22 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

22 Mayıs 1938 AKŞAM Çekoslovakya iki sınıf ihtiyat askerini silâh altına çağırdı (Baş tarafı 1 inci sahifede) Prağ 21 (A A.) — İlk ihtiyat kuv- vetlerinden bir sınıf ile ikinci ihtiyat kuvvetlerinden bir sınıfının teknikci- lerle ikmal edilerek istisnai bir askeri hizmet devresi için silâh altına alın- dıkları resmi bir tebliğde bildirilmek- tedir. Nazırlar meclisi toplandı Prağ 21 (A.A.) — Nazırlar meclisi Hodza'nım riyasetinde toplanarak va- riyeti tedkik etmiştir. Prağ 21 (A.A) — Hükümet makam- Jan, Almanyanın Prağ hükümetine bir ültimatom gönderdiği hakkındaki haberi tekzib etmektedirler, Südet partisinin müzakeresi Pruğ 21 (A-A.) Alman Südet par- Misi komisyonu toplanarak umumi va- ziyet ve Eggar - Şeb hâdiseleri hak- kında müzakefede bulunmuştur. «Millet müstevliye karşı duracaktır» Prağ 21 (AA) — piodsarun, mien- #ub olduğu Çümhüriyetçi k $inin reisi Ber Hâvas aja, habirine demistir. «Hududun herhangi bir noktasını teşebbüs edecek bir müstev- #1 mükemmel, motörlü ve harekete geçmeğe hazır hh bir kuv- vetle şılaşacaktır.» Boran, Südetlerle meskün mıntaka- da hükümetin vaziyete tamamile hâ- im olduğunu kaydettikten sonra Sü- detlierin bulunduğu mıntakada şimdi- ar istisna Lan rü & hülasa İngiliz matbuatı ta- yalan haberler meşredilme- infial ile bahsetmiş ve demiş» «Şimdi bazı ecnebi mahfillerinde Li sm Almanların Avusturyada olduğu ç pi mukavemete maruz kal- dal buki Çekoslovakya, mevzuubahso- Junca iş değişir. Burada bütün millet müsterliye karşı duracaktır, Ve bu va- siyette bir ihtilâfın önüne geçmek ka- bil olmıyacaktır. Çeklerle Slovaklar arasında görüş ihtilâfı yoktur, Çekoslovakya halkı müttehid ordu ile müstevlilerin kâr- şısına çıkacaktır, Monsenyör Hlinka tarafindan idare edilen Slovak muh- tariyet partisinin bizimle tam bir te- sanüd halinde : bulunduğunu temin edebilirim» B. Benesin nutku Prağ 21 (A.A.) — Çekoslovakya Rel- sicümhur Benes, Tabor'da söylediği bir nutükta, bugünkü vaziyetin Çekos- Tovakya için harplen sonraki vaziyet- lerin hepsinden daha vahim oldu- Bunu söylemiş ve fakat Çekoslovak- yanın her türlü ihtimallere karşı ha- ır bulunduğunu ilâve eyl ir, Benes, Avüsturyanın Almanya ile birleşmesi neticesinde Südet Alman- larının heyecana geldiğini kaydetmiş ve ekalliyetler meselesine mütevassıt bir hal tarzı bulunması lüzumunda israr eylemiştir. İngiliz sefirinin Berlinde teşebbüsü Londra 21 — Berlindeki İngiliz sefiri B. Henderson Alman Hariciye Nazırı- nı ziysret ederek Alman askerlerinin yer değiştirmesini icab ettiren sebep- ler hakkında izahat istemiştir, Hafta başında Çek hükümeti de Alman ki- talarının faaliyeti hakkında Berlinden malümet istemiş, Kendisine İngiltere sefirine verilen cevab gibi anormal hiç bir askeri hareket yapılmadığı cevabı verilmiştir. İngilterenin Berlinde bu teşebbüsü Çek hükümetinin izhar et- tiği endişeler üzerine yapılmıştır. Londra siyasi mahafili, Alman kıta- larının yer değiştirmelerinin mevsim icabı olup olmadığını cayi sual görü- yorlar. Her halde İngilterenin bu te- şebbüsü orta Avrupaya gösterdiği bü- b alâkaya bir delil addedilmekte- ir, B. Henleinin Prağ hükümetile mü- zakereye girişmekten imtina etmesi de Londrada endişe uyandırmıştır. Londra mahafili B. Henleine, Londrg- yı son ziyaretinde kendisine verilen tavsiyelerden sonra itidal ile hareket i zennediyorlardı. Yeni vazi- yet üzerine aynı mahfiller, bu seyaha- tin İngiliz efkârı umumliyesinin teyak- kuzunu aldatmağa matuf olup olma- dığını da soruyorlar. Fransada endişe Paris 21 (A.A) — Salâhiyettar mah- filler, Çekoslovakyadaki vaziyet dola- yısile endişe izhar etmektedirler, Bu mahfiller bununla beraber va- ziyette telâşı mucib olacak bir hal ol- | madığı kanaatini izhar etmekte ve «Çekoslovak milletinin muhtemel bir tecavüze mukavemet etmek azminde bulunduğuna; dair Beran tarafından Havas ajansına yapılan beyanata bü- yük bir ehmemiyet atfetmektedirler. Beran, Hodzanın mensub olduğu partinin lideri olduğu için beyanatı her hâlde hükümetin noktai nazarını inikâs ettirmektedir. tar Fransız mahfillerinde Alman arın tamiri kabil se uryanın anşlus'dan evvelki ve- | zi ne hiç benzemediği kanaati !z- har edilmektedir. Filhakika Alman- Jara, Çekoslovakyaya taarruz ettikleri takdirde müttehid bir milletin muka- vemetini kırmaları icab edeceği ihtar edilmiştir. Aym mahfiller, bu ihtarın Alman» Jarı dostane bir anlaşma temin etmek- te meonfaatları olduğuna ikna edece- ğini ümid etmektedirler, Vaziyet naziktir Berlin 21 (A.A.) — Almanyada, Çe- koslorakyadı iman ekşiliyetinin vaziyeti ciddi ihtilâllar ihdas edecek mahiyette telâkki edildiğinin bugün von Ribbentrop ile Henderson arasın» da yapılan mülâkat esnasında anlaşıl mış olduğu Alman matbuatı tarafın- dan bildirilmektedir. Bir Alman gazetesinin mühim makalesi Berlin 21 (A A.) — Çekoslovakya- gergin vaziyet hakkında tefsir- lerde bulunan National Zeitung şöy- | le yazmaktadır: «Son saatler içinde hâdiseler o ka- dar inkişaf etmiştir ki Alman milleti artık bunları Çek vatanperverliğinin Arızi bir infilâkı şeklinde tefsir etme- ge imkân göremiyecektir. Südetlerle dahili bağlarla birleşmiş olan Alman milleti Çek hükümetinin bu taham- mül edilmez korkunç vaziyete nihayet vermesini israrla talep ediyor.» Polonya askeri harekât yapmıyor Varşova 21 (A.A) — Çekoslovakya hududunda Pölonya kıtaatının hare- kâtta bulunduğuna ve mareşal Smig- li'nin de hudud civarına geldiğine dair ecnebi memleketlerde bir takım şayia- lar çıktığından hükümet Londra ve Roma elçilerini bu şayiaları kati ola- rak tekzibe memur etmiştir. İtalyada endişe Roma 21 (A.A.) — Akşam gazete- leri Çekoslovakyada vuku bulan va- him hâdiseleri heyecanla mevzuuba- his eylemektedirler, Giornala d'İtalia, sık sık tekerrür etmeye başlıyan bu hâdiselerin en çid- di endişelere yol açlığını yazmakla- dır, Fransız Hariciye Nazırı elçileri kabul etti Paris 21 (A.A) — Fransız Harlel- ye Nazırı bugün öğleden sonra Sov- yet, İngiltere ve Çekoslovakya elçile- rini kabul ederek kerdileri ile uzun müddet görüşmüştür. Fransız Hariciye Nazırının İngilte- re ve Çekoslovakya elçileri ile yaptığı konüşmalar münhasıran Çekoslovak- yaya taailük etmiş ve Sovyet elçisi ile olan mülâkatında se Çeköslovakya meselesine ancak temas edilmiştir. Fransız Hariciye Nazırı gerek İn- giliz elçisine gereki Çekoslovay elçi- sine Fransanın Çekoslovakya hâkkin- daki siyaseti ne idise şimdiki de o oldu- ğunu tasrih eylemiş ve 14 nisan Lon- dra anlaşması mucibince Fransa ile İngiltere arasında noktal nazar bir- liği bulunduğunu keydetmiştir. Romanya hudud boyunu takviye etti Bükreş 21 (A.A.) — Çekoslovak- yada dün ve bugün vukubulan kanlı hadiseler ve İki sınıf ihtiyatın silâh ; | tesir hasıl etmiş olmasına rağmen siyasi mahafil Çekoslovakya hadise- lerini sükünetle karşılamaktadır. Romanyanın, Çekoslovakya - Ro- manya hududu boyunca karakolların takviyesini emretmiş olduğu rivayeti dolaşmaktadır. İngilizler Almanlarin temi- natına emniyet etmiyorlar Berlin 21 (A.A.) — Röyter ajansi bildiriyor: Vaziyet çok ciddi olmakla beraber ümidsiz addedilmiyor, Şurası muhak- kak ki, Almanya Südet Almanlarınâ yardım için azâmi derecede ileri git- harbi göze alacağı zannedilmiyor . İngiliz büyük elçisinin bugün Al- man Hericiye Nazırı ile yaptığı mü- lâkatlar enternasyonal endişeyi izale edecek neticeler vermiştir. Alman sl- yasetinin maksadı, hariçte Almanya- nm Südet Almanlarını müdafaa için her şeye azmetmiş olduğu intibamı yaratmak olduğu merkezinde gibi gözüküyor. Alman Hariciye Nazırı dün müs- teşar tarafından verilen teminalı tek- rarlamaktan başka bir şey yapma mıştır. Bu teminat şudur: Kış kamplarından yaz kamplarına yapılan nakliyat haricinde fevkalâde hiç bir askeri harekât yoktur. edici mahiyette olmadığını, çünkü kısa mesafelerde olsa bile askeri ha- rekât yapıldığı muhakkak olduğunu ve çünkü Avusturya hadisesinde aynl mealde teminat verilmiş olduğunu Alman Hariciye Nazırına hatırla muştur. Hülâsa, Röyter ajansının. aldığı malümata göre İngiliz büyük elçisi Alman Harbiye Nazırının yanından Şu intiba ie ayrılmıştır: Almanya szimkâr hattı hareketini | muhafaz; tarzını kabul etmemektedir, Almanya hava turu yarışi Berlin 21 (A-A.) — 1938 Alman- ya turu için 22 mayısta sabah saaf 8 de muhtelif on beş tayyare meyda- nında 390 fİayyare hâvalanacaktır. Bir hafta surecek olan bu müsabaka Viyanada bitecektir. B. Stoyadinoviçin sefirlere ziyafeti Belgrad 21 (A.A. — Stoyadinoviç İle refikası ecnebi diplomatik heyet- lerin ve refiktlarının şerefine Hariciye Nezaretinde bir öğle yemeği vermiştir. Cenubi Afrika hükümetinde intihabat Pretorla 21 (A.A.).— Cenubi Afri- ka ittihadında yapılan umumi Inti- kümeti meclisinde 111 âzalık kazan- mıştır. Seçimden evvel hükümetin 116 âzası vardı. Bulgar milli meclisi bugün açılıyor Sofya 21 (A.A.) — Kral milli mec- Misin dört senelik bir fasıladan sonra Üçüncü içtima devresinin fevkalâde celsesini yarın açacaktır. Tarsus hükümet konaği yenileştiriliyor Tarsuş (Akşam) — Tarsus hükü- met konağı nafıaca esaslı surette tr mir edilmekledir. Bilhassa arka kıs- mı, toprağın dolma olmasından yıkıl- mağa yüz tutmuştu. Tamirâta bu s6- beple başlanmış ve bu meyanda diğer aksamdaki ahşap döşemelerin betone tahvili kararlaştırılmıştır. On Iki bin lira sarfile tamamlanacak olan tamirat sonunda Tarsus asri bir hükümet konağı kazanmış olacaktır. Mersin ana okulunda güzel bir müsamere ş Mersin (Akşam) — Öğretmen ba- yan Mürşide Suner idaresindeki ana okulu dün çok muvaffak bir müsame- Te vermiştir, Miniminiler bu müsamerede seyirci- leri hayrette bırakacak surette mu- vaffak olmuşlardır. Bu değerli müessese, yalnız Mersin için değil bütün memleket için haki- ki bir kazançtır, meğe Kârar vermiştir. Manmafih bir | İngiliz elçisi, bu teminatın tatmin | etmekte ve mütevassıt hal | habat neticesinde Hortzog-Smuts hü- | (Baş tarafı 1 İnci sahifede) T Dost ve müttefik memleket Nazırı» nın rüküplarına tahsis edilmiş olan hususi tren Ankara garına girdiği za- İ man Başvekil Celâl Bayar ile Büyük Erkânı harbiye relsi mareşal Çakmak, Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras, Milli Müdafaa Vekili müsteşarları, Yugoslav sefareti erkânı, genersi Mariçe hoş geldiniz demek ve selâm- lamak için istasyona gelmiş bulunu- yorlardı, Ankara garında yarım saat süren | tevakkuf esnasında Başvekil Celâl Bayar ile mareşal Fevzi Çakmak, İ Mili Müdafaa Vekili Kâzım Özalp, Hariciye Vekili “Tevfik Rüştü Aras general Mariç ile görüşmüşlerdir. 'Trenin hareketine yakın general Ma- riç rösmi selâmı ifa etmekte olan as- keri kıtayı teftiş etmiş. ve muzika Yugoslav ve Türk milli marşlarını çal mıştır. İ (Baş tarafı 1 inci sahifede) Polis nümayişçilere sopalarla hücum | etmiştir. Bir kaç kişi yaralanmıştır. Halk Almanya sefarethanesine aid bir binada bulunan «Beyaz haç» kah- vesinin camlarını kırmıştır. Moravskada ve Brnoda nümayişler oldu Prağ 21 (AA) — Ostrava * Mo- Wravska'da halk «Alman evi; ni mu- hasara etmiştir. Polis halkı dağıtmak için güçlük çekmiştir. Brno'da polis bir alay tertip ederek milli marşlar söyliyen 5,000 Çeki da- Batmağa teşebbüs etmiştir. Alman konsoloshanesile «Alman evi; ve İHenldin partisinin merkezi polisle muhasâra altındadır. Almanlarla Çek jandarmaları arasında arbedeler Prag 21 (A.A.) — Resmen bildiril diğine göre dün ve evvelki gün şimali Bohemya'da bazi ciddi hadiseler cere- yan etmiştir. Evvelki gün 60 Alman Bohemya nın şimali garbisinde kâin Şomutov- da Çek askerlerinden mürekkep 5 kişilik bir grupa taarruz etmişlerdir. Askerlerden biri ağır surette başın- dan yaralanarak hastaneye nakledil. | miştir. Diğer askerler kasaturalarını çekmişler ve mütecavizler kaçmışlar- | dır, Vaka mahalline polis takviye kuv- vetleri gönderilmiştir. Dün sabah yedi jandarma, hicviye dağıttıkları esnada tevkif edilen üç Almanı kurtarmağa çalışan takriben 300 kişiden mürekkep bir kütleyi s0- palarla dağıtmıştır, Jandarmalardan birine hücum edilerek yere yatıni- mıştır. Diğer bir jandarma da nüma- Yişçilerden biri tarafından atılan tah» ta bir kutu İle yaralanmıştır. Vaziyet Sahife 13 GeneralMariç Ankaradan | Eskişehire hareket etti General, vagonlarına o binerlerken kendilerine ve refikasına #yi yolcululg temenni etmek ve veda eylemek üze- Te gelmiş-hulunan zevat ile aynı ayrı vedalaşmış ye madam Mariçe Başve- kil B. Celâl Bayar, Büyük Erkâm Harbiye Relsi Fevzi Çakmak ile Hari- ciye Vekili, Tevfik Rüştü Aras tara fından güzel bir buket takdim edil- miştir. 'Tren, Türk, Yugoslav bayrakları ile süslenmiş ve tenvir edilmiş olam gardan tam saat 22 de hareket etmiş tir. İstasyonun peronunda toplanmış olan halk sürekli alkışlarla generali selâmlamiş ye general Mariç de «Al Jaha ısmarladık» demek suretile mus kabelede bulunmuştur. Muhterem misafiri teşyi edenler a- rasında İsmet İnönü ile bayanı da bulunmuş, ve. bayzıx İsmet İnönü tş- rafından bayan-Mariçe de ayrıca bir buket verilmgiştir Dün Çekoslovakyada müsademeler oldu yandarmalardan biri ihtar mahf- yelinde olmak üzere tabancasile bir el ateş etmiştir. Nümayişçilerden bi- ri bir kaza neticesinde yaralanmış, Üç tanesi de tevkif edilmiştir. Hadise mahalline polis takviye kıtalarrı gön“ deril: ir. Akşama doğru sükünet i avdet etmiştir. Dükkânlar bütün gün İ kapalı kalmıştır. Fabrikalarda Südet- ler çalışmaktan imtina e evdir. İki Südet Almanı öldürüldü Prağ 21 (AA) — Bu sabah saat 3,30 da Şeb'de bir hudud muhafızı üstünde iki kişi bulunan ve Almanya ya doğru giden bir motosikleti durdum mak İsi . Motosiklettekiler, ves . rilen emri dinlemedikleri için muhafız, ateş ederek her ikisini de öldürmüş- tür, Bunların iki Südet Almanı olduk- ları anlaşılmıştır. Prağ 21 (A.A) — Resmi bir tebliğ- te bildirildiğine göre Almanyaya Eğer- den geçerken bir Çek hudud muhafıza tarafından öldürülen iki Alman hâdi- sesini yerinde tahkik için bir komis- yon gönderilmiştir, Berlin 21 (A.A.) — Alman matbua- ti, Eğer hâdisesinde Almanlara karşı hazırlanmış bir sulkasd görmekte müttefik bulunmakta ve «cinayets Suk retinde tavsif eylediği bu hâdiseden | doğrudan doğruya Prağ hükümetini mesul tutmaktadır, B. Henleinin ileri sürdüğü şartlar Prağ 21 (A.A.) — Brno ve diğer mâ- ! hallerde vuku bulan hâdiseler üzerine Heniein hükümetle müzakereye gi- rTişmekten imtina etmiştir. Müzakereye girişmek için Südetler tarafından ileri sürülen başlıca şart- lar şunlardır; i Nizam ve.asayişin yeniden tesisi, | fikir serbesliği, matbuat serbesliği, İzmit (Akşam) — Halkevimizin ber şubesi ayri ayrı varlık göstermekte | dir. Bu hafta içinde evimiz temsil gençleri Aşkın mânası piyesini temsil ettiler, Bütün elemanlar temsilde çok muvaffak oldular. Gençler yakında Yunuş Nüzhetin yazdığı Para delisi komedisini temsil edeceklerdir. Provalara başlan- mıştır, Göndendiğim resim Ağkın manası giyesinl tasışik edeni gençleri beP AF da göstermektedir.