9 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

— SİYASI icmar, Pedagoji 5 Uzak şarkta vaziyet karışık < Çin Düşvekili ve başkumandanı ma- | Pejal Şang-Kay-Şek'i esir eden ve son- | Fidan kendisine diğer kumandanların | Yardım eylemediklerini görünce esiri- Mi biraktıktan başka kendisile Nankine m ve burada askeri bir mahkeme | Yâlından on sene hapse mahküm edil-| ten sonra tekrar afledilen eski Man- | ye diktatörü mareşal Çang-Hsue- WARO'm sebep olduğu hâdise resmen Pe zahirde kapanmıştır. * Fakat hakiaktte bu hâdisenin çıkar- dalga. tekrar bütün Çini dalgalan- | Hnekte ve iztrap içinde bulundur- tadır. Çinin vahdeti ve teceddüdü te #anayileşmesi için büyük eserler vü- | $ude getiren başkumandanın bütün | İaf/akijetleri tehlikeye düşmüş bu- | şötiyor. Kendisinin esir dişmesi ile İitkimetin şeref ve otoritesi, gayri Merhun unsurların nazarında eski | vvet ve nüfuzunu ikeybetmiğlir. Her İerofta etoitmdan entrika ve Jesadlâr #laimıştir. Eski Mançuriye diklatörü- | Rün Japonların tazyiki ile çıktığı mem- “Ekellen beraberinde getirdiği Mançu küzvetleri yâ Mançüriye iade edümele- Yini yahud. Mançuriyeye karsı harpte #ullinitmalarının istemektedirler. | e Apa İskambil kâğıdlarının Kirlendikleri Yaman atılmayıp temizlenmesi için bir “kaç kimyager su ve sabunla yıkanır iş» Kambil kâğıdları icad ettiler, — Bü kâğıdlar, suni ipeğe benzeyen bir! Mâdideden yapılıyor. Ancak yıkandığı Zaman yayılıp silinmiyecek, mürekkep bulmak için çok zahmet çekildi. Şimdi artık kirlenince yikanıp t6- izlenen iskambil kâğıdları piyasaya Sikartdı. KRAL KAZANDI İngitterede krallar bütün İngilizler Bibi at yarışlarına pek meraklıdırlar. | Altıncı Jorjun da birçok yans atları | Yakdır. Geçen gün-altırcı Jorjun Mar- | Koni ismindeki atı'bir yarışta ikinci | Belmiş ve 10 İngiliz lirasi mükâfat ka- Yanmıştır. Fakat sahibinin eline ancak 0$ İngiliz geçmiştir. Çünkü bir kere | İki İngiliz yarışa iştirak parasıdır. 3 giliz de cokeye verilir. Geri beş İn- giliz kalır. Bu beş İngilizi de krala ver- Âller â EVLENME MAKİNESİ 5 Amerikada bir makine icad edildi. Bu Mâkinenin deliğine bir dolar atıyor- Muz, ayna gibi bir yerde derhal sarı- #ir, esmer, buğday, renk renk Kkızla- | Yin resimleri görünüyor. Hangisini be- #nirseniz o görününce: Dur! düğme- Sine basıyorsunuz. Resim başka bir de-| z İten elinize geliyor, arkasında ismi, ia Kaç yaşında olduğu ve saire ya- | | | İ i | Namzedler bu makinede resimlerini N hir ettirmek için senede beş dolar #*riyorlar, e S HOLLANDA TAHTI © | Hollanda “kraliçesinin -kızı- prenses | “tana evlendi. i 5 Eğer bu hatun bir gün Hollanda a oturacak olursa, Hollandanın | ncü kraliçesi olacak. | ailesi en uzun hüküm süren z Ailesidir. z © yü 'tnses Jullananın büyük babası ek) sene hükümdarlık etti. Annesi Yedi senedir hükümdarlık ediyor. Mi. ki ş İ Amerikada mevcud telefonların sayı Halbuki şim (Sensijde komünistlere karşi en ziyade wövetleri çete harbi yapı- | Bunların memnuniyetsizliği cephesindeki harekâtı zâafa uğratmışlır. Az kı Mançular ko- münisllerle bizleşeceklerdi. | Çindeki bu istikrarsızlık Japonya hü kümetini daha müteyakkız davranma» ga sevketmiştir. Japonya Hariciye nazı) rının ahiren yaptığı beyanalta Japon- yanın Almanya ile anlaşması sırf bü- tün. Asyayı komünist hâkimiyetinden kurlarmak maksadını: takip eylediğini ehemmiyelle tasrih etmiş olması bü» nun münhasıran Sovyetlere karşı bir ittifak olduğunu teyid eder. Bu münasebetle Japonya Hariciye nazını Almanya ile mevcud anlaşmanın herhangi suretle İgtiterenin ve Ameri- kanın aleyhine olmadığını teyid etmiş» tir. Japoya Almanya ile birlikte Sov- | yetlere karşı serbes kalmak için Büyük! Okyanus üzerinde Akdeniz hakkında İngiltere ile İtalya arasında aktedilen | efendiler anlaşması gibi bir anlaşma teklifine hazirlanmaşı da bunu isbat | ediyor. Hüldsa Avrupa gibi şarki Asya- nında işleri çok karışmıştır. ant san sin KRAL SESİ 8 inci Edvardın millete veda eden | nutkunu plâğa aldılar. Bu plâklar Amerikada binlerce satıld. Yalnız Brodvayde bir dükkân bir günde 1,800 plâk satmış. 5 inci Jorjun radyoda söylediği beş nutuk ta plâğa alınmışlı. 1910 da ölen 7 inci Edvard zamanın: da radyo yoktu. Onun birkaç plâğı Britiş Müzeomda duruyor. 1901 de ölen kraliçe Viktoryanın, Habeşistan imparatoru Meneliğin Lon» drayı ziyareti esnasında söylediği söz- lerfonoğrafa alindı ve bir Silindi- de itina ile paket yapılıp Necaşinin sa- rayına götürüldü. Bu fonograf silindiri ne oldu malüm değil amma, aslı Londrada Edison Bele Compang'da duruyormuş. OTOMOBİL TELEFON İngiltere imparatorluğu ekonomi ko-! mitesi bir istatistik çıkardı. Bu istatis- tiğe göre: Yeryüzünde 57,000,000 otorwobil var. dır. Bunların 26,000,000 Amerikada» dır. Bu sayıdan 9,000,000 i çıkarsanız sını bulursunuz, otomobil telefondan 9 yüz bin tane fazladır. Amerikada her beş kişiye bir otomo: bil, İngilterede her yirmi beş Kişiye bir otomobil düşer. Kilometre başına en fazla olomobil isabet eden memleket İngilteredir. ŞAİRLER SEVİNSİN Yeryüzünün en zengin ihtiyarı ok makia öğünen ancak John Rokfeller- dir. Bu milyarder ihtiyar, röniomelro) gibi “tam Ayar hir ömür sürüyor. En büğük zevki ve geçmediği bir huyu da İ şudur: Akşam saaf 5 de imıhakkak bir) şiir okur. Eğer uzun ÖMüNü olmasının bir hik- meti de. bü İse Şalrler sevinsin, eserle. rine sütüm temin etmiş olurlar. UĞUR YU? Meşhur Fransız tiyatro -muharriri Berniştayn yakında; bir eserini daha Pariste oynatacak. Bu. eserin ismi «Voyage» seyahal'dır. Üstadın bu eserinin ismi de 6 harf- lıdır. Çoklan beri Berniştayn. eserleri- ne 6 harfli bir isim buluyor. Meselâ Israel, bizde tercümesi dahi oynanmış alan Şamson ve bu sene Halid Fahri- nin tercüme edip Şehir tiyatrosünun oynıyacağı Espoir'de hep 6 harflidir. Muhakkak üstad 6 harfli isimlerin uğurunu denemiş. olacak A Ma rr KANSIZLIK Pehizsizlik icin yeğine deva kas) ihya eden En muntahip etibta tarafunılan tertip edilmiştir. Nötüsteni, zafiyet ve Chlorose SIROP DESCHİENS, PARIS KS AN b iy a KAB ŞEY İ rine devam ediyorlar ve mektepte yal- | meleler dün de devam etmiştir. Ana enstitüsü yakında açılıyor Yüksek muallim mekte- binde de bazı ıslahat yapılacak Bir müddettenberi İstanbulda bu- lunan yüksek tedrisat müdürü dahâ birkaç gün şehrimizde kalacaktır, 'Teş- kiline karar verilen pedagoji enistitüsü- nün bir an evvel faağyete geçmesi için yapılan hazirlıklari tâmâmlanmak üzeredir. Enstitünüğ profesörlüğüne tayin edilen Sadredğin Celâldah son- ra müessese asistanlığına da Avrupada tahsil gören bayanlarımızdan Refia Uğur tayin edilmiştir. Bundan başka yüksek tedrisat umum müdürü, yüksek muallim mektebi teşkilâtı ilede yâ kından meşgul olacaktır. Maarif ve- kâleti, bu mektepte yapılacak yeni teş- kilât ile mektebi bir kat daha genişlet- meğe ve mektebin teşkilâtını yeni bir sekle sokmağa karar vermiştir. Yüksek muallim mektebi talebesi, şimdiye kadar mensup bulundukları ilim sahasında ihtisas sahibi olmak ü- zere üniversitenin muhtelif fakültele- nız pansiyon vaziyetinde Bulunüyor- lardı, Yeni teşkilâtta alâkadardoçent- ler. yüksek muallim talebesinin çalış- | ma tarzlarına nezaret edecekler ve bir Müzakereci vaziyetinde bulunacaklar- dır. Yüksek tedrisat müdürü bu teşki- iâtın te atını ; hazırlamaktadır. Bundan başka yeni tesis edilen İklisad fakültesine aid teşkilât da bugünlerde tamamlanacaktır, Borsada vaziyet Dün de hararetli muameleler oldu Kambiyo borsasında hararetli mua- dolu demiryolları tabvilâtında biraz düşüklük göze çarpmıştır. Bu nevi tah- yilâlın evvelki günkü muamele fiati 38 lira ile 39 lira 10 kuruştu. Dün İse 38-38,45 liradan alıcı bulmuştur. Ana- golu mümessil senedleri de hafifçe ge- rilemiştir, evvelki gün 41,90-42,15 lira iken dün 41,60 liradan muamele gör- müştür. a Buna mukabil Paris borsasından ge- Jen telgraflar Türk borcu, tahvillerinin 'orada bir miktar daha yükseldiğini gös»! İ teriyordu. Evvelki günkü telgraf Üni- türkün 308 franga çıktığını ve dün- kü ise üç frank daha fazlasile 311 fran- gâ alıcı bulunduğunu göstermiştir. Üni) türk burada dün birinci 22,85 ve ikinci de 21,45 liradan muamele görmüştür. Şu vaziyete göre son iki gün Zzarfın- daki fiatlerde mühim değişiklikler yok- tur. Sanayi birliği muamele vergisinde istenilen tadilâtı tedkik ediyor Milli sanayi birliği, muamele vergi- Sinde istenilen tadilât hakkındaki ted- İ kikata devam ediyor. Bu hususta birlik- te dün de bir toplantı yapılmıştır. Bir taraftan muaddel miamiele yergisi ka- nunu da” hazitna “kadar “Meclisten çıkmış olacaktır. Sanayiciler; sanayi birliğinden başka aralarında da toplantılar yaparak bu meseleyi halle karar vermişlerdir. Bu münasebetle her sanayi zümresi yakın- da toplantılara başlayacaklardır. Deniz yolları idaresinin 936 bilânçosu hazırlanıyor Denizyolları İdaresinin 936 senesine aid bilânçosu tanzim edilmeğe başlari- mışlar. Bu sene mühim bir kâr elde edi- lemiyeceği anlaşılıyor. Bunun sebebi idarenin vapurları da dahil olduğu halde vapureuluk şirketinden ulınacak bütün vapurların esaslı surette tami- rine başlanmasıdır. Bu işe mühim mik-! tarda para sarteilmiştr Deniz yolları idaresinin yeni tarifesi Denizyollarının yeni tarifesi martta tesbit edilecektir. > . Sahife 5 m İngiliz- Italyan itilâfının tesirleri ne olacak? Ingiliz gazeteleri Türkiye ile Italya arasında müzakereye başlanacağını yazıyorlar Temps gazetesinin Roma muhabiri telefonla gazetesine bildiriyor: İngiliz - İtalyan anlaşması bir nevi muahededir. Bu muahedenin esası, da- ha ziyade manevidir. Bunun tatbiki, âkidlerin dürüstlüğüne bağlıdır. Şunu da ilâve edelim ki, İngiliz —İtalyan-an- Jaşması iki tarafli bir pakttır. - Diğer milletlerin teşriki öicsaisine açık değil dir. Vaziyet esas itibarlle şöyledir: İngil- tere, dünya politikasında tâkip ettiği muvazeneyi, tevsi ve Akdenize de teş- mil etmeği kabul ediyor. Bu anlaşma ile İngiltere Akdenizde | başka bir devletin müsavatını kabul ediyor, Binaenaleyh Cebelüttarık ile Süveyş arasında İngiliz hâkimiyetinin hitamını zimnen kabul ediyor. italya, bu noktayı kaydetmekten bit- tabi ictinap ediyor, İngilterenin en- dişesini kurcalayacak bir şey söylemek istemiyor, Fa bitaral bir adam, şu- nu tasdik eder bu anlaşma İle Ak- denizde İrigiliz siyaseti yepyeni bir ş€- | kil alıyor, | Bu anlaşmanın tesirleri, bilhassa Avs| rupada çok mühim olacağı intiba Ro- | mada hâkimdir, Romada bu anlaşma» nın Avrupaya yapacağı tesirler şöyle | 58 hülâsa ve tadad ediliyor: * — Anlaşma gerginliği ve İngütere ue Tialyâ arasındaki ihtilâfı refediyor, Bu sebepten dolayıdır ki, diğer devlet-| Jer Roma ile Londradan birini tercih et- mek mecburiyetinde değillerdir. Şim- diden her iki devletle teşriki mesai-ede- bilirler, Bu sebepten dolayı anlaşma ge- rek Berlinde ve gerek Pariste müsald bir tesir uyandırıyor. 2 — İngiliz - İtayan anlaşmasının ak- dile zecri tedbirler zamanında İngiltere ile Akdeniz devletleri arasında aktedi- Jen ve İtalya aleyhine müteveccih bir mahiyeti haiz olan paktlar hükümsüz bir hale giriyor, - İtalya,. Yugoslavya, Yunanistan ve Türkiye ile yani Küçük idlâf ve Balkan devletleri ile iyi müna- sebat tesis edebilir, 3 — Anlaşma, İngiltere ile İtalyanın bundan sonra Akdenizde Sovyet nüfu- zuna muarız bulunduklarını gösteri- yor. Londra ile İtalyanın İspanyanın milli tamamiyetine ve haklarına taraf- tardırlar, Bu ise, Katalonyada herhan- gi bir Sovyet hüküme şekkülü- nü imkânsız Kılar gibi gö: iy 4 — İngiliz - İtalyan anlaşması, İtak ya e Milletler cemiyeti arasındaki mâ- niaları geniş bir.mikyasta yıkıyor. 5 — Londrada aktedilen ve zecri (ed- birler dolayısile İtalya tarafından im- zalanmamış olan deniz itilâfına geline bu, Romada müsald telâkki ediliyor. Roma kemmi değil, keyfi bir .miyar tatbikine taraftardır, Yeni yeni harp gemilerinin adedini ve her devletin ma- lik olacağı azami harp gemlieri tona- jımı değil, fakat her devletin gemi tip- lerini, tonajlarını ve toplarının çapları- nı tesbit etmek lâzımdır. 6 — Çanakakle boğazları rejimini hal ve tesbit eden ve henüz İtalya tara- fından imzalanmamış Montreux itilâ- fına gelince -ki İngiltere İtalyanın Montreux itilâfnâmesini imzalamasını istiyor. İtalya bü #meseleyi “doğrüdân doğruya Türkiye'ile münasebatırda tedkik etmeği kabul ediyor TÜRK - İTALYYAN MÜNASEBATI Daily Telegraph gazetesi İngiliz - ı Akdeniz anlaşmsı neticesinde an tiünasebalının girdiği 2 amlulayor: i müfredatı hak- İ kinda İtalya doğrudan doğruya Ankara İle müzakerelere girişmeye hazırdır. İtalyanın Montreux'de verilen kararla. ri İmza etmemiş olduğu malümdur. İlalyanın iddiasına göre Montreux konferansı neticesinde Sovyet Rusya Akdenizin şarkında bazı avantajlar el- de etmiştir. İtalyanın, Ankara ile yapa- cağı müzakerelerde mevcudiyetini id- dia ettiği bu avantajlara mukabil baza takyidat yapılmasıni istemesi müm- kündür, İtalya halihazırda Yunanistan ve bil- hassa Yugoslavya ile münasebatinın iyi olduğunu söylemekle beraber Akdeni- zin gerek gatbinde gerekse şarkında pürüzlü vaziyetlerin çok olduğunu ka bul etmektedir.» Times gazetesinin Roma muhabiri- nin bildirdiğine göre İtalya, İngiliz - İtalyan yakınlaşması neticesi. olarak Türkiyenin İtalyaya karşı gösterdiği itimatsızlığın zail olacağım ümid et- mektedir, Navlun işi halledilecek a İMA Sevkedilmek üzere rıhtımda Ye mavnalarda biriken eşya Tacirler uzun zamandanberi ticaret eşyasının nakline aid vaptır navlun üc“ retlerinin pahalığından ve nakliyatati- da tesâdüf ettikleri güçlüklerden şikâ- yel ediyorlardı. Ticaret odası bu hu- #usta tedkikâta karar vermiş ve alâka- darlardan mürekkep bit komisyon teş- kli etmiştir. Yakında toplantilara başlayacak o- Jan bu komisyon evvelemirde bir nav- un mukavelesi: sureti tesbit edecek- tir. Bu mukavele bilhassa büyük par- ti ticaret eşyasının nakline ald öla- caklır, Ambalaj içindeki “küçük par- tilerin nakli için esasen bir muküvele | mevcuttur. Vapurlarda - ehermiyetit yer utan kömür; balık ve saire gibi sey-| lerin nâklinde ekseriya tüccar aleğ- | hine meydana “geldiği görülen” müş- | külâtı önlemek “için bir navlan mu- | kavelesine lüzum görülmüştür, Muka- yele sureti hazırlandıktan sonra tedkik olunmak üzere vekâlete arzediiöcek- tir. Diğer tarahtan Yapur nuvlun -üc- retlerinin pahahlığından vaki olan şi- kâyetler üzerine Ticaret odası bundan bir müddet evvel bu hususla yeni- den tedkikata başlamıştır. Tacirlerin iddialarına göre vapur acenteleri bazı ihracatçılara azami tenzilât yapmakta, bir kısmına ise, pahalılığından şikâyel edilen mevcud tarifeyi tatbik etmekledir. Bu iddianın ne dereceye kadar doğru olduğu şimdi- lik kati olarak bilinmiyor, Eğer böyle bir vaziyetin mi udiyeti dan çi- karsa azami Lbenzilâtır bütün ihracatçı lara teşmili temin edilecektir.