28 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

28 Mayıs 1938 AEŞAM . Hatay vaziy (Baş tarafı 8 inci sahifede) Türk kadını. Hatay davasın- da da vazifesini yapacaktır Bayan Semiha Hızal (Trabzon) — 'Türk kadının her davada olduğu gibi bu davada da kendisine düşen vazife- yi yapacağını söylemiştir. B. Sırrı İçöz (Yozgat) — Türkiye Fransa muahedesinin kabulüne lt müzakereler esnasında bulunmuş olan Hatay heyetine âit bir hatırasını anlat- mış ve, Hatay Türküğğlt ve Türk Ha- tayın» demiştir. | B. İstamat Özdamar (Eskişehir) -— Atatürkün Türk milletini istiklâline | kavuşturduğu gibi gene Büyük Şefin ve onun hükümetinin alacağı kararlar ve tedbirlerle bu davayı da halledece- ğinden katiyen emin bulunduğunu ve bu itibarla müsterih olduğunu söyle- miştir . 'B. İbrahim Mete (Seyhan) — Fran- sızlarla Türkler arasında geçen karşı- laşmaların hatıralarını taşıyan gene- rallerin gelecek Fransız nesline bu ha- tıralarını nakledeçek kitaplar yazma- sım tavsiye etmiştir. Hariciye Vekilinin beyanatı Çok heyecanlı bir hava içinde geçen bu beyanatlardan sonra kürsüye ge- len Hariciye vekili doktor B. Rüştü Aras hatiplere cevap vermiş ve şu nut- ku irad etmiştir. — Tasvibinize arzolunan Hariciye bütçesinde geçen seneki bütçeden belli! başlı bir fark yoktur. Ancak bu müna- sebetle dış işlerimiz ve bu işlerle mu- vazzaf ve mesul dairenizin faaliyeti hakkında malümat arzetmek isterim. Bu vesile ile söz alan hatiplerin he- men hepsi Hataydan bahsettiler. Ben de sözlerime bu milli davamızdan baş- ım, Bu sayede harici münase- betlerimize dair maruzatımı müsbet ! bir zeminde bitirmek kolay olacak- tır. Hatayın elim macerası hepinizin malümudur. Anavatandan cüda düşen Türkiyenin bu mütemmim diyarı hal. kının çektiklerile bütün Türkiye yir. | mi senedenberi omuztariptir. Sakin- lerinin her vakit ekseriyeti Türk, bünyesi Türk, kültürü Türk olan Hatay aynı zamanda vatanımızın bi. yük bir kısmının emniyet kapısı ve ki- lididir. Bu kıtayı askeri işgali altma alan Fransa ile senelerdenberi takibin- den biran bile hali kalmdaığımız sulh | ve iyi geçinme politikamızın icabı ola- rak makul bir hal çaresine varmak | için 1921 denberi daima birbirini ikmal edeceğini zannettiğimiz müzakereler. de bulunduk. | Zaman zaman ümit uyandıran gün- ler olmadı değil... Fakat devam etme- di. Bize karşı alman teahhütlerin tat- bik edilmemiş olması yüzünden tabia- tile şikâyete mecbur olduk. Bu suret- le her şikâyet safhası yeni bir müza- kere açtı. Nihayet bildiğiniz Cemiyeti Akvam kararlarına varıldı. Bu kar ların tatbikinin istilzam ettiği intihap talimatnamesinin bütün mukartorata m ıldığını gere Cemiyeti Ak- vam makamlarma kabul etirdikten sonra, bir yenisi tanzim edildi. Şimdi güya bu son talimatnameye göre yapıl- makta olan intihabat safhasını yaşıyo- ruz. Arada Fransa İle bu son talim namenin olsun iyi bir tatbika mazhar olması için iş birliği esasında bir an- laşmaya varıldı. İçinde bulunduğumuzu arzetliğim inlihabat safhasının daha başında iza- hi ve tadadı mümkün olmıyacak kadar tertiplerle ve iyi olmıyan niyetlerle karşılaştık. Bu hususta Paris hükümetinin ve Berut'da onun âli komiserinin dikkat nazarı celbedildi ve bu hareketlerin mânası soruldu. Her defasında Paris hükümetinden ve Fransanın burüda- ki büyük elçisinden teahhütlere ve an- laşmamıza riayet edileceği cevabı alındı. Fransa âli komiserinin Hatay dele- gesi Ankaraya geldi. Kendisi ile uzun uzadıya konuşuldu, Hataya avdetinde ilk iş olarak yaptığı, Hatayın gayri as- kerliği ahkâmına rağmen hakiki bir s6bep olmadan asker getirmek oldu. Hâdiseler sonra bunun hedefini bize öğ- retti, İki gün evvel Paris büyük elçimiz Fransa Hariciye Nazırı ile konuştu ve Şikâyetlerimizi saydı döktü. Kât'i emir. ler verileceği vadını aldı, İ Neticeyi bekliyoruz orada tüy ler ürpertici bir tethiş manzarası bü- kümferma olduğunu gösteriyor. İnti- habat bin bir türlü tazyikler İçinde ce- reyan ediyor. Vaziyetin ciddiyeti, hattâ vehameti aşikârdır. Cümhuriyet hükümetinin bu milli meseleyi behemehal katl ve iyi bir hal suretine isâl etmek hususunda- ki kararı da malümunuzdür. Muta- dımız olan soğukkanlılıkla hakkımız- dan ve davamızdan emin olarak, Ha- taydaki kayıt işlerinin sona ereceği yakın günlerde tebarüz edecek netice- yi beklemekteyiz. Binaenaleyh ha- tiplerin bu mesele etrafındaki sunlleri- ne arzettiğim bu neticenin tezahürün- den evvel cevap istemekte israr edilme- mesini rica ederim. Bu sabah Paris büyük elçimizden al- dığım bir telgrafta şahsen kıymetli es- ki bir dostumuz olan Fransanın yeni Hariciye Nazırının biraz evvel arzetti- ğim kati vadını yazılı beyanat ile teyit etmiş olduğunu öğrendiğimi ayrıca te- barüz ettirmeliyim. Diğer devletlerle müna- sabatımız. Şimdi diğer devletlerle münaseba- tımıza geçiyorum: Türkiyenin milletlerarası vaziyeti durmadan yükseliyor. Şarki Akdenizde, Karadeniz, Balkanlarda, ve garbi As- yada müttefiklerimizle ve dostlarımız- la birlikte bir sulh ve istikrar Amfi olarak çalışılmaktadır. Büyük devletlerden şarkta komşu- muz Sovyet Rusya ile münasebatımız ilk günündeki samimiyetini muhafa- za etmekledir. Garpte Fransadan mâ- dası ile dostluk münasebatımız mü- temadiyen ilerlemektedir. Fransa ile münasebatımız Fransa ile münasebatımıza gelince Atatürkün Kamutayın bu devresini açarken irad buyurdukları nutukların- 'daki şu beliğ cümlesini tekrar etmekle bu münasebatın her noktasını tekrar izah ermiş olurum: «Yarınki Türk . Fransız münas&- betlerinin dilediğimiz yolda inkişaft- na Hatay işinin iyi bir yönde yürü- mesi esaslı bir ölçü ve âmil olacaktır kanaatındayıma İnglitere ve İtalya ile münasebatımız Bu büyük devletlerden İngiltere ile inkişafında devam eden iyi dest Yuk münasebetimiz bugün Londrada imza edilmiş olan kliring ve kredi mukavelesi İle bir kat daha resanet peyda elmiş olacaktır. İtalyanın Boğazlar mukavelesine iltihakı aramızdaki gittikçe artan dostluk münasebetlerimizin yeni bir tezahürü olmuştur. Almanya İle ber- devam olan iyi münasebetlerin, Ber- inde açılması derpiş edilen müzake- relerin önümüzdeki ayın sonlarına doğru yapılması kararı, iktisadi sa- hada yeni bir genişliğe mazhar ola» cağını ümid ettirmektedir. Cümhuriyet. hükümetinin diğer büy ve küçük devletlerle olan mü- nesöbetlerinde ahenkli bir İstikrar ve inkişaf devam etmektedir , Size bütün açıklığı ile arz ve izah ettiğim siyasetimizin ve kuvvetli dost- lardaki - tezahür lerini de söylemeliyim ki harici politlkamizin tam manzarasını gös- termiş olayım: Harici politikamızın tam manzarası Malümunuz olduğu üzere müsta- kli ve kardeş Mısıra ilk Hariciye Ve- kili olarak gitmekle mesüd.oldum. Orada gördüğüm dostluk âsarı cid- | den büyük ve iki memleketin sami- mi münasebetlerinin delilidir. Başvekilimizin orefakatında oldu- ğum halde Yunan ve Yugoslav müt- tefiklerimizin mümtaz ricalini ziyar ret ettiğimizi biliyorsunuz. Bu iki dost ve müttefik memlekette bize kar- $ı gösterilen çok iyi kabul ancak Bal- kan müttefikleri milletlerile milleti- miz arasındaki çözülmez kardeşlik bağlarının heyecanlı tezahüratı ola» rak tavsif olunabilir. Sonbaharda diğer müttefikimiz Romanya ricalini de aynı hissiyat ile meşbu olarak aynı suretle ziyaretimiz mukarrerdir, Son seyahatimiz esnasında komşu ve dost Bulgaristanın kıymetli rica- lini de ziyaret etmek ıdırsatını b al duk ve iyi komşuluk ve dostluk mü. etinin vahameti aşikârdır nasebetlerimizi karşılıklı teyid et- mekle bahtiyar olduk. Macaristana seyahat İçinde bulunduğumuz sejiö zarfın- da derpiş edilen harici faaliyetimizin başlıcalarını tamamile arzetmiş ol- mak için dost Macaristana borçlu ol- duğumuz ziyareti yerine getirmek tasavvurunda bulunduğumuzu da memnuniyetle kaydetmeliyim. Arkadaşlarım, Görüyorsunuz ki samimi duyguların karşılaştığı devletler ve milletler ara- sında iyi münasebetlerin inkişafı pek tabit oluyor. İstikametini ve çalışma tarzını Şefimiz Atatürk'ün yüksek ilham ve irşatlarından alan dahilde ve hariçte herkesin ilimad ve sevgisini kazanan senelerden beri takib ettiğimiz bu harici siyaset yolunda yürümekte devam edeceğimizi arzeylerim. -— Hariciye Vekilinin sürekli alkışlar ve tasvib seslerle karşılanan nutkun- dan sonra heyeti umumiyesi Üzerin- deki müzakere kâfi görülerek Hari- ciye bütçesinin fasıllarına geçilmiş ve kabul edilmiştir. Hariciye bütçesini ziraat bütçesi takib etmiş ve bu bütçe üzerinde kı- sa süren bir müzakere geçmiştir. Dört gündenberi devam etmekte olan 1938 masraf bütçelerinin sonun- cusunu teşkil etmekte bulunan ziraat bütçesinin kabulünden sonra varidat bütçesinin fasıllar ve onu takiben de müvazenei umumiye kanunu madde- leri okunarak tasvib edilmiştir. Başvekilin nutku Bütçeler kabul edildikten sonra Başvekil B. Celâl Bayar kürsüye g&- lerek şu nutku irad etti: — Arkadaşlar, Yüksek Meclisiniz bü içtimaa &id en mühim ve en esaslı vazifelerinden birini Ikmal etmiş bu- Tunuyor. Yeni bütçemizi. daha iyi, daha mükemmel bir hale sokmak su- retile kabul buyurmuştur. Bütçemiz geçen senelere nazaran daha malmul- dür Önümüzdeki seneyi hükümet ken- disi için tamamile bir iş yılı addet- mektedir. Bütçeyi tatbik etmekte ne kadar dikkat ve hassasiyet göstermek hü- kümetin vazifesi ise, bütçe encüme- ninde ve heyeti umumiyede arkadaş- larımız tarafından vaki irşadatı na- zarı dikkate almağı da hükümet ay- nı surette bir vazife bilmektedir. .Bravo sesleri ve alkışlar) Çalışacağız, muvaffakıyetimiz an- cak sizin müzaheretinizle kabil ola- caktır, (Allahı muvaffak etsin sesleri) Heyeti umumiyenizin bütçeyi bu suretle kabulünü hükümete karşı itimadınızın bir nişanesi telâkki edi- yorum, Bilhassa teşekkürler ederim, (Şiddetli alkışlar) Beynelmilel kılıç müsabakaları Prağ 21 (A A.) — Dün akşam Ples- tan!'de yapılan beynelmilel kılıç mü- sabakasını 7 . galibiyetle ve hiç bir mağlübiyele uğramadan İtalyalı Ol- do Montani kazanmıştır, Gene İtalyanlardan Maselyotta *le Perenno, İkinci ve üçüncü olmuşlar- dır. Belediyenin hava kurumuna yardım için bir kararı Hava kurumuna yardım olmak Üüze- Te belediyece yeni bir karar ittihaz edil miştir. Bu karara göre tuğlanın her bin parçasından on kuruş alınması, kireçle | keremid satışlarında belediyenin aldı. * İ gırüsumun dörtte birinin de hava ku- rumuna tefrik edilmesi muvafık görül müştür, Belediye tahsildarları hava kurumuna terkedilecek bu rüsumu be- İ Jediye tahsilâtile karıştırmıyacaklar, - ayrı bir makbuz mukabilinde tahsil edeceklerdir. YI İ şovada bıraktığı kızını hiç bir türlü | çocuk yetimhanede 1930 senesine ka- Milyoner bir kadın. kızını buldu Bir evde hizmetçilik al genç kız bir prenses gibi Yuhanesburga gitti Bulgar gazetelerinde okunduğuna göre, cenubi Afrikada elmas ve altın damarları bulunan bir milyonerin karısı madam Meri Enmen, birkaç gün evvel Varşovaya gitmiş ve gay- rimeşru çocuk bakım evlerinde bir kız aramağa koyulmuştur, Madam Enmen, aslen Lehli olup Povno'da doğmuştur. Büyük harp es- nasında 1916 da bir zabit tarafından kandırılmış... Bu suretle ve gayri meş- Tu bir surette zabitten edindiği çocu- ğunu, gelip Varşovada doğurmuş ve bir sepet içerisine koyarak bir mektup- la beraber sokağa bırakmıştır. Mek- tupta çocuğunun, merhametli insan- Yar tarafından bakılmasını istemiştir. Çocuğunu bıraktığı yerde Sveto- yarska önündedir. Bundan sonra ks- dın, derhal cenubi Afrikada bulunan akrabalarınm yanına gitmiştir. Ora- da 1922 senesinde Yohanesbürg'lu mil- yoner Enmen ile evlenmiştir. Fakat yıllar geçtiği halde kadın, gayrimeşru surette doğurduğu ve Var- unutamamış ve onu bulmak için Var- şovâya gelmiştir. Varşova polisi yaptığı tahkikatta ka- dının söylediği tarihte meçhul bir ka- dının bir kız çocuğunu, bir sepet için- de sokağa bırakmış olduğunu tesbit etmiştir. Çocuk o zaman Lesna caddesinde yetim çocukla yurduna yerleştiri!- miş. Burada yapılan tahkikata göre, dar Elena Çernovits ismi altında kal- mış sonra ev işleri mektebine veril- miş. Mektebini bitirdikten sonra Ele- na namile Varşovada Polna caddesin- de bir evde hizmetçilik yapmağa baş- Jadığı anlaşılmıştır, Genç kızın, 22 sene sonra hiç ta- nımadığı ve görmediği annesile karşı- Jaşması çok hazin ve heyecanlı ol- muştur. Genç kız çok güzel imiş. An- nesi, genç kızın kendi evlâdı olduğu hakkında evrakı acele hazırlalınış ve dünkü hizmetçi kız, bugün prenses gibi giyinerek annesile Yohamesburg yolunu tutmuştur. Bir çocuk duvar dibinde oynarken başına taş düştü, yaralandı Küçükpazarda oturan on bir yaş- larında Turan cami duvarı dibinde oynamakta iken büyükçe bir taş ba- şına düşerek yüralanmasına sebeb olmuştur . Çeşmeden su getirmek yüzünden kavga | Yenikapıda oturan Simonla eniş- tesi Yorgi çeşmeden su getirmek me- selesinden kavga etmişler, Yorgi bü- yük bir su testisini Simonun beline vurmak (suretile yaralanmasına sö beb olmuştur. Bir taksi sokakta 1 tahsildara çarptı Evkaf idaresi tahsildarlarından B. Necmeddin, köprünün bir tarafından | diğer tarafına geçmekte iken bir tak- sinin sadmesine uğramıştır. B. Nec- meddin tedavi altına alınmış, şoför hakkında tahkikata girişilmiştir Gümüşsuyu - Dolmabahçe yolunun beton kısmı yakında bitiyor Gümüşsuyu ile Dolmabahçe arasm- daki yolun beton kısmı yakında bite. | cektir, Yolun beton kısmı belediye ta- | rafından inşa edilmektedir. Beton kıs- | mi bittikten sonra üzerine mozaik taş döşenecek ve bunun inşası müteahhide ihale edilecektir. OZiN Baş, diş, nezle, grip. romatizma, nevralji, kırıklık ve bütün ağrılarınızı derhal keser. İcabında günde 3 kaşe alınabilir. İ maki ,80: Havadis, 1308: Plâkin Türk musikisi, 13.30: Muhtelif piâk meşriyatı, 14: 80: Akşam Başriya Plâkla dan musikisi, 10,18: Kaonferans: Üniversite namma; “Tıb Fakültesi profesörlerinden doktor Akif Şakir Şakar (Deniz nın insan vücudüne fizyolojik tesirleri), Borsa» haberleri, 20: Necmeddin 1 tarafından Türk mu- 2048: Ömer Rıza tarafından srab- &n söyler, 21: Belma ve arkadaşları ta- rafından Türk musikisi ve halk şarlaları, (Sant ayarı), 2145: ORKESTRA: 1 - Suppe: Bokaço, 2 - Herman: Omaj vals, $ - Rosey: Entermezm, 4 - Rebikof: Larbr dö not, 2215: Ajan; haberleri, 2230: Plâkla sololar, opera ve operet par- çaları, 2250: Son haberler ve ertesi güm nün programi, 23: BON l Ankara — Öğle neşriyatı; 1240: Kar- gk plâk neşriyatı, 1250: Plâk: Türk #ikisi ve halk şarkıları, 13, harici haberler. Akşam neşriyatı: 1830: Çocuklara Kas Tagüz (Küçük Al), 10,15: Türk musikisi ve halk şarkıları (Servet Adnan ve arkam, daşları), 209 Saki ayarı ve arapça neşri yat, 20,15: Türk musikisi ye halk şarkılma rı (Salâhaddin ve'arkadaşları), 21: An- kara ilkbahar'ât yarışlarının ikinci haf tasında koşuya işlirik edecek atlar ve kün sanma ihilmalleri hakkında konuşmaz (Abdürrahman Alçı), 21,15: Stüdyo sü- lon orkestrası, 22: Ajans haberleri, 22153 Yarınki program ve istiklâl marşı. * : Dahili ve Avrupa istasyonları Banat Mide « Berlin 20,10 opera konseri — Frankf, ve Danzig 20,10 askeri muzika — Kolonya 20,10 salan muüzikası — Münih 20,10 plâk neşriyatı — Viyana 2045 «Çingeneler Bas ronu; operet — Athlone 20 keman — Florans 20,20 konser — Hilvers, II 2035 konser — Londra 2030 orkestra — Milâno 2030 salon muzikası — Midland 2030 or- kestra — N. İrtand 20,40 konser — Scottishi Reg. 2030 konser — Sofya 20 konser — Stokholm 20,30 solistler — Rad. Toulouse 2005 operet şarkıları — Meromünsten 2055 «Ressam Mathis» operası. Saat 21 de Berlin 21 könser — Breslav 21 orkestrn ve piyano — Deutschl 8. 2 dans — Hambg. 21,10. konser — Kolonya 21 kon- ser — Saarbr, 21 «liman meyhanesi ops Yet Viyana 21 operete devam — Athilone 21,15 konser — Bari 21,15 Yunan- ca neşriyat — Belgrad 2i konser — Berum. 21 operaya devam — Bordo ve Lyon 2115 - 430 #Fsust'ün telini» ope- Tâsle — Budap, II 21,25 orkestra — Bük- reş 2115 dans — Hilvers, I 21,19 Holan- da - Macar Konseri — M. Ceneri 210 Viyana Gitaraları — North Reg. 21,40 pis yano — Paris P, T. '7. 2130 orkestra — Prag 21 - 2288 «Bahar Havası» opereti — Bratislava 21,05 gala konseri — Sofya 21 konsere devam, 21.40 eğlenceli muzika — Sotiens 71 eğlenceli muzika — Stokholm 2140 dans — Strasbg. 2130 - 2350 operm muzlkası — Rad. Toulouse 21 hafif mus zika — Varşova 21 - 2240 eğlenceli müs zika. Sast de i Berlin 22 konsere devam — Breslav 23 konsere devam — Doutschil, 5. 22 dans devam — Hambg. 22 konsere devam — | Dansig 22 Romadan naklen «Maskeli Ba“ lo» operası — Kolonya 22 konsere Ge- vam — Könlgsbg. 22 konser — Baabr, 22 operete devam — Viyana 32 operete devam — Belgrad 22 orkestra — Berom. 22 operaya deram — Bordo 22 operaya, devam — Budâp. II 22 konsere devam — Bükreş 2245 Rumen orkestrası — Ko- penhag 22 dans, 2230 operet muzikası — Lüksemburg . 22,15 senfon. konser — Lyon- 23 Bordodan nakli — Milâno 22 - 4 senlon. konser — Marsilya 22 konsere de- vam .— M. Geheri 2220 orkestra — Montpeliler 22 Bordodan nakil — Prag 22 operete devam - - Bratislava 22 konsere devam — Renmes ve Nis 23 gala konse- FH — Roma 22 «Maskeli Balos operası — Solya 2240 dans — Kad. Toulouse 2120 cazband. Bant 73 de Berlin 23,40 eğlence ve dans — Danslg.| 23 Romadan nakli — Hambg, 2990 dans — Kolonya, Lefpzig 2130 Berlinden Stuttgart 2330 eğlence ve dans — Viyana 7335 gece muzlkam — Münih ve diğer Alman İstasyonları 29,20 dans Bordo, Lyan, Montpellier 23 operaya de- vam — Budap. 7340 orkestra — Drofivig 2325 - 24,15 askeri muska — Floransa 23 dans — Hüvers. 1 7340 operet havulas rı — Kopenhag 23,0 film muzlkası — İ Uyubllana 23,15 orkestra — Londra 2330 dans — Milâna 23 konsere devam — Oslo 2345 dans — Rad; Paris 23,05 orkestra — Rennes ve Nis 23“konsere devam — Reva 23,15 dans — Roma 23 operaya devam — Bottene 23,15 dans — Stokholm 2318 İ dans — Rad, Toulonse 2345 filim havala- nı ve hafif muzika — Varşova 23 konser. Saat 24 den itibaren i Alman istasyonları 1 e kadar bir saafi evvelki programlarina devem — Bordo, Lyon ve Mentpeller 24 operaya devam — Brüksel 11 24 - 1 hafif muztkla — Droitvig 24,15 dans — Kopenhag 2430 - 2 dans — Lüksemburg 24 - 2 dans — Rad. Pariş 24 > 2 dans — Roma 24 operaya devam — Rad. Toulouse 24 orkestra, 24,15 kabare, 2435 dans — Frakf, Deutsehl, 8. ve Btattr. 1 - 4 dans muwikası — Breslav va diğer Alman istasyonları 1 - 4 gece müu- zikasi, k Bursada ( Akşam ) ın satış yeri «AKŞAM, gazetesi ve «AKŞAM neş- riyatıe Bursada münhasıran Atatürk caddesi Okullar Pazarında salümak- abonelerine husus