11 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

SA TGEPETOTTg'ETTtTÖORNN Pm TTB TR şp rr av” ETE w bal RE g7” 1 Mayıs 1938 AKŞAM Bahife 13 Türkiye, Yugoslavya arasında tam bir fikir mutabakatı görüldü (Baş tarafı 1 inci sahifede) fine Beyaz sarayda büyük bir öğle zi- yafeti vermiştir. Bü ziyafette, majeste valide krali- çe Mari, atles ruvayal naib prens Pol, alles ruvayal prenses Olga, Başvekil B, Celâl Bayar ve refikası, Yugoslavya Başvekili ve Hariciye Na- Zırı ekselâns Stoyadinoviç ve relika- $ı, Hariciye Vekilimiz Dr. Rüştü Aras, Münakalât Nazırı B. Spaho, Harbiye ve Bahriye Nazırı general Mariç ve refikası, mebusan meclisi reisi B. Çi- Tiç ve refikası, Belgrad elçimiz B. All Haydar Aktay ve refikası, Saray Na- Zırı B. Antiç, Belgrad belediye mecii- 8i reisi B. İliç, bayan Refi Bayar, Yu- goslavya erkânıharbiye reisi general Nediç, majeste Kralın başyaveri ge- Meral Oristiç, aray mareşalı B, Ço- lakantiç, Hari Nazır muavini B. AAndrii, Hariciye Vekâletimiz - genel direktörlerinden B. Cevad Açıkalın, Yugoslavyanın Ankara elçisi B. Ace- Moviç ve refikası, Majeste kraliçenin bâşyaveri albay Pogaçnik, Başvekili- mizin hususi kalem direktörü B. Ba- ki Sedes ve refikası, Harleiye Vekâle- timiz husus) kalem direktörü B. Re- fik Âmir Kocamaz, Anadolu ajansı ge- Del direktörü B, Muvaffak Menemen- cloğlu, saray damdonörlerinden ba- yan iç ve bayan Lozaniç, Belgrad elçiliğimiz müsteşarı B. Şefkati İsti- heli, Türkiye ataşemiliteri yüzbaşı Zi- Ya İnal, Yugoslavya Hariciye Nezare- ti hususi kalem direktörü, Beyaz saray başmuhafızı albay Kruçnak hayır bu- Tunmuşlardır. Kraliçe Mari ile prens Pol Vekille- | k iltifat ettiler. Ziyafet çok geçti, Konuşmalarda tam bir fikir #utabakatı görüldü Başvekilimiz B. Celâl Bayar, B. Rüştü Arasla birlikte Yugoslav Baş- vekili ve Hariciye Nazırı B. Stoyadi- boviçi makamında ziyaret etti, B. Stoyadinoviç de iadei ziyarette bu- lundu. İki dost ve müttefik devlet ricali bugün iki memleketi ve Balkan dev- letlerini alâkadar eden meseleler üze- rinde görüştüler. İki rical arasında tam bir fikir mütakabatı görülmüş tür. Kraliçe Mari bayan Celâl Bayarı kabul etti Valide Kraliçe Mari ve altes ruva- yal prenses Olga, bugün saat 12,45 de Eaşvekilimizin refikası Bayan Cell Bayarı ve Belgrad elçimizin refikası Bayan Haydar Oktayı kabul etmiş- lerdir. Gazetelerin makaleleri Bütün sabah gazeteleri, B. Celâl Bayarın Belgrada muvasalâtına ve huduttan itibaren payitahta kadar her tarafta halk tarafmdan Türk Baş- vekiline. yapılan muazzam sempati | tezahürlerine geniş sahiteler tahsis etmektedir. Gazeteler, Belgrad Istasyonundaki kabul merasimini anlatırken, iki hü- kümet reisinin musafahalarının has- salan samimi mahiyetini bilhassa te- barüz ettirmektedir. Zabitan klübünde ziyafet Belgrad 10 (Sureti mahsusada gönderdiğimiz muharririmizden) — Yugoslav Başvekili ve Hariciye Nazırı B. Stoyadinoviç ve refikası bu akşam | Başvekilimiz B. Celâl Bayar ve refika- sı şerefine zabitan klübünde mükel- lef bir ziyafet vermişlerdir. Klübün önündeki geniş bahçe be- yaz ve kırmızı elektrik ampullarile süslenmişti. Saat dokuza çeyrek ka- la B, Celâl Bayar, refikası, Harlelye Vekili B. Tevfik Rüştü Aras ve mal- yeti erkânile geldiler. Bir müddet sa- londa istirahat ettikten sonra B. Stoyadinoviç yanında refikası da ol- duğu halde geldi ve hep birlikte zi- Yafet salonuna gittiler. Ziyafet 118 kişilik idi, Yemek masası B şeklinde kurulmuştu, Masanın ortasında ba- Yan Stoyadinoviç oturuyordu. Sağır- ma Başvekil B. Celâl Bayanı, soluna da Hariciye Vekili B. Rüştü Arası almış- ti. Bayan Stoyadinoviçin karşısında B. Stoyadinoviş otürüyordu Sağında dn. Lgi bele das Bel grad elçimiz B. Ali Haydar Aktayın Tefikası vardı. Ziyafet çok parlak ol- du ve büyük bir neşe içinde geçti, Ziyafetin sonunda Yugoslav Başve- kill B. Stoyadinoviç ayağa kalkarak | bir nutuk irad etti. Bu nutka Başve- kilimiz de cevap verdi, Nutuklar çok alkışlandı, Konser ve balo Nutuklardan sonra yemek masası kaldırıldı, Belgrad milli tiyatrosunun erkek ve kadın sanatkârları tarafın- dan rakıslı ve şarkılı çok güzel bir konser verildi. Konser öaat 24 e kadar sürdü ve bunu sabaha kadar devam eden balo takip etti. Bugünkü program 'B. Celâl Bayar ve maiyeti yarın (bu- gün) sabahleyin Oplenatza'a gidecek ve orada kral Aleksandrın mezarını ziyaret edecek, bundan sonra da meç- hul asker âbidesine çelenk koyacak- tır, Öğle yemeği Avala dağındaki lo- kantada yenecektir, Gazetecilerin programı meçhul asker âbidesine çelenk koya» caklardır, Gazeteciler de öğle yömeği- ni Avala dağındaki lokantada yiye | ceklerdir. Hilâlt Yugoslav Başvekilinin nutku Belgrad 10 (A.A) — Bu akşam Yu- goslavya Başvekili tarafından Türki- ye Başveklli ve Hariciye Vekili şerefi- ne verilen ziyafet sonunda B. Sloya- dinoviç aşağıdaki nutku söylemiştir: Bay başkan, met merkezinde büyük bir memnuni- Mana şeref duyuyorum, ü ve Yugoslay i, bu ziyaretle kendilerine bah- şettiğiniz şereften dolayı size teşek- kür eder. Onların namlarına size sa- mimi surette hoşgeldiniz, derim. Bel- garadı ve Yugoslavyayı » ziyaretiniz, yalnız (o memleketlerimiz: arasında mevcud samimi münasebetlerin bir bürhanı değil, fakat bizi alâkadar eden bütün meseleler hakkında fay- dalı bir fikir tentisine de vesiledir. Bu ziyaret ayni zamanda Balkan antan- tanın, memleketlerimizi dost ve kom- | şu Romanya ve Yunanistan krallık. | larına bağlıyan bu kıymetli enternas- yonal teşekkülün yapıcı ve sulhçu zih- niyetinin yeni bir tezahürüdür. Türk - Yugoslav dostluğu Türk - Yugoslav dostluğu bugün anane ve memleketlerimizin tesanüt hislerinde olduğu gibi hükümetleri- mizin kararlarında da müemmen bir mevkii vardır. Milli topraklar dahilinde vahdetle- rini bulmuş olan milletlerimiz, bu- gün, aynı politika, aynı sulh ve aynı geniş ve realist enternasyonal “işbir- liği zihniyetine malik bulunmaktadır, Bütün komşularımızla olan dostane münasebetlerimiz, enternasyonal mu- ahedelerden çıkan garantileri takvi- ye etmekte ve Avrupanın bu kısmın- da nizamm idamesini temin eylemek- tedir, Milletlerimiz, kendi o emniyetleri hissi ile müteharrik olarak ve istik- ballerine tam bir emniyetle bakarak gayretlerinin büyük bir kısmını re fahlarını artırmaya ve devamlı ser- vetlerini fazlalaştırmaya tahsis ede- bilmektedi Bu derece güzel ve bu derece mi- safirperver memleketinizde yaptığım son seyahatim esnasında, Relsicüm- hurun enerjik ve hâkim önderliği ve ekselânsınızın riyaset ettiği hükü- metin münevver idaresi altında Türk milletinin ne derece muhteşem neti- celere varmış olduğunu görmek fır- satını elde ettim. Yine o zaman, Türk milletinin Yugoslavya milletine karşı ne derece dostluk hisleri beslediğini ve sulha ve Balkan işbirliğine ne de- rece teşne olduğunu da çok iyi his settim. Yugoslavya ve Yugoslav milleti bu hâdisede, milletlerimizin ayni hedefle- ri gütmekte olduklarının 'başka bir dir. O hedefler ki, bunların başarıl- masına milletlerimiz, bütün Balkan Milletlerinin menfaati lehine, diğer müttefik memleketlerle tam anlaşma halinde samimi surette çalışmaktadır, Kadehimi Türkiye Relsleümhuru ekselans Kemal Atatürkün şerefine, aziz dostum Başvekil, sizin sıhhatini- ze, bayan Bayarın sıhhatine, dos- tum bay Rüştü Arasın sihha- tine vedost ve müttefik Türkiye Cümhuriyetinin terakki ve teslisine kaldırıyorum. Başvekilimizin cevabi Türkiye * Başvekili Celâl Bayar aşağıdaki nutukla cevap vermiştir: Bay Başkan, Büyük bir belâğatla türcüman ok dGuğunuz fevkalâde dostluk hislerin- den dolayı derin minnettarlığımı ar- | zetmeme müsaade buyurunuz. Hakkımızda lütfen ibzal eylediği İ geniş misafirperverlikten dolayı Kral İ dık hükümetine, mümtaz şefinin şah- İ sına da teşekkür etmek ve bize gös- | terdiği bütün dostluk nişanelerinden Türk gazetecileri de yartn (bugün) | sabahleyin Oplenatz'a gidecekler ve | dolayı da asli Yugoslav milletine şükranlarımızı bildirmek benim için çok zevkli bir vazifedir. Asli Yugos- lav milletinin misafirperver toprak- larında bizi kabulde gösterdiği sami- miyetten dolayı derin bir heyecan duyduk. En aziz dileği kardeş milletin saadeti ve refahını daima daha yüksek gör- mek olan bütün Türk milletinin sâ- dık dostluk hislerine tercüman ola- rek bu anda güzel memleketinizde bulunduğumdan dolayı duyduğum derin sevinci söylemeğe lüzum yok- tur. Mukaddes ideal Bay Başkan, Hemen hemen beş sene oluyor ki, hükümetlerimiz memleketlerinin mut Jak azimlerine tercüman olarak, bugünkü samimi münasebetlerimizin mukaddemesi olan Türk - Yugoslav dostluk devresini resmen teyid eyli- yen dostluk muahedesini imza etil ler. Mesut hadiselerle dolu olan bu maziye bir göz atacak olursak, mem- leketlerimizin mukareneti sahasında gidilen yolun ne kadar büyük ve mil- letlerimizin ateşil aşkı sayesinde ba- şarılan eserin ne kadar güzel olduğu- nun müşahedesile iftihar hisleri duy- maktan kendimizi alamayız. Milletler, bizim milletlerimiz gibi böyle bir mukaddes idealle hareket ederlerse barış ve abenk yolu zanne- dilebileceğinden daha az çetin olur. Bu hususta en güzel misale malik Balkan antantı çerçevesi içinde bir | pulunmuyor muyuz? Milletlerimizin şayanı takdir kurucusu oldukları dostluğun remzini teşkil eden ve içinde Türk - Yugoslav dostluğu tam inkişafını bulan Balkan antatı, bu yekpare kütle buna misal değil mi- dir? Mernleketlerimizin — diğer Balkan antantı mütfefiklerimizle, * Yunanis- tan ve Romanya ile teşriki mesai €y- lemesi ve onları birbirlerine bağladı- ğına şüphe olmıyan dostluğa tabif olarak komşularımızla münasebet idame etmek suretile takip ettik- leri müşterek siyaset, omilletleri- mize sulhün ve refah duygusunun teminini istihdaf eden aynı ideal sevkile de, en mesud ve en objektif neticeleri verecektir. Kendi âzası arasında mütemadiyen | artan bir tesânüdü temin etmekle be- raber onlara diğer devletlerle de en iyi münasebat idame etmek imkânı- nı veren Küçük Antantın bariz vasıf- larından biri de işte budur. Böyle ber- rak bir hava içinde milletlerimiz is- tikbali ancak emniyetle derpiş ede- bilir, , Güzel memleketinizde kısa ikame- tim esnasında, Yugoslar milletinin kiyasetli bir hükümetin iyi idaresi sa- yesinde milli serveti arttıracak eser- ler elde etmeğe muvaffak olduğunu görmek “fırsatım buldum. Keza Yu- goslav milletini Türk milletine bağlı- yan dostluğun ne kadar samimi ve derin olduğunu müşahede etmek se- vincine de nall oldum. Ekselânsınız, memleketimize yap- tıkları son seyahatin intibalarını bu- adi dalan Ge İlkmİinin Ispanya harbi Madridin dörtte biri harap oldu Madrid 10 (A.A) — Ecnebi gaze- #ecilerini kabul eden Madrid belediye relsi, bir çoğu çocuk olmak üzere 800,000 nüfusu olan hükümet mer- kezinin iaşe vaziyeti hakkında İza- hat vermşitir. Bu izahata göre şehirde henüz bir ay yetecek kadar buğday vardır, Ye- gelmekte- 1119 kişi ölmüş ve 3553 kişi yaralan- mıştır. Şehrin sıhhi vaziyeti mü- kemmeldir. Bir çok hastaneler nor- mal şekilde işlemektedir. Frankocuların tebliği Baragos 10 (A.A.) — Havas ajansı- nın muhabiri bildiriyor: Castellon muntakasında ve Teruel civarındaki muharebeler her gün inkişaf etmek- tedir. Cumhuriyetçilerin omukavemeti artmakta ve yağmurlar müdafaayı kolaylaştırmaktadır. Romanyada Demir muhafız- *ların organının müdürü /kif edildi Bükreş 10 (A.A.y — Demir muha- fızların organı Küvantel gazetesinin müdürü B. İyonesku, dün tevkif edil. miştir. Bu güzetenin iki hafta evvel tatil edilmiş olduğu hat hatırlardadır. İdman şenlikleri hazırlığı 19 mayıs idman şenliklerine, Beşik- taşta Şeref stadında iştirak edecek mekteplerin talebesi dün de Şeref sta- dında provalarını yapmışlardır. Pa- zartesi günü de şenliklere iştirak ede- cek bütün mektepler Taksim, Fener- bahçe ve Şeref stadlarında son pro- valarını yapacaklardır. Bir işçi duvardan düşerek Şişlide oturan on dokuz yaşındaki Agop, evvelki gün Rumeli caddesinde bir yapıda çalışırken duvardan düş- müş, vücudunun muhtelif yerlerinden yaralanmıştır, Agop, tedavi edilmek üzere Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır. Limanda bir şilep başka bir şilebe bindirerek hafifçe yaraladı «<Hellas» Yunan şilebi evvelki gece manda demirlerken Şark isimli 'Türk şilebine arka taraflan bindirmiştir. Şark vapuru hafifçe yara almıştır. Ka- sa hakkında tahkikata başlanmıştır. Çubuklu gaz deposunda 8 tank daha yapıldı Çubuklu gaz deposunda evvelkile- Tine ilâveten yeniden 8 tank yapılmış ve tank mevcudu 12 ye çıkarılmıştır. Yeni yapılar tanklar beşer yüz ton- Tuktur” Eski tanklar 300, 500, 600 tonluktu. Yeni tanklarla Çubuklu gaz depo- ları 5000 ton petrol benzin ve Salre alabilecek vaziyete gelmiştir. Mevcud rıhtımın genişliği, 25 met- ye ilâvesile, 125 metreye çıkarılmıştır. Bu sene de daha 200 metrelik bir kı- | sım yapıldıktan sonra depoların sü- hili baştan başa rıhtım ile çevrile- | cektir, Bundan başka teneke ve fıçılara petrol doldurmak üzere 300 metrs murabbaı genişliğinde bir imlâ amba- rı yapılmıştır. EEE EEE ER RET etmek lütfunda bulundular. Emin olu- nuz ki, bütün Türkiye, dost memleke- tin mümtaz devlet adamının bu ziyar reti hatırasını hâlâ canlı olarak mu- hafaza etmektedir ve size gösterilen kabul, Türkiyenin Yugoslavyaya kar- şı duyduğu hislerin hakiki ve sami- mi bir ifadesinden başka bir şey de- ğildir, Kadehimi Yugoslavya kralı miajes- te ikinci Piyerin şerefine, naib altes ruayal prens Pol'un ve rejans mec-, Msi Azası ekselânsların sıhhatine, dost ve müttefik, asli Yugoslav mille- tinin itlâ ve refahına kaldırır, sizin ve nazik bayan Stoyadinoviçin şahsi 1943 de istanbulun çehresi değişecek (Baş tarafı 1 inci sahifede) 1939 haziranında sırasile şu işlere Bu saydığımız 6 mühim iş 1942 se- nesi sonuha kadar tamamlanacaktır. 1940 da Şu işlere başlanacaktır: Atas türk bulvarının Şehzadebaşı - Yenika- pi arasındaki kısmı, Eminönü - Beyazıd yolu; kısmen açılmış olan - Topkapı « Aksaray yolunun tamamı, Eminönü « Sultanahmed meydanı, Bunlardan başka, şehrin muhtelif yerlerinde de turistik oteller inşa edilecektir, 1940 dü başların bu işlerde 1943 se- nesinde bitecektir. Bay Prost'un ilk merhalede yapıl ması lâzım gelen mübrem işler dediği bu işlerin başarılması için 17 milyon lira lâzımdır. Yapılacak esaslı işlere göre bu parayı muvafık gören hükü- met, İstanbul belediyesine yardım ede- ceğini şifahen bildirmiştir. Celâl Ba- yarın avâetinden sonra resmen kabul edilecek bu masraflar, belediyenin ba-