30 Kasım 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

mal Yeni kuracağın ailenin elinde bir kaç para ihtiyat akçesi bulun- sun, Sem —xe 687 — Fiati her yerde 5 kuruş SALI 30 Teşrinisani 1937 Telefon: 24240 (İdare) 24249 (Tahrir) 24248 (Müdür) — 20113 (Klişe) Hatayda Hatay itilâfı tatbik edilmezse serbesçe hareket edeceğiz Türkiye - Fransa elbirliğinin ilk şartı Fransanın Hataydan çıkacağı nı kendi memurlarına bildirmesidir Antakyada istiklâl bayramının tesidi yasak edildi. Türkler süngü darbelerile dağıtıldı,15 türk yaralandı İngiltere müstemleke- lerini, Fransa müttefiklerini feda edecek mi? Fransız Başvekili ile Hariciye nazırı Londrada İngiliz hükümeti ile konu- Şuyorlar. Dün başlıyan müzakere bu Akşama kadar sürecek. Bir İngiliz ga- zetesi, bu müzakereyi, dünya harbi- hi kapayan sulh konferansından Son- Ta en mühim siyasi hâdise diye tarif ediyor. Hakikaten doğru. Umumi harpten sonra Fransa ve İngiltere, arzularını zorla Almânyaya kabul ettirmişlerdi, Şimdi İngiltere ile Fransa, tam tersine, Almanyanın is- teklerini yerine getirmek çarelerini ari- yorlar , Almanya, Versay sulhünden sonra, Uzun yıllar, «Diktetıdan şikâyet etti. Yransız politikası vaziyeti o hale sok- tu ki artık yeni sulh şartlarını Al manya «dikte. ediyor. Almanya müstemleke istiyor, Al manya Avusturyanın mukadderatına hâkim olmak istiyor. Almanya Çekos- lovakyadaki Alman: ekalliyeti için is- tiklâl istiyor. Milletler Cemiyetinin, di- lediği tarzda, ıslahını istiyor. Sovyet Rusyaya karşı serbes kalmak istiyor. İstiyor, istiyor... Neye mukabil? İngiltere bütün bun- lara razi olursa, karşılık, Hitler ne ve- Tecek? Biraz usluluk ve güler yüz! Almanyanın istediği, şu veya bu hu- susi meselenin halledilmesi değil, Ay- Tupada Fransız politikasının kurduğu Siyasi nizamı bozmaktır. Versay mua- hedesinde Almanyaya dokunan ne varsa, hepsini yırtıp atan Hitler, son dâvasıni Avrupa politikasile birleştir- di. İngiliz efkârının müstemleke me- selesindeki hassasiyetini bildiği için bu işin beş, altı sene sonraya bırakıl- masına Tazı oluyor, Orta Avrupada başıboş bırakılmak şartile, Fransa bu türlü anlaşmalara yana- şabilir mi? Fransa, Londrada iki vaziyet karşı- sındadır: Avrupada birkaç sene daha harb çıkmamasını isteyen İngilterenin Almânyayi hoşmud etmesi için politi- kasından fedakârlık etmek. Fransa için buna imkân yoktur, çünkü Alman hırsının göz diktiği Sovyet Rusya ve Çekoslovakya, öz müttefikleridir. Avus- turyanın Almanyaya iltihakı ise Fran- sanın korktuğu en büyük tehlikedir. O-halde; şu aralık harbe engel ol- mayı yürekten dileyen İngiltere, “ya müstemlekeleri geri vererek Alman- yayı, muvakkaten hoşnud etmeye ra- zi olacak, yahut Fransız politikasın- dan ayrı yürümek mecburiyetinde ka- lacaktır. Londra konuşmaları bunun için, cid- den mühimdir. Avrupanın nereye tiği daha açık olarak görülecektir. İngiltere müstemlekelerini - Ffarisa müttefiklerini feda edemiyeceklerine göre bir anlaşmaya ihtimal vermiek güçtür. Necmeddin Sadak Ankara 30 (Telefonla) — Ulus refikimiz «Hatay ve Fransa» serfevhalı gündelikte diyor ki: «Biz Fransa ile elbirliği ederek Cenevre taahhiüdlerini yerine getirmek istiyoruz. Bu elbirliği mümkün olmak için ilk şart, Fransanın Hataydan çıka- cağının Suriye ve Hataydaki Fransız memurlarına bidirilmesidir ve memurla- rın tereddüdü olmamak gerektir. Fransa - Türkiye elbirliği imerhale merhale Hatayı istiklâline erdirecek ve ondan sonra her iki devlet bu istiklâlin zamini olacaklardır. Söz ve fiilde bu sarahat olmazsa yalnız bastettiğimiz elbirliği imkânı ortadan kalkmış olmaz, Hatay davasının şekli ve şümulü değişmiş olur. Cenevre taahhüdlerinin Hatay Türklüğünü kendi yur- dunda hür ve hâkim kılmak demek olan ruh ve mânasının yerine getirilmediğini gören Türkiye, vazife ve mesuliyet- lerinin gerektirdiği yeni bir hareket seçmek serbestliğini elde eder. Buna sebep olmak ne Fransaya, ne Suriyeye, ne de sulhe hizmet etmektir.» Fransız memurlarının çıkardığı kanlı hadiseler Ankara 29 (Telefonla) — Hataydan | Mahalli zabıta halkın bayram yapma- gelen hâberlerde bugün burada dik- | sına mâni olmuştur. Muhtelif yerler- kate şayan bazı işler cereyan ettiği | de kurulan taklar yıkılmıştır. Bu su- anlaşılmaktadır. Hatay rejimini biz- | retle Fransız memurlarının Hatayda zat ilân edeceği haber verilen Fransa- | takib ettikleri maskeli politikanın nın Suriye fevkalâde komiseri Kont | esası açığa vurulmuş oluyor. Hükü- dö Martel Antakyaya gitmemiştir. (Devam: 11 inci sahifede) Hatay bayramı yurdun her tarafında kutlandı Şehrimizde toplantılar yapıldı Cumhuriyet âbidesine çelenk kondu Hataylılar bayramlaşmak üzere saat 11 de Eminönündeki cemiyet merke- zinde toplandılar, Göğüslerine Hatay bayrağı rozetini taşıyan genç Hatay- lıların haklı sevinç ve heyecanları (Devamı 11 inci sahifede) Dikkatle r Muvazaalı borçlar ve piyasanın alacağı Piyasadan sık sık şu nevi şikâyetler duyulmaktadır: — Kredi açmasam ticaret olmuyor. Kredi açsam param battyor. Dava edi- yor, fakat yine bir şey alamıyorum. Çünkü maaşlardan borç mukabilinde ancuk yüzde yirmi beş kesilir. Bazı in- safsızlar borçlarını ödememek için, muvazâaya başvurmuşlardır. Mal sa- hibini, tüccarı, esnafı asıl batıran da budur. Zira, afalanca yerde maaşlın diye tahkik ettiğimiz müşteri şayet hakkımızı vermemeğe niyet ettiyse, muvazaa usulü yüzünden işimiz Alla ha kalıyor! Birçok bankalar ve ticarethaneler gibi devlete aid milesseseler de me- Defter imza ediliyor Hatayın anayasası dün (29 İkinci- teşrin 1937) meriyete girdi. Bu mü- nasebetle Hatayda olduğu gibi İstan- bulda da bayram yapıldı, Hataylılar bu büyük günlerini coşkun sevinçle kutladılar. Hatay erginlik cemiyetinin daveti üzerine şehrimizde - bulunan “bütün murlarının piyasaya şu miktar ma- aş nisbetinden fazla borçlanmamasını şart koyarsa ve muvazaa meydana çıktığı takdirde bunu yapana pek bü- yük mesuliyet tereltüb edecek şekil. de bir kanuni değişiklik meydana ge» lirse piyasanın büyük bir a istiklâl bayramı menedildi İngiliz - Fransız konuşmasında tam mutabakat hasıl oluyor Fransız gazeteleri orta Avrupa vaziyetinin değişmesine razı olunamıyacağını yazıyorlar ra 20 — Fransız ve İngiliz iklimi arasında bugün konuşma» lara başlanmıştır. Fransız Başvekili B. Châulemps Hariciye Nazırı B. De- bos, yanlarında Londra sefiri Corbin Fransız hariciye nezareti umumi kâ- tibi B. Leger, siyasi işler müdürü Massigli bulundukları halde saat on birde Hariciye Nezaretine gelmişler- dir. İngiliz Başvekili, Hariciye Nazırı B. Eden ve Lord Halifax misafirleri kabinenin içtima salonunda kabul et mişlerdir. Derhal konuşmalara baş- lanmıştır. Konuşmada İngiltere na- muna bü Üç nazırdan başka Hariciye müsteşarı van Sittart da bulunmuş- tur, Konuşma iki saat kadar sürmüş- tür. Bundan sonra - İngiliz Başvekili B. Chamberlsin bir öğle ziyafeti ver- miştir, Ziyafette Fransiz Başveklli, Hariciye Nazırı, Hariciye umumi kâ- tibi, siyasi işler müdürü ve Fransız sefiri, İngiliz Başveklli, Hariciye Na- sırı, Lord Halifax, nazırlardan Lord Halisham, Maliye Nazırı Sir John Yukarda Fransız Başvekili Chaulempa, Simon Harbiye Nazırı ve Hariciye Başvekili Chamberlain, aşağıda müsteşarı van Siltart bulunmuşlar, Fransız Hariciye Nazırı Delbos, İngilik (Devamş 13 üncü sahifede) Hariciye Nazırı Eden Anayasadan altı madde değiştirildi Devlet dairelerinin vekâletlere tefriki ve siyasi müsteşarlıkların vazifeleri hakkındaki kanında da tadilât yapıldı — mma elenir Ankara 29 (Telefonla) — Büyük | Vekâletlere taksimi ve siyasi müste- şarlıkların vazifeleri hakkındaki ka- Millet Meclisinin bugünkü toplantı- sında Teşkilâtı esasiye kanununun ba» | nun lâyıhası müzakere edilmiştir. Her zı maddelerinin tadiline dair olan ka- | iki Jâyıha da ayhen kabul edilmiişir, (Devamt 13 üncü sahifede) nun lâyıhası ile Devlet dairelerinin | — Çok talihli kadın!... Dün aldığı ipek çorap hâlâ Düzeltme — Dünkü karikatür yazısının 18 inci salırındaki «hasis; kelimesi «hağia» rak dizilmiştir. Özür diler ve düzeltiriz.