26 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
|s Sep Nk EeREEFEE Ş FER. yi ör. | | m İV mam amam a İİ Kamara NV 3 A ii, 28 Kânumusani 1937 > SİYASİ #CMAL 7 mm m Orta Asyada iktisadi Ortaasya ile şimdiye kadar . büyük | i lerden yalnız İngiltere ile Sovyet | Rusya alâkadar vulunuyordu. Gerek | siyasi, gerek iktisadi ve hattd askert ci- | Retlen bu iki cihan devleti yarım asır- | dün fazla bir zamandanbert Ortaasyada! Diribirinin en şiddetli rakibi idi, Son za | manlarda Japonya'da Ortaasya ile s- | /# alâkadar olmuştur. Fakat Japonya- pe Glâkası sırf askeridir, İngiltere ile Japonya arasında on beş sene devam ,edeh ittifakın bir maddesi mucibince anın ve hattâ Afganistan ve İra- ç pöh hududlarını Rusyaya karşı müda- Manda Taponya bütün ordusu ile yar- (dem etmeği teahhüld etmiş bulundur bu hükümet erkânı harb 20- göndererek Ortaasyanın ahva- Bini tedikik. ettirmişti, ? Biittifak bittikten sonra ve bahu- #4 Japonlar Mogolistandan Asyanın z sarkmağa başladıklarından beri Japonya kendi başına Ortaasyanın dileri e alâkadar olmuştur. Kâbile bir Amerikanın faaliyeti Japon sefirinin gönderilmesi ve Tokyo- ya bir Afgan sefirinin gönderilmiş ol- ması bu alâkanın bir delilidir. Şimdi de Amerika iktisadi cihetten Ortaasyada hem İngiltereye hemde Sovyet Rusyaya karşı kuvvetli bir ra- kip kesildi. Şimali İranda Horasan ve Mazendaran eyaletlerindeki petrol ma» denleri imtiyazın: Amerikalılar aldılar. Bakil ve Türkistan petrol havzaları- nın temadisi ola bu yerlerde Amerika- hilar gayet zengin petrolları ellörine ge- çirmiş oluyorlar. Bu yüzden İran hazi- nesine senevi 600,000 İngiliz Hrasına kadar safi varidat girecektir, Amerika- Ular şimal İran petrollarını boru hat- tile Basra körfezine Çabar limanına akıtacaklardır. Ayni zamanda Amerika lılar Afganistanın beş eyaletindeki pet- rol madenlerinin tmtiyazını da almış- lardır. Afganistandan Basra körfezine kadar da bir boru hattı yapılacaktır. Hülâsa Ortaasyanın en zengin tab servetleri Amerikanın eline girmekte- dir. İNGİLİZ. ORDUSUNUN YENİ RADYOLARI Er silâhlanır. ken #on birkaç #06 zarfında İngiltere © çeri silâhsız- emeli pe. koşm 3 zayıf MU anlayınca, sin Acele Bine he iller, Orduda hafif silâhların #eyden daha civerişli olduğunu ii itibare aldıklarından ve muh- kıtalar arasında muhabere te Yari nin çok mühim olduğunu bildik. in her kıtaya bir radyocu: te bi etmişlerdir. Resmini gördüğünüz eedyocu radyoyu bisiklet ile ta- | — : Radyonun. muhabere me| 56 kilometreyi geçmemektedir. | Yokbur bundan fazlasına da lüzum » İngiliz ordusunda artık tele- silâhlanmak “ HANGİ KİTAPLARI ALIRSINIZ? Skandinavya güzetelerinden biri bir anket açtı ve karilerine sordu: Hangi tesirler altında kalıp kitap alırsınız? Cevapların yüzde otuzu şu: Edebi tenkitlerin tesiri altında kalarak. Yüzde otuzu da şu: Kitabın ismins kapılarak, Geri kalan yüzde kırk cevapları da sırasile yazıyoruz: Dostların tavsiye- si - ilânlar - propaganda - müellifin 4s- mi - kitapçıların reklâmı - kitabın cildi, görünüşü, KAYAK Gerek Ankarada, gerek Uludağda, kış sporları bu sene çok rağbette... Kayakçılık memlekette taammüm e- yor. Esasen kayak, orta Asyadan baş- hyan eski Türk akınlarile beraber Avrupaya gelmiştir , İlk defa kayak kullananlar eski Türklerdir, Kayak, ancak 19 uncu asırda Nor- veçte spor âleti oldu. Ondan sonra kışın kayakla kaymağı spor olarak bütün Avrupa kabul etli ve benim- — Yerine radyo kullanılacaktır. Galata yolcu salonu Ve meydan hakkındaki proje hazırlandı belediye fen heyetine gönderildi r iman idarsi umum müdürlüğü bardan Galatadaki Çinili Rıhtım e İle “deniz ticaret müdürlüğü bi- b Arasında geniş * bir meydan yap- mlâcaktı. Liman heyeti fenniyesi iin glan projesini hazırlamış ve İbeleai lediyeye göndermiştir. Proje Ye heyeti fenniyesi tarafından SİKİK ve tasvip olunacaktır Müstakbel Galata yneydanının Or- Mn Merkez Rıhtım hanından de- tatil müdürlüğü #eklinde büyükçe bir park ya- iy çar, Parkın kenarına ve de- Tu doğru fıskiyeli bir de ha- Bi ai düşünülyor. Ayrıca atürkün büyük bir hey- en de bulunacaktır. Ki i ee Yekületçe - tasvip: edildikten tim Lı başlanacak ve Merkez Rıh- ta ile- deniz ticaret müdürlü- | arasındaki kahvehane ve diğer yıktırılacaktır. Ayni amanda Merkez Rıhtım hanının deniz Mtindaki cephesinden Çinili hana May yol, iki tarafa demir bilg ıklar çekilmek suretile kapa denen bu geniş ve uzun yol ile Calai, adar olan saha müstakbel ki. YOİCU salonunun rıhtımını teş- edecektir. Selale meydanı projesinde salo- nun da mevkli gösterilmiştir. Evvel- ce de yazdığımız gibi müstakbel sa- lon Merkez Rıhtım hanı ile Çinli han arasına yapılacağı cihetle bura- daki binalar kâmilen yıktırılacakifr. İnşaata evvelâ yolcu salonufldan baş- lanması kararlaştırılmıştır. Altı şubatta, hazırlanan maketler- den biri jüri heyeti tarafından seçii- dikten sonra hemen işe başlanacak- tır. Salona 300,000 lira sarfoluna- cak ve bina sekiz ayda ikmal edile- cektir. Polis, gümrük muayene daireleri ve gazino salon dahilindeki modern in- saatın en ehemmiyetlileridir. Beşin- ci şube müdürlüğü yeni salon binası- na nakledilecektir. Salonun ortasın- da Ataürkün ayakta ve büyük bir heykeli bulunacaktır. Salonda ter- cümanlar için de bir daire ayrılması düşünülüyor. Salonun inşasına başlandıktan bir müddet sonra meydanın da yapıl- masına başlanacaktır. İstanbul lima- nının inşaat projesini yapacak olan İngiliz müessesesi mühendisleri dün gelmemişlerdir. Mühendislerin hafta içinde gemeleri bekleniyor. Şehrimizde bulunan ve bu müesse- se İle alâkalı bir mühendis liman umum müdürlüğü ile temaslar ya- parak bazı işler hakkında izahat al mış ve Tondraya gitmiştir. AKŞAM Sahte vekâlet- name davası Mahkeme düf bâzı şahitler dinledi Senai adında bir adam nama sahte vekâletname tanzim ederek bir gâyri menkulü ipotek etmek suçun- dan maznun Şerif ve Zekinin muha- kemelerine dün ağır ceza mahkeme- sinde devam edilmiştir. Dünkü muhakemede fpotek edilen gayri menkulün sahibi Fatma Lebriz adındaki kadın şahid olârak dinlen miştir. Fatma Lebriz ifddesinde de- miştir ki; z — Şerif torunum, Seral üvey oğ- Tum, Zeki de kardeşimin çocuğudur. Ben bankada bulunan 850 altın ye 600 lira evrakı nakdiyemle men- kul ve gayri menkul diğer mallarımı ölünceye kadar bana bakmak şarti- le Senalye terk etmiştim. Fakat Se- nal son zamanlarda bana bakmadı. Bu vaziyet karşısında mallarımın bir kısmını ipotek ederek biraz para al- mak istedim. Bunun için Senainin de muvafakati lâzımdı. Zeki Anka- raya gitti, fakat Senai bu teklife ra- 7 olmamış. Sonra ben de gittim, ora- da kendisi bana görünmedi. İstanbu- la geldiğimde Zeki ile avukatı beni bankaya götürdüler, benden mührü- mü aldılar, fakat ne muamele yap- tıklarını bilmiyorum. Diğer şahitd İhsan da: — Zeki sık sık benim dükkânım- dan alışveriş ederdi. Kendisini tanır- dım, fakat ismini bilmezdim. Bir gün gene bana geldi ve bir vekâletname tanzim edeceğiz, notere gel de şahid ol, dedi. Gittik. Orada kendisini Ab- dülhakim Senai ismile tanıtarak ve- kâletnameyi yaptılar. Ben de imza- Jadım. Ben sonradan bunun ismi Ze- ki olduğunu öğrendim. Halbuki ora- da kendisini Senal göstererek onun yerine vekâletname vermiş ve Şerifi de vekil yapmış. Bunu ben o zaman bimiyordum.. Demiştir. Mahkeme diğer şahidie- rin çağırılması için muhakemeyi baş- ka güne bırakrmıştır. Mersinde ihracat artıyor Liman tahmil ve tahliye! işleri daha iyi şekle konacak Mezunen şehrimizde bulunan Mer- sin valisi B. Rükneddin, dün vilâye- te gelmiş ve vali muavini B. Hudaiyi ziyaret etmiştir. Mersin valisi, dün gazetecilere vi- lâyete ait işler hakkında şu izahatı vermiştir: — Bu sene Mersinin ihracatı eski senelere nazaran daha fazladır. Bu münasebetle tahmil ve tahliye servis- lerinin daha iyi bir şekle konması için iktisat vekâletile “temas ettik. Bilhassa depo işlerinin tanzimine ka- rar verildi. Bütün işlerde olduğu gi- bi idarei hususiyeye ait mesaimizi de bir program dahilinde ve sistematik bir şekilde tatbik ediyoruz. Yollar, mektepler ve sıhhi işler hakkında beş senelik program tatbik ediliyor. Geçen sene başlanan yeni hastane ie yeni ilk mektep ilkbaharda bite- cektir. Mersinin iyi su meselesi halledil miştir. 280 bin lira sarfetmek sure tile başlanan su tesisatı baharda bi- tecektir. Gelecek sene bir Halkevi yapaca- gımızdan şimdiden projesini» hazırlı- yoruz. Halkevi, Mersinin Cumhuri- yet o meydanında - yapılacaktır. Bu semt, şehrin en güzel bir yeri olacak- tır, Bu kısmın imar ve tanzimi için profesör Yansenden - bir plân aldık, hemen tatbikine geçeceğiz. Mersinin zirai vaziyetine gelince! Mersin ve İçel, pamuk, narenciye, bilhassa limon, zeytin mıntakası ol- duğu için burada ziraat işleri çok mühimdir. Husus! idarenin yardımi. le bilhassa pamuk için mibzer ala- cağız. Ve bu sene pamuk işine büyük ehemiyet veriyoruz.» Sahife 5 Sovyet Rusyadaki suikast muhakemesi Radek ve: diğer suçlular mühim itiraflarda bulundular. Sovyet Rusyanın taksimini görüşmüşler Deyli Telgraf gazetes : “İhtilal “sahasındaki faaliyetlerile kendilerini tanıtmış olan bu adam- ların itirafları inanılamaz bir şeydir , diyor Moskova 25 (A.A.) — Radek âli mah- keiede dört saat süren dünkü isticvap ” sırasında Rusyanın taksimi için ya bancı diplomatlarla yaptığı müzakere- leri anlatmıştır. Almanyada Hitler iktidar mevkiine geldikten sonra harbin ve Sovyetlerin mağlübiyetinin önüne geçilmez bir key- | #iyet olduğuna kanaat getirdiğini söyle miştir.Bunun içindir ki, Radek Alman- yaya Ukranyanın ve Japonyaya da Amur mıntakasının terkini ve harpte Alman erkânı harbiyesile teşriki mesa» ide bulunmayı istihdaf eden bir siya- set takip ettiğini beyan etmiştir. Bu suretle Radek grupu Sovyetlerin zayıf düşeceğini ve yeni bir ihtilâlin ya- pılmasına imkân hasıl olacağını ümid Moskova 25 — Radek dün mühim iti- raflarda bulunmuştur. Kirov'un kat- dinden sonra Radek Bokarin ile görüş- müştür, İkisi de katlin beklenilen ne- tlceleri vermediğini kabul etmişlerdir. Radek 1934 senesinde Troçkinin direk- tiflerini kabul etmiştir.Çünkü harp ha- Ünde Sovyetlerin hezimete uğrıyacağı kanaatinde idi. 1935 de vaziyet değiş- miştir. Sovyet Rusya harbe hazır var #iyette idi. Radek demiştir ki: «O zaman Troçki plânının hayal mahsulü olduğunu, iktidar mevklini ele geçirmek için değil, ve bizi iktidar mevkline gelmemizden evvel perişan edecek olan ecnebi kapitalizminin he- gemonyasını temin için mücadele et- mekte olduğumuzu anladık.» SOKOLNİKOF NE DİYOR? Moskova 25 — Sokolnikof bir Troç- | ki - Zinoviyef merkezinin mevcudiyeti- ni 1932 de Kamenenden öğrendiğini; 1934 de Kirofâ karşı sulkasd yapılaca” ğını haber aldığını söylemiştir. Sokol- nikof yabancı devlet mümessillerile de görüştüğünü söylemiştir. PİATAKOF NE DİYOR? Moskova 25 — Dünkü celsede Pia- takof Troçki teşkilâtı tarafından Uk- ranyada, Sibiryada ve'Oralda yapılan tahribatı anlatmıştır. Troçki yapılan tahribatın kâfi olmadığını söyliyerek memnuniyetsizlik göstermiştir. Troçki, taşizmile irtibatın muhafazası lâzım gel- diğini, iktidar mevkiine geçmek için fa- şizmin yardımına ihtiyaç olduğunu söylemiştir. Piatakof, Troçkinin Alman nazırlarından Rudolf Hesse ile yaptığı mülâkatı anlatmıştır. Radek, harici siyaset hakkında Troç- kiden direktif veren üç mektup aldığı- nı söylemşitir. Bu mektuplar okunmuş- tur. : i MUAVİNİNİN İFADESİ Moskova 25 (A.A.) — Reuter ajan- sından: Piatakoffun müavinlerinden mühendis Loginoff bugün, Sovyet kim- e dile Ukranyada bir takim tethiş-mer kezi tesis etmiş olduğunüu söylemiştir. BİR SUÇLUNUN SÖZLERİ Moskova 25 (A.A:) - Reutörden: Mahkeme reisi Vyshinsky mazmunlars dan Bugolavskye sörmuştur: #Cürüm- lerinizi niçin evvelâ inkâr sonra ikrar ettiniz? Sizi tazyik eden veya hükkıhığ- da daha mülâyim davranilacağını vade den oldu mu?» Maznun şu cevabı verdi: «Gizli"te- şekkülün bütün manasını ve Piataköy ile Radekin memüeketlerini satmak iş tediklerini tevkif edileceğim sırada an- ladım» € DEYLİ TELEGRAFIN BİR MAKALESİ Londra 25 (A-A.) — Deyli Telgraf ge zetesi Moskovadaki muhakemeyi tetkik ederken bunu son yapılan Almanya - Japonya komünist aleyhtarı paktının bir mukabelesi olmak üzere telâkki e- derek diyor ki: «Bu 17 eski Bolşevik kendi itirarla- rına itimat edilmesini bütün dünyadan talep ediyorlar. Bu !tirâflara göre, on- lar Stalin yoldaştan intikam almak ve iktidar mevklini ele geçirmek için Uk: ranyayı Almanyaya ve Viladivostoku şamil olmak üzere Siberyanın bütün şarkını Japonyaya terketmek istemiş- lerdir.» Deyli Telegraf gazetesi bu suretle Rusyayı âdeta bir nasyonal sosyalist müstemlekesi haline getirmeğe teşeb- büs ettiklerini herkese inandırmak is- tiyen bu maznunlardan 9 tanesinin Yahudi olmasını şayanı hayret bulmak- tadır. Bu gazete diyor ki; lemez, Fakat ihtilâl sahasındak faali- yetleri ile kendilerini tanıtmış olan bu adamların bü itirafları da inanılmaz bir şeydir; Kayseride vali Adli Baymanın relsliği altinda Halkevi köycülük ve spora yardım komiteleri tarafından Reşadiye köyüne yaya bir gezinti yapılmıştır. Kadınların da iştirak ettiği bu gezinti karlı bir havada yapılmış ve muvaffan kıyetli olmuştur. Resmimizde vali İle gezintiye iştirak edenler görünüyorlar, De RE A
