31 Ocak 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

DR SİYASİ İCMAL: Çin meselesi Milletler Cemiyeti meclisinin çok ms- vaklg beklenen yüzüncü içitma: başla- di. İtalyanın bu milesseseden ayrılmış Olması, orta ve kilçük devletler ze- rinde yels ve fillur hasıl etmişti, Bu tesirlerin altında meclisin topla- harak en nazik ve mühim meseleler Us 'uğraşması ve bunları kuvvetle halle kalkışması; orta ve küçük der- letleri büsbütün Milletler Cemiyetin- den soğutup ayırabilirdi. i Meselâ Çin hükümeti; memlekeli- nin en zengin ve mühim yerlerinin Japon kuwnetleri tarafından istilâ ve idare edilmesine karşı âz devlet- | lerden Japonyaya karşı Milletler Ce- miyeti misakının on altıncı maddesi- nin tatbiki için, zecri tedbirler alen- | masını ve askeri harekât yapılmasını taleb eylemişti Bu talebin ütizam edilmesi orta ve küçük smş ei 1 tifak halinde bulunan Almanya, İtal ya ve Japonya ile çarpışmamak için Miletler Cemiyetinden (büsbütün Aayırmağa sevkedebilir. Meçliş açıldıktan sonra, İngiltere | Ze Fransa, Milletler Cemiyetinin kü- güldüğünü ve hafiflediğini kaydet- Mişler ve müttefik üç bilyük devleti iğzab edecek ve kilçük devletleri kuş- kulandıracak söz ve hareketlerden dikkatle içtinab etmişlerdir. Sovyet- ler Birliği, Mületler Cemiyetinin milş- terek emniyet esasına dayandığı deri sürerek tecavilslere karşı koy- maşını “istemiştir. Lâkin Lehistası; devletler arasındaki hayati meselele- rin müşterek emniyet sistemi ile de- Küçük devletlerin hepsi de Milet ler Cemiyetinin bugünkü hal, zama nın icablarına uymadığını ileri süre- rek, tslahını istemişlerdir. Balkan an- laşması devletleri, daha müdebbira- ne davranarak, fikir ve kararlarını Ankarada toplanacak tçtimaa bırak- maşlardır. Çinin talebi yukanda işaret edil- diği veçhile Milletler Cemiyetini da- ğıtmağa vesile olacağından, İngiltere, Fransa ve hattâ Çin davasının en bü- yük müdafi Sovyet Rusyası; Çin murahkasını talebinde israr etmek- ten vazgeçirmeğe çalışmışlardır. Çin, Milletler Cemiyeti büyük meclisinin kararı veçhile devletlerden arzu eden- lerin münferid yardımda bulunmak- ta serbes kalmaları gibi sudan bir tedbinden başka bir fayda temin ede- memiştir. Feyzullah Kazan Su siyasetimiz durmadan : © tatbik ediliyor M. Kemalpaşa çayı ile Abulyont gölünün ıslahı işine başlandı M. Kemalpaşa kasabasının umumi görünüşü ve Bursa valisi fk kazmayı vururken Bursa (Akşam) — Kirmasti (M. Ke- malpaşa) çayı le Abulyont gölünün Aslahı için yapılacak olan su tesisatına ştır, Bursa ovasının ıslahın- dan sonra, büyük su siyasetimizin bir devamı olan bu İş için yarım mil- Yön lira ayrılmış ve tesisat, müteah- m bay Hayri Kayadelene verilmiş- a 4 dan başla Bursa valisi, vilâyet su iş- leri müdürü ve Bursa gazetecileri davetli olarak hazır bulunmuşlardır. Kaza namıng söz söyliyen M. Ke- Mâpaşa Gençler birliği retsi B. Salih Güvenden sonra su işleri müdürü B, Şuayib İnal, yapılacak iş hakkında İzahat vermiş ve bunu valimizin mul- ku takib etmiştir. M. Kemalpaşa çayı ile Abulyani pin civarında başlanan bu iş, bura» İrini su baskınından kurtarmak ve başı boş akan suları, toprak sulama» Erzurumda bir ursız şebekesi yakaland ancak ça çarşının Tebrizkapısı mınta- dâki büyük mağazalara birçok girerek göze çarpmıyacak tara- kumaşlar, manifatura eşyası çal- Ve terzi Farükla Câhitle sâtarak rine devam etmiştir. sında kullanmaktır, Çayın Yazla kıv- rımtı yapan yerleri düzeltilecek ve kıyıları tahkim edilecektir. Derenin kenarlarına seğler yapi- lacaktır. Bu seğlerin uzunluğu on si- fı kilometre olacaktır. Bu ve âlğer sularla beslenen Abul- yond gölünün kenarına da, Uluabad köprüsüne kadar uzanmak Üzere on “İ üç buçuk kilometrelik bir toprak benâ inşa edilecektir, Japon sanayü ilerliyor, fakat memlekette maden hemen yok gibidir Japonya şimdilik muhtaç olduğu madenleri hariçten tedarik ediyor. Fakat bir harp zamanında maden bulamaması ihtimali çoktur. Japonya bu sebeble Çin- de maden havzalarını köntrolü altına almak istiyor. Japon adalarında bu maddeler pek Azdır. Bu miktar gitikçe büyükmek- te olan Japon ağır sanayiinin umu- mi ihtiyacatının ancak cüzi bir kıs- mını temin etmektedir. Japonya sulh zamanınd& hariçte her saman kendi kontrolü altında bulunacak madeni cevherler menabiini temin için para ca büyük fedakârlıklarda bulunnmuş- tu, Bu maksadis Avustralyada ve di- Eer memleketlerde maden işletmek imtiyazlarını almıştı. İngilterenin himayesi altında ve yedi sultanın idaresi gitında bulunan, Malaka yarım adasının bütün demir madenlerinin işletilmesi hakkını Ja» rini her zaman işletmeği düşünmüş- tür. Şu kadar var ki Mançurideki kö- mür ve demir madenleri ne kadar zen- gin olsa da, Japonyanın ağır sanayii. ni beslemeğe kâfi olmadığı sonradan kontrol altında bulundurarak ağır sanayiinin antimon, wolfram ve ka- lay ihtiyaçlarını Çin madenleri vası- tasile temin etmeği düşünmüştür. Japonyanın maden ceyherlerine ne kadar muhtaç olduğu hakkında bir fikir edinmek için, şimdiki ihtiyaca- Hind Felemengi adalarından gelir tilmektedir. Japon fabrikaları bunun yerine Korarla çıkan alunite maddesi ile Mançuride çıkan bazı madenleri kullanmak istemişse de, tecrübe neti- cesi matlüba muvafık çıkmamıştır, Japonya 1933 senesine kadar bü- istihsal 700 ton iken ertesi sene 7500 ve 1936 senesinde 10,000 tonu bul- suştur. Japanyadaki bakır madenleri vak- tile bu memleketin ihtiyacına kâfi geliyordu. Şimdi ise sanayinin ge- nişlemesinden dolayı hariçten itha- Yâtı gitikçe artıyor. 1932 senesinde 300 ton ithal etmişken, ertesi sene 1334 ve 1935 senesinde 65300 ion ithal et- miştir. 1932 senesinde ham bakır ma- den istihlâki 72,100 ton iken 1935 se- nesinde iki misline baliğ olarak 127 bin 500 ton olmuştur. Son harp ihti- yacı hariçten bökır ithalini bir kat daha yükseltmiştir. Kurşun istihsali cihetinden Japon- yanın vaziyeti içok fenadır, 1936 se- nesinde sarfettiği 103,900 ton kurşun- dan ancak 8000 tonu dahilden tedar kurşun ihtiyacını Meksika, "Kanada ve İngilin Hindin- den temin ediyor. Ancak son seneler de Mançuride ve Jeholda kurşun mü- esseseleri kurulmuştur. Japonyanın çinko ihtiyacı senevi 78000 ton tutuyor. Dahilde 20000 tonu temin olunuyor, Hariçten celbettiği başlıca memleketler Kanada, Şimeli Amerika müttehld hükümetleri ve Avustralyadır. Japonya, bütün kalay ihtiyacını har riçten temin ediyor, Kalay aldığı baş- lay getirttiği halda 1936 senesinde bu miktar 3230 tonu bulmuştur. İngiliz Malakasında harice kalay ihracı tah- yada ve Mançuride yüz binlerce kilo mağnezyom imal edilmektedir. 1931 senesinde 3219 kilo iken bir sene son- ra 241,000 ton, 1935 senesinde 350,000 ton ve 1986 senesinde 650,000 ton ol- muştur. Japonya nikel ihtiyacını dehilden temine çalışıyor. Fakat bu kâfi gelme- ediliyor, Hariçten ithal 1933 senesin- de 10,700 şişe'iken 11986 senesinde 29,000 şişeye baliğ olmuştur. Japonyada antimon azdır. İ cının büyük bir kısmını Çinden te min ediyor. Bakır ihtiyacını temin için Şili madencileri ve demir cevheri ih- tiyacı için Malaka sultanları ile bü- yük mukaveleleri vardır. Wolfram ihtiyacının büyük kısmını Çinden ve krom ihtiyacını Amerika- ya sid Uzak Şarktaki Filipin adalak rından tedarik ediyor, 'Hülâsa günden güne genişliyen ve bütün dünya sanayi memleketleri tile rekabet eden Japon madeni imalât sa nayii gerek sulh, gerek harp zamanın- da her türlü ihtiyacını Japonya dev- letinin hüküm ve nüfuzu altında bu- bir âmil bulunmaktadır. — F. Trahom mücadelesi Bu inşaat ve tesisat iki senede bi- | Malatya, Ürfa, Siirt, Mersin tecektir. Bu suretle M. Kemalpaşa, Karacabey ve Manyas ovalarında su baskınlarına karşı, kuvvetli bir em- niyet tertibatı almmış olacaktır. Bend ve kanal inşası, Susığırlık kar zasından itibaren Hanife deresi Üze- rine kağar geniş bir araziyi ihtiva et- mektedir, Sulama Işi için yirmi kilo metrelik bir ana kanal vücude geti. rilmektedir. Bu kanal, en büyük fe yezanları bile karşılıyacak mahiyet te olacaktır, 1 i Faruk, Fevzi, Cahid ve Tahir Bekçi 'Tahirin arkadaşı diğer bek- çi “Fevzinin hayatındaki değişik lik ve birdenbire tesadüfen hırsızlığa vakıf olan ve eşyalarını araştıran tüc- car Boyacızade Muammerin zabıtaya müracaatı polisi harekete getirmiştir, Polis geceli gündüzlü incelemelerle şebekeyi meydana çıkarmıştır. Bekçi- nin basılan evinde ve terzilerin dü kânlarında çalınmış eşyadan bir kısmı meydana çıkmıştır, de mücadele mıntakası içine alındı Mardin (Husus muhabirimiz. den) — Sihhat ve İçtima! Muavenet Bakanlığınca cenüp mıntakasında ihdas olunan İrahomla mücadele teş- kilât genişletilmiştir. Evvelce yal- nız Adana, Gaziantep ve Maraşa in- hisar eden teşkilât bugün merkezi Gazlantep olmak üzere Malatya, Ur- fa, Mardin ve Siirdi de mıntakası da- pislik deryası halinde idi. Bu hal ta. bil olarak trahomu doğurmuş ve hastalığın nisbeti gittikçe artmıştır. > Vaziyetten haberdar olan Bakanlık teşkilâtını buraya da teşmil ve ye- çen sene on yataklı bir hastane ile bir dispanser ihdas eylemiştir. Her iki tesisin gördüğü hizmet takdire şayandır. Vatandaşlar kör olma teh- kesinden korunmuş ve kurtulmuş- tur. Hızmı muhafaza eyliyeceğinde şüphe olmıyan bu çalışmalar ira homu behemehal kökünden yenecek, Mardini ve Mardirliyi bu zehirden kurtaracaktır. Bir bahçıvan kalb sektesinden Darphanede bahçıvan 56 yaşların- da Halil oğlu İbrahim dün sabah saab 8 de bahçede çalışırken birdenbire öl müştür. Yapılan muayenede bahçi- vanın kalb sektesinden öldüğü anlar | muş. , Erzurumda imar için bir banka kurulacak Şehirde büyük spor faaliyeti vardır. Fakat hayat pahalılığından şikâyet ediliyor Erzurum (Akşam) — Doğunun en büyük merkezi ve şehri olan Erzurum- 'da beher aksiyonu 40 Ilra olmak Üzere şimdilik 250 bin lira sermayeli bir ban- ka kurulmasına teşebbüs edilmiştir. Genç ve değerli vali B. İşcan bu mevzu üzerine sürekli mesal sarletmektedir. Banka şehrin bayındırlık işlerinde bil- hassa büyük elektrik ve su işlerinde mühim vazifeler alacaktır. Bankanın esasatı için göçüşülmek üzere bugün- lerde büyük bir toplantı yapılacakır. de bu kredi müessesenin muvaffak ola cağı muhakkaktır. Toprak ve hayvan mâhsulleri satı- şını idare etmek ve çifçinin kredi işle- Tile uğraşmak Üzere bu yil merkezde ve kazalarda bir çok #iral kredi ve satış kooperatifleri kurulmük için hazıflik- lar yapılmaktadır. Hayat pahalılığı Erzurumda hayat pahalılığı devam etmektedir. Karaman etinin kilosu otuz kuruşa kadar yükseltilmiş ve ye- niden tevsi edilerek saate bağlanan be- leğiye elekiriğinin kilovatı 30 kuru- şa çikarılmıştır. Mahrukat da çok bahalıdır, Ev Kiraları ise nisbet kabul etmez derecede yüksektir. Zaruri ih- tiyaçların pahalılaşması işine böleği, yemizin alâkasını dilerir. yaçların pahalılaşması işine belediye- mizin alâkasını dileriz. Spor faaliyeti Bugünlerde Avcıların, kayakçıların ve Voleyboleuların, Koşucuların Ça lışmaları çök canlıdır. Kar koşuları, #t- letizm müsabakaları Avcıların sürek © avları devam ediyor. Arikaradan gelen kayakçı öğretmen İlyasın verdiği na- zari ve ameli kayak derslerine ve her yapılıyor, çok olan bu spor şubesinde faaliyet çok canlandırılmıştır, Başta vali Haşim İşcan olduğu halde spor bölgesinin — ilgi gençliği çok sevindir. ” Yiiyet umumi meclisi Viâyet umumi meclisi 1 şubatta toplanacaktır, 938 mall yılı bütçeleri U- gili dairelerce hazırlanmış ve daimi encümence tetkik edilmiştir. Yeni yil bütçesinde zirai kalkınma ve yol hasta» ne işleri için fazla tâhsisit konmuş-