15 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Londrada Henlein'a itidal Akşam kız sanat okulları! tavsiye edilecek Çekoslovakya ekalliyetlerin idaresi için bir kanun projesi hazırladı Lonâra 14 — İngiliz gazetelerine göre, Henlein buraya İngiliz ricalile görüşerek fikirlerini anlatmak için | gelmiştir. Südetlerin muhtariyet is- temeleri fena bir tesir yaptığından bu tesiri izaleye çalışacaktır. Ayni zaman- | da Almanyanın tesirile değil, kendi teşebbüsile hareket ettiğini de bildire- cektir. > Henlein'& her taraftan itidal tav- siye edileceği anlaşılmaktadır. İngil- tere müfrit taleplere ve böyle teşeb- büslere müzaharet etmiyecektir. Çekoslovakyanın Londra sefiri İn- giliz Hariciye Nezaretine giderek Ha- bunlara verilecek haklar hakkında hazırlanan projeyi tedkik etmiştir. 'Nazırlar kararlaştırılan, esasların bu- günkü meselelerin halline çok yardım edeceğini kabul etmişlerdir. Proje parlâmentoya verilecektir. Kabine belediye seçimi esnasında “nizam ve asayişi muhafaza için alı- “nacak tedbirleri tedkik etmiştir. Hü- kümet hiç bir tedhişçi manevrasına ve yangın teşebbüsüne müsahame göstermiyecektir. Henlein'in muhafaza kıtasi Prağ 14 (A.A) — Yeni ihdas edi- len «Henlcinist muhafaza kıtaları» nın şefi Viliy Brandner Südet gazele- lerinde neşrettiği bir beyannamede ezcümle şöyle demektedir: «Bu kıtalar cesaret, disiplin ve mü- cadele fikri lâzım olan her yerde mü- gahale edecek olan âzimkâr muha- rip bir kuvvet teşkil edeceklerdir. Bu kıtaların vazifesi Henlein'i muhafaza, nizam ve disiplini idame etmektir. Camianın hayatı veya mülkü tehli- 'keye girdiği zaman bu kıtalar ön saf-, da bulunacaklar, hayat ve hayati bir sahaya olan hakkımızın istihsali uğ- rTunda açılan mücadelede halkımızı nihal zafere iysal edinceye kadar yü- rüyeceklerdir.»> Çekoslovakyanın Roma sefirinin bir mülâkatı Roma 14 (AA) — Çekoslovakya- nın Rome sefiri Fransua Şvalkovski İtalya Harleiye Nazırı Kont Clano ile uzun bir mülâkat yapmıştır. Öğrenildiğine göre bu mülâkat es- nasında İtalyan - Alman görüşmele- rinin Çekoslovakyayı alâkadar eden kısmından bahsedilmiştir. © Henlein Berline gitti Londra 14 (A.A) — Konrad Hen- lein, bu akşam tayyare ile Berline hareket etmiştir. Südet şefi Berlinden 'Praga seyahatini trenle yapacaktır, Bosnadaki feci Brezilyada otomobil kazası (bombalar bulundu Çekoslovak hariciye nazır muavininin ölümü teessür uyandırdı Belgrad 14 (A.A) — Zağrebden bil- dirildiğine göre Çekoslovakya Hariciye nazır muavini Pavlunun Bosnada bir otomobil kazası neticesinde ölümü büyük bir teessürle karşılanmıştır, Bir çok zevat Çekoslovakyanın Zegreb konsoloshanesine ve Belgrad - sefaret- hanesine giderek dost memleketin dü- çar olduğu matemden dolayı taziyet- İerini bildirmişlerdir. B. Pavlu ve refikasının bindikleri otomobil Sava nehrine düşmüştür. Madam Pavlu Ömer Çahaiç isminde küçük bir satıcı tarafından kurtarık mıştır. Belgrad 4 AA) — Stoyadinoviç, Çekoslovakya Hariciye nazırı muavini Pavlu'nun Bosanski Novi civarında vuku bulan bir otomobil kazası neti- cesinde ölmesi dolayısile Çekoslovak- ya Hariciye nâzırı Krofta'ya bir tazi- yet telgrafı göndermiştir. Aynı zaman- “da Başvekil Stoyadinoviç Zagreb valisi yasıtasile madam Pavlu'ya taziyet ct- miştir, Valâns'a bom balar atıldı Franko kuvvetlerinin taarruzu devam ediyor Valans 14 (A.A.) — Franko tayya- releri gece yarısı şehrin üzerine bir çok bomba atmışlardır. Ölen ve ya- ralananlarır. adedi henüz malüm de- Franko kuvvetleri Muhtelif noktalarda taarruz hareke- ine devam ediyor. Yeni hareketlerin başlıca hedefi Valans'ı tamamen ayırmak ve burasını ele geçirmektir. Yakalanan ihtilâl müteşeb- bisleri mahkemeye verildi Riyo dö Janeyro 14 (AA) — 11 mayıs harekeli üzerine polisce yapı- lan araştırmalar neticesinde «nümu- nes olarak ecnebi memleketlerden ge- tirilmiş çok miktarda bomba, tüfek, ve cephane bulunmuştur. 'Nazırlar meclisi 11 mayıs hareketi müteşebbislerinin süratle mahkeme- ye sevkedilmesine karar - vermiştir. Bu hadiseler neticesinde hastaneye nakledilen İntegratist şefi Hasselma- nın ölümü hakkında verilen haber de bu münasebetle tekzib edilmektedir. Reis Vargas sendika. mümessille- rinden mürekkep bir heyeti kabul ederek bir nutuk söylemiş ve ezcüm- le demiştir ki: «Memlekette eksotik bir ideoloji tahmil etmek gayesile ha- reket eden bir fesad ocağı vücuda getirmişler ve dışarıdan gelen bir yar- dımla Brezilyanın hâkimiyetini teh- Jikeye düşürdüklerini düşünmemişler- di:3 İstiklâl mahkemelerince mahküm edilenlere tekaüd maaşı verilecek mi ? O“ Ankara 14 (Telefonla) — Mülga Genç vilâyeti jandarma kumandanı mülhakı iken şeyh Sald harekâtile alâkadar görülmekten dolayı Diyarba- kır İstiklâl mahkemesince askerlikten tard ile beraber 10 sene kürek cezası- na mahküm edilen Diyarbakırlı Mus- tafa oğlu tegmen Mehir jandarma ku- mandanlığına müracaat ederek ken- disine tekaüd maaşı tahsisini İstemiş- tir, Bu suretle İstiklâl mahkemelerince mahküm edilenlere tekaüd maaşı ve- rilip verilmiyeceği hakkında kanunu mahsusunda bir sarahat bulunmadı- ğından hükümet meselenin tefsir yo- Yile hallini meclisten istemiştir. İzmirde bir amele elektrik cereyanından öldü İzmir 14 (Telefonla) — İzmir civa- rında Turan yağ fabrikasında amele- kasabalara kadar yayılacak Maarif Vekâleti geniş bir mesleki ve teknik tedrisat programı hazırladı Ankara 14 (Telefon) — Maarif Ve- kâletince geniş bir mesleki ve teknik tedrisat programı hazırlanmış ve Başvekâlete verilmiştir. Bu program tatbik mevkiine girdikten sonra mem- İ Jeket, bütün ideal müesseselere kar | vuşacaktır. Elektrik, makina, kimya, maden, şimendifer, mensucat, hulâsa sanayi- An her şubesinde muhtaç olduğumuz yüksek mühendisleri - yetiştiren bir Politeknik açılacak ve her sanat şu- besinin teknisiyenlerini yetiştiren bir teknikum tesis edilecek. Memleketin büyük merkezlerinde, her sınal mıntakanın ihtiyacına göre, muhtelif sanat şubelerini ihtiva eden yeni sanat okulları açılacak. İşçilerin mesleki malümatını kuv- vetlendirmek ve onları yeni bilgilerile teçhiz etmek için sanayi merkezle- rinde akşam sanat okulları ile çırak okulları açılacak. İptidal bir şekilde devam etmekte olan mahalli bir ta- kım sanatların teknik metodlarla in- kişafını temin edecek seyyar ve mu- vakkat kurslar kurulacak. Her vilâyet merkezinde bir kız ens- titüsü tesis edilecek. Akşam Kız sanat Okulları kasabulara kadar yayılacak köy kadınları için köyün ihtiyaçları- na uygun işler üzerinde tedrisat ya- pan seyyar ve muvakkat kurslar açı- lacak. Başlıca ticaret merkezlerinde birer orta ticaret okulu ve ticaret lisesi ku- Tulacak; bu merkezlerde mesleki bir tahsil görmeden iş hayatına atılmış olanlar için ticaret bilgileri vereh ye- ni akşam ticaret okulları açılacak ve bunlar, lüzum görüldükçe, diğer şe- hir ve kasabalara kadar teşmli edile- cektir. izmirdeki maç Üçoklular Galatasarayı 3-2 vendiler İzmir 14 (Telefonla) — Galatasaray- Üçok maçı bugün hakem B. Esâdın idaresinde kalabalık seyirci önünde yapıldı ve çok heyecanlı oldu. Netice- de Üçok 2 ye karşı 3 gol ile müsabaka- yı kazandı, Birinci devre Üçokun 1 golüne kar- şilık Galatasarayın 2 golile bitmişti, Galatasarayın ilk golünü 18 inci da- kikada Necdet, ikinci gölünü de 42 in- ci dakikada Süleyman attılar. Üçokun golünü 25 inci dakikada Sald atmış- tır. , İkinci devrede rüzgâr Galatasara- yın lehine idi. Çok hâkim oynadıkları halde gol çıkaramadılar. Üçok kale- elsi çok kurtarışlar yaptı ve alkışlan- dı. Said 39 züncu dakikada Üçoküun beraberlik, Namık da 42 inci dakika- da kale önünde kargaşalıktan istifade ederek galibiyet golünü attılar. Atatürk Altın kupası güreş müsabakalarına hazırlık İzmit 14 (Telefonla) — Ankarada yapılacak Atatürk Altın kupası güreş birineiliklerine iştirak edecek güreşçi- lerin seçilmesi için müsabakalara bu- gün Halkevi salonunda başlanacaktır. Mühendislik ve mimarlık hakkındaki kanun lâyihasi Ankara 14 (Telefonla) — Mühen- dislik ve mimarlık hakkındaki kanun Jâyihası ile Yüksek mühendis mektebi ve teknik okulu mezunlarından mec- buri hizmet müddetleri hakkındaki kanun Jâyihası meclise verilmiştir. Esasları evvelce gazetemizde çıkan bü iki lâyiha yakında müzakere edi- Jecektir. Ankara hukuk fakültesi binasi 850 bin liraya çıkacak Ankara 14 (Telefonla) — Ankarada yapılacak hukuk fakültesi binasının 850 bin liraya çıkacağı anlaşılmıştır. binanın masraflarına mukabil Nafia Vekâleti bütçesine evvelce konulan aööoiin Heşyn Hlactem geziden 400 İ Şili Milletler Cemiyetin- den çekilmeğ e karar verdi Çin meselesi hakkında suya sabuna dokunmaz bir karar sureti yazıldı Cenevre 10 — Milletler Cemiyeti | relsi B. Monter, paktın ıslahı mesele- | si ruznameye dahil olmadığını söy- | leyince, Şili murahhası, hükümeti- nin cemiyetten çekildiğini tebliğ et- | miş ve Şilinin maddeleri icabında | tatbik edilmiyen bir pakta iştirâk elmiyeceğini söyler İsviçrenin bitaraflığı kabul edildi Cenevre 14 (A.A.) — Konsey komi- tesi tarafından dün akşam üç saat sü- ren müzakerelerden sonra İsviçre hü- kümetinin tam bir bitaraflık muhafa- za etmek hususundaki talebi prensip itibarile kabul edilmektedir. Komite Fransa, İngiltere, İsviçre, Sovyetler birliği, İran, Çin, Polonya, Romanya, Belçika ve İsveç mümessillerinden mürekkeb idi. Yalnız Sovyet hariciye komiseri Litvinof bu karara iştirak et- memiştir. Cenevre 14 (A.A.) — Milletler Ce- İsviçrenin daimi bitaraflığı ile Mil- Jetler Cemiyeti paktının on altıncı maddesi arasında bir ahenk teminini istihdaf eyliyen bir karar sureti ka- bul etmiştir. Milletler Cemiyeti kon- seyi, Cemiyet paktı mucibince alına- cak zecri tedbirlere İsviçrenin dan böyle iştirak etmiyeceği h daki niyetinden malümat al İsviçre hükümeti ise geri kalan kısım için Milletler Cemiyetine karşı olan vaziyetinde her hangi bir değişikliğin vukua gelmediğini beyan eylemekte- dir. Çin meselesi Cenevre 14 (A.A) — Milletler Ce- miyetinin tahrir komitesi dün akşam Munters'in riyasetinde toplanarak Çi- nin Milletler Cemiyetine müracaatı neticesinde cereyan eden müzakerelere nihayet verecek olan karar sureti pro- jesinin metnini hazırlamıştır. Metinde meclis ve asamble tarafın- dan evvelce kabul edilmiş olan karar suretleri hatırlatılmakta, cemiyet âza- sı bunların tatbiki için yapılacak şey- leri tetkik etmeğe davet edilmekte, Çin milletine karşı sempati gösteril mekte ve Çin - Japon ihtilâfında şa- yed zehirli gazlar kullanılıyorsa bu- nun hukuku düvele mugayir bir ha- reket olduğu ve medeni dünyada tak- bih ile karşılanacağı kaydedilmekte. dir, Meksika İngiltere ile münasebatını kesiyor Meksikanın Londra elçisi sefareti kapayarak Meksikaya dönmek için emir almış Meksiko 14 (A.A) Hariciye Na- zırı, Meksikanın Londra elçisine 8€- fareti kapayarak süratle Meksikaya dönmesini emretmiştir. Dolaşan bir şayiaya göre Meksika İngiltere ile diplomatik münasebetlerini kesecek- tir. İyi haber alan mahfillerde söylen- diğine göre Meksika hükümeti dün | İngütere sefirine, 1910 ve 1920 ihti- | âlleri esnasında zarar gören İngiliz | menfaatleri için Londra hükümeti tarafından 11 mayıs tarihli nota ile | istenilen tazminatın 1938 senesine isabet eden kısmını teşkili eden meb- Yağı muhtevi bir çek vermiştir. Söy- lendiğine göre Meksika diğer ecnebi hükümetlerine karşı da ayni suretle hareket edecektir. Amerikanın vaziyeti Vaşington 14 (A.A.) — Diplomatik mahfiller Reislcümhurun - satın alı- nan van kumpanyalarıma tazminat l için yaptığı teklifler hakkında malö- matları olmadığını söylemektedir. Bu mahfiler bu tekliflerin bir tecrübe balonu mahiyetinde olduğunu iddia etmektedirler. Satın alınan bir çok kumpanyaların mümessilleri mevzu- ubahis tekliflere şimdiden iliraz ede- rek bunları gayri sarih ve gayri kâfi olarak tavsif eylemektedirler. Hariciye Nezareti bu hususta tam bir ketümiyet göstermektedir. İİngiliz sefiri de çağrılacak mı? Londra 14 (A.A.) — Röyter ajansı bildiriyor: Meksika hükümetinin İn- giltere ile münasebetlerini kesmek arzusunda bulunduğuna dair gön- Meksikadaki İngiliz sefirinin geri ça- ğarılması hususunda henüz bir karar verilmemiştir. Ecnebi bir devletin İngiltere ile münasebetlerini kesmeğe teşebbüs ete mesi, söylenildiğine göre, yüz sene denberi ilk defa olarak vakldir, Çinde muh muharebeler Japonlar bir köprüyü dinamitle uçurdular Şanghay 14 (AA) —Bir Japon yürüyüş kolunun Tangshan civarın- da Hsuşohru'nun garbinde çelikten bir köprüyü dinamitle havaya uçur- mak suretile Lunghai şimendifer hattını kestiği Japonlar tarafından bildirilmektedir. Pekin 14 (A.A) — Mikado'nun bi- raderi prens Çiçebu bugün tayyare İle Şanghaydan Pekine gelmiştir. Negüs Londraya döndü Paris 14 (A.A) — Halle Selâsiye | dün akşam saat 18 de Cenevreden i buraya gelmiş ve saat 21,50 de Lond- | raya hareket etmiştir. Londra 14 (A.A) — Negüs Cenev- reden buraya dönmüştür. B. Tahsin Üzer Ankaraya gitti Bir müddettenberi şehrimizde bu- os Denek ii nr B. ii edilmiştir. Dr. Behmene Yugos- « Li Kolombiyada hâdiseler Bazı şehirlerde Üniversite talebesi grev yaptı Bogota 14 (A Kolombiyanın muhtelif finiversite merkezlerinde bazi hadiseler çıkmıştır. Üniversite tale- besi bakalorya imtihanı usullerinde yapılan tadilâtı protesto etmek üzere grev ilân etmiştir. Pasto'da grevciler hükümet kona- ğına hücum etmişlerdir. Askeri kıta- ların mukabelesi neticesinde dört ki- şi ölmüş, kırk kişi yaralanmıştrı. Popoyan'da tertip edilen bir nü- mayiş esnasında atılan dinamitli ke#- tane fişeklerinden beş talebe yara- lanmıştır. Bogota'da talebeler El Tiempo ve El Spectator gazete idarehanelerini taşlamışlar ve nümayiş yaparak Ma. arif Nazırının azlini istemişlerdir. Yugoslavya devlet bakanı istifa etti Belgrad 14 (A.A.) — Devlet ba' kas nı Dr. Behmen istila etmiş ve yerine gazeteci mebus B. Cafer Kulenoviç Ai ii MADE aça yeri ray yeey A SELİSİ, ei - GERRERŞE. EEE... İJEEEEBER FEZETEREEBMEEŞEREEEE, “ EEFFEFE.EEBEFEEFİE. FİREEE FEFFES, Şİİ 233E3EEEE