7 Eylül 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Akşam Manisada sıtma pek azaldı Gelecek sene hastalıktan eser kalmaması muhtemel Manisa 2 (Hususi muhabirimiz- den — Bu sene Manisada sıtma diğer senelere nisbetle pek azdır. Buvun sebebi sıtma mücadele heyetinin şayanı takdir çalışma- sıdır. Heyetin mesaisi ve elde edilen neticeler hakkında malü- mat almak üzere sıtma mücadele reisi doktor Kâni bey bana şu malümatı verdi: — Filhakika evvelki senelerle kıyas kabul edilecek olursa busene Manisa ve havalisinde “sıtma, azdır. Bunu kazalarımızdan diğer bir kısmı hakkında da iddia ede- bilirim. Esasen heyetimizin teşkili ve buraya izamından mak- sat ta bundan bâşkası değildi. Hassaten bu havalide hükümran olan “sıtma,, nın kökün kurutmak ve tahribatın önüne geçmek için buraya gönderildik, Şimdiye kadar uhtemize tevdi edilen vazifeyi elimizden gelebileceği kadar ve vusubeşerin tahammül ve takati dahilinde ifaya çalıştık. Ve öyle zannediyorum ki; O muvaffakta olduk... Kâni bey anlattığı bu meseleyi rakamlarla teyit edebilmek için masanın gözünden çıkardığı def- terin yapraklarını karıştırarak şu tafsilâtı ilâve ediyor: Kurutulan (o bataklıklar: 1931 senesinde 15 bin dönüm bataklık kurutulmuş ve sıtma mücadele mıtakasının muhtelif mahallelerin- de 13,888 metroluk kanal açıl- mıştır. Bu kanallar, sırf bu batak- lıkların kurutulması için hafredi- liyordu. Bunlardan başka 931 senesinde sıtma mücadele keyeti marifetile 28,950 metro kanal tathir ve 20,960 metro da çukur imlâ ettirmiştir. 931 senesinde muayene edilen kimselerin miktarı 198,800 kişiye baliğ olmaktadır. Muayeneleri yapılan bu yüksek miktardaki insanların 33,000 bini dalaklı, ve 50 binide sıtmalı olarak teşhis olunmuş ve tedavi edilmişlerdir. o Sarfedilen kinin miktarı 780 kilodur. Bundan başka ağır sıtmalılar- dan kinin tedarik edemiyecek olan hastalara 6600 kinin şirinğası yapılmıştır. Ve sıtmadan duçarı zafolan 14,600 nüfusa da kuvvet hapları verilmiştir. Kinin alamıyan sıtmalı çocuklara da ayrıca 13,300 adet tatlı kinin komprimesi tevzi olunmuştur. 932 senesinde yani mart iptida- sından 15 temmuza kadar geçen dört buçuk ay zarfındaki faaliyet daha şamil ve hararetlidir. Erkame müstenit olan bu şü- mul ve hararete nazaran bu müd- det zarfında kurutulan bataklık 17,300 dönümdür ve ayrıca 6000 dönümlük vasi sahaların da kuru- tulma ameliyesine devam olun- maktaeır. Mücadelenin bariz semerelerin- den biri de bütün mıntakada sivri sineklerin azalmasıdır. Sonra bütün bu kurutulan ve tarla ha- line ifrağ edilen bataklıklardan başka umum köylerdeki çukurlar da kapattırılmaktadır. 932 senesi martından bugüne kadar muayenesi icra edilenler 88,000 bin kişidir. Ve bunlardan 13,200 i dalaklıdır. Bunlar meya- nında 16 bin kişi tedavi altına alınmış ve bu hastalara 189 kilo kinin sarfedilmiştir. Ayrıca 796 ampul kinin ve zayıf olanlara 3200 adet kuvvet hapı ve çocuklara da 10552 adet tatlı kinin tevzi olun- muştur. İzalesinde sürat imkânı olmayan birikinti sulardaki sivri sineklerin imhası için de 91 kilo “ pars-yeşil zebir,, dökülmüştür. Her on günde ket ha İzmitin en büyük derdi olan su Izmit 2 (Husu- si) — Izmit Tür- kiyenin şirin şe- hirlerinden biri- dir. Belediye reisi Kemal beyin ş sarfettiği gayret sayesinde gittik- çe imar edilmekte ve güzelleşmek- tedir. İzmitin büyük bir derdi vardı: su... Bu noksan * da telâfi edilmek üzeredir. Geçen sene İzmite su getirilmesi 214 bin liraya Anka- rada müte-hhit Hüseyin beye ihale edilmişti. Tesisat için lâzım gelen boru- lar Izmite gelmiş ve rıhtıma çıkarılmıştır. Yakında tesisat bite- cek ve şehir ahalisi, dört gözle beklediği temiz ve leziz suya kavuşacaktır. Bundan dolayı halk, genç ve faal belediye reisine çok müteşekkirdir. İzmitte spor çok ileri gitmiştir. Deniz sporları, atlamalar, koşu, boks, alafranga güreşle uğraşan bir çok gençler vardır. İzmitte yakın zamana kadar lttihat spor kulübü ismile bir kulüp vardı. Münir meselesi halledilmek üzeredir Izmitin denizden manzarasi Son zamanlarda bazı gönçler İzmit idman yurdu ismile yeni bir kulüp tesis ettiler. İzmit idman yurdunun açılma resmi 30 ağustos zafer bayramı künü yapıldı. e Merasimde vali Eşref bey, üssü bahri kumandanı Mehmet Ali Paşa ve saire tanın- mış bir çok zevat bulunmuş, nu- tuklar söylenmiştir. Klüplerin iki- leşmesi üzerine daha fazla çalı- şılacağını, daha iyi neticeler elde edileceğini ümit ederiz. Izmitte mesire yerleri çoktur. Iki sene evel açılan gölcük bah- çesi İzmit halkını pek ziyade çek- mektedir. Cuma günleri halk akın akın gölcüğe gi- diyor, akşam üstü tekrar (o motörle dönüyorlar. Buranın bele- diye bahçesi çok güzeldir. Burası tam bir aile bahçesidir. İzmit Türkiyenin ucuz yerlerinden sayılabilir. Koyun etinin okkası 30- 35 kuruş en birin- ci tereyağı 80 kuruş, odunun ara- bası 100 - 120 kuruş, yumurta kırk paradır. Buradan Yunanis- tana, İstanbula fazla odun kömür ihraç edilmektedir. Buranın maarifi çok ileri git- miştir. Yedi ilk mektep, bir orta mektep vardır. Iki bine yakın talebe mekteplere devam etmek- tedir. Gayet böyük bir ilk mek- tebin inşası bitmek üzeredir. Buranın bir liseye ihtiyacı var- dır. Orta mektebi bitiren talebe Istanbula, diğer başka yerlere gitmektedir. Fuat Şeker fabrikası Elbistanda 15 okkalık pancar yetişiyor Elbistan, 2 ( Hususi) — Son zamanlarda memleketimizde yeni bir şeker fabrikası açılacağını gazeteler yazıyor. Bu münasebetle Elbistanı unutmamak lâzımdır. Burası Ceyhan, Söğütlü, Hurman, Göksun gibi dört nebrin suladığı vasi bir ovaya maliktir. Burada buğday, arpa, patates fevkalâde olarak yetişir. Fakat en mühim mahsulü pancardır. Burada pancar rast gele ekilir, Çünkü 6 okkası bir kuruştan fazlaya satılamaz. Hemen kendi kendine yetişen bu pancarlar arasında mübalağasız 15 okkayı bulanlar çoktur. Şeker fabrikası için her şeyden evvel pancarı düşünmek lâzımdır. Elbistan ise pancar zeriyatına en müsait bir yerdir. Bunun için Elbistanda esaslı tetkikat yapıl- bir kere behemehal memurlarımız marifetile bu ameliye devam olun- maktadır. Vukubulan bütün bu sarfiyat ve ittihaz edilen tedabir sayesinde kinin sarfiyatı günden güne azalıyor. Kâni beyin söylediğine nazaran mücadele omıntakasındaki halk, biri ilk diğeri de son baharda olmak üzere iki defa muayeneye tabidir. Mücadele reisinin bu izahatı üzerine kendisine teşekkür ederek ayrıldığım sırada; — Inşallah diyordu; gelecek sene sıtmadan eser kalmıyacaktır. Muarimer Esrarengiz ölüm Bir tarlada Mehmet ağanın cesedi bulundu Balyadan yazılıyor : Orhanlar nahiyesinin Sebepli (köyünden Kara Ahmet oğlu Mehmet ağa köy çivarindaki mısır tarlasında ölü olarak bulunmuştur. Mehmet ağarın ölümünün sebebi henüz anlaşılamamıştır. Bu köylü ecelile mi öldü yoksa bir başkası tara- fından mı öldürüldü? Bu cihetin anlaşılması için otopsiye lüzum görülmüş ve ceset Balıkesire gönderilmiştir. Merinos koyunları Balıkesir vilâyeti dahilinde me- rinos ırkı koyunlar gittikçe ziya- deleşmektedir. o Ahiren iktisat vekâletince Balıkesir vilâyetine damızlık yüz on merinos koyunu .daba verilmiştir. Bu koyunlar ye- tiştiricilere tevzi edilmiş ve ken- dilerinden iyi bakacaklarına dair birer taahhütname alınmıştır. Izmirde evlenenler 1932 Ağustosunda İzmir bele- diye nikâh memurluğuna 121 müracaat vaki olmuş geçen ay- lardan devredilmişlerle birlikte121 çiftin akitleri icra edilmiştir. Dördü reddedilmiş, 7 si feragat ederek evlenmekten vazgeçmiş- lerdir. 931 senesinin aynı ayında 135 müracaat vuku bulmuştur. Bu sene 14 müracaat noksandır. ödemişte yangın Üç gün evel Ödemiş'te yazı mahallesinde bir yangın olmuş- tur. Mehmet oğlu Ismail Efendi- nin dört odalı ve iki katlı kârgir evi ile tütün damı, hayvan ahırı ve samanlığı zuhur eden yangın netiçesinde kâmilen yanmıştır. Tütün damında külliyetli mik- tarda tütün vardı, zarar 40 bin lira raddesindedir. Feci bir cinayet Kaçırmak istediği kızı yaraladı, kız kardeşini öldürdü Yersiz ve serseri takımindan Ibrahim isminde bir şahıs Adanaya tabi Yarımca köyünde kız kaçır- mak isterken Okaçıracağı kızı yaralamış ve hemşiresini öldürüp firar etmiştir. Vaka şöyle cereyan etmiştir: Yarımca köyünün mülhak mu- hacir mahallesinde iskân edilmiş olan Ismail ağanın iki kızı vardır. Bunlardan 25 yaşındaki Emineye Ibrahim göz koymuş ve babası Ismail ağadan kızını istemiştir. Ismail ağa ise serserinin bu tale- bbini reddederek kızını verme- miştir. Ret cevabı alan serseri nihayet kızı kaçırmağa karar ver- miş ve bu maksatla perşenbe günü akşamdan sonra geç vakit köyde Ismail ağanın evine git- miştir. içerde ilk O karşılaşmış ol duğu Emineyi kaçırmak teşeb- büsünde bulununca kız razı olmamıştır. Bunun üzerine göz- leri kararmış olan serseri bıçağı çekerek zavallı kızı muh- telif yerlerinden ağır surette ya- ralamıştır. Tam bu sırada Emine- nin feryadına büyük hemşiresi kırk yaşlarında Fatma koşmuş ve araya girip hemşiresini kurtarmak isterken canavar herifin bıçağına karşı gelerek karnından ağır su- rette yaralanmıştır. Zavallı Fatma almış olduğu yaranı tesirile biraz sonra vefat etmiştir. Katil kaçmıştır. Emine Memleket hastanesine yatırılmıştır. a. istanbula yakın güzel bir şehir Filomuzun Samsunu ziyareti Halk bahriyelilerimizi büyük bir sevinçle karşıladı Samsun 2 (Hususi) — Samsun üç gündür taşkın bir sevinç içinde çalkalanıyor. Bunun sebebi, harp gemilerimizden bir filonun Sam- sunda bulunmasıdır. Çarşamba günü geç vakit lima- nımıza gelen filomuz Yavuz dret- notu ile Hamidiye, Mecidiye kru- vazörlerinden ve Berkısatvet, Pey- kişevket muhriplerinden ibaretti. Filonun limana girişi geceye tesadüf ettiği için merasim yapı- lamamış sadece halk sahillerden gemilerimizin omühip şekillerini temaşa etmişlerdir. Ertesi günü filo kumandanı mi- ralay Şükrü B. refakatinde ku- mandan beyler olduğu halde şehre çıkmışlar Vilâyet makamını, askeri fırkayı belediyeyi ziyaret etmiş- lerdir. Kumandan beyler gemiye dönerken bir askeri kıta tarafın- dan selâmlanmış ve halk tarafın- dan hararetle alkışlamışlardır. Saat 14 te vali Mustafa Arif bey refakatlerinde askeri ve mülki ricalden bazıları olduğu halde Yavuza giderek kumandan beylere ziyaretleri iade etmiş, avdette gemiden atılan toplarla selâmlanmıştır. Akşam üzeri Yavuzun orkestrası Gazi parkında geç vakitlere kadar terennüm etmiş, Samsunlulara tatlı, zevkli dakikalar yaşatmıştır. Perşembe günü akşamı kuman- dan beyler ve filo zabitanı şere- fine belediyemiz tarafından yüz kişilik bir ziyafet (| verilmiştir. Ziyafet pek samimi müsahabelerle neticelendi ve sofrada müteaddit nutuklar söylendi. Gece Yavuzun projektörleri geç vakitlere kadar Samsunu ve Samsun afakanı tenvir etti, Filonun Samsunda hulunduğu müddetçe bütün Samsunlular ge- mileri serbestçe gezmeğe mu- vaffak olmuşlardır. Yavüzu ziyaret edenlere üzerinde geminin küçük bir resmi ve Yavuzu ziyaret batı- rası yazılı birer rozet takıyorlar ve ayrıcada Yavuzun birer kartı veriliyordu. Başta kumandanları olduğu halde bütün zabitan ve efrat Samsun- luları büyük bir nezaketle karşı- liyorlar ve geminin her tarafını gezdiriyorlar, her noktada izahat veriyorlardı. Samsunluların gemiye en ziyade akin ettikleri gün cuma günüidi. Sabahın sekizinden itibaren mo- törler, istimbotlar, kayıklar, san- dallar Samsunluları taşımağa baş- lamış Obu ameliye akşama kadar devam etmiştir. Bu sebeple gemiden avdet pek müşkülleşmiş, gemiyi kara bulut gibi saran halkı geri getir- meğe bu vesait kâfi gelmediği için limandaki bütün mavnalar, çapar- lar, kayıklar tahrik edilerek ancak tahliye imkânı elde edilmiştir. Cuma günü öğleden sonra Ya- vuzdaki bahriyeliler şehir içinde, önlerinde bandoları olduğu halde bir yürüyüş yaptılar ve halk tara- fından şiddetle alkışlandılar. Kıymetli misafirlerimiz Samsun gençliğile yakından tanışmış olmak için cuma günü bir maç icra ettiler. Maç Yavuzun futbol takımı ile Samsun omuhteliti arasında cereyan etmiş ve bahriyeliler Samsun muhtelitini ikiye karşı 4 le yenmişlerdir. Zübeyroğlu Fuat