15 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11

— -r. TOÖRlRı.—m—um vwasgıs 7 ” TTK TTYEBTVT YENE swınus e 8TEF TYTFET FE “Tü On gün evv: Başvekili- mizle Hariciyo Vekilimizin dahsi zi- Yade kuvvetlendirerek Atinada yeni- den imza eyledikleri muahede fev- kalâde kıymetlidir. Türk hey bütün Elen halkının gösterdiği sev- Bihin çok candan ve yürekten gelme olduğunu oradan gelenler samimi bir duygu ile söylediler. Elen halkının umumi olan bu sev- £i duygusuna ben yürekten inanırım. Çünkü iki millet arasında geçmiş Olan çok acıklı ve yür yırtıcı mücadelelere rağmen Türk ve Yu- Banlıların birbirlerini iyi tanımış ve kaynaşmış olduğunu bilirim. İki mil- İet ârâsındaki rabıtaları bir gözden Btçirmek üzere geriye doğru bakalım: 1882 yılındayız, ben mülkiye mek- tebine girdim. Sınıfımızda dört rum arkadaş var; profesörlerimiz arasın- da iki rum var. Benim mülkiyeye gir- diğim sene yakın akrabamdan genç- ler tıbbiye mektebine girdiler. Onla- En sınıflarında daha çok rum talebs mevcud; hele tıbbiyede rum profe- sayısı onu geçiyor. Şu Yazi- Yette 1886 yılına kadar mektebde Okuduk ve çalıştık. Sınıfta onlarla Aramızda asla başkalık duymadık, Ayrımız, gayrımız yoktu. Sınmftaki Rumların başka oldukları hiç biri- Mizin aklına gelmiyordu; rum ve er- Meni profesörlerimiz hakkında çok sevgi taşıyorduk ve onları son derece seviyorduk. Çekişme ve didişme 1888 den son- YA başlamıştır. Avrupadaki politika- ların burada çok rolü olmuştur ve Mihiâyet 1313 - 1896 da ilk Türk Yu- Man muharebesi oldu. Türk ordusu “Yesalya Yenişehirine girdi, Golosu #ldı ve Dömekeye kadar ilerledi. O Yaman iki milleti birbirine tutuştu- Tan Avrupa politikacıları namına çar- kk Rusya işe karıştı, muharebeyi dur- durunuz diye padişaha ültimatom Yerdi ve harb durdu; sulh yapıldı. Türk - Yunan münasebetleri 1698 harbinden sonra oldukça sakin geç- iştir. Daha sonra 1908 Türk inkılâ- İmani ilânı Yunanistanda dahi çok akisler yaptı. Ben bunun şahidi “ldum. 1908 temmuz inkılâbında Se- len vapurla Pire ve Atinaya git- Miştim. Bu seyahatim düşünülmüş, lanmış bir şey değildi. İstanbul- dan Selâniğe, inkılâbın merkezini zi- Yârete gitmiştim. Oradan Avrupaya Eldecektim. Fakat bir şimendifer gre- Yİ Türk hududu ile Belgrad. arasın- daki trenleri durdurmuştu. Naçar ikten deniz yolile Pireye gitmiş- tim ve oradan başka vapura geçecek- tim. Pireden Atinaya çıktım, daha Pirede iken bizim sancağınlızla Yu- Man bayrağını birbirine bağlanmış Bösteren rozetleri pek çok Rumların Yakalarında görüp şaşırmış ve sevin- Miştim. Elen halkı yürekten Türk ini alkışlıyor ve Türk - Yunan Yraklarıni birbirine bağlıyan, tu- rozetleri kapışarak alıyorlar ve arına takıyorlardı. 1908 in en mühim Yunan muhar- tirleri ile görüştüm. İçlerinde bir ta- Mesile çok samimi olmuştuk. Kendisi dan doğruya gazeteci değildi; Mofesördü, ciddi bir im ve tarih i İdi, Aradan zaman geçti, şim- Adını hatırlıyamıyorum, sanıyo- Yum ki Paganellis idi. Bu tarih âlimi dünya yürüyüşü- varacağı şekilleri otuz yıl evvel #2 farkla görmüş ve söylemişti Ve Balkanlarda sulhün Türklerle Yu- ın ve sonra bütün Balkanlı- arın elele vermesile mümkün olaca- ÜMü anlatmıştı. Bugün gibi hatırlı: Yorum; evinde olan bir mülâkattan 'ken profesör bara şu sözleri ti: — Avrupa politikacılarına bel bağ- lin, 7, inanılmaz. Sizin meşrutiyet #tmiş olmanıza sevinir gibi gö- ürler amma inanmayınız. Bal- ye onların işine gel Benim 1908 Atina ziyaretimden aye peler olmadı, meler dönmedi? e Trablusgartb muharebesi patla- i Osmanlı İmparatorluğu Trablus- ve Bingaziyi kaybederek İsviç- Uşi de bir muahede imzaladı. hin ii çok geçmedi, çarlık Rusya- İla, mayesi altında bütün Balkan- » » başta Karadağ kralı olmak tze- anlı İmparatorluğuna harb Sem ilân eylediler. Balkan muharebesi pek acı şekilde bitti, fakat şimdi orta- da ne çarlık Rusyası var, ne de Karg- dağ kralı kaldı! Bundan sonra 1914 umumi muha- rebesi Avrupayı tutuşturdu, İşlerin cereyanına başka renk verdi; herke- sin bildiği vak'alar birbirini takib eyledi. Avrupanın haritası baştan bâ- şa değişti; 1918 deki bir mülareke- den sonra sulhler imzalandı. Hepsi hâlâ sarsıntıdan kurtulmamıştır ve yaşıyamamıştır. 1918 de Avrupanın ortasındaki eski Avusturya (o İmparatorluğunu parçaladılar, ahalisi yalnız Cerman unsurundan mürekkeb olarak bir Avrusturya devleti bıraktılar ki oda en tabii cereyanile şimdi Almanya oldu ve zaten tabli gidişle mümkün değil başka türlü olamazdı. Zorla Yar pılan şeylerin durmadığını tarih süy- ler amma politikacı muhterisler gör- mez ve anlamaz. O politikacı muhte- risler Yunanistanı da umumi harb sonunda daha fena bir maceraya sevkeylediler; Avrupanın maksadı Yunanistana iyilik değildi; Türkiye- yi ortadan kaldırmaktı! Tarih yine yürüdü; Büyük Atatürk türklüğü toparladı; Türkiyeyi kur- tardı ve her Türkün yüreğine kendi adını sevgile ve saygı ile yerleştirdi. Şimdi her Türk yüreğinde Büyük Öndere karşı sarsılmaz ve değişmez sevgi ve saygı vardır ve bu sevgi bun- dan sonra gelecek Türklerin yüreği- ne İman halinde intikal eyliyecektir. Atatürkün harici siyaseti Lozan konferansı zamanında belirmişti, Bü- yük Önder memleket içinde tam is- tiklâl ve asri intizam istiyordu. Mem- leket dışında evvelâ bütün komşular- la ve sonra bütün dünya İle tatlı ge- çinmek siyasetini arzu eyliyordu. Av- rupa politikacıları hırs ve hiddets kapılıp Lozanda 1923 haziranında Yunanla aramızı bozmak İstediler; fakat emellerine nail olamadılar. Lo- zanda Türkiye ve Yunanistan anlaş- mış idi ve anlaşmış olarak İsviçre den ayrılındı. Yıllar yine yürüdü. Türk Yunan anlaşma ve sevgisinin ilk mühim ve- sikası 1931 de Atinada imza olundu. O tarihte Türk heyetini Yunanista- na Ege vapuru götürmüştü. Vapur yolculuğunda ben de bulunmak ş6- refini kazanmıştım ve Elen milleti- nin bize kraşı beslediği sevgiyi 1931 de| daha kuvvetli olarak bir daha gör- müştüm. 1931 ziyareti hakkında Servetifü- nunun 29 birinci teşrin 1931 tarihli ve 1837 - 152 numaralı nüshasında- ki satırları aşağıya nakleyliyorum: Pire ilmanında — Pire limanına gitine- den evvel görülen Pulerin bir ucundan öbür ucuna kadar Uzanıp rıhtımında ve arkasındaki tepelerinde, “Türk bayrakları dalgalanıyor; limana giriyoruz. İçleri adam dolu, donanmış istimbotlar etraf. mızı sardı; bütün vapurların düdükle, ötüyor; Pirede son senelerde vücuda geti- len muhteşem gümrük lanmış duran kuvvetli vinçlerin iktisad dille bize söylediklerinden ibret alarak erliyoruz. Bu umulmaz, skla gelmez manzara hâlâ gözümüzün önünde; limanda demirli & çük, büyük vapurların güverteleri, direk- leri, rıhtımların üstü, etraftaki evle tekmil pencereleri, balkonları ve nihayet bütün binaların adam dolu... Zito bağiriyorlar, herkesin elinde ufak Türk bayrakları sallanıyor ve bütün bunlara Türk Başvekili İsmet paşa selâm veriyor. Ege vapurunun güvertesi etrafında dört dönüyorum. Pirenin her köşesine bakıyo- rum; daha Yunanistana ayak basmadan anlıyorum ki bu hazırlama, tertib olunma bir tezahür değil, Yunan milleti kâmilen ayaklanmış, candan ve yürekten Türkleri karşılıyor ve diyorum — Yeni bir tarih yazılmağa başlandı; bana ne mutlu ki bü tarihi yazanların yanında ve yakından fevkalâde günleri görüyorum ve yaşıyorum. Bilmem heyecandan mu? Bilmem s6- vinçten mi? Her halde henüz iyice anlı- yamadığım bir takım yürekten gelme his ler gözlerimi sdamakıllı yaşartmıştı, © yaşların arkasından bakıyorum, - ” On gün evvel Atinadan dönen dey- let ricallmizi dinlerken Elen halkının Türk delegelerine karşı gösterdikleri sevginin son derece samimi olduğu tekrarlanıyordu ve 1931 deki hara- retli kabulün daha ziyade yükselmiş ve hemen bütün Elen milleti yüre- ğinden kopup gelmiş olduğunu söy- lüyorlardı Bu parlak ve mesud netice Tüfk- lüğün göğsünü kabartmalıdır; Elen milletinin yüksek duygusuna karşı | damlan kannca gibi talebesi Elmalı (Akşam) — Orman fakültesi talebeleri İzmirden Denizliye ayın üçünde varmışlardır, Denizlide orman başmühendis ve mühendisleri, beledi- ye reisi tarafından karşılanmışlar, vi- lâyet ve ormancılar tarafından misâ- fir edilmişlerdir. Gündüz, Denizlinin deri sanayli gezilmiş ve ormancılığın dericilik üzerine olan tesirleri hakkın- da talebeye izahat verilmiştir. Ziraat fidanlığı da gezildikten sonra beledi- ye tarafından, belediye salonunda öğ- le yemeği verilmiştir. Yemekte Deniz- Mide bulunan Denizli saylavları, vali, belediye reisi ve ormancıları bulun- muştur, Müteakıben tarihi ve bedii bir gü- zelliği taşıyan meşhur Pamukkalesi ve Hiyeropolis harabeleri gezilmiş, ora- dan Çamlık mevkiindeki Kızılçam or- manlığına gidilerek ağaçların teces- süm vaziyetleri ve hastalıkları hak- kında tetkikler yapılmıştır, Ormanın bakımı iyi bulunmuştur. Kafile Deniz- Mide gördüğü çok büyük misafirper- verlikten son derece mhemnun olmuş- tur, (Orman fakültesi talebesi) ayın beşinde Burdura varmış ve bir gece istirahatten sonra sabahleyin otobüs- lerle Elmalıya hareket etmişlerdir. Yolda ayni zamanda tedkikler yapıl- mış, ağaçlandırılması lâzım olan ağaç- landırmağa çok müsait fakat çıplak araziler bulunmuştur. Akşam 21,30 da Elmalıya varan kafile; Teke köyüne çıkacak ve oradaki Sedir ormanların- da beş gün sürecek tedkikler yapacak- lardır, Trakyada sıtma mücadelesi Son seneler zarfında iyi neticeler elde edildi Edirne (Akşam) — Trakya sıtma mücadelesi teşkilâtının son seneler içindeki faaliyeti takdirle karşılan- maktadır. Son bir yl İçerisinde bu müessesenin çalışması hakkında öğren- diğim haberleri bildiriyorum. Bir senede 137 köy ve 10 kazada 177,744 kişi muayene edilmiş ve bun- İ lardan 54,888 kişi sıtmalı görülerek tedaviye alınmıştır. Bundan başka 65,933 kişinin kan muayenesi yapılmış ve sılmalı olan- lara 582 kilo parasız kinin, 1680 aded kuvvet komprimesi ve 71,626 küçük çocuğa da tat sulfato verilmiştir. Ağır sıtamlılardan 1067 Kişiye kinin ampul şırıngası yapılmıştır. İ © Sivrisinek mücadelesi için 1940 ki- İ Jo mazot, 155 kilo saf Paris yeşilli kul- İ Tanılmıştır. Kışın kâhil sivrisinekleri öldürmek için 290 litre Wihz mayli ile 3000 Ht- re kilesekt mayii ve bu ilâçlarla 26 bin 678 ev ve abır ilâçlanmıştır. Bir sene zarfında 21,002 metre uzunluğunda kanal, 6,545 metre uzunluğunda ark açılmış, 55,035 met- re dereler temizlettirilmiş, 14,678 metre mikâbı çukur doldurulmuştur. Sıtma mücadelesi bu faaliyeti ile 4 köprü ve 4 açılan kanallar sayesin- de (4,580,880) metre mikâbı bataklık kurutulmuştur. asa sasasenaseamsassssrannsns e seasemanee bizler de ayni duyguyu duyuyoruz, bunu bütün Avrupaya anlatmalıyız. Umarım ki Avrupa politikacıları bun- dan ders ve ibret alırlar!! Şarkın eski iki büyük milleti 'Türk- lerle Elenler düşmanlığı ve didişme- yi bir tarafa bırakmışlardır. Kendi menfaatlerinin ve sulhün yalnız &a- mimi anlaşma ve sevişmede olduğu na iman etmişlerdir. Bu imandan doğacak olan birlik çok kuvvetlidir, sağlamdır, rarsılmaz. Bu birlik mut. laka bir Balkan birliği ve sevişmesi 'doğurmalıdır, kurmalıdır. Ne mutlu yeni Türk nesline! Ba- şımızdaki Büyük Önderin çizdiği yol- dan yürüdükçe, mutlaka her sahada böyle emsalsiz ve kıymeti ölçülmez saadetler göreceğiz. Ahmed İhsan Tokgöz rk Yunan dostluğu Orman fakültesi | Denizli, Burdur ve Elmalıdaki| Emir mektupları , f İzmirin su ihtiyacını temin için çalışılıyor Suni göl için gondollar, küçük motörler sipariş edildi Şehir meclisi Azam, Osmanağa suyu membamda yapılan tesisatı tedkik ediyor İzmir (Akşam) — İzmir beleği- yesi, son dört yıl içinde şehre haki- mini çok iyi tatbik etmesi âmil ok muştur. İzmirliler, B, Behçet Uz gibi çok çalışkan ve gayretli bir belediye rel- sine malik olduklarından hâkikaten iftihar edebilirler. Bugün İzmire ge- len bir yabancının en çok“beğendiği şey, şehrin temizliği için gösterilen itina ve titizliktir, İzmirin temizliği. bir çok Avrupa şehirlerinde bile yoktur. Şehir meclisinin dört yılık seçim devresinin sona ermesi münasebetile Kültür parktaki Fuar gazinosunda verilen veda ziyafetinde, gerek şehir meclisi âzasının, yerek parti teşek- küllerile cemiyetler mümessillerinin, belediye relsine karşı gösterdikleri sevgi ve tezahürat, onun şehir ve halk için yaptığı işlerin isabetini is- bat etmekle beraber pe derece s€- vilmiş ve takdir edilmiş olduğunu da göstermiştir. Ziyafette bulunan orgeneral İz- zeddin Çalışlar ile vali B. Fazlı Güle- çin ve şehir meclisi âzasmdan avu- kat B. Münir Birselin söyledikleri nutuklarda B. Behçet Uzun şehri imar hususunda geceli gündüzlü sar- fettiği mesai hakikaten takdir ve hayranlıkla anılmıştır. Bu nutukla- rın dakikalarca alkışlanması bir sev- gi ve takdir tezahürüdür. Su meselesi İzmirin su ihtiyacı Halkapınar, Ve- zir ve Osmanağa su kaynaklarından temin edlimektedir. Halkapınar su şirketinin hükümetçe satın alınarak tesisatın belediyeye devri için Nafa Vekâlelince karar verilmiştir. Belediye idaresinde bulunan Vezir su- yu ise ilk defa Köprülü Fazl Ah- med paşa tarafından (İzmire akitıl- mış, vezirin ağası Osman da (O6 manağa suyu) namile anılan daha bol bir suyu İzmire getirterek halk kın istifadesine arzetmiştir. Fakat te- sisatın küçük mikyasta olması yü- zünden Vezir ve Osmanağa suların- dan son yıllarda - kuraklığın da in- uamamı sebebile - hakkile istifade edilemiyordu. Belediye 20,000 lira sarfile Vezir ve Osmanağa suları kaynaklarında yeni tesisat ve betonarme büyük bir havuz inşa ettirmeğe başlamıştır. Bu suretle İzmire - Halkapınar suyuna nazaran - içmeğe salih olan Vezir ve Osmanağa suyu bol bip şekilde ve- rilebilecektir. Yalnız mevcud tesisat dar borulardan ibaret olduğundan ve bu, boruların mühim bir kısmı Kı- zılçulludaki heyelân sahasından geç- tiği için sk sk bozulduğundan 130,000 lira sarfeğilerek heyelân sa- hasından uzak bir yerde yeni ve ge- “niş borlar döşenecek, o vakit vukarı mahallelere de böl su verme. im- kânı temin edilecektir. Fuar hazırlıkları Fuarda vücüde getirilen suni gö- lün zeminine kli dökülmeğe başlan- kuştır. Suni gölün zeminine suları tır. Mehtab safaları ve eğlenceler için şimdiden gondellar, küçük motörler sipariş edilmiştir. Atlı spor Atlı spor kulübü, Kültür parka nakledilmiş, klübün Ankaradan ya- kında getirilecek atları için hayva- nat bahçesinde ahırlar yaptırılmıştır. Gençler, kiralıyacakları atlan, Kül tür parkın bur yolunda koşturucak- lardır. Ayrıca Kültür parkın etrafı- nı dolaşan bir de beton tur yolu ya- tırılmaktadır. Burada motosiklet ve bisikletle gezintiler yapılacaktır. Fuar için Almanyaya sipariş edi- len altın ve gümüş madalyalar Va- kında gelecektir. Fuar sahasında bir de açık hava sineması hazırlan- maktadır. Tiyatro ve operet truplarnı için bu sene de, geçen seneki ahşab, açık have tiyatrosundan istifade edi- lecektir. İzmir belediyesi, şehri güzelleştir. mek ve fuar hazırhıklarını tamamla» mak için durmadan çalışmaktadır. Edirnede lig maçları Edirne (Akşam) — Kırpınar güreş- leri dolayısile bir hafta geri bırakı- lan bölge lig maçlarına önümüzdeki pazar gününden itibaren'tekrar baş- lanacaktır, Fikstüre göre pazar gü- nü Yavuz - Uzunköprü ve Edirne - Ka- rTaağaç takımları karşılaşacaklardır. Bügünkü duruma göre dört takımın puan vaziyetleri beraberedir, 4 İnek Güneş Öğle kimdi Akşam Ya E 123 9m 452 aaa 1200 ISI 443 12,10 1607 19,1