22 Haziran 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Tütün satışları hararetlendi Her tarafta inhisar idaresi ve tüccar mal alıyor İnhisarlar idaresi tarafından neşredilen malümata göre son on beş gün zarfında tütün vaziyeti | iyi geçmiştir. Bursa mıntakasında #üccar tarafından 30 bin kilo, idi re tarafından da 70 bin kile tün alınmıştır. Edirne mıntakasinda tüccar f aliyete geçmemiştir. Buradan idi yenin aldığı tütün miktarı 131 bin kiloyu bulmaktadır. Kocaelinde idarenin aldığı tü- tün 371 bin kilodur. © Balıkesirde. satışlar hararetli surette devam etmektedir. Bu min. takada tüccar o beş gün içinde 100 bin kiloya yakın tütün almıştır. Fiatler 2535 kuruş arasındadır, Samsun mıntakasında tüccarın mübayaatı 394 bin kiloya yakın- 'Umumiyet itibarile her tarafta tütün satışları hararetli bir suret te devam ediyor. Ehli hayvanlar izmir vilâyetinde ne kadar hayvan var? İzmir vilâyetinde ne kadar ehli hayvan bulunduğu ziraat vekâle- tince baytar müdürli den s0- rulmuştu. Sayım vergisi tahakkcu- katı için yapılan yoklama esnasın- 'da 934 senesi ehli hayvan miktari aşağıda yazılı olduğu şekilde tes- bit edilmiştir. Vilâyet dahilinde 28621 bey- | , 1286 katır, 47,574 eşek, 111,605 sığır, 5832 manda, 347,557 koyun, 186,045 keçi, 96 tiftik keçisi, 5336 © deve vardır. Geçen seneki istatis- ide göre bu sene develerde 400, keçilerde 3000, koyunlarda 47,060 hayvan azdır. Sığıflarda, katır. larda da azlık görülmüştür. Mep dalarda, eşeklerde ve beygirler- 'de geçen seneye naazran fazlalık var. Eşeklerdeki fazlalık 7000 ka- dardır. Kazanç vergisine tâbi olen ara- ba beygirleri ve sair hayvanlar bu hesaba sokulmamışlardır. Sinopta imar faaliyeti Sinop 21 (A. A.) — Şehrin imarı faaliyetine devam olum maktadır. Şehir parlanda yeni bir iskele yapılmıştır. Tamiri devam eden umumi caddelere şoseler- deki işler bitmiştir. Hastaneye © ve koşu yerine doğru yeni yok lar yapılmak için hazırlıklara başlanmıştır... | Sovyet filosunun Vladivostokta manevra yaptığı doğru değil Moskova 21 (A.A) — Tass ajansı, Sovyet deniz kuvvetlerinin, tahtelbahir, torpido, ve deniz tay.) yarelerinin iştirakile Vladivos- | tokta manevralar yaptığı hakkın. da intişar eden haberi tekzip et- mektedir. b | GÜNÜN HABERLERİ Italya - Yogoslaya anlaşması Fransa bu hususta teklifte bulunacakmış «Oeuvre» gazetesinin neşrettiği ir habere göre, M, Barthounun küçük itil†devletlerine yapacai ziyaret esnasında, M. Yevtiçe İtal: ya ile bir anlaşma teklifinde bu- lunması çok muhtemeldir. Anlaş manın Fransa - İtalya - Yugoslav» Ya arasında bir dostluk muahede- si şeklinde olması çok muhte meldir. 1923 senesinde İtalyaya böyle bir dostluk anlaşması teklif edil- mişti, İtalya, o vakit bunu kabul | Briand bir Fransa «italya « Yur gorlavya dostluğunu tahakkuk et- tirmek için uzun müddet çalışmış ve müteaddit defalar ciddi teşeb- | büslerde bulunmuştu. Bugün, böy- | le birFransa - İtalya - Yugoslavya dostluğu bir hakikat olması eskir sinden de temenni olunan bir Avrup tiyacıdır, ve bu suretle Fransanm takip etmekte olduğu Avrupa siyasetine halyayı da ka- zanmak mümkün olur, Gizli silâhlar Viyanada büyük bir depo daha bulundu Viyana 21 (AA) — 16-17 ha- Ziran gecesinde Viyananın seki- zinci belediye dairesinde Nazile- rin gizli bir mevaddı infilâkiye deposu zabıta tarafından ortaya çıkarılmıştır. Bu deponun bulun- duğu bina, bir ilk mektebin yakı nında bulunmakta idi. Şayet i âk vuku bulmuş olsaydı yüzlerce çocuğun hayatı tehlikeye girmiş olacaktı. Zabıta taharriyatına devam et- miş ve deponun sahiplerine infi lâk edici maddeleri vermiş olmak- la maznun bir takım Nazileri tev- kif etmistir. Bundan başka Viya- manın varuşlarında ve aşağı Avus- turyada bir takım suikast ve tah- Tip eserlerine tesadüf edilmiştir. Lehistan - Litvanya müzakeratı Riza 21 (A.A.) — Litvanya matbuatı, eski Leh başvekili ve mareşal Pilsudskinin yakın müşa- wiri M. Pistorun Kannasa muva- ini haber vermektedir. Mu- maileyh, geçenlerde * Litvanya ile Lehistan arasında yapılan müzâ- kerelere mareşal ile birlikte işti- rak etmişti. Kannasta M. Pistorun seyaha- Gine resmi nazarla bakılmaktadır. Sovyet Rusyada müdafaa #emiserliği Moskova 21 (A.A.) — Sovyet Rusya merkezi icra komitesinin bir kararı mucibince, harp ihtilâl ve harbiye ve bahriye ko- kaldırılmıştır. Harbiye ve bahriye komiserliğinin ismi bundan böyle «müdafaa halk ko- » olacaktır. M. Gamar- nik ve Tuknaçevski komiser mua-| vinliklerine tayin edilmişlerdir. AKŞAM » GUNUN MESELELERİ Ayakkabıcılar kongresi Bugün Halkevinde ayakkabiçilar ve deri sanayi erbabi toplanacaktır. Bu toplantı, İzmir ve civar vilüyetlerinde sanayiin bu pübelerile meşgul zevat ta iştirak edecektir. Bu süretle Halke- vindeki toplantı, Tükiye ayakkabıcılar kongresi ibi wrmemi bir mahiyet arget- mektedir. Kongre hakkında, alâkadar» lar nezdinde tahkikat yaptık. Vaziyet #4 suretle izah edilmektedir Bir iki senedenberi, deri ayakkabiri- lk sanati, iki cepheden tayyik altından dir, Bunlardan bii, lâstik ayakkabı sö- neyi, diğeri de büyük ayakkabı sans yüdür. Lâsük ayakkabılardan ötedenberi, ayakkabıcı emafı şikâyet etmektedir. Evvelce bu mallar hariçten gelirdi. Bu pa kamı küçük esna, yerli ayakkabıcı: in bimayesi işin, hükümetten gümrük. himayeleri istemişlerdi. Nitekim 929 cnesinden sonra tat. bik edilen gümrük tariflerinde, hükü- met herişten gelen deri ve lüsük her nevi ayakkabıya karşı azami tarifeler koydu. Himayenin tesirile, ayakkabıcı esnafı rahat nefes alabilmiş. Fakat bu sefer, ecnebi sermyesi, güm Yük duvarlı len atlıyarak, tesviki sanayi kanunundan istifade etti, Burada lüstik ayakkabı yapın fabrikular açtılar, Evvelce düzlük yakal iihalâ- Ri gümrük kapısından içeri girmemesi için çalışanı küşük epnaf, simdi lâstik ayakkabı ea payiile uğraşıyor. Mücadele ayni ie deledir. Fakat şimdi şekli değişmiştir. Küçük” osnal löslk © ayakkabıların ucuzluğundan bahsederken, piyasayı bir kaç, fabrikanin kapladığından şikâyet ediyor. Ticaret odası da bir kaç hafta danberi bu şikâyetleri tetkik etmekte. dir. Nihayet idare heyeti ne küçük e» maf ne de lüsik ayakkabı sanayii le inç bir karar verebildi. Ticaret odasi bu mesele kareısnda mütereddlit vazi- yette kaldı, Ticaret odan küçük. espafı himaye mücadele — «den ve etmiş olaydı kendi vaziyetini inkâr et. miş olacaktı. Çüniü ticaret odam teşek» külü, yalaız küçük emafa, ve küçük tez gühlara dayanan bir müessese değildir. Ticaret ve sanayi odanı, a; İstanbuldaki büyük fabrikaların da te sekkülüdür. Oda, simdiye kadar ana yün himayesi, bilhama büyük sanaş icessüsü, inkişafı halkında bir çok rarlar vermiş, hükümet nezdinde teşeb- büsata bulunmuştur. Bu itibarla Jântik ayakkabı sanayini tazyik örmek için, Küçük csnafın temenmilerine iştirak er mekte tereddüde düştü. Küçük emaf, yalaız, Matik ayakkabı sanayünden şikâyet kauçuk ye deri cintleri üzerindeki bir unücadele değildir. Dava, büyük sana- yile, küçük tezgâhların davasıdır Nitekim küçük esnaf, Sümer Bankı cüz deri ayakkabı yapmasından dan endişe etmektedir Halkevinde toplanacak olan ayakka bıcılar kongresi yukarya yazdığımız me- eleleri müzekere edecektir Yugaslavyada döviz nizamatı şiddetlendirildi Yuyoslavya maliye mezareti dö viz nizamatını teşdit etmiştir. Bu. Na nazaran, Yugoslavyadan mal ithal eden memleketle Yugoslavya | arasında tediyat işleri «Klearing» usulü ve yahut hususi itilâflarla tanzim edilmişse her ihracatçı ihracat işinin akit ve intacından €n geç on gün sonra ihraç ektiği emtianın kıymetini ecnebi dövi- zi olarak memlekete geri getirme ğe mecbur tutulmuştur. Hergün bir ata sözü; ni zamanda, | CIHAN IKTİSADIYATI Alman devlet bankasında kâ- ğit markın karşılığı olan altin ve ccnchi parası son derecede azal imıştır, Bu yüzden markın kambi- yosu tehlikede kaldığından AL manya hükümeti son bir müessir çare olarak harici borçları hak: kında bilâistima moratoryom ilân etmiştir. Yani bu borçların bedel- leri mark olarak Almanyada mr hafaza edilecek ve bunlara mah- suben harice altın, yahut döviz çıkarılmıyacaktır. — Almanyanın harice borçları takriben on mil- yar marktır. Almanya hükümet borçlarini ecnebi parasile ödiyebilmek için ihracatının ithalâtından çok fazla olması lâzım geldiğini ve halbuki bir çok hükümetlerin iktisadi, ya- hut ırki düşüncelerile Alman em- #casına karşı bir çok takyidat koy- duklarımdan ihracat fazlalığının asgari hadde indiğini moratoryo- ma sebep göstermiştir. Hakiki se-| bep bu olduğu takdirde Almanya-| nın ihracatı düzelmediği takdirde altı ay sonra da tediyata başlamı- yacaktır. Yani alacaklı devletle- rin ya piyasaların Alman emtea- sına açmaları, yahut Almanya- daki paralarından hayir bekleme- meleri lâzım geliyor. İ Alman devlet bankasi umumü | müdürü moratoryopu müdafaa yolunda söylediği beyanatta da- ha müheyyiç sözler sarfetmiş Almanya hariçten aldığı on mil yar markın yarısını tamirat be- deli olarak gene harice vermiş ve kalan yarısını da faiz olarak öde- miştir. Bu suretle Almanya di olarak aldığı milyarları gene dö- İ viz olarak harice verdiğinden bun- | lara mahsuben yeniden döviz ve- | rilmesine maddi imkâr yoktur. Bu hesaba göre tamiratın mü- tebaki kısmından vaz geçen dev- letlerin tamirat için sarfolunan ti- cari borçlardan da vaz geçmele- ri icap ediyor. Moratoryomun piyasaya tesiri Almanya hükümetinin bu cez. ri teşebbüsü, bütün cihan mali ve | ticari âlemini sarmıştır. Gayet sağlam addolunan Young ve Da- ves istikrazları tahvilâtı iki üç puvan düşerek biri 41 ve diğeri 594 olmuştur. Moratoryom ticari borçlara şâmil olmamakla beraber Alman çeklerinin iskon- tosu yükselmiştir. e Almanyanın hesabına külliyetli altın satıldığı halde markın sterline nazaran kıy meti düşmüş! Cihan ham madde piyasaları da müteessir olmuştur. Zaten Alman-| İ yanın yün ithalâtına karşı vazet- tiği memnuiyetten dolayı bam meadde piyasası evvelce sarsık mıştı, Şikago buğday borsası fiat- leri düşmüştür. Sanayi piyasaları da müteessir olmuştur. Hariçte Alman eshamı alelümum düşmüş- tür, Almanyanın moratoryomuna karşı muhtelif devletler de tedbir düşünüyorlar. Fakat çoğu İngilterenin ne vaziyet alacağını bekliyorlar. İngilterenin ya mec- buri Clearing usulünü koyacağı, yahut Alman emteasından ayrıca| bir resim alacağı tahmin olunu- yor, Lâkin buna karşı Almanya- ın da İngiliz emteasına karşı tak- at koyacağı bekleniyor. Almanya altı aylık moratoryom ilân etti - Moratoryomun cihan piyasasına yaptığı tesirler - Yunan tütünleri ve üzümleri - Efgan milli bankası Zecri tedbirlerin zaten cihise nın bozuk olan iktisadi ahvalini büsbütün enalaştırmasından kor- kuluyor. Şu kadar var ki Almany3 hükümeti markın kambiyosunu sonuna kadar muhafaza ve mi dafaa etmeğe azmetmiş görünü- yor, Pamuk iyileşiyor Pamuk cihan piyasası bir haf- tadanberi iyileşmiştir. Amerikan pamuklarına karşı İngiltere Japonyanın talepleri artmış olma- sı bu salâha sebep olmuştur. Fa- kat diğer taraftan Amerika ziraat nezaretinin 1935 senesi zeriyat sahasını on milyon aere İngiliz dönümü arltırmağa karar verdiği şayi olması piyasayı çok düşün- dürmüştür. Zeriyat sahası artarsa vergiden muaf istihsalât hissesinin de art- ması ve cihan piyasasının tekrar fazla mal ile boğulması lâzım ge- leceği tahmin olunuyor. Bilâkis yün piyasasi fenalaş- maktadır. Gerek Bradford, gerek diğer piyasalar yüne pek az talip olmaktadır. Yunan tütünleri ve üzümleri Geçen mahsullerden elde kalan on milyon okkalik tütün stokları- nın satılması, Atina bankasının riyaseti altında muhtelif Yunan bankaları tarafından teşkil olu- nacak hususi bir şirkete bırakıla- caktır, Yunan hükümeti tütün hi- mayesine mahdus ofisleri; birleş- tirerek müstakil bir tütün dairesi vücuda getirmeğe karar vermiş- tir, İlk resmi tahminlere göre bu seneki Yunan üzüm mahsulü mike tar itibarile geçen senekinden az. ve lâkin nefaset itibarile geçen nekine faik olacaktır Suriye mahsulü Bu sene ilkbaharda Suriyeye mebzul yağmurlar yağdığın: memleketin mahsulü bereketli ola- caktır. Hayvanat ta iyi beslen mektedir. Etgan milli bankası Efgan milli bankı birinci yıldönümünü idrak etmiş- tir, Bu banka beş milyon Efgani ra sermayesi (şirket eshamı) nın yerine meydana gelmiş ve serma- yesi 35 milyon Efgani li karılmıştır, Bankanın eshamının üçte biri devletin ve kalanı Ef- gan tebaasına - göre banka yir- mi milyon Efgani lira evrakı nak- #iye çıkarmıştır. Evrakı naktiyenin karşılığı gümüştür. 1938 de yüz- de elli karşılık altın olacaktır. Mili bankanın tesisi, şimdiye kadar Efganistanda hâkim bulu. nan ecnebi bankalarından mem- leketi kurtarmıştır. Milli bankaya petrol ve şeker ve karagöl derisi inhisarları verilmiştir. Efganistanın başlıca istihsali Il (yani astragan) derisidir. Senevi vasati istihsali bir mik yondur. Bundan 300,000 adedi milli banka ve 100,000 adedi tica- ret nezareti ve 600,000 adedi Ef- gan tebaası tüccar tarafmdan ih- Taç olunacaktır. Sökede yangın Sökede Özbey köyü merasında yangın çıkmış ve 1000 dönümden fazla ot 3000 dönüm kadarda buğday yanmıştır. Yangının yok cularn yanık sigara atımalarınd. çıktığı tahmin olunmaktadır. tesisinin kara