22 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

İ ? kakam Kız Enstitü ve sanat okulları sergisi Sergiyi dün bizzat Başvekil açtı genç sanatkârlarımızı tebrik etti Ankara 21 (A.A.) — Ankara sergi evinde tertip edilmiş olan kız ensti- tüleri ve sanat okulları sergisi dün açılmıştır. Açılış merasiminde Büyük Millet Meclisi reisi Abdülhalik Renda, Bay vekil Celâl Bayar, Maarif Vekili Saf- fet Arıkan ile diğer Vekiller, mebus- lar, kordiplomatik, Maarif Vekâleti erkânı ve kalabalık bir davetli kü'- lesi hazir bulunmakta idiler. Saat I4de Başvekil Celâl Bayar sergi binasına geldiği zaman, sergi önünde İki taraflı yer tutmuş olan kız, erkek sanat okulları talebeleri kendisini sürekli alkışlarla (o karşıla- mişlar ve «Var ol> diye selimlamış- lardır. N Başvekil Celâl Bayarın gelmesini mütcakib serginin şeref salonunda toplanmış bulunan davetlilere hita- ben söylediği bir nutukta Maarif Ve- kili Saffet Arıkan memleketimizdeki sanat mekteplerinin bir tarihçesini yaparak Cümhuriyet idaresinin bu mekteplere vermiş olduğu ehemmiyeti tebârüz ettirmiş ve son seneler İçin- de bu mekteplerin mazhar oldukları Makinist ve ateşçileri tasarrufa alıştırmak için Az sarfiyat yapanlara tasar- rufu nisbetine prim verilecek Ankara 21 (Akşam) — Devlet De- miryolları Idaresi makinist. ve ateşçi- leri kömür tasarrufuna alıştırmak için, bunlara kömür istihlâkinde ya- pacakları tasarruf nisbetinde primler vermeği kararlaştırmıştır. Bu primlerin hesabında ton kilo- metre esss tutulacak ve her lokomo- tifin bir milyon ton kilometredeki sarfiyatı tesbit edilecektir. Her ay sonunda yapılacak hesablar neticesinde tesbit edilen vesati mik- tardan aşağı kömür sarfedenler grup- lara ayrılacak ve kendilerine o ay içinde sarfedilmiş olan kömürün yüz- de yanım ilâ ikisi nisbetinde prim ve- rilecektir, Kömür tasarrufunun ne sistem ve ne şekil dahilinde temin edileceği ve ikramiyelerin ne suretle tahakkuk ve tevzi ettirileceğine dair bir talimat- nâme hazırlanacaktır. Munzam tahsisat Jâyihası Ankara 22 (Telefonla) — Muhtelif dairelerin 937 mal ibütçelerinde mü- bakale yapılması ve bu bütçelerden bazılarına munzam tahsisat ilâvesi- me, gene muhtelif daireler bütçeleri- ne Jevkalâde tahsisat konmasına dair Kamutaya verilen lâyiha bütçe encümenine gönderilmiş ve bunlar tek proje haline konularak umumi heyete sevk edilmiştir. Bunlar arasında şu projeler vardır; Ankara şehri imar kanununun tat- biki için yapılacak istimlâklere kar- gilik olarak 500 bin, İstanbul beledi- yesinden satın alınacak binalarla müştemilâtı ve saire bedeli olarak 313 bir, Kırşehir ve havalisindeki yer sarsıntısı münasebetile yardım için 500 bin, Balıklı hastanesinin masraf- larını karşılamak üzere Evkafa yar- dım olarak 35 bin, Devlet bakımevi mütedavil sermayesine 20 bin, ayni Bakımevi için alınacak makinelere karşılık 10 bin, Heybeli sanatoryo- munun teçhizatının ikmaline 3,900, Parüşşafakaya yardı aral İ Day v iv İ Zonguldakita inşası tekarrür etmiş İ ve tesisatı Alman firmalarma sipariş Yira. zda Sen Sovyet büyük elçisi Anka- radan geldi ç Sovyet Rusyanın yeni Ankara büyük elçiliğine tayin edilen B. Terentiyef bu sabahki oksptesle An- karadan şehrimize gelmiştir. Elçi wimizde bir kaç gün istirahat ede- RM 5 “e yi likle 1 i inkişafa bir nümune teşkil etmekti? olan bu sergiyi açmak lütfunda bu- lunmalarını B. Celâl Bayardan rica etmiştir. Başvekil, gençlerimizin itina ile hazırladıkları eserleri bir araya top- İ kıyan böyle bir sergiyi açmaktan do- | layı memnuniyetini ifade ederek kur- delayı kesmiştir . Bütün davetlilerin takdir hislerile takib etmiş bulundukları sergiyi baş- tan başa gezen B. Celâl Bayar, her kısımda ayrı ayrı durarak İzahat mi- mış ve yaptıkları güzel işlerden do- layı genç sanatkârlarımizı tebrik et- miştir. «İzmir enstitüleri sanat okulları» sergisi Ankarada bugüne kadar açıl- miş olan bütün diğer sergilerin hep- sinden üstün bir değerdedir denile- bilir ve bu değer, sergide teşhir edil- mekte olan ve her biri Türk gençleri- nin ince bir zevk ve sanat eseri olan el işlerinden başlıyarak yapı usta mektebi talebelerinin işlerinde ve ni- hayet bütün bu sanat eserlerinin teç- hir tarzında parlak bir şekilde ken- disini göslermektedir . Orduda yarsubay İsmi kaldırıldı Yarsubaylara asteğmen, as- teğmenlere teğmen, teğmen- lere üstteğmen denecek Ankara 21 (Akşam) — Ordu dahili hizmet kanununun ikinci maddesini değiştiren kanun bugün neşredilerek meriyete konulmuştur. (Kanunun | metni şöyledir : 1 — 2771 sayılı kanunun ikinci maddesi ağağıdaki şekilde değiştiril. Er: İhtiyaçları devlet tarafından temin edilen rütbesiz askerdir. Onbaşı, çavuş, üstçavuş, başçavuş bu rütbeleri hâiz olan askerlerdir. Onbaşıdan maadasına erbaş denir. Bunlardan hususi kanunla mükelle- fiyetlerinden fazla hizmet derhuhde edenlere gedikli denilir. Erat: Erden başgedikliye kadar olan askerlerdir. Subay; hususi ka- nunlara göre orduya intisap eden asteğmenden maraşala kadar askeri rütbeyi haiz olan eskerlerdir. Orduda rütbe sırası âşüğıda yazi- lıdır; Erbaşlar: Onbaşı, çavuş, Üstçavuş, başgedikli, Assubaylar: Asteğmen, teğmen, üst- teğmen, yüzbaşı, Üstsubaylar: Binbaşı, yarbay, el bay. Generallar: 'Tuğgenera!, tümgene- Tal, korgeneral, orgeneral, mareşal, Amirallar: Tuğamiral, tümamirel, Koramiral, oramiral, büyük amiral, Hususi kanuna göre kıdemi ihraz eden yüzbaşılara önyüzbaşı ve bir tuğaya kumanda eden albaylara da tuğbay denilir, Asker! memur: Hususi kanuna gö- re subaylara muadil ve hususi bir sil- sile ve kıyafet taşiyan askerdir. 2 — Bu rütbe isimlerinin bulun- duğu kanunlarda da takım komu- tanlığı isimleri yukarıda olduğu gibi değiştirilir. Yeni kurulacak fabrikalar Ankara 21 (Telefonla) — Super fosfat ve zaç yağı fabrikalarının edilmştr. Malatyada kurulmakta olan büyük pamuklu kombinasının iplik kısmı nın bir misli büyülülmesine karar verilmiştir. İstanbulda o kurulacak porselen fabrikası üzerinde çalışma- lara devam edilmektedir. Yakında bu fabrikanın da ihalesi yapı leri! Matürkün doğumunun ıldönümü münasebeti! İngiltere kralı ile teati edilen samimi telgraflar Ankara 21 (A.A) — Reisicüm- hur Atatürkün doğumlarının yıl- dönümü münasebetile İngiltere kralı ile aşağıdaki telgraflar teati olunmuştur: Türkiye Reisicümhuru ANKARA ç Doğum gününüzün yıldönümü münasebetile elde ettiğim fırsat- tan büyük sevinçle istilade ederek siz ekselânsa en hararetli tebrik- lerimi ve saadet ve refahınız hak- kındaki en iyi temennilerimi su- narım. Kral Jorj Majeste VE net Jorj LONDRA Doğumumun yıldönümü müna- sebetile majestenizin vaki temen- nilerinden fevkalâde mütchassis olarak en hararetli teşekküşlerim- le birlikte şahsi saadetleri ve im- paratorluklarının refahı hususun- daki samimi dileklerimin kabulü- nü rica ederim, K. Atatürk Mareşalın teşekkürleri Ankara 21 (A.A) — Genel kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, 19 mayıs Gençlik ve Spor bayramı müna- sebetile yurdun her tarafından aldığı tebrik tel ve yazılarına karşı teşekkür- lerinin Anadolu ajansı vasıtasile iblâ- ğını rica etmiştir. Son dakika 740 bin asker toplandı Silâh altına çağrılan tekni yenlerin miktarı da mühimdir Londra 22 — Buraya gelen haber- lere göre Çekoslovakyada silâh altına çağınlan iki sınıf ihtiyat efradın ye künu 140 bindir. Herkes davete ica- bet etmiştir. Almanlar da hadisesiz- ce kışlalara müracaat etmişlerdir. Yalnız Almanlar hududdan uzak kış- lara gönderilmşilerdir. Silâh latına çağırılan teknisyenle- rin mikdarı mühimdir. 40 yaşını geç- miş teknisyenler de davet edilmiş lerdir. Prag 22 — Açıkta toplantı, seçime dair yalan haberler neşri, hükümete veya Çek müesseselerine hücum ya- sak edilmiştir. Halkı tehdid edenler şiddetle cezaya sarptırılacaklardır. Almanyane yapacak? Bükreş 22 — Çekoslovakyadaki va- ziyet burada ciddi telâkki ediliyor. Al- manyanın, İngiltere ve Fransanın ala- cakları vaziyete göre bir karar verece- ği tahmin ediliyor. B. Benes harbin önü alınacak diyor Londra 22 — B. Benes'in nutku iyi karşılanmıştır, Nutuk mutedil, faka; enerjikdir. B. Benes harbin önü alına- cağını ümid ettiğini söylemiştir. Londra 22 — Almanya Hariciye na- zırı, İngiltere sefirine sulhperverane teminat vermiştir. Fakat Çekoslovak- yanın Alman ekalliyeti meselesinde tu- tacağı yolun ciddi karışıklıklara sebe- biyet verebileceğini söylemiştir. Demiryollarımızın uzunluğu Ankara 21 (Akşam) — Demiryol. larımız, içinde bulunduğumuz sene zarfında Malatya - Sıvas kısmında (Çetinkaya - Hekimhan) ve Sıvas - Erzurum kısmında (Çetinkaya - Div- rik) ve Ankara - Zonguldak hattında (Çatalağzı - Zonguldak) kısımları da işletmeye katılarak mall sene başın- da 6340 kilometre olan uzunluk 6560 kilometreyi bulmuştur. 1938 birinciteşrininde Divrik-Erzin- can kısmı da işletmeye açılacağından mezkür senenin sonbaharında hatla- rımızın uzunluğu 6818 kilometreye verralş olacaktır ki geçen seneye nis- | Betle yüzde 6, 7 nisbetinde artmış de- İngiliz gazetelerinin Türkiye - hakkında dostane yazıları Taymis “Türkiye hükümeti bütün yakın Şarkta ve Balkanlarda sulh âmilidir,, diyor Londra 21 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: 17 mayısta fırka içtimaında Başve- kil B. Celâl Bayar tarafından yapılan beyanat bütün İngiliz gazeteleri tara- fından alâka ile karşılanmıştır. Bu ga- zetelerin bir kısmı İngiliz - Türk dost- Tuğu etrafında mütaleslar ve tefsirler | Beşretmişlerdir. Bu cümleden olarak | 'Taymis neşrettiği bir makalede “Tür- kiye hükümetinin Balkanlarda ve bü- Fransızlar Hatayda askeri tedbirler alıyorlar köprüye dinamit koydular Ankara 21 (A.A) — Haber aldığı mıza göre Hatayda bulunan Fransız memurları otomobillerle hudud üze- rindeki bazı Hatay köyleri ile gene hudud üzerinde ve Hatay mücavir bi- nek ve koşum hayvanları ile köylerin kadın ve erkek nufuslarını ve eli si- âh tutabilecek erkeklerini ve bir harb vukuunda her köyün besliyebileceği kuvveti ayrı ayrı tesbit etmişlerdir. Diğer taraftan, bir bölük Fransız eskeri Suriye - Türkiye hududu Üze- rinde bulunan Meydanıekber civarın- daki demir köyrüyü muayene ederek altına dinamit koymuştur. Dahiliye Vekili Istanbulda Vekil dün matbuat erkânına bir çay ziyafeti verdi Dün Ankaradan şehrimize gelen Dahiliye Vekili ve Parti genel sekre- teri B. Şükrü Kaya öğleden sonra matbuat erkânını Perapalas otelin- de bir çay ziyafetine davet etmiştir. Ziyafet esnasında Vekil matbuat erkânile samimi hasbihalde bulun- | muştur. Geçen senedenberi hazırlan- makta olan matbuat birliği kanunu- nun meclisin bu içtima devresinde kanunlaşacağı anlaşılmaktadır. Bu kanun çıktıktan sonra Ankara- da bir matbuat kongresi toplanacak- tar. Spor. meydanları 19 vilâyetimiz bu sene spor sahasına kavuşuyor Ankara 21 (Akşam) — Bu sene içinde yurdun 19 yerinde spor sahâ- ları yapılacaktır. Türk spor kurumu mimari teknik bürosu, kurulacak bu yeni sahaların plânlarını hazırlamış. tar, Yeniden spor sahasına kavuşacak olan 19 vilâyet merkezimiz şunlardır: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Bursa, İzmir, Aydın, Manisa, Kütahya, Ko- caeli, Afyon, Eskişehir, İsparta, Kas- tamonu, Konya, Seyhan, Sıvas, 'Trab- zon. Bunlardan başka Antalya, Balıke- sir, Erzurum, Çankırı, Zonguldakta ve Doğudan bazı vilâyet merkezlerin- de de önümüzdeki yıldah itibaren spor sahaları kurulmasına başlanıla- caktır. Bunun için şimdiden hazır lıklara başlanmıştır. Aynca Uşak, Bandırma, Ayvalık, Nazilli, Söke, Edincik, Ayancık, İzmir Karşıyaka, İstanbul Eyüp, İstanbul Mecidiyeköy, İnebolu gibi kaza mer- kezieri de yakında güzel spor saha- larına kavuşmuş olacaklardır. Yapılan hesablara göre bu sene 19 vilâyette yapılmasına başlanılacak 19 spor meydanı için iki milyon lira'har- canmasi lâzımgelmektedir. Bu para- nin 400 bin iirası şimdiden temin tün yakın Şarkta bir sulh ve sökün âmil olduğunu tebarüz ettirdikten sonra Türkiye hükümetine bu suret- Je mali bir yardımda bulunduğundan dolayı Büyük Britanya hükümetinin | hareketini Lakdir etmekte ve muvaf-! fakıyetle neticelenmiş olan bu müza- | kerelerin İngiltere ile Türkiye arasın- / daki iyi münasebetleri bir kat daha kuvvetlendireceğinin . muhakkak bus Tunduğunu ilâve etmektedir. - Muğla Dad alayına sancak verildi Asker sancağın şerefini koru- yacağına üç kere and içti Muğla 21 (A.A) — Kahraman Dağ alayına sancak verme töreni bugün | parlak bir şekilde yapılmıştır. Bin- lerce halk, mektepliler, asker Cümhu- riyet alanını doldurmuştu. | Tören İstiklâl marşı İle açılmış, bir kıta asker önlerinde bando muzika olduğu halde sancağı getirmişlerdir. Orgeneral İzzettin Çalışlar çok sa- mimi bir nutuk irad ederek Reisicüm hur ve Mili Kahraman Alatürk na mına sancağı kahraman Dağ alayı komutanına vermiştir. Alay komulari da bir nutuk söliyerek sancağı tes- Mim almış ve askerle birlikte sance- ğın şeref ve şanını korumak için üç defa and içmişlerdir . Yeni vapurlar | 10 vapur için yapılan müzakere müsbet netice verdi Ankara 22 (Telefonla) — Deniz ti- caret filomuza ilâve edilmek üzere yeniden sipariş edilecek 10 vapur hakkında Alman tezgâhlarile yapılan müzakereler müsbet netice vermiştir. Deniz Bank umum müdürü Yu- İ sut Ziya İstanbuldan Ankaraya dön- dükten sonra bu hususta kati karar verilecektir. i Köşkerde iki zelzele oldu * Ankara 21 (Akşam) — Şehrimize | gelen malümata göre evvelsi gün Köşker mıntakasında beşer saniye ara ile iki şiddetli zelzele olmuştur. Maamafih yeni hasarat olmamıştır. Atina radyosu Dünden itibaren Işlemeğe başladı Atina 21 — Bugün saat 1130 da” Atina radyo istasyonunun resmen ağı- ış töreni yapılmıştır. Bu törende 1es- mi rica) hazır bulunmuştur. Radyo istasyonu bu gece saat dokuzdan iti- baren neşriyatına başlamış matbuat müsteşarı bir nutuk irad etmiş sonra Yunan müsikisi çalınmıştır. İstasyon- dâ her gece saat yediden gece 24.703 kadar neşriyatta bulunacaktır. Bu sene gelecek göçmenler | Ankara 22 (Telefonla) İskân umum müdürlüğü bu sene getirile- cek muhacirlere aid programını ha“ zırlamıştır. İlk kafile muhacirler bu ay sonunda Köstenceden gelecekler- dir. Bu kafile 1,600 kişidir. Yeni programa göre bu sene Bulgüristan- dan göçmen getirilmiyecektir. Yalnız Romanyadan 10 bin göçmen gele“ cektir. by ir Vilâyet bütçelerinde münakaleler yapıldı Ankara 21 (Akşam) - Antalya, Amasya, Çankırı, Çoruh, Edirne, İs» tanbul, Manisa, Muğla, Ordu, Urfa, Rize, Seyhan, Tekirdağ ve Erzurum vilâyetleri 1937 bütçelerinde yapıl raası teklif edilen münakaleler Vekil» iz di dince kabul cdilmişt &