merkez 'için 15 - 150 ve beher şubeleri için 5 - 20, sinema fi- Jimleri alım satım veya icar ve İsti- carile iştiğal edenler 15 - 150 devlet dairelerinden gayri müessese veya şahıslarla teahhüde girişen inşaat müteahhidleri İle orman İşletmesi deruhde edenler 10 - 100 lira maktu yergi vereceklerdir. Yukarıda adı geçen müessese Ye şahıslâr yanlarında çalıştıkları müs- tahdemlerin beheri için beş kuruştan 200 kuruşa kadar mütehavvil vergi vermekle mükellef tutulmuşlardır. Fabrika ve matbaalar Fabrika ve matbaa işletenler 50 - 100 lira maktu vergi ve müstahdim başına da yetmiş beş kuruştan üç Ii- raya kadar mütehavvil vergi verecek- lerdir, Fabrika ve matbaaların ver- gi nisbetleri tayin olunurken bulun- dukları şehirlerin nüfusları nazarı dikkate alınmamıştır, Nüfusta mikdarı ftibarile dördün cü ve beşinci sınıfa dahil şehirlere Sahilde bulundukları takdirde Kendi. lerinden evvelki sınıflara ithal edileceklerdir. Şehrin nüfusuna ba- kılmadan gay irad üzerinden slınacak vergi, işgal olunan mahal gayri safi iradınm asgari yüzde 2 si ve âzami yüzde 5 İ nisbetinde olacak» tır,