28 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

Sahife « AKŞAMDAN AKŞAMA Sovyet memleketle- rinde hürriyet, adliye iltimas ve rüşvet Karilerimden Eşref B. soruyor: 1 — Rusya'da hürriyeti efkâr ve vicdan ne şekildedir? 2 — Adli işler nasıldır? 3 — lltimas ve rüşvet var mıdır? : V 1 a “Sayar imevileketlerindi hürriyeti efkâr ve vicdan yoktur. Fakat, esasen, Bolşevikler, halka: — Biz size alesseviye hürriyet verdik! - diye asla öğünmemiş- lerdir, Onlar, “proleter diktatörlüğünü ele aldık!, diye (o açıktan açığa ilân etmişlerdir. Kapitalist memle- ketlerindeki hürriyetlerin sahte olduğunu, sadece zevahirden ibaret bulunduğunu söylemektedirler. En bür memleket addolunan yerlerde (o matbuatın kimler ve kimler tarafından satın alındığını meydana çıkarmağa uğraşmakta ve “işte, kapitalist usulünde, ancak iktisaden hâkim sınıf men- subini sözünü işittirebiliyor; me- nafiini propağanda ettirebiliyor; hürriyeti efkâr ve vicdan denen şeyden yalnız o istifade ediyor!,, demektedirler. Bolşevikler, kendi diktatörlüklerini haklı göstermek için ilâve eylemektedirler: — İnsanlık zengin ve fakir diye ikiye ayrılmış bulunduğu müddetçe, hurriyeti matbuat ve vicdandan ancak zenginler istifade edebilecektir; onun muvacehesin- de, fakir sınıf, kendi efkârını ve menafiini müdafaa için neşriyat ve propağanda vesaitine malik bulunmayacaktır. Binaanaleyh, biz, mademki zengin sınıfı zorla yıktık; “Proleter diktatörlügü,, dediğimiz hükümet şeklinde “fakirlerin sal- tanatını,, ihdas eyledik; öyleyse, hakiki hürriyeti ve müsavatı temin için içtimai sınıfları ortadan kaldırıp müşterek mülkiyet esası üzerine bir beşeriyet ihdas edinceye kadar kendimizden başkasına söz vermiyoruz! Başkalarına £/hap!... Bu sebeple, Rusya'da bütün matbuat fırkaya bağlı bir teşki- lâtın nâşiri efkârıdır. Sıkı kontrol altındadır. e Direktiflere tabidir. Rejimin borusunu öttürür, Maa- mafih, rejim dahilinde adamakıllı tenkitler yaparlar; bu hususta mükemmeldirler doğrusu. Hürriyeti vicdan da ona göre- dir. Bolşevikler, bizim anladığı- mız manada hürriyeti vicdanı ortadan kaldırmışlardır. Mektep, tiyatro, sinema, konferans, kitap ve sair bütün vesaiti kullanarak, bütün insanları kendilerinin dile- diği tarzda düşünmeğe sevket- mektedirler. 2 — Adli işler için, Sovyet rejiminde yeni bir Zodeks yapıl mıştır, Bu kanunda, bütün maddeler, proleter sınıfının ve fertlerinin menafiine göre hal ve tefsir olunmaktadır. Hattâ, cezai kısımda bile, uzun seneler ame- lelik ve köylülük etmiş olan bir adam, tacirlik veya şairlik etmiş bir adama kıyasla, aynı cürüm- den dolayı daha mülâyemetle cezelandırılır. “Proleterlik,, esbabı muhaffife teşkil eder. Mukataa Evkaf belediyeden yollar için de vergi istiyor! Mukataa (vergisinin (| tatbiki etrafında belediye ile evkaf ara- sında bir çok ibtilâflar mevcuttur. Ibtilâfların birisi de şudur: Son günlerde belediye şehrin muhtelif semtlerinde bir takım arsalar istimlâk ve bu arsaları yola kal- betmiştir. Evkafın noktai nazarına göre yol şekline konulan bu arsalardan da mukataa vergisi almak lâzımdır... Evkaf bu itibarla bu yollardan dolayı büyük bir miktara baliğ olan mukataa vergisi istemektedir. Ibtilâf, henüz iki daire arasında muhabere halindedir. Muhaberat neticesinde iki daire uyuşamazsa o zaman iş mahkemeye intikal edecektir. Hileli gazozlar Elli kasa gazoz imha edildi Istanbulda yapılmakta ve sarfe- dilmekte olan gazozların bazı- larından şikâyetler vaki olmak- tadır. Evvelki gün belediye ve polis nezareti altında bir çok gazozlar tetkik edilmiştir. Son bir ay içinde bu şekilde yapılan tetkikat neticesinde sa- karinden yapıldıkları ve tozlu, tortulu (o oldukları görülen elli kasa kadar gazoz imha edilmiştir. Gazoz sahipleri tecziye edilecek- lerdir. Vatandaşlar arasındaki bir çok ihtilâflar, çalışan müesseselerde umum tarafından seçilme “arkadaş,, mahkemelerince hallolunmaktadır; ki, bu, daha rüseym halindeyken | bir çok fenalıkların önüne geçti- ginden, bütün beşeriyet | için imtisale şayandır. 3 — lltimas ve rüşvetin yok denecek derecede az olduğu memleket Sovyet cumhuriyetleridir kanaatindeyim. Insanlar, o derece yekdiğerlerinin kontrolu altındadır ve cemiyet, fert üzerinde o derece hâkimdir ki buna pek az şıklarda imkân kalmaktadır. Bizim darül fünun müdürü, kendi oğlunu müessesede talebe diye muhafaza etmek (oimkânını (bulamamıştı. Haylaz olan bu çocuk, amelelik yapmak üzere bir fabrikaya gitmek mecburiyetini duymuştu. Teşkilâ- tın mükemmelliğinden maada, iltimas ve rüşvete mâni diğer müthiş bir kuvvet daha vardır: Gepey denen ve sabık Ceka'nın yerini tutan teşkilât. Bu noktadan da, Sovyet cum- huriyetleri çok ileri gitmiştir. (Va - Nü) Akşam ŞEHİR HABERL 7 KI GEREN AN Çilek bol Ereğliden de çilek gelmeğe başladı Bu sene çilek boldur. Henüz çilek çıkalı bir hafta olduğu halde fiatler birdenbire düşmüştür. Toptan 30 - 40 kuruşa çilek satılıyor. Perakende olarak Balık- Pazarında fiatler 60-70 kuruştur. Manavlar da 80 - 90 o kuruşa satılıyor. Çilek bol olduhu için fiatlerin çok ucuzlıyacağı ve bu sene 25-30 kuruşa kadar çilek satıla- çağı tahmin edilmektedir. Bu sene Ereğlidede çok çilek yetiştirilmiş, oradan (Istanbula çilek gönderilmesine başlanmıştır. Bir konserve fabrikası Ereğlide çilek bolluğundan istifade ederk çilek konservesi imaline başla- mıştır. Bu fabrika Mısıra çilek konservesi göndermek için teşeb- büste bulunmuştur. Bir kaç tica- rethane şimdiden çilek almağa talip olmuştur. Keşif yapıldı Haliçteki kaza nasıl olmuştu? Bundan bir müddet evvel Haliçte bir kaza olmuş, Salih kaptanın Millet romörkörü Kasım paşa açıklarında bir sandala çarparak devirmiş ve sandalda bulunan sekiz kişiden yedisi kurtarılmış, helvacı Mehmet efendi isminde birisi boğulup ölmüştü. Bu dava ağır ceza mahkeme- sinde görülürken mahkeme kaza mahallinde bir keşif yapılmasına karar vermişti. Dün âza mülâzi- mi Murat, müddeiumumi muavini Kâşif beylerin huzurile kazanın olduğu yerde keşif yapılmıştır. Keşif oOheyeti Odenizde kazayı aynen tekrar etmiştir. Keşif neticesine dair icap eden evrak tanzim (olunmuştur. Keşifname mahkemeye verile- cek ve ilk muhakeme celsesinde okunacaktır. AKŞAM ABONE ücretleri Türkiye Ecnebi SENELİK 1400 kuruş 2700 kuruş 6 AYLIK 750 > 1450 » 3AYLIK 400 » 800 > 1AYLIK 150 » — : xp” Abono ücretleri doğrudan doğruya AKŞAM idaresi namına gönderilmelidir. Adres tebdili için yirmi beş kır ruşluk pul göndermek lâzımdır. — Muharrem 22 — Ruzuhızır 23 S. İmsk Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E, 649 9,3 4,40 8,38 2 1,57 Va. 2,21 4,33 1211 16,10 1931 21,27 — ———— Idarehane: Babıâli civarı Acımusluk sokağı No. 13 Odun, kömür Bu yaz fiatlerin çok ucuzlıyacağı anlaşılıyor Geçen kış devamlı olduğu için odun ve kömür fiatleri yüksel- mişti. (OFakat ilkbaharda hava nisbeten yağmursuz ve fırtınasız geçtiğinden odun kesilmesine ve kömür yapılmasına hararetle de- vam edilmiş ve fiatler düşmüştür. Son günler zarfında Istanbula çok miktarda odun ve kömür gelmiştir. Kömürün okkası beş buçuk, odunun çekisi 350 kuruşa düşmüştür. Maamafih henüz kışlık odun ve kömür alacak zaman gelmemiştir. Bir iki ay sonra fiatler daha ziyade inecektir. Bu sene yazın odunun çekisinin 250- 280 kuruş arasında satılacağı tahmin ediliyor. Paraları aşırdı.. Fakat çok geçmeden yakayı ele verdi Ethem isminde birisi evvelki gün Bostanbaşında bakkal Pana- yot efendinin dükkânına giderek öteberi alacağını söylemiş ve bir çok şeyler istemiştir. Panayot efendi istenilen şeyleri terazide tartıp geriye döndüğü zaman müşterinin savuşmuş oldu- ğunu görmüştür. Bundan şüphelenen Panayot efendi çekmeceyi yoklamış, para- larının aşırılmış olduğunu görünce polise haber vermiştir. Zabıta Ethemi yakalamış, aşırdığı para- lar üzerinde bulunmuştur. Ethem adliyeye verilecektir. Adliye binası önündeki arzuhalciler Adliye binası önünde toplanan arzuhalcilerin omeydanlığı işgal etmeleri bir çok dedikoduları mucip oluyordu. Son defa Sultanahmet nahiye müdürlüğü (tarafından yapılan tetkikat neticesinde bu arzuhalci- lerin ikiye ayrılması, bir kısmının tevkifane tarafında diğer kısmınında camiin duvarının dibinde oturma- ları kararlaştırılmıştır. Bu hususta arzuhalcilere tebliğat yapılmıştır. Balkan ticaret odası Balkan ticaret odasının teşkil edildiğinden bahsetmiştik, yakında odanın reisi, umumi kâtip ve idare heyeti intihabatı yapıla- caktır. Evvelce de yazdığımız gibi, riya- sete muhtelit mubadelede Türk murahhası Mithat bey intihap edilecektir. Umumi kâtiplik için de Yunan heyeti bir namzet göstermiştir. Odanın âzaları yirmi dört kişiden ibaret olacaktır. 28 Mayıs 1937 Dünya buhranı ve pire, tahta kuruları Dün gece dikkat ettim.. Dünya buhranı tahta kurularına ve pire- lere de tesir etmiş. Öyle ya buhran yüzünden insanlar eskisi gibi bol bol yiyip içemiyorlar, bol bol kanlanıp, yağlanmıyor- lar.. Enselerin katmerleri gün geçtikte ( eksiliyor, ogerdanların boğum yerleri pörsüdükçe pörsü- yor.. Tabii enselerin katmerleri her eksildikçe biçare (tahta kuruları, zavallı pireler de kuv- vetten düşüyorlar, günden güne zayıflayıp duruyorlar. İşte dünya buhranın mühim bir tesiri... Dün gece rasgeldiğim bütün pire ve tahta kurularıca alıcı gö- zile baktım. Vah zavallılar vab... Tahta kuruları bir deri bir gemik olmuşlar, adım atacak halleri yok... zayıflamak için perhiz yapan, ye- mak yemeyen kibarlar gibi üfle- seniz uçacak, biç birinin adım atmağa mecali yok... Hele nerede eski çalâk, atik, sportmen, zıp zıp sıçrayan âteşli pireler... Bu seneki pirelere adeta bir sümsüklük, hayattan bezgin- lik, oyuşukluk çokmüş. Bana öyle geldi ki bu biçare hayvanlar et- raflarına, yağsız hafif enselere, kemikleri çıkmış göğüslere bakı- yorlar da: — Adaaaaam sende. Bunlar için mi hoplayıp zıplayacağız? Bun- lar içinmi yaşayacağız?. Nerede oeski Babil bahçeleri gibi kat kat enseler?. Nerede asma kabak- ları gibi kandan pembelenmiş kollar?.. Nerede o boğum boğum gerdanlar... Nerede o tepesine tırmanırken yağdan ayaklarımı- zın kaydığı muhteşem göbekler?. Bunların hepsi hepsi masal oldu... Dünya buhranı yağlı muhteşem köbekleri iğne batmış balon gibi bir ande söndürdü, pörsüttü. Biçare talisiz pire ve tahta kuruları... Bütün bunlar yetişmi- yormuş gibi bir de insanlarda daimi bir harp ve mücadele... Hem de nasıl harp?. Almanların bile henüz tamamile tatbik ede- medikleri en asri usullerle.. Muh- nik gaz muharebesi... Maamafih bu sene buhran dola- yisile evlerde pire ve tahta kuru- larına karşı mecburi bir tahdidi teslihat var.. (OBu yıl pirelere karşı tedafüi ilâçlar alan, muhnik gaz edinenler epey kesilmiş.. Ce- miyeti Akvamda tahdi teslihat mevzubahs olduğu sıralarda bu, hayırlı bir netice addedilebilir. Fakat pire ve tahta kuruları da nihayet hayvandır. Zavallı mah- lükların bu halde kalmalarına himayei hayvanat (cemiyetinin gönlü nasıl razı oluyor bilmem? Cemiyet azaları derhal bu mah- lüklara yağlı enseler tedarik ederek, kendilerini buhran geçin- ceye kağar besiye çekmesi lâzım- dır. Bu mühim meseleyi hayvan muhiplerinin hemen nazar itibara alacaklarını tahmin ederim!.. Hikmet Feridun A.B. — Azizim azizim, böyle Oturacağımıza.., ein we Ellerimizi açıp... Amca Beye göre... se Derunu dilden.. . Allaha şükredeliml.., — Iyi amma durup dururken? A.B. — Durup dururken olurmu efendim, kadın iskarpinlerinde porselen yerine ya altın ökçe moda olsaydı?