9 Mart 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Ekmek 12 kuruşa çıkarsa (Baş tarafı birinci sahifede ) Uzun müddet ziraat müdürlüğü Yapan bir zat, bazı yerlerde, bire on on bir olduğunu söyle- mektedir. Fakat vasati olarak toprak randımanı bire beştir. Bu mesele, 931 de Ankarada top- lanan ziraat kongresinde ehemmi- yetle mevzubahis olmuştu, bu bahis | etrafında söz alan ziraat fen memur ları, iktisatçılar Türkiyede toprak randımanını arttırmak için, sun'i gübre fabrikaları açılmasını ileri sürmüşlerdi. Memleketimizde sun'i gübre yapan tek bir fabrika yok- tur, bir çok yerlerde de tabii gübre bulak müşkilat çekiliyor. Yunanistan, Italya. ziraat işle- rine ehemmiyet verirken, toprağın verim kabiliyetini arttırmak mak- sadile, tarlalarna suni gübre kul- lanmışlardır. Yunanistanın cenu- bunda zeriyala az kabiliyeti olan topraklar, sun'i gübre vasıtasile daha feyizli bir hale getirilmiştir. Bu maksatla Yunanistanda bir kaç suni gübre fabrikası vardır. Italya hükümeti, buğday zira- atini arttırmak için, cenubi Italya- daki toprakları suni gübre vasıta- sile daha bereketli bir hale getir- miştir. Anadolu topraklarında toprağın bire beş vermesi kâfi değildir. Bu miktarı arttırmak için, toprağı dahâ işlek bir hale koymak, güb- relemek lâzımdır. Anlaşılıyor ki, Türk köylüsüne lâzım olan şeylerden biri de suni gübredir. Suni gübre için ibtidai mevat (memleketimizde mevcuttur. Denizli taraflarında a kükürt madenleri vardır. Bunları işletmek lâzımdır. Hükümet buğday meselesini Mallederken bir taraftan da suni » göbre fabrikaları tesisini de nazar itibara almalıdır. 2 — Köylüyü ziyana sokan se- beblerden biri de iptidai ve saittir. Tarlada çalışan Türk köylüsü uzun zaman sarfederek az iş meydana getiriyor, halbuki bu işi daha kısa zamanda, daha az zahmet sarf ederek, daha iyi surette yapmak lâzımdır. Bunun için de, eldeki vesaitin ıslahı lâzımdır. Buğday meselesini tetkik ederken bunu da göz önünde bulundurmak icap eder. 3— Bir de bunlardan başka tohum meselesi vardır. Köylü muhtelif nevilerde tohumlar kul- lanmaktadır. o Bunların içlerinde o kadar kötüleri vardır ki, hem verim kabiliyeti azdır, hem de değirmencilikte makbul değildir az un verir. Bu yüzden, bu gibi buğdayların fiati gayet ucuzdur. Iktisat vekâleti vaktile bu ciheti nazarı itibara alarak, muhtelif yerlerde tohum ıslahı için istas- yonlar açmıştı. Bu istasyonlar senelerdenberi çalışıyor. Şimdiye kadar, köylüye “şu cins buğdayı ekeceksiniz ,, diye bir tavsiyede bulunmamıştır. oZiraat vekâleti tohum istasyonlarının bu işlerde re yaptığını tetkik etmelidir. Tohum ıslahı istasyonlarının 5- 6 seneden beri bu işi ikmal ede- memesininde muhtelif sebepleri vardır. Bunların arasında istas- yonların mühtaç olduğu alât ve edevatın bulunmaması mevcuttur. Bu noksanlar ikmal edilmelidir. Bu üç mesele halledildikten sonra buğday istihsalinde şöyle bir vaziyet hasıl olacaktır. 1 — Toprağın randımanı arta- caktır. 2 — Köylü iyi vesaitle çalışa- caletır. 3 — İyi tohum ekilecektir. Bu suretle buğdayın maliyet fiati azalacak, köylü ucuz buğday Dinin ve tüccarın çok kâr ettiği anlaşılıyor Bu kârın indirilerek her ekmekten hükümete hisse ayrılması düşünülüyor Ankara, 9 (Telefon) — Buğday meselesinin halli hakkında Millet meclisi mahafilinde ileri sürülen mütalâalar 3 kısma ayrılabilir : 1 — Bu işin doğrudan doğruya devlet tarafından idaresi. 2 — Mali müesseselerimizin teşkil edecekleri bir sindika tara- fından tanzim ve idaresi. 3 — Köy birlikleri teşkili, ve bu işin idaresinin bu birliklere tevdii, birlikler çifçiye kredi de temin edeceklerdir. Ancak bu teşkilât zaman mes'elesi addolun- maktadır. Bu üç esastan hangisinin tercih edileceği henüz malüm değildir. Bu işin tanzimi yoluna gidilirken diğer bazı memleketlerin tatbik ettikleri şekillerden birinin aynen memleketimizde tatbik edilme- sinin mahzurlu ve imkânsız olduğu anlaşılmaktadır. Memleketimizin hususiyetleri Japon kumandanı Çinlilere yeni bir ültimatom verdi Londnra 8 (Hususi) — Japon ordusu kumandanı Çinlilere hitaben yeni bir ültimatom göndermiştir. Ültimatomda Çinlilerin yeni hatlerini de daha geride bir hatta çekilmelerini istemektedir. Çinliler ültimatomu kabul nazarı itibara alınmak suretile bu işin tanzimi onoktasında ısrar edilmektedir. Geçen sene tatbikine tevessül edilen şekil yüzde bir derecede bile muvaffak olmuş değildir. Bankaya kendiliğinden borçlu veya borçsuz hiç bir köylü buğday getirme- miştir. Şayet ziraat bankası cüzi bir miktar buğday toplıyabildi ise bunu da borçlu köylülerden cebren alabilmiştir ve bu aldığı buğdayı tekrar köylüye iadeye mecbur kalmıştır. O mülâhaza iledir ki her şey- den evvel (köylüye böyle bir teşkilâtın devlet ve memleket için olduğu kadar bilhassa ken- dileri için olan faydasını muhtelif vasıtalarla anlatmak, onları ikna etmek her türlü menfi tesir ve cereyanlardan kurtarmak teves- sülü lâzım gelen başlıca bir iş telâkki olunmaktadır. etmezlerse yeniden muharebe başlıyacaktır. Çinde yeniden büyük bir harp başlamak üzeredir Londra, 8 ( Hususi) — Çin- Japon münasebatı yeniden tehli- keli bir safhaya girmiştir. Çinliler, Şanghaydan 20 kilometre uzağa çekilmelerine mukabil Japonlarların da, evvelce taahhüt ettikleri gibi Şanghayı tahliye etmelerini iste- mişlerdir. Halbuki Japonlar buna yanaşmamışlardır. Bunun üzerine Çin hükümeti Japonları zorla Şanghaydan çı kartmak üzere taarruza girişmeğe karar vermiştir. Bu maksatla cep- heye yeniden çok miktarda asker gönderilmiş, Mareşal Şang Kay Şek baş kumandan tayin edilmiştir. Bundan sonra gerek Nankin, gerek Kanton hükümeti orduları- na bu zat kumanda edecektir. Çin hariciye nazırı, Çin topra- Emlâk bankası Tahviller hazirana kadar çıkarılacak Ankara 9 (Telefon) — Emlâk ve eytam bankası idare heyeti obligasyor ikracı için tetkikatına | devam etmektedir. Şimdiden ta- | ayyün eden bir vaziyete göre banka beheri beşer yüz bin liralık olmak üzere iki defa tahvilât çıkaracaktır. | Birinci defakine yüzde 7, ikinci defakine de yüzde beş faiz yüzde iki ikramiye verile: Hazirana kadar gasyonlar salarken ziyan etmiyecektir. tamamen piyasaya arzedilecektir. Zında bir ında bir tek | Japon askeri bu- askeri bu- lundukça Çinin sulh müzakeresine girişmiyeceğini beyan etmiştir. Diğer taraftan Japonların Şang- hayda bir imtiyazlı mıntaka ve burada en az bir fırka asker bulundurmak istedikleri (o haber veriliyor. Japonya daha 20 fırka asker yonderecekmiş Moskova 9 (A.A.) — Tas Ajan- sına Şanghaydan bildirilmektedir: Japonlar ayın altısında Huantu kasabasını işgal ettikten sonra Anting'e hücum etmişlerdir. Vo- osung ve Nankin arasında elliye yakın Jopon harp gemisi müte- haşşit bulunmaktadır. Komünistlik Üç kişi hakkındaki tahkikat bitti Komünistlik | tahrikâl etrafın- daki tahkikata devam edilmekte- dir. Evvelki gün tevkif edildikle- rini yazdığımız camcı Mehmet, Arap Nuri ve Vahit efendiler isimlerinde üç kişi haklarındaki tahkikat. - bitirilmiş. ve üçü de | evraklarile beraber adliyeye tes- lim edilmişlerdir, Polis birinci şube müdiriyeti yeniden bazı kimseleri zan altına almıştır. Buğdayın kıymetlenmesi demek, türk köylüsünün terfihi ve binne- tice vergisini kolaylıkla vermesi demektir ki bu da kanaatkâr olan cumhuriyet maliyesinin bugünkü sıkıntılı e vaziyetinin ıslahı için esaslı bir deva teşkil eder. Çiftçinin elinden bu gün düşük bir fiatle ayrılan buğday ekmek olarak halkın eline meselâ Ank- rada kilosu yedi buçuk kuruşa geliyor. Buğdayın fiati ile ekmek fiati arasındaki fark, mutavassıt- ların yani değirmencilerin, fırıncı- ların, tüccar ve esnafın fazla kâr temin ettikleri kanaatını vermekte- dir. Bir mütalâaya göre bugünkü ekmek fiatinin narkına pek cüzi bir zam yapmak suretile köylü buğdayını (o kendisini Oo memnun edecek bir fiate satabilir. Devlet beher ekmekten cüz'i bir hisse alabilir fakat mutavassıtların daha makul ve mutevazi bir kâr temin etmeleri şartile. terkederek Japon tayyareleri ber gün Sutcov üzerinde bombalar atıyor- lar. Dün Voosung ve Şanghayda karaya çıkarılan 14,000 kişilik japon fırkasından başka (o Japonyadan daba 20 fırkalık bir kuvvet gele- cektir. Cangsi eyaleti kumandanı Yeng- sican, asker toplamaktadır. Taikkang tersanesinde yeniden harp levazımı imaline başlanmış- tır. Elliden fazla Çin ticaret loncası Japon kıtaatı Çinden tama- men geri alınmadıkça Japonlarla ticaret yapmamağa karar verme- mişlerdir. Japonlar Çapeyde bir zabıta teşkilâtı vücuda getirmek- tedirler. Bu kuvvetJapon zabitlerinin ku- mandası altında bulunacaktır. Buğday meselesi Izmirde hararetli münakaşalar oluyor Izmir 9 (Hususi) — Bura gaze- telerinde buğday meselesi müna- kaşa edilmektedir. Bu hususta Vöyleuilün fikirler o mubhteliftir. Fakat ekmeğin 12 kuruşa çıka- rılmasına kimse taraftar değildir. Bazı belediyeler hakkında bir karar Ankara, 8 — Malatya, Van, | Erciş, Siirt ve Bişir belediye reisliklerinin vali ve kaymakamları tarafından idaresi takarrür etmiştir. Komisyon raporunu hazırladı Ankara 9 — Maliye tetkik komisyonu hazırladığı o raporu bitirmiştir. Komisyon dün tople- narak bu raporu bir kerre daha okumuştur. Rapor mühim esasları ibtiva etmektedir. 932 senesi | bütçesinde yapılacak tasarruf ra- porda anlaşılmaktadır. Tasarruf esasları hakkında tetkikat yapması hükümete tavsiye ediliyor. Komisyon raporunda inhisarların ticari bir müessese olmaları lâzım geldiğini fakat inhisar idarelerinin muamelelerinde ticari zihniyetle hareket etmediklerini zikretmek- tedir. Bu suretle bundan bir müddet evel inhisarlar hakkında gazetemizin ortaya koyduğu fikir- lerin doğru olduğu anlaşılmaktadır. Komisyon raporunda buğday meselesine de ehemmiyetle temas edilmektedir. Fakat raporda bu mesele hakkında alınacak tedbir- lerden katiyetle bahsolunmuyor. Una, buğdaya resim koymak mevzuukahis değildir. Fazla olan buğday ve bu gibi -mahsulâtımızın milli bankalar tarafından himayesi ve muhtemel zararlara karşı kü- kümetin kefalette bulunması tav- siye edilmektedir. Eger bunlar tasvip edilirse o zaman döviz buhranında yapılan konsorsiyoma benziyen Obir teşkilât vücude getirilecektir. İşzizler Vilâyet müracaat eden lerden vesika isteyecek Vilâyete her gün birçok kim- seler müracaat ederek iş istemek- te ve bunlar muhtelif şirket ve müesseselere tavsiye edilmektedir. Fakat son 300 imzalı istida üze- rine bu işte vilâyet yeni bir usul koymuştur. Bundan sonra iş için müracaat edenlere vilâyet- ten matbu bir beyanname verile- cektir. Iş istiyen bu beyannameyi dol- duracak ve mahalleden de tasdik ettirecektir. Beyannamede nereli « olduğu, bundan evvelki işinden neden çıktığı, ahvali tasrih edilecektir. Bunlar arasında birinci derecede yerliler tercih edilecektir. Çünkü son zamanda taşradan bir çok kimseler oradaki iş ve gücünü bırakarak Istanbula geliyor ve burada yük oluyorlar ve sefalete meydan veriyorlar. Vilâyet bu gibileri memleket- lerine iade etmektedir. Arı ve kümes hayvanatı kongresi Izmir 8 (A.A.) — Arı ve kümes hayvanatı cemiyetinin yıllık kon- gresi martın 2İ inde vilâyet salo- nunda yapılacak ve ruznamesi bundan sonra ayrıca neşroluna- caktır, Son dakika Edirnede feyezan tehlikesi azaldı Edirne 9 ( Telefon) — Meriç ve Tunca nehirleri düne nazaran biraz daha yükselmişlerdir. Fakat suların sürati fazla olmadığı için bundan fazla yükselmiyeçeği tahı- min ediliyor. Her ihtimale karşı herkes mü- teyakkızdır. o Tunca bu sabah daha yükselmiştir. Yeni imaret ve yıldırım köylerinden aşmağa başlamıştır . Sular bir kısım bahçeleri istilâ etmiştir. Hava bugün güneşli ilkbaharı hatırlatmaktadır. ve